Οι Νεαροί Ρωτούν . . .
Θα με Βοηθήσει μια Απογευματινή Δουλειά να Ωριμάσω;
ΔΥΟ στους τρεις—αυτή η αναλογία δείχνει πόσοι έφηβοι εργάζονται αυτή τη στιγμή στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και διαθέτουν για την εργασία τους αυτή από 16 ως 20 ώρες την εβδομάδα!a
Γιατί είναι τόσο πολλοί οι νεαροί που γυρεύουν δουλειά; Ο 16χρονος Μπράιαν εξηγεί: «Στην περίπτωσή μου, εγώ πρέπει [να εργάζομαι]. Η μητέρα μου και ο πατέρας μου έχουν πάρει διαζύγιο, κι εγώ πρέπει να βοηθάω τη μαμά μου με όποιον τρόπο μπορώ». Παρόμοια, πολλές οικογένειες χρειάζονται οικονομική βοήθεια. Και ακόμα κι όταν το νεαρό άτομο δεν συνεισφέρει άμεσα στα έξοδα του σπιτιού, αποτελεί για τους γονείς του σημαντική ανακούφιση από μερικές οικονομικές πιέσεις αν απλώς πληρώνει για τα ρούχα του ή άλλα προσωπικά του είδη.
Είναι αλήθεια ότι πολλοί νεαροί εργάζονται για να είναι σε θέση να ικανοποιούν το γούστο τους για ακριβά ρούχα, παπούτσια ή για διάφορες λιχουδιές. Αλλά για μερικούς νεαρούς, η δουλειά αποτελεί κυρίως ένα μεγάλο βήμα προς την ενηλικίωση. Η 19χρονη Σούζαν έγραψε στο περιοδικό Σεβεντίν (Seventeen): «Εργάζομαι επειδή μου αρέσει να είμαι οικονομικά ανεξάρτητη. Δεν χρειάζεται να εξαρτώμαι από τους γονείς μου για να πληρώνω τα έξοδά μου. . . . Οι γονείς μπορούν να δώσουν στα παιδιά τους χρήματα, αλλά δεν μπορούν να τους δώσουν το αίσθημα της ικανοποίησης που προέρχεται από το να κερδίζεις κάτι με τον ιδρώτα σου». Ίσως κι εσύ να νιώθεις κάπως έτσι—ότι το να πιάσεις μια δουλειά θα είναι καλή εμπειρία, ότι θα σε βοηθήσει να ωριμάσεις πιο γρήγορα. Αλλά είναι στ’ αλήθεια έτσι τα πράγματα;
Εργασία—Τα Οφέλη
Η Αγία Γραφή καταδικάζει την οκνηρία. «Η ψυχή του οκνηρού επιθυμεί και δεν έχει», λέει το εδάφιο Παροιμίαι 13:4. «Η δε ψυχή των επιμελών θέλει χορτασθή». Έτσι, αν πραγματικά χρειάζεσαι κάτι που κοστίζει περισσότερα απ’ όσα είναι διατεθειμένοι ή μπορούν να πληρώσουν οι γονείς σου, η ιδέα να δουλέψεις φιλόπονα, ώστε να μπορέσεις να το αγοράσεις εσύ, μπορεί να είναι καλή.
Επίσης, πολλοί προβάλλουν το επιχείρημα ότι η δουλειά μπορεί να συντελέσει στο να μάθει το νεαρό άτομο για τη ζωή έξω στον κόσμο. Η Έλεν Γκρίνμπεργκερ και ο Λόρενς Στάινμπεργκ έχουν κάνει εκτεταμένες και πολυσυζητημένες έρευνες σχετικά με το θέμα των εργαζόμενων νεαρών. Αυτοί διαπίστωσαν ότι οι εργαζόμενοι νεαροί «μαθαίνουν για τη λειτουργία επιχειρήσεων, τη διαχείριση χρημάτων και τα μαθηματικά που πρέπει να γνωρίζει ο καταναλωτής». Ακόμα, η δουλειά φέρνει το νεαρό άτομο σε επαφή, όχι μόνο με την εμπειρία τού να εργάζεται κοντά σε ενηλίκους, αλλά και με τις πιέσεις και τις ευθύνες που αντιμετωπίζουν οι ενήλικοι. Μπορεί να χρειαστεί να μάθει πώς να εργάζεται έχοντας ένα αφεντικό που ‘ικανοποιείται δύσκολα’ ή είναι δύστροπο, ή πώς να αντιμετωπίζει με ευγένεια τους θυμωμένους πελάτες—και συνεργάτες. (1 Πέτρου 2:18, ΜΝΚ) «Ήμουν ο μικρότερος στη δουλειά», θυμάται ο Άντονι, «και όλοι με είχαν στο στόχαστρο. Έμαθα, όμως, πώς να αντιμετωπίζω τους ανθρώπους».
Επίσης, με τη δουλειά μπορεί ένας νεαρός να αποκτήσει διάφορες ικανότητες και συνήθειες εργασίας, όπως η συνέπεια στην ώρα, πράγματα που μπορεί να αποδειχτούν χρήσιμα αργότερα στη ζωή. (Παράβαλε Παροιμίαι 22:29.) «Έμαθα να είμαι υπεύθυνος», λέει ένας νεαρός, ο Έρικ. «Το ότι εργάστηκα με το θείο μου με δίδαξε πώς να κάνω ποιοτική δουλειά», προσθέτει ο Ντουέιν. «Έδινε σημασία στην ευταξία, και αν το τελικό αποτέλεσμα δεν ήταν τέλειο, ξεκινούσαμε πάλι από την αρχή». Η Όλγα, που εργαζόταν ως γραμματέας ενώ πήγαινε σχολείο, προσθέτει: «Απέκτησα αρκετή επαγγελματική πείρα. Και το ότι χρειαζόταν να μιλάω πολύ στο τηλέφωνο με δίδαξε να μιλάω καλά».
Η εργασία μπορεί, επίσης, να σε κάνει να νιώσεις περήφανος για κάτι που πέτυχες. Ο σοφός Βασιλιάς Σολομών είπε: ‘Για τον άνθρωπο δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από το να τρώει και, βέβαια, να πίνει και να κάνει την ψυχή του να βλέπει καλό λόγω της σκληρής του εργασίας. Και αυτό επίσης έχω δει εγώ, ότι αυτό είναι από το χέρι του αληθινού Θεού’.—Εκκλησιαστής 2:24, ΜΝΚ.
Πόσα Μαθαίνει Κανείς Πραγματικά;
Ωστόσο, πολλοί πιστεύουν ότι οι σημερινές δουλειές βοηθούν ελάχιστα το νεαρό άτομο να ωριμάσει. Τον παλιό καιρό, οι εργαζόμενοι νεαροί μάθαιναν μια τέχνη ή τουλάχιστον αποκτούσαν κάποιες χρήσιμες ικανότητες. Ενώ σήμερα, πολλοί νεαροί (ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες) δουλεύουν σε εστιατόρια ταχείας εξυπηρέτησης ή σε άλλους τομείς εξυπηρέτησης πελατών, όπου αυτό που κάνει ο εργαζόμενος είναι να βάζει τα χάμπουργκερ μέσα σε χάρτινες σακούλες ή να χτυπάει τις πωλήσεις σε ταμειακές μηχανές. Πολλοί αμφισβητούν τη μακροπρόθεσμη αξία μιας τέτοιας δουλειάς. Η Γκρίνμπεργκερ και ο Στάινμπεργκ δηλώνουν με θλίψη: «Το μέσο νεαρό άτομο δαπανά λιγότερο από το 10 τοις εκατό του χρόνου που του παίρνει η δουλειά—περίπου μόνο πέντε λεπτά την ώρα—σε δραστηριότητες όπως η ανάγνωση, η γραφή και η αριθμητική. . . . Οι περισσότερες δουλειές χαρακτηρίζονται από ελάχιστη ποικιλία, από δραστηριότητες που είναι κατά ένα μεγάλο μέρος οι ίδιες και οι ίδιες, και από συνεχή επανάληψη εργασιών που είναι ελάχιστα ενδιαφέρουσες».
Ένα άρθρο στην εφημερίδα Δε Γουόλ Στριτ Τζέρναλ (The Wall Street Journal) δηλώνει: ‘Πολλοί από τους εργαζόμενους εφήβους σήμερα δεν μαθαίνουν τίποτα κάπως πιο χρήσιμο από το να είναι απλώς παρόντες. Η τεχνολογία τους έχει κάνει σχεδόν ρομπότ. Οι αποκωδικοποιητές τιμών και οι πολύπλοκες, αυτόματες ταμειακές μηχανές αθροίζουν τα ποσά των λογαριασμών και υπολογίζουν ακόμα και πόσα ρέστα πρέπει να δώσουν. Στα εστιατόρια ταχείας εξυπηρέτησης, οι αυτόματοι χρονοδιακόπτες μαγειρέματος διώχνουν μακριά και την τελευταία πιθανότητα που υπάρχει να αποκτήσει ο έφηβος κάποιες ικανότητες στη μαγειρική’. Αυτές οι δουλειές αναμφισβήτητα προσφέρουν απαραίτητες και πολύτιμες υπηρεσίες. Όμως, δεν προσφέρουν σχεδόν καθόλου τα μέσα στο νεαρό άτομο για να αντιμετωπίσει σωστά την προσφορά εργασίας που είναι για ενηλίκους.
Αλλά τι μπορούμε να πούμε για την πείρα που αποκτά κανείς όταν εργάζεται κοντά σε ενηλίκους; Η Γκρίνμπεργκερ και ο Στάινμπεργκ λένε: «Οι χώροι εργασίας στους οποίους δουλεύουν οι νεαροί διαχωρίζονται ολοένα και περισσότερο ανάλογα με τις ηλικίες. Αντί οι σημερινοί νεαροί να εργάζονται κοντά σε ενηλίκους, . . . το πιο πιθανό είναι ότι θα εργάζονται μαζί με άλλους εφήβους». Η εφημερίδα Δε Γουόλ Στριτ Τζέρναλ αποκαλεί αυτούς τους χώρους εργασίας «εφηβικά γκέτο».
«Πρόωρη Ευπορία»
Πολλοί νεαροί στις Ηνωμένες Πολιτείες κερδίζουν πάνω από 200 δολάρια (περ. 33.000 δρχ.) το μήνα από τη δουλειά τους. Δεν θα αποτελούσε πολύτιμη πείρα η διαχείριση αυτών των χρημάτων; Πάρε για παράδειγμα μια έρευνα που περιελάμβανε εργαζόμενους μαθητές γυμνασίου από χίλια και πλέον σχολεία. Διαπιστώθηκε ότι τα τρία τέταρτα απ’ αυτούς δεν συνεισέφεραν τίποτα στα οικονομικά της οικογένειας! Σχεδόν το 60 τοις εκατό απ’ αυτούς δεν έβαζαν στην άκρη τίποτα για αποταμίευση! Χωρίς να χρειάζεται να πληρώνουν νοίκι, ασφάλεια και φαγητό, οι περισσότεροι είχαν τα χρήματα που κέρδιζαν για χαρτζιλίκι—για να τα ξοδεύουν όπου τους άρεσε.
Ο Τζέραλντ Γκ. Μπάκμαν του Ινστιτούτου Κοινωνικών Ερευνών λέει πως όταν «οι έφηβοι έχουν πολλά χρήματα στη διάθεσή τους», αυτό είναι «πρόωρη ευπορία» ή πλούτος. Γιατί; Ο Μπάκμαν εξηγεί: «Πολλοί μαθητές γυμνασίου διαθέτουν τα χρήματά τους σε είδη πολυτελείας, τα οποία ίσως να μην είναι σε θέση να διατηρήσουν ύστερα από πέντε χρόνια, όταν με τις αποδοχές τους θα πρέπει να πληρώνουν για πράγματα που δεν ανήκουν στα είδη πολυτελείας, όπως το φαγητό και το νοίκι». Πράγματι, αν το νεαρό άτομο έχει πάρα πολλά χρήματα, αντί να διδαχτεί υπευθυνότητα στα οικονομικά ζητήματα, μπορεί να διδαχτεί ακριβώς το αντίθετο. Μπορεί να αναπτύξει ένα μη ρεαλιστικό γούστο για πολυτέλειες, κι έτσι η μετάβασή του στον πραγματικό κόσμο των ενηλίκων να γίνει ακόμα πιο δυσχερής.
Ακόμα, η Αγία Γραφή δείχνει ότι είναι μάταιο να μοχθεί κανείς για να πλουτίσει. Λέει: ‘Μη μοχθείς για να αποκτήσεις πλούτη. . . . Θα κάνεις τα μάτια σου να κοιτάξουν σ’ αυτό που δεν είναι τίποτα; Επειδή αναπόφευκτα κατασκευάζει για τον εαυτό του φτερούγες σαν του αετού και πετάει μακριά προς τους ουρανούς’.—Παροιμίαι 23:4, 5, ΜΝΚ.
Το αν μια δουλειά θα αποδειχτεί πολύτιμη εμπειρία από την οποία θα μάθεις κάτι, θα εξαρτηθεί από τον τύπο της εργασίας που περιλαμβάνεται, από το είδος των ανθρώπων με τους οποίους ή για τους οποίους δουλεύεις, και από το πόσο στα σοβαρά παίρνεις αυτή τη δουλειά. Το κίνητρο που έχεις για εργασία και το πώς διαχειρίζεσαι τα χρήματα που κερδίζεις παίζουν, επίσης, μεγάλο ρόλο στο αν η εργασία θα σε βοηθήσει ή θα σε βλάψει.
Αλλά, αν αυτό που πραγματικά σε ενδιαφέρει είναι το πώς να ωριμάσεις, πρόσεξε σε τι συμπέρασμα κατέληξαν η Γκρίνμπεργκερ και ο Στάινμπεργκ: ‘Υπάρχουν δραστηριότητες που μπορεί να είναι πιο ωφέλιμες από την εργασία. Αυτές οι δραστηριότητες περιλαμβάνουν το διάβασμα και τη μελέτη εκτός σχολείου και την ανάληψη ευθύνης για εθελοντική εργασία ή κοινοτική υπηρεσία χωρίς πληρωμή’. Για παράδειγμα, η Νίνα εκτελεί μια πολυτιμότατη κοινοτική υπηρεσία μετά τις ώρες του σχολείου, ως ολοχρόνια διάκονος των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Η ίδια λέει: «Κανόνισα με το σύμβουλό μου επαγγελματικού προσανατολισμού να περικοπούν οι ώρες που δαπανώ στο σχολείο, ώστε να φεύγω από το σχολείο γύρω στο μεσημέρι. Από τη Δευτέρα μέχρι την Τετάρτη βγαίνω στο δημόσιο έργο κηρύγματος. Μου αρέσει πολύ αυτό που κάνω. Μου αρέσει πάρα πολύ!» Μήπως το πρόγραμμά σου και οι προσωπικές σου περιστάσεις σού επιτρέπουν να κάνεις κι εσύ το ίδιο; Η καλλιέργεια ‘θεοσεβούς αφοσίωσης’ μ’ αυτόν τον τρόπο θα αποδειχτεί αναμφίβολα πολύ πιο ωφέλιμη από το να εργάζεσαι σε κάποια δουλειά!—1 Τιμόθεον 4:8, ΜΝΚ.
Αλλά μερικοί νεαροί μπορεί να θέλουν ή να πρέπει να εργαστούν για οικονομικούς λόγους. Κάποια μελλοντικά άρθρα θα ζυγίσουν τα υπέρ και τα κατά της εργασίας κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες.
[Υποσημειώσεις]
a Ο αυξανόμενος αριθμός των εργαζόμενων μαθητών αποκαλείται «χαρακτηριστικά αμερικανικό φαινόμενο». (Όταν οι Έφηβοι Εργάζονται [When Teenagers Work], της Έλεν Γκρίνμπεργκερ και του Λόρενς Στάινμπεργκ) Σε άλλες χώρες, οι μαθητικές υποχρεώσεις των νέων είναι μεγαλύτερες και οι δουλειές συχνά σπανίζουν. Όμως, το άρθρο αυτό θα ενδιαφέρει αναμφισβήτητα πολλούς νεαρούς σε χώρες όπου υπάρχουν ευκαιρίες για δουλειά. Ένα μελλοντικό άρθρο θα ασχοληθεί με την κατάσταση που επικρατεί στις αναπτυσσόμενες χώρες.
[Εικόνα στη σελίδα 26]
Η δουλειά μπορεί να διδάξει ένα νεαρό άτομο πώς να φέρεται σε εργοδότες και σε συνεργάτες με ώριμο τρόπο