Ένας Αιώνας που Διψάει για Ειδήσεις

ΑΝΕΚΑΘΕΝ οι άνθρωποι θέλουν να μαθαίνουν ειδήσεις για τα πράγματα που συμβαίνουν γύρω τους. Θέλουν να ενημερώνονται αμέσως για οτιδήποτε σημαντικό συμβαίνει. Ένας από τους διάσημους αγγελιοφόρους ήταν κάποιος πολεμιστής, που το 490 Π.Κ.Χ. έτρεξε περίπου 40 χιλιόμετρα μέχρι την Αθήνα για να ανακοινώσει την ήττα των περσικών στρατευμάτων. Αναφέρεται ότι μόλις έφτασε πέθανε, αφού πρώτα ανακοίνωσε τη νίκη στο Μαραθώνα.

Σήμερα, περίπου 600 εκατομμύρια τηλεοράσεις και 1,4 δισεκατομμύρια ραδιόφωνα φέρνουν στα σπίτια ειδήσεις απ’ όλο τον κόσμο, για γεγονότα που συνέβησαν πριν από λίγες ώρες ή ακόμα και λίγα λεπτά. Μερικά περιστατικά παρουσιάζονται απευθείας ενώ συμβαίνουν. Και πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια εφημερίδες, καθώς και δεκάδες εκατομμύρια περιοδικά, τυπώνονται καθημερινά σε πάρα πολλές γλώσσες για να ικανοποιήσουν έναν κόσμο που διψάει για ειδήσεις.

Χάρη στην εφεύρεση του πιεστηρίου με κινητά τυπογραφικά στοιχεία, που έκανε ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος, περίπου πριν από 550 χρόνια, έγινε δυνατή η γρήγορη διάδοση των τυπωμένων ειδήσεων. Όμως, τα πρώτα ενημερωτικά δελτία είχαν περιορισμένη κυκλοφορία και, λόγω του υψηλού τους κόστους, οι πλούσιοι ήταν συχνά οι μόνοι που μπορούσαν να τα αγοράσουν.

Σύντομα, η ελευθερία του τύπου άρχισε να δέχεται επίθεση. Για παράδειγμα, η εφημερίδα Γκαζέτ (Gazette) του Ρενοντό κυκλοφορούσε το 17ο αιώνα με την έγκριση του βασιλιά της Γαλλίας, και οι περισσότερες από τις ειδήσεις που δημοσιεύονταν έπαιρναν κατεύθυνση από την κυβέρνηση. Ελάχιστοι δημοσιογράφοι εκείνης της εποχής τολμούσαν να αντισταθούν στις αρχές της χώρας τους.

Η Αναζήτηση για Ειδήσεις Σήμερα

Στο τέλος του 19ου αιώνα σημειώθηκε αλματώδης αύξηση στα ειδησεογραφικά δίκτυα, κυρίως εξαιτίας της αυτοματοποίησης των πιεστηρίων και της μαζικής κυκλοφορίας των ημερήσιων εφημερίδων, ιδιαίτερα στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική.

Σύντομα άρχισαν να χρησιμοποιούνται νέα μέσα, ιδιαίτερα το ραδιόφωνο, για να διαδίδουν τις ειδήσεις στο εξωτερικό. Το 1917, για παράδειγμα, στη διάρκεια της Ρωσικής Επανάστασης, ο ραδιοπομπός του καταδρομικού Αβρόρα παρακινούσε τους κατοίκους του Πέτρογκραντ (τώρα Λένινγκραντ) να ξεσηκωθούν.

Στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, το ραδιόφωνο αποτέλεσε ισχυρό μέσο για προπαγάνδα, ιδιαίτερα για τη ναζιστική Γερμανία. Στη διάρκεια αυτού του πολέμου, το BBC (Βρετανική Εταιρία Ραδιοφωνίας) στο Λονδίνο μετέδιδε νέα από τους συμμάχους, σ’ ένα μεγάλο μέρος της Ευρώπης και ολόκληρου του κόσμου.

Μολονότι η τηλεόραση βρισκόταν σε πειραματικό στάδιο πριν από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ανάπτυξή της επιβραδύνθηκε από τον πόλεμο. Όμως, σύντομα αναδείχθηκε σε μέσο ενημέρωσης. Σήμερα, εκατοντάδες εκατομμύρια άτομα παρακολουθούν τα τηλεοπτικά ειδησεογραφικά προγράμματα.

Στις πρόσφατες δεκαετίες, ο τύπος άρχισε να παράγει πολλές ειδικές εκδόσεις. Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, άρχισαν να εκδίδονται εβδομαδιαία περιοδικά που ανέλυαν τις ειδήσεις. Τα περιοδικά που απευθύνονται στους νέους, στις γυναίκες, στους συνταξιούχους, στους αθλητές και στους τεχνίτες, χωρίς να αναφέρουμε τα περιοδικά που περιέχουν το εβδομαδιαίο πρόγραμμα της τηλεόρασης, έχουν μεγάλη κυκλοφορία. Στη Γαλλία, για παράδειγμα, περίπου 200 καινούρια περιοδικά εμφανίζονται κάθε χρόνο.

Οι Ειδήσεις στο Μέλλον

Ήδη είναι δυνατόν να έχει κάποιος πρόσβαση σε τράπεζες πληροφοριών με ένα τερματικό, μέσω τηλεπικοινωνιακής σύνδεσης. Τα καλωδιακά και τα δορυφορικά συστήματα προσφέρουν τώρα μερικά τηλεοπτικά κανάλια (όπως συμβαίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες) που μεταδίδουν δελτία ειδήσεων νύχτα και μέρα, και μερικοί προβλέπουν ότι στο μέλλον θα υπάρξουν ακόμα περισσότερα σε διεθνή κλίμακα. Έτσι, ο 20ός αιώνας μπορεί δικαιολογημένα να ονομαστεί αιώνας που διψάει για ειδήσεις. Αλλά είναι οι ειδήσεις πάντοτε αξιόπιστες; Εγγυάται η ποικιλία των μέσων πληροφόρησης ειλικρινείς, αντικειμενικές ειδήσεις;

[Εικόνα στη σελίδα 4]

Η εφεύρεση του πιεστηρίου με κινητά τυπογραφικά στοιχεία, που έκανε ο Γουτεμβέργιος, ήταν ένα σημαντικό βήμα για τη διάδοση ειδήσεων και ιδεών