Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Θα Είμαι Φυσιολογικό Άτομο με Ένα Μόνο Γονέα;

ΠΡΙΝ γίνουν 18 ετών, τα μισά και πλέον απ’ όλα τα παιδιά στις Ηνωμένες Πολιτείες θα περάσουν μερικά από τα χρόνια της ζωής τους σε σπιτικό με ένα γονέα. Προς το παρόν, 12 εκατομμύρια νεαροί—ο 1 στους 5 στις Ηνωμένες Πολιτείες—ήδη βρίσκονται σ’ αυτή την κατάσταση. Γι’ αυτό, η οικογένεια που έχει ένα γονέα έχει χαρακτηριστεί «η πιο γοργά εξαπλούμενη μορφή οικογενειακής κατάστασης» στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μάλιστα, αν ληφθούν υπόψη και οι στατιστικές άλλων εθνών, που δεν πάνε και πολύ πίσω, αυτό μπορεί να ισχύει για ολόκληρο τον κόσμο.

Το γεγονός ότι υπάρχουν πολλές οικογένειες με ένα γονέα έχει απαλύνει κατά πολύ το στίγμα που χαρακτήριζε τέτοιου είδους οικογένειες σε παλιότερους καιρούς. Αλλά και πάλι, όπως λέει κάποιος νεαρός, πολλοί νέοι χρειάζεται να «καταπνίγουν ένα σωρό συναισθήματα» για να μπορούν να τα βγάζουν πέρα ζώντας σε σπιτικό με ένα μόνο γονέα. Μερικοί μάλιστα φοβούνται ότι θα είναι κατά κάποιον τρόπο αφύσικοι ή σε μειονεκτική θέση, εξαιτίας του ότι έχουν μόνο ένα γονέα στο σπίτι. Είναι δικαιολογημένοι αυτοί οι φόβοι;

Γιατί Υπάρχουν Σπιτικά με Ένα Γονέα

Ελάχιστοι θα αρνούνταν ότι η ύπαρξη ενός στοργικού πατέρα και μιας στοργικής μητέρας στο σπίτι είναι η ιδανική κατάσταση. Ο Δημιουργός μας σκόπευε να είναι έτσι τα πράγματα. (Γένεσις 1:27, 28) Επιπλέον, το εδάφιο Εφεσίους 6:1 το διευκρινίζει αυτό με τα λόγια: ‘Τα παιδιά, να υπακούτε στους γονείς σας, εν Κυρίω· επειδή αυτό είναι δίκαιο. Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου’.

Αλλά, για τον ένα ή τον άλλο λόγο, μπορεί να έχεις στερηθεί αυτή την ιδανική κατάσταση. Εξαιτίας απρόβλεπτων περιστάσεων, ο ένας από τους γονείς σου μπορεί να έχει πεθάνει. (Εκκλησιαστής 9:11, ΜΝΚ) Τέτοιες τραγωδίες συνέβαιναν και στους Βιβλικούς χρόνους· ο όρος ‘αγόρι χωρίς πατέρα’ εμφανίζεται 40 φορές στις Γραφές. (Παράβαλε Δευτερονόμιον 24:19-21, ΜΝΚ.) Ή μπορεί ένας από τους γονείς σου να λείπει προσωρινά λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων στο εξωτερικό. Εξάλλου, άλλες καταστάσεις, όπως η έλλειψη πιστότητας στους γαμήλιους όρκους, μπορεί να έχουν γίνει αιτία να χωρίσουν ή να πάρουν διαζύγιο οι γονείς σου. (Ματθαίος 19:3-6, 9) Ίσως η μητέρα σου, πριν γίνει Μάρτυρας του Ιεχωβά, έμεινε έγκυος χωρίς να είναι παντρεμένη και αποφάσισε να σε μεγαλώσει μόνη της.

Όποια κι αν είναι η περίπτωση, δεν έχεις καμιά εξουσία στη γαμήλια κατάσταση των γονέων σου, και δεν υπάρχει κανένας λόγος να σε βαραίνουν ενοχές λες και φταις εσύ· ούτε πρέπει να ντρέπεσαι αν η σύλληψή σου έγινε έξω από το γαμήλιο δεσμό. Αν η μητέρα σου είναι αφιερωμένη δούλη του Ιεχωβά Θεού, της έχουν συγχωρεθεί προ πολλού τα λάθη που έκανε στο παρελθόν. (Παράβαλε Εφεσίους 2:2, 4.) Και ακόμα κι αν δεν έχει ζητήσει συγχώρεση από τον Θεό, αυτό δεν εμποδίζει εσένα να έχεις καθαρή υπόσταση στα μάτια του Θεού.—1 Κορινθίους 8:3.

Ομολογουμένως, εφόσον μεγαλώνεις με τον ένα γονέα, μπορεί να αντιμετωπίζεις ιδιάζοντα προβλήματα και δυσκολίες. Αλλά, όπως παρατηρεί το βιβλίο Πώς να Ζείτε με τον Ένα Γονέα (How to Live With a Single Parent): «Πολλές από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά [που ζουν με τον ένα γονέα] . . . μπορεί να ξεκινάνε από την αρνητική και αυτοκαταστροφική εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους». Από πού προέρχεται αυτός ο αρνητικός τρόπος σκέψης και πώς μπορείς να τον αποβάλεις;

Διαλυμένα Σπίτια—Διαλυμένες Ζωές;

‘Προϊόντα διαλυμένου σπιτιού’, ‘χωρισμένη οικογένεια’, ‘μισή οικογένεια’, ‘διαλυμένη οικογένεια’—ίσως έχεις ακούσει να αποδίδονται τέτοιοι αρνητικοί χαρακτηρισμοί στην οικογένειά σου. Και τέτοιου είδους σχόλια, μολονότι κάνουν λιγότερη εντύπωση επειδή χρησιμοποιούνται συχνά, δεν παύουν να έχουν τη δύναμη να σε πληγώνουν βαθιά.

Ο τρόπος με τον οποίο σου φέρονται οι άλλοι μπορεί επίσης να εγείρει αρνητικά συναισθήματα για την οικογένειά σου. Για παράδειγμα, μερικοί εκπαιδευτικοί δείχνουν κατάφωρη αναισθησία σε μαθητές που ζουν με τον ένα γονέα. Μάλιστα, είναι γνωστό πως μερικοί συμπεραίνουν ότι είναι επόμενο αυτοί οι νεαροί να έχουν αφύσικη οικογενειακή ζωή και αποδίδουν αμέσως οποιαδήποτε προβλήματα συμπεριφοράς στο περιβάλλον του σπιτιού τους. Είναι ευνόητο πως, αν σε κάνουν συνεχώς να νιώθεις ότι η οικογένειά σου είναι αφύσικη, μπορεί να αρχίσεις να ανησυχείς για το αν θα είσαι εντάξει από συναισθηματική άποψη.

Αλλά, κινδυνεύεις αυτόματα να αρχίσεις να μειονεκτείς διανοητικά ή πνευματικά απλώς και μόνο επειδή ζεις με τον ένα γονέα; Και βέβαια όχι! Το Περιοδικό για το Γάμο και την Οικογένεια (Journal of Marriage and the Family) παραδέχτηκε ότι η «απώλεια ενός γονέα μπορεί να φέρει μια περίοδο επιβραδυμένης ανάπτυξης», στην αρχή. Όμως, αυτή συχνά «ακολουθείται από έναν καιρό στον οποίο το παιδί καταφέρνει να φτάσει στο ίδιο επίπεδο με τους συνομηλίκους του, ή ακόμα και να τους ξεπεράσει». (Τα πλάγια γράμματα δικά μας.) Το άρθρο κατέληγε στο συμπέρασμα: «Δεν δικαιολογείται να βγάζει κανείς το γενικευμένο πόρισμα ότι η οικογένεια με ένα γονέα έχει σε γενικές γραμμές άσχημες, και μακροχρόνιες συνέπειες σε όλα τα παιδιά». Παρόμοια, ένα άλλο άρθρο στο ίδιο περιοδικό ανέφερε ότι οι έρευνες «δεν υποστηρίζουν καθόλου το σλόγκαν ‘καρπός των διαλυμένων σπιτιών είναι οι διαλυμένες ζωές των νεαρών’».

Μπορεί αυτά τα γεγονότα να παρέχουν κάποια ενθάρρυνση, αλλά κατά καιρούς ίσως εξακολουθούν να έρχονται στην επιφάνεια αρνητικά συναισθήματα. Πώς μπορείς να τα καταπολεμήσεις με επιτυχία;

Υπερνίκηση Αρνητικών Συναισθημάτων

Ένα αρχικό βήμα θα ήταν να μάθεις να δέχεσαι την κατάστασή σου. Πραγματικά, είναι φυσικό να λυπάσαι και να νιώθεις ένα κενό, αν οι γονείς σου έχουν πάρει διαζύγιο ή αν ο ένας από τους αγαπημένους σου γονείς έχει πεθάνει. Η 13χρονη Σάρα, που οι γονείς της πήραν διαζύγιο όταν εκείνη ήταν δέκα χρονών, συνιστά τα εξής: «Να μη σκέφτεσαι με απαισιοδοξία την κατάστασή σου, και σε πιάνει μελαγχολία με τα διάφορα ‘αν’, και να μη νομίζεις πως τα προβλήματα που έχεις οφείλονται στο ότι έχεις μόνο ένα γονέα, ούτε πως τα παιδιά που ζουν και με τους δυο γονείς περνούν ρόδινη ζωή».

Άλλωστε, ακόμα και σε μια «ιδανική» οικογένεια δεν λείπουν τα προβλήματα. Και, αντί να θεωρείς την οικογένειά σου αφύσικη, μπορείς απλούστατα να τη βλέπεις ως παραλλαγή, ως κάτι που δεν είναι απαραίτητα κακό, αλλά απλώς διαφορετικό. Εξίσου σημαντικό είναι να μην επιτρέπεις να σε κάνουν να νιώθεις άσχημα τα σχόλια—ή η έλλειψη σχολίων—από καλοπροαίρετα άτομα. Λόγου χάρη, μερικοί μπορεί να διστάζουν να χρησιμοποιούν λέξεις όπως «πατέρας», «γάμος», «διαζύγιο» ή ίσως «θάνατος» όταν είναι μαζί σου, από φόβο μήπως αυτές οι λέξεις σε προσβάλλουν ή σε φέρουν σε δύσκολη θέση. Εσύ μην τους μιμηθείς σ’ αυτό. Ο 14χρονος Τόνι, που δεν γνώρισε ποτέ τον αληθινό του πατέρα, λέει: «Όταν βρίσκομαι με άτομα που φαίνεται να δαγκώνουν τη γλώσσα τους όταν είναι να πουν ορισμένες λέξεις, χρησιμοποιώ εγώ αυτές τις λέξεις χωρίς δισταγμό». Ο ίδιος προσθέτει: «Θέλω να ξέρουν ότι δεν ντρέπομαι για την κατάστασή μου».

Να Βλέπεις τα Πλεονεκτήματα

Επίσης είναι σημαντικό να αποφεύγεις να σκέφτεσαι συνέχεια πώς θα μπορούσε να ήταν ή πώς ήταν τα πράγματα. (Εκκλησιαστής 7:10) Αντί γι’ αυτό, συγκέντρωσε την προσοχή σου στις θετικές πλευρές της ζωής σου. Για παράδειγμα, πιθανώς χρειάζεται να δουλεύει η μητέρα σου.a Σαν αποτέλεσμα, εσύ ίσως έχεις αναλάβει πολλές από τις ευθύνες του σπιτιού. «Η ανάληψη ευθυνών στο σπίτι», ισχυρίζεται η 17χρονη Μέλανι, «βοηθάει στο να ωριμάσεις γρηγορότερα από τα άλλα παιδιά της ηλικίας σου που έχουν και τους δυο γονείς στην οικογένειά τους και τα οποία μπορεί να έχουν λιγότερες ευθύνες». Οι ειδικοί συμφωνούν. Ο Ρόμπερτ Σ. Γουέις, κοινωνιολόγος του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, λέει ότι οι νεαροί που προέρχονται από σπίτια με ένα γονέα «είναι συνήθως πιο ώριμοι, ανεξάρτητοι» και «αυτοπειθαρχημένοι». Αυτές είναι σημαντικές ιδιότητες, και η οικογενειακή σου κατάσταση μπορεί να σε βοηθήσει να τις αποκτήσεις.

Επίσης, μπορεί να έχεις την ευκαιρία να ακούγεται περισσότερο η γνώμη σου σε οικογενειακές αποφάσεις, εφόσον ο γονέας που μεγαλώνει μόνος τα παιδιά του τα θεωρεί συχνά έμπιστους φίλους. Βέβαια, μερικές φορές μπορεί να χρειάζεται να υπενθυμίζεις στο γονέα σου ότι είσαι ακόμα μικρός ή μικρή και ότι θα ήταν καλύτερα να συζητούσε τα πιο σημαντικά θέματα με κάποιον πιο έμπειρο, λόγου χάρη ένα Χριστιανό πρεσβύτερο. Ωστόσο, δεν παύουν να υπάρχουν πολλά θέματα που θα ήταν σωστό να συζητάτε μαζί, περιλαμβανομένων και προσωπικών προβλημάτων που ίσως αντιμετωπίζεις. Κάνοντάς το αυτό, μπορεί να έρθεις πιο κοντά στο γονέα σου και να φύγουν τα αρνητικά συναισθήματα. Η Μέλανι, που αναφέρθηκε πρωτύτερα, λέει: «Έπειτα από το διαζύγιο των γονέων μου, η μητέρα μου κι εγώ μπορούμε πραγματικά να μιλάμε· έχουμε γίνει πολύ στενές φίλες».

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα αντιμετωπίσεις προβλήματα. Μπορείς, όμως, να ωφεληθείς από την αντιμετώπιση των αντιξοοτήτων. Η Αγία Γραφή λέει: ‘Καλό είναι για τον άνθρωπο να βαστάζει ζυγό στη νεότητά του’. (Θρήνοι 3:27) Το να βαστάζεις το ζυγό σου ή το φορτίο με τα προβλήματά σου μπορεί να περιλαμβάνει το να αντιμετωπίζεις τις αντιξοότητες που έχεις ζώντας με τον ένα γονέα. Να θυμάσαι, όμως, ότι δεν σηκώνεις μόνος ή μόνη σου αυτό το ζυγό. Ο πιστός Βασιλιάς Δαβίδ είπε: ‘Και αν ο πατέρας μου και η μητέρα μου με εγκαταλείψουν, ο Ιεχωβά όμως θα με προσδεχτεί’.—Ψαλμός 27:10.

Ωστόσο, είναι ενδιαφέρον ότι αυτή η θεϊκή βοήθεια μπορεί κάλλιστα να δοθεί μέσω του γονέα που σου έχει απομείνει. Αν ανταποκρίνεσαι σ’ αυτές τις προσπάθειες, μπορείς να μεγαλώσεις φυσιολογικά και να ζήσεις μια ανταμειφτική Χριστιανική ζωή. Ο Γουέιν, που τώρα είναι Χριστιανός πρεσβύτερος, θυμάται: «Ήμουν οχτώ χρονών, όταν πέθανε ο πατέρας μου, και η μαμά χρειάστηκε να δουλέψει. Συχνά ερχόταν σπίτι κουρασμένη και εξαντλημένη. Αλλά πάντα φρόντιζε να κάνουμε τακτικά την οικογενειακή Γραφική μελέτη μας και να παρακολουθούμε μαζί τις Χριστιανικές συναθροίσεις. Αναπολώντας το παρελθόν, δεν μπορώ παρά να ευχαριστώ τον Ιεχωβά που είχα μια τόσο αυτοθυσιαστική μητέρα».b

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 21]

Η οικογένεια με ένα γονέα δεν είναι κατ’ ανάγκη δυστυχισμένη