Ματιές στον Κόσμο

ΝΕΟΣ ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΙΜΑ

Την 1η Ιανουαρίου 1990, η Καλιφόρνια έγινε η πρώτη πολιτεία στις Ηνωμένες Πολιτείες που έθεσε σε ισχύ ένα νόμο ο οποίος απαιτεί από γιατρούς και χειρουργούς να ενημερώνουν τους ασθενείς τους για τους κινδύνους των μεταγγίσεων αίματος «οποτεδήποτε είναι πιθανό να χρειαστεί μετάγγιση αίματος ως αποτέλεσμα χειρουργικής διαδικασίας». Σύμφωνα με το νέο νόμο, ο ασθενής θα πρέπει επίσης να ενημερώνεται γραπτώς για τους κινδύνους και για τα πλεονεκτήματα διαφόρων εναλλακτικών λύσεων που υπάρχουν αντί να λάβει το αίμα άλλου μέσω μετάγγισης. Χειρουργοί και γιατροί πρέπει να σημειώνουν στο ιατρικό ιστορικό του ασθενούς ότι αυτός ενημερώθηκε ανάλογα. Ωστόσο, τα μέτρα αυτά δεν εφαρμόζονται όταν η περίπτωση χαρακτηρίζεται «επείγουσα κατάσταση απειλητική για τη ζωή». Το μέτρο αυτό ονομάστηκε «Νόμος Ασφάλειας για το Αίμα σε μνήμη του Πολ Γκαν»· πήρε δηλαδή το όνομά του από ένα διάσημο υποστηρικτή των φορολογικών μεταρρυθμίσεων ο οποίος πέθανε από AIDS που είχε κολλήσει από μετάγγιση αίματος. Σύμφωνα με τη νεκρολογία του στο περιοδικό Τάιμ (Time), «ο Γκαν πίστευε ότι τα άτομα που εν γνώσει τους μεταδίδουν [AIDS] ‘θα πρέπει να δικάζονται για φόνο’».

ΕΧΟΥΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΕΚΛΟΓΗΣ ΟΙ ΝΟΣΟΚΟΜΕΣ;

Ενώ τα άτομα που είναι υπέρ της έκτρωσης ισχυρίζονται ότι κάθε γυναίκα πρέπει να έχει το δικαίωμα να επιλέξει την έκτρωση, πολλές νοσοκόμες στον Καναδά πιστεύουν πως δεν τους αναγνωρίζουν το δικό τους δικαίωμα εκλογής—την ελευθερία να αρνηθούν να παράσχουν τη βοήθειά τους στους γιατρούς, όταν γίνονται εκτρώσεις. Σύμφωνα με την εφημερίδα Δε Γκλόουμπ εντ Μέιλ (The Globe and Mail) του Τορόντο, στον Καναδά, από πολλές νοσοκόμες σ’ αυτή τη χώρα απαιτείται να υπογράψουν δηλώσεις με τις οποίες να βεβαιώνουν ότι οι θρησκευτικές και οι προσωπικές τους πεποιθήσεις δεν θα τις εμποδίσουν να εκτελέσουν οποιαδήποτε καθήκοντα μπορεί να τους ανατεθούν. Σε περίπτωση που αρνούνται να παράσχουν τη βοήθειά τους στις εκτρώσεις, «πρέπει να ψάξουν να βρουν άλλη δουλειά», σύμφωνα μ’ έναν εκπρόσωπο του Νοσοκομειακού Συλλόγου του Οντάριο. Άλλες χώρες λαβαίνουν υπόψη τους τη συνείδηση της νοσοκόμας. Μάλιστα το Βρετανικό Βασιλικό Κολέγιο του Νοσοκομειακού Επαγγέλματος συνιστά να δίνονται διαρκώς συμβουλές στις νοσοκόμες που βοηθούν σε εκτρώσεις, επειδή οι νοσοκόμες μπορεί να αποφασίσουν να πάψουν να το κάνουν αυτό όταν θα έχουν δει εκτρώσεις με τα ίδια τους τα μάτια.

ΠΟΛΥΠΛΟΚΟ ΣΥΜΠΑΝ

Η ανακάλυψη τεράστιων ‘συμπλεγμάτων’ στο διάστημα ίσως αναγκάσει τους επιστήμονες να επανεκτιμήσουν τις θεωρίες τους. Ένα τέτοιο σύμπλεγμα, που αναφέρεται ως «το μεγάλο τείχος», περιγράφεται ως απέραντη, επίπεδη έκταση γαλαξιών που καλύπτει απόσταση ενός δισεκατομμυρίου ετών φωτός. Άλλο ένα σύμπλεγμα αποκαλείται «ο μεγάλος μαγνήτης», επειδή έλκει προς το μέρος του πάρα πολλούς γαλαξίες, περιλαμβανομένου και του δικού μας. Η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times) σημειώνει ότι αυτά τα συμπλέγματα, που «δεν αποτελούν απλούς γαλαξίες ή σμήνη γαλαξιών, αλλά πελώριες ‘ηπείρους γαλαξιών’», επιβεβαιώνουν τις θεωρίες ότι «τα βασικά αντικείμενα στο σύμπαν είναι πολύ πιο μεγάλα και πιο πολύπλοκα απ’ όσο είχαν φανταστεί οι αστρονόμοι». Ένας αστροφυσικός είπε στην ίδια εφημερίδα ότι πολλοί θεωρητικοί ήλπιζαν πως ο μεγάλος μαγνήτης θα εξαφανιζόταν. Γιατί; «Απλούστατα δεν καταλαβαίνουμε πώς μπορεί να σχηματιστεί ένα τόσο μεγάλο σύμπλεγμα», είπε ο ίδιος.

«ΑΤΡΟΦΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΖΩΗ»

Είναι η θρησκεία σημαντική για τον Ιταλικό λαό; Όχι, σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα που περιέλαβε 2.008 Ιταλούς ηλικίας 14 μέχρι 70 ετών. Απ’ αυτούς που ρωτήθηκαν, το 61,5 τοις εκατό είπαν ότι δεν προσεύχονται ποτέ ή σχεδόν ποτέ. Μόνο το 0,5 τοις εκατό θα πήγαιναν να συμβουλευτούν κάποιον ιερέα. Ένα πενιχρό 8 τοις εκατό πίστευαν ότι χρειάζεται πίστη για τη βελτίωση των ανθρώπινων σχέσεων. Σύμφωνα με την ιταλική εφημερίδα Ιλ Κοριέρε ντελά Σέρα (Il Corriere della Sera), «το 45 τοις εκατό [των Ιταλών] ισχυρίζονται ότι πιστεύουν, αλλά δεν είναι σίγουροι ως προς το τι πιστεύουν». Και η εφημερίδα Ιλ Τζιορνάλε (Il Giornale) λέει ότι τα πιστεύω που έχουν πραγματικά οι Ιταλοί αποτελούν περισσότερο «οκνηρή αποδοχή του παρελθόντος παρά συνειδητή επιλογή». Η εφημερίδα Λα Στάμπα (La Stampa) χαρακτήρισε αυτή την κατάσταση ως «ατροφική θρησκευτική ζωή» στην Ιταλία. Τι έχει πάρει τη θέση των θρησκειών που καταρρέουν; Η εφημερίδα Ιλ Κοριέρε ντελά Σέρα απαντάει: «Στη θέση τους, προς το παρόν, υπάρχει κενό».

AIDS ΣΤΗΝ ΙΝΔΙΑ

Στις αρχές του 1990, αναφέρθηκε ότι υπήρχαν μόνο 41 περιπτώσεις ατόμων με AIDS σε πλήρη έξαρση στην Ινδία· κι όμως, αυτό το κράτος μπορεί να είναι το πρώτο στην Ασία στο οποίο θα εξαπλωθεί μια μεγάλη επιδημία AIDS, σύμφωνα με την εφημερίδα Δε Τορόντο Σταρ (The Toronto Star). Η ινδική κυβέρνηση υπολογίζει ότι περίπου 10.000 από τις 100.000 πόρνες στη Βομβάη έχουν ήδη μολυνθεί από το θανατηφόρο ιό. Και μόνο αυτή η ομάδα είναι ικανή να μολύνει 20.000 άντρες σε ένα και μόνο χρόνο. Πολλές πόρνες αρνούνται να εγκαταλείψουν το επάγγελμά τους, ακόμα κι όταν μαθαίνουν ότι έχουν μολυνθεί, ισχυριζόμενες ότι δεν έχουν άλλο τρόπο να βγάλουν τα προς το ζην. Επίσης, εκατοντάδες επαγγελματίες πωλητές αίματος στην Ινδία είναι φορείς του ιού του AIDS· παρ’ όλα αυτά πολλοί συνεχίζουν να πουλάνε το αίμα αυτό για να βγάλουν τα προς το ζην. Καθώς ο ιός εξαπλώνεται σ’ ολόκληρη τη χώρα, ένας αρμόδιος σε ιατρικά θέματα, στη Βομβάη, συνοψίζει την εικόνα σ’ αυτή την πόλη ως εξής: «Πρόκειται για ωρολογιακή βόμβα που ήδη έχει αρχίσει να χτυπάει».

ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΥΠΟΓΕΙΟ

Ο νέος υπόγειος σιδηρόδρομος στο Κάιρο της Αιγύπτου έχει εισπράξει πολλά επαινετικά σχόλια για την καθαριότητα, τη λειτουργικότητα και την ασφάλειά του. Όμως, οι γυναίκες του Καΐρου έχουν ταχθεί υπέρ μιας βελτίωσης. Έχει οριστεί να υπάρχει ένα βαγόνι σε κάθε τρένο μόνο για τις επιβάτιδες. Η νέα αυτή πολιτική υποστηρίχθηκε από τη Θουράγια Λάμπνα, φεμινίστρια και μέλος του αιγυπτιακού κοινοβουλίου, η οποία ισχυρίστηκε ότι οι Αιγύπτιες χρειάζονταν έναν ασφαλή τρόπο για να χρησιμοποιούν τα δημόσια μέσα μεταφοράς, χωρίς να υφίστανται τις σεξουαλικές ενοχλήσεις που είναι τόσο διαδεδομένες στο Κάιρο. Αναφέρεται ότι, παρ’ όλο που το σχέδιο αυτό επέσυρε κάποιες επικρίσεις (για παράδειγμα, το γυναικείο βαγόνι στον υπόγειο το αποκαλούν κοροϊδευτικά ‘χαρέμι με ρόδες’), έχει αποφέρει και ορισμένα οφέλη όσον αφορά το στόχο του, που είναι η προστασία των γυναικών.

ΤΑ ΠΙΟ ΦΤΩΧΑ ΑΠΟ ΤΑ ΦΤΩΧΑ

Το Φεβρουάριο του 1990, αντιπρόσωποι από τα 42 φτωχότερα κράτη του κόσμου συναντήθηκαν για ένα σαββατοκύριακο στο Μπαγκλαντές, με σκοπό να βρουν νέους τρόπους για να πείσουν τα πλουσιότερα κράτη του κόσμου ότι περίπου 500 εκατομμύρια άτομα έχουν επειγόντως ανάγκη για βοήθεια. Μια παρόμοια συνδιάσκεψη είχε λάβει χώρα το 1981, αλλά δεν επιτεύχθηκε κανένας από τους κύριους στόχους της. Μάλιστα, η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times) αναφέρει ότι «η δεκαετία του 1980 έχει φέρει περισσότερη εξαχρειωτική φτώχεια, χειρότερο αναλφαβητισμό, πιο κακή κατάσταση υγείας και γενικά πιο χαμηλά βιοτικά επίπεδα». Το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα στα 42 αυτά κράτη είναι μόνο 200 δολάρια (περ. 35.000 δρχ.) το χρόνο. Οι είκοσι οχτώ απ’ αυτές τις χώρες βρίσκονται στην Αφρική, οι εννιά στην Ασία, τέσσερις είναι νησιωτικά κράτη στον Ειρηνικό και στον Ινδικό ωκεανό, και μία είναι στην Καραϊβική Θάλασσα, στην Αμερική.

ΑΛΚΟΟΛ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

Έχει παρατηρηθεί από πολύ καιρό ότι το αλκοόλ ασκεί μεγαλύτερη επίδραση στις γυναίκες παρά στους άντρες. Μια εξήγηση που έχει επικρατήσει είναι ότι οι άντρες είναι πιο βαρείς, κι έτσι μπορούν να απορροφήσουν περισσότερο αλκοόλ. Αλλά τώρα Ιταλοί και Αμερικανοί επιστήμονες έχουν κάνει τη διαπίστωση ότι το γυναικείο σώμα, σε σύγκριση με το αντρικό, παρασκευάζει 30 τοις εκατό λιγότερη ποσότητα από ένα ένζυμο που λέγεται αφυδρογονάση. Ενώ το αλκοόλ βρίσκεται ακόμα στο στομάχι, το ένζυμο διαλύει ένα μέρος απ’ αυτό προτού προλάβει να μπει στην κυκλοφορία του αίματος και να ταξιδέψει στον εγκέφαλο, στο συκώτι και σε άλλα όργανα. Οι αλκοολικοί εξακολουθούν να παράγουν περίπου τη μισή από την κανονική τους ποσότητα αυτού του ενζύμου, ενώ οι αλκοολικές δεν παράγουν σχεδόν καθόλου.

ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΤΟ ΝΕΡΟ

«Η διατήρηση του πόσιμου νερού καθαρού είναι πρόβλημα σ’ ολόκληρη την Ευρώπη και πέρα απ’ αυτή», αναφέρει η Τζέρμαν Τρίμπιουν (The German Tribune). Σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα Ντόιτσες Αλγκεμάινες Ζόνταγκσμπλατ (Deutsches Allgemeines Sonntagsblatt) η Ένωση των Εταιριών Φωταερίου και Υδάτων της Γερμανίας υπολογίζει ότι από τις 6.300 εγκαταστάσεις ύδρευσης στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, το 10 με 20 τοις εκατό δεν ανταποκρίνονται στα ευρωπαϊκά πρότυπα που ορίζονται για το πόσιμο νερό. Η κυβέρνηση επιτρέπει τη χρήση περίπου 1.400 παρασιτοκτόνων, τα οποία περιέχουν περίπου 240 χημικά στοιχεία. Μέχρι τώρα, έχουν βρεθεί ίχνη από 40 τουλάχιστον τέτοια στοιχεία στο πόσιμο νερό, στα υπόγεια νερά, και ακόμα ολοένα και περισσότερο στο βρόχινο νερό της χώρας. Εκτός απ’ αυτό, το πόσιμο νερό της Γερμανίας εξακολουθεί να υποφέρει από τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Σε μια μικρή κωμόπολη, περιοχή ενός πρώην εργοστασίου πυρομαχικών, χρειάστηκε να κλείσουν έξι πηγάδια· ήταν μολυσμένα από τα κατάλοιπα της παραγωγής ΤΝΤ.

ΧΕΙΡΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

Είναι κοινώς γνωστό ότι το κόψιμο του καπνίσματος μπορεί να συντελέσει σε επακόλουθη αύξηση του βάρους και ότι η παχυσαρκία είναι κίνδυνος για την υγεία. Αλλά αυτά τα δυο γεγονότα δεν υποστηρίζουν το σκεπτικό μερικών καπνιστών ότι είναι καλύτερο για την υγεία να συνεχίζει κανείς το κάπνισμα και να μένει αδύνατος παρά να το σταματήσει και να παχύνει. Σύμφωνα με το βρετανικό περιοδικό Ικόνομιστ (Economist), ένας στατιστικολόγος κι ένας επιδημιολόγος ανέλυσαν τα δεδομένα μιας εκτεταμένης μελέτης που περιλάμβανε 7.000 και πλέον Βρετανούς. Οι ερευνητές συμπέραναν ότι, αν και είναι πράγματι επικίνδυνη η παχυσαρκία, το κάπνισμα 20 τσιγάρων την ημέρα είναι ακόμα πιο επικίνδυνο. Το ίδιο περιοδικό λέει: «Διαπιστώθηκε ότι ακόμα και η σοβαρή παχυσαρκία είναι καλύτερη από το κάπνισμα (όχι επειδή η σοβαρή παχυσαρκία δεν είναι τελικά τόσο κακή, αλλά επειδή το κάπνισμα είναι πραγματικά φοβερό)».

Η ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ

Η σύγχρονη μόλυνση έχει φέρει σε ύπαρξη μια ασυνήθιστη νέα νόσο. Σύμφωνα με αναφορές, η νόσος αυτή—που χαρακτηρίζεται ως οικολογική αρρώστια, περιβαλλοντολογική υπερευαισθησία ή ασθένεια του 20ού αιώνα—πλήττει περίπου 30.000 άτομα στο Οντάριο του Καναδά και μόνο. Όσοι πάσχουν απ’ αυτήν είναι υπερβολικά ευαίσθητοι σε μια πληθώρα ανθρωποποίητων χημικών ουσιών και ρυπαντών, που ποικίλλουν από το κάπνισμα του τσιγάρου μέχρι το μελάνι στις τυπωμένες σελίδες. Σε ακραίες περιπτώσεις, οι πάσχοντες καθηλώνονται ανήμποροι στο σπίτι τους, αναπνέοντας από μια μάσκα οξυγόνου. Η εφημερίδα Δε Τορόντο Σταρ (The Toronto Star) σημειώνει ότι μερικοί ειδήμονες πιστεύουν πως το γεγονός ότι πάσχουν αυτοί οι λίγοι «είναι μια προειδοποίηση για το ότι κάτι δεν πάει καθόλου καλά».