Κρακ Εθισμός και τα Αγέννητα
ΟΤΑΝ το κρακ, παράγωγο της κοκαΐνης, εμφανίστηκε στην παγκόσμια σκηνή στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ελάχιστοι χρήστες τολμούσαν να πιστέψουν ότι θα είχε τόσο ολέθριες συνέπειες. Άλλωστε, δεν το κάπνιζαν σε χαριτωμένες, μικρές, γυάλινες πίπες ή ανακατεμένο με τον καπνό ή τη μαριχουάνα στα τσιγάρα; Η γνώμη που επικρατούσε ήταν ότι το κρακ ήταν ασφαλές ναρκωτικό. Σίγουρα ήταν πολύ πιο φτηνό από την ηρωίνη και κάθε άλλη μορφή της κοκαΐνης. Άνθρωποι που είχαν χαμηλό εισόδημα μπορούσαν να το αγοράσουν. Η ευφορία που έφερνε το κρακ φαινόταν να αξίζει τον κόπο, όποιο κι αν ήταν το τίμημα.
Αλλά οι συγκλονιστικές αποδείξεις για τους κινδύνους που συνεπαγόταν το κρακ άρχισαν να εμφανίζονται στις σελίδες των ιατρικών περιοδικών, όταν έγκυες που έπαιρναν αυτό το ναρκωτικό άρχισαν να γεννούν βρέφη προσβεβλημμένα απ’ αυτό. Οι γιατροί άρχισαν να προειδοποιούν για τις τρομερές συνέπειες που μπορεί να έχει το κρακ στα αγέννητα παιδιά. Ο αριθμός των βρεφών που γεννιούνταν με βλάβες, μερικά με μόνιμες βλάβες, γινόταν μεγαλύτερος χρόνο με το χρόνο. «Από τότε που εμφανίστηκε το κρακ», είπε ένας γιατρός, «ο αριθμός των μικροσκοπικών, άρρωστων μωρών έφτασε στα ύψη».
Εκεί όπου γίνεται ευρεία χρήση του κρακ, οι στατιστικές επιβεβαιώνουν τα λόγια αυτού του γιατρού. Σύμφωνα με μια έρευνα 36 νοσοκομείων στις Ηνωμένες Πολιτείες που διεξάχθηκε το 1988 από τον Εθνικό Σύλλογο Ερευνών και Επιμόρφωσης για τον Εθισμό στον Καιρό της Γέννησης, το 11 τοις εκατό των νεογέννητων στις Ηνωμένες Πολιτείες, δηλαδή περίπου 375.000 μωρά το χρόνο, εκτίθενται τώρα στα ναρκωτικά στην περίοδο της εγκυμοσύνης. Η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times) αναφέρει ότι μεταξύ του 1986 και του 1988, «ο αριθμός των νεογέννητων στην Πόλη της Νέας Υόρκης, στων οποίων το αίμα βρέθηκε κάποιο ναρκωτικό—κυρίως κοκαΐνη—σχεδόν τετραπλασιάστηκε, φτάνοντας από τα 1.325 στα 5.088».
Τα Φρικιαστικά Επακόλουθα
«Οι μητέρες που παίρνουν κοκαΐνη σε μορφή κρακ είναι οι πιο άρρωστες μητέρες που μπορείς να δεις», είπε ο Δρ Ρίτσαρντ Φούλροθ, ειδικός του Πανεπιστημίου Στάνφορντ. «Έρχονται εδώ την ώρα που είναι να γεννήσουν, κι εσύ περιμένεις με κομμένη την ανάσα να δεις τι θα βγει». Συχνότατα, αυτό που αναπτύσσεται στη μήτρα της μητέρας που παίρνει κρακ δεν είναι καθόλου ωραίο. Το κρακ μπορεί να προκαλέσει σπασμούς στα αιμοφόρα αγγεία του μωρού, περιορίζοντας τη ζωτική ροή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών επί μεγάλες περιόδους. Η ανάπτυξη του εμβρύου, ακόμα και όσον αφορά το μέγεθος του κεφαλιού και του εγκεφάλου, μπορεί να παρακωλυθεί. Συχνά τα μωρά παθαίνουν αποπληξίες και παροξυσμούς, και μπορεί να έχουν παραμορφωμένα νεφρά, γεννητικά όργανα, έντερα και σπονδυλική στήλη. Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος να αποκολληθεί ο πλακούντας από τη μήτρα, πράγμα που σκοτώνει το έμβρυο και μπορεί να αποβεί μοιραίο για τη μητέρα.
Όταν γεννιέται ένα μωρό μολυσμένο από κρακ, γιατροί και νοσοκόμες μπορούν να δουν φανερές αποδείξεις της καταστροφής που προκάλεσε το ναρκωτικό αυτό. Σύμφωνα με την περιγραφή μιας έκθεσης, ένα τέτοιο παιδί ήταν «απλώς ένα κομμάτι κρέας μ’ ένα κεφάλι σε μέγεθος μανταρινιού και άκρα σαν κλαράκια». Σε αρκετές περιπτώσεις, όπως ανέφερε το περιοδικό Ντισκάβερ (Discover), μωρά μολυσμένα από κοκαΐνη γεννήθηκαν χωρίς τα δυο μεσαία δάχτυλα του χεριού τους.
Ο Δρ Νταν Ρ. Γκρίφιθ, ειδικός στην αναπτυξιακή ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Νορθγουέστερν, είπε ότι τα μωρά που εκτίθενται στην κοκαΐνη γεννιούνται συχνά με «πολύ εύθραυστο, ευκατάβλητο νευρικό σύστημα». Συνήθως είναι υπερευαίσθητα και ευέξαπτα, ουρλιάζοντας απαρηγόρητα με την παραμικρή αφορμή. ‘Ένας ξαφνικός θόρυβος ή κάποια αλλαγή στη στάση, ακόμα και το να του μιλήσεις ή να το κοιτάξεις, μπορεί να προκαλέσει στο μωρό παρατεταμένο κλάμα’, είπε ο γιατρός. ‘Άλλες συνέπειες της βλάβης που προξενεί το ναρκωτικό στο νεογέννητο’, σύμφωνα με τα λόγια του Δρ Γκρίφιθ, ‘γίνονται φανερές όταν τα μωρά καταφεύγουν σε βαθύ ύπνο το 90 τοις εκατό του χρόνου, για να μη δέχονται εξωτερικά ερεθίσματα. Δεν ξυπνούν ούτε ακόμα κι όταν τους βγάζουν τα ρούχα, τους μιλάνε, τα κουνάνε ή τα πιάνουν’.
Αυτά τα νευρολογικά προβλήματα μπορεί να συνεχιστούν επί μήνες, είπε ο γιατρός, προκαλώντας έτσι τόσο διανοητική όσο και σωματική εξουθένωση στη μητέρα, τον καιρό που χρειάζεται να αναπτυχθεί ο δεσμός της αγάπης και της αφοσίωσης. «Το μωρό έχει την τάση να αποδιώχνει τη μητέρα και γίνεται πολύ ευέξαπτο όταν εκείνη προσπαθεί να το φροντίσει. Η μητέρα αποτραβιέται από το μωρό και αγανακτεί μ’ αυτό επειδή δεν ανταποκρίνεται στις περιποιήσεις της», πρόσθεσε ο γιατρός. Αυτή η συμπεριφορά από μέρους του μωρού και η αγανάκτηση της μητέρας καταλήγουν συχνά στην κακομεταχείριση του παιδιού.
Εγκαταλειμμένα Νεογέννητα
Επειδή η κατάσταση αυτών των νεογέννητων είναι πολύ επισφαλής, η παραμονή τους στο νοσοκομείο μπορεί να κρατήσει βδομάδες ή και μήνες μερικές φορές. Όμως, πολύ συχνά, η μακρόχρονη παραμονή δεν οφείλεται τόσο στην κατάσταση του παιδιού όσο στη στάση της μητέρας απέναντι στο μωρό της. Πολλές φορές η μητέρα απλούστατα εγκαταλείπει το μωρό στο νοσοκομείο, αφήνοντάς το στη φροντίδα της πολιτείας. «Δεν μπορώ να καταλάβω τη μητέρα που δεν ρωτάει τίποτα για το μωρό της, που δεν ξανάρχεται ποτέ», παραπονέθηκε ένας γιατρός που τον απασχολεί το θέμα. Μερικές μάλιστα δεν μένουν ούτε όσο χρειάζεται για να δώσουν όνομα στο μωρό. Αναγκάζονται να το κάνουν αυτό οι νοσοκόμες αντί για τις μητέρες. «Η πιο αξιοσημείωτη και φρικιαστική πλευρά στη χρήση του κρακ», είπε μια νοσοκόμα, «φαίνεται να είναι η εξασθένηση του μητρικού ενστίκτου». Κάποιο νοσοκομείο χρειάστηκε μάλιστα να στείλει τηλεγραφήματα στους αδιάφορους γονείς για να τους ειδοποιήσει να πάνε να υπογράψουν για τη νεκροψία όταν πέθανε το μωρό τους. Δεν σας συγκλονίζει αυτό;
Οι νοσοκόμες, εξαιτίας του φόρτου εργασίας που έχουν, δεν μπορούν να δώσουν σ’ αυτά τα μωρά την αγάπη και την προσοχή που τους είναι τόσο απαραίτητα. Σε μερικές περιπτώσεις, όταν δεν μπορούν να βρεθούν γρήγορα οικογένειες για να τα υιοθετήσουν, άνθρωποι που νοιάζονται και αγαπούν τα παιδιά προσφέρουν εθελοντικά το χρόνο τους, μερικές ώρες κάθε βδομάδα, για να κρατούν συντροφιά σ’ αυτά τα εγκαταλειμμένα μωρά. «Τα ταΐζουν, τους τραγουδάνε, τους παίζουν, τα κουνάνε και τα αλλάζουν», είπε κάποιος υπάλληλος. «Τους φέρονται όπως θα φέρονταν και στο δικό τους μωρό. Κάνει τόσο καλό αυτό στα παιδιά. Μερικά απ’ αυτά βρίσκονται εδώ πολύ καιρό».
Τι επιφυλάσσει το μέλλον γι’ αυτά τα μωρά που έχουν υποστεί βλάβη από την κοκαΐνη; Ο δείκτης νοημοσύνης τους, που είναι χαμηλότερος του κανονικού, θα αποτελέσει μελλοντικά πρόβλημα για τους εκπαιδευτικούς. «Εξαιτίας των ελαττωμάτων που παρουσιάζει η φυσική κατάσταση και γενικά η ανάπτυξή τους», είπε ένας ειδικός σε θέματα που αφορούν τα παιδιά, «αυτά τα παιδιά θα αποτελούν πρόβλημα για τον εαυτό τους και για την κοινωνία επί 40 ως 50 χρόνια». Πράγματι, το κρακ έχει αφήσει ένα ανεξίτηλο σημάδι στην κοινωνία.