Ο Θαλάσσιος Ίππος και το Εμπόριο Ναρκωτικών
ΔΥΣΚΟΛΑ μπορεί να σκεφτεί κανείς δυο μεγάλα θηλαστικά που να διαφέρουν περισσότερο απ’ όσο διαφέρουν ο θαλάσσιος ίππος και ο ελέφαντας. Αλλά τα ογκώδη και νωθρά πτερυγιόποδα που ξαπλώνονται νωχελικά πάνω στους επιπλέοντες πάγους της Βεριγγείου Θάλασσας και τα μεγαλόπρεπα ζώα που περιπλανιούνται στα αφρικανικά οροπέδια έχουν ένα κοινό πρόβλημα: Το πολυτιμότερο πράγμα που διαθέτουν γίνεται συχνά αιτία για τον πρόωρο θάνατό τους. Έχουν και οι δυο χαυλιόδοντες.
Ο θαλάσσιος ίππος, ίσως περισσότερο κι από τον ελέφαντα, ζει με τη βοήθεια των χαυλιοδόντων του. Όταν βουτάει στο βυθό της θάλασσας για να βρει τροφή, χρησιμοποιεί τους χαυλιόδοντές του για να γλιστράει στην επιφάνεια του βυθού και με τα χείλη του ρουφάει στρείδια και αχιβάδες. Όταν θέλει να σκαρφαλώσει σε κάποιον επιπλέοντα πάγο για να λιαστεί, χρησιμοποιεί τους χαυλιόδοντες σαν αρπάγες, ώστε να μπορέσει να σύρει έξω από το νερό το σώμα του που ζυγίζει 900 με 1.400 κιλά. Η μητέρα θα χρησιμοποιήσει τους χαυλιόδοντές της για να παλέψει μέχρι θανάτου με οποιοδήποτε αρπακτικό ζώο απειλεί τη ζωή του μικρού της.
Δυστυχώς όμως για τους θαλάσσιους ίππους, οι χαυλιόδοντές τους είναι πολύτιμοι και για τους ανθρώπους. Η δίψα του ανθρώπου για ελεφαντόδοντο δεν έχει τέλος. Και ένας θαλάσσιος ίππος μήκους 3 ή 4 μέτρων που χουζουρεύει κάτω από τον αρκτικό ήλιο δεν είναι δύσκολος στόχος για έναν άνθρωπο με ημιαυτόματο τουφέκι. Έτσι, δεν είναι ασυνήθιστο να περιφέρονται μερικοί κάτοικοι της Αλάσκας με μικρές βάρκες σε αναζήτηση θυμάτων στη Βερίγγειο Θάλασσα, να κατασφάζουν τα ζώα οπουδήποτε τα συναντήσουν και να γυρίζουν σπίτι τους έχοντας τη βάρκα φορτωμένη κεφάλια με χαυλιόδοντες, που τα έχουν πετσοκόψει με αλυσοπρίονο.
Μέχρι εδώ, είναι όλα πολύ γνωστά, αλλά αυτή τη φορά τα πράγματα έχουν πάρει μια παράξενη τροπή: τα ναρκωτικά. Απ’ ό,τι φαίνεται, οι νεαροί Εσκιμώοι της Αλάσκας χρησιμοποιούν τους χαυλιόδοντες του θαλάσσιου ίππου για να βρουν χρήματα να αγοράσουν τα ναρκωτικά με τα οποία ικανοποιούν τον εθισμό τους. Κι όπως σημειώνει το περιοδικό Νιούζγουικ (Newsweek): «Η τιμή τους είναι αηδιαστικά φτηνή». Ένας ειδικός αντιπρόσωπος της Υπηρεσίας Προστασίας Ψαριών και Άγριων Ζώων των Ηνωμένων Πολιτειών είπε στο περιοδικό ότι οι έμποροι στη μαύρη αγορά μπορούν να αγοράσουν ένα ζευγάρι χαυλιόδοντες—αξίας 800 δολαρίων (περ. 135.000 δρχ.)—με έξι τσιγάρα μαριχουάνας.
Ο νόμος προστατεύει περισσότερο τους κυνηγούς παρά τα θηράματα. Επιτρέπει στους ντόπιους κατοίκους της Αλάσκας να κυνηγούν τους θαλάσσιους ίππους για το φαγητό που προσφέρουν. Φυσικά, μπορούν να κρατήσουν τους χαυλιόδοντες ως υποπροϊόν που θα χρησιμοποιήσουν για να φιλοτεχνήσουν εγχώρια χειροτεχνήματα. Ο νόμος φαίνεται να είναι δίκαιος, ωστόσο αποτελεί καταφύγιο για τους ασυνείδητους. Μερικοί έμποροι ελεφαντόδοντου, που δεν είναι ντόπιοι, πάνε και μένουν μαζί με Εσκιμώες, απλώς και μόνο για να μπορούν να ισχυριστούν ότι ο σωρός των χαυλιοδόντων που μαζεύουν προορίζεται για εγχώρια χειροτεχνήματα.
Και καθώς οι σφαγιασμοί συνεχίζονται, η ανησυχία μεγαλώνει. Όσοι κυνηγούν νόμιμα το θαλάσσιο ίππο και όσοι χρησιμοποιούν πραγματικά το ελεφαντόδοντο για χειροτεχνήματα νιώθουν ότι το μέσο με το οποίο βγάζουν το ψωμί τους βρίσκεται σε κίνδυνο. Οι ηλικιωμένοι Εσκιμώοι διαπιστώνουν ότι η αυξανόμενη απειλή του εθισμού στα ναρκωτικά έχει εξαπλωθεί τρομακτικά ανάμεσα στους νεαρούς τους. Και ο θαλάσσιος ίππος; Εξακολουθούν να υπάρχουν περίπου 250.000 θαλάσσιοι ίπποι στον Ειρηνικό, κι έτσι δεν υπάρχει η άποψη ότι κινδυνεύουν να εκλείψουν. Εντούτοις, τα ακέφαλα κουφάρια τους βγαίνουν στις ακτές κατά εκατοντάδες. Τόσα πολλά έχουν εκβραστεί στις ακτές της Σιβηρίας ώστε η Σοβιετική Ένωση έκανε έκκληση στις Ηνωμένες Πολιτείες να βάλει τέρμα στο σφαγιασμό. Αλλά, για πόσο καιρό θα εξακολουθεί να μην κινδυνεύει ο θαλάσσιος ίππος από εξόντωση, τη στιγμή που οι χαυλιόδοντές του αντιπροσωπεύουν χρήματα για τους άπληστους και ναρκωτικά γι’ αυτούς που κάνουν καταχρήσεις;
[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 31]
H. Armstrong Roberts