Οι Νεαροί Ρωτούν . . .
Μπορώ να Δουλεύω Ενώ Πηγαίνω Ακόμα Σχολείο;
ΟΙ ΜΕΡΕΣ του σχολείου είναι πολύ γεμάτες για τους περισσότερους νεαρούς. Η διδασκαλία στην τάξη καταλαμβάνει ένα αρκετά μεγάλο μέρος της ημέρας κάθε βδομάδα. Τα βράδια στο σπίτι είναι κλεισμένα από τη σχολική εργασία και το διάβασμα. Και ενδιάμεσα υπάρχουν πάρα πολλές μικροδουλειές του σπιτιού που απαιτούν φροντίδα.a
Στις χώρες της Δύσης, οι νεαροί σχολικής ηλικίας είναι συνήθως σε θέση να περιμένουν με ανυπομονησία το σαββατοκύριακο για να ψυχαγωγηθούν και να ξεκουραστούν. Αλλά σε πολλά μέρη του κόσμου, τα σαββατοκύριακα αποτελούν κάθε άλλο παρά περίοδο ξεκούρασης. Στην αφρικανική ύπαιθρο, για παράδειγμα, οι νεαροί περνούν τα σαββατοκύριακά τους βοηθώντας τους γονείς τους στο αγρόκτημα, αναπληρώνοντας έτσι κάπως το χρόνο που χάθηκε στο σχολείο στη διάρκεια της εβδομάδας. Και ανάμεσα στους Μάρτυρες του Ιεχωβά, οι νεαροί έχουν επιπλέον την ευθύνη να συμμετέχουν στο έργο κηρύγματος από πόρτα σε πόρτα και να πηγαίνουν στις Χριστιανικές συναθροίσεις.—Εβραίους 10:23-25.
Μπορεί, συνεπώς, να φαίνεται απίθανη η εκδοχή να θέλουν οι Αφρικανοί νεαροί να επωμιστούν το παραπανίσιο φορτίο μιας κοσμικής εργασίας. Κι όμως, πολλοί απ’ αυτούς δουλεύουν και μάλιστα με διάφορους τρόπους: καλλιεργούν τη γη τους και πουλάνε τα προϊόντα, υφαίνουν ρούχα με χειροκίνητους αργαλειούς ή φτιάχνουν καλάθια για να τα πουλήσουν στην αγορά. Άλλοι πάλι ψαρεύουν, πουλάνε εφημερίδες και μαζεύουν ή πουλάνε φρούτα.
Γιατί, όμως, πιάνουν δουλειά αυτοί οι νεαροί; Μήπως αυτό σημαίνει απαραίτητα ότι θα πρέπει να κάνεις κι εσύ το ίδιο;
Γιατί Δουλεύουν
Μερικοί νεαροί στην πραγματικότητα αναγκάζονται να δουλέψουν, λόγω περιστάσεων που είναι πέρα από το δικό τους έλεγχο, όπως ο θάνατος ενός γονέα. (Εξαιτίας αυτού, το νεαρό άτομο μπορεί να μην έχει πια κανένα να πληρώνει για τις σπουδές του.) Από την άλλη μεριά, μερικοί νεαροί πιάνουν δουλειά για να εξασφαλίσουν σε κάποιο βαθμό ανεξαρτησία από τους γονείς τους.
Ας σκεφτούμε τον Κόφι, ένα νεαρό από την Γκάνα. Ενώ πήγαινε σε τεχνική σχολή, δούλευε σε αγροκτήματα δυο ώρες την ημέρα μετά το σχολείο.b Ο Κόφι εξηγεί: «Οι γονείς μου κάλυπταν τις ανάγκες μου όταν πήγαινα στο δημοτικό σχολείο. Αλλά δεν ήθελα να εξακολουθώ να εξαρτώμαι απ’ αυτούς για την κάθε μου ανάγκη. Έτσι έπιασα δουλειά. Ήμουν πολύ πιο ικανοποιημένος που μπορούσα να αγοράζω μόνος μου τα σχολικά είδη που χρειαζόμουν και να πληρώνω για τις μετακινήσεις μου στο σχολείο».
Παρόμοια, και ο αδελφός του Κόφι, ο Μόζες, είχε πιάσει δουλειά. Ενώ πήγαινε στο γυμνάσιο, ο Μόζες παρέδιδε ιδιαίτερα μαθήματα σε μικρά παιδιά σχολικής ηλικίας. Αλλά ενώ ο Κόφι διέθετε το εισόδημά του αποκλειστικά για τις δικές του ανάγκες, ο Μόζες συνεισέφερε με μερικά από τα χρήματά του στα έξοδα συντήρησης της οικογένειάς του. Γιατί; Εφόσον προερχόταν από μια οικογένεια με οχτώ παιδιά, ο ίδιος εξήγησε: «Το γεγονός ότι έπιασα μια δουλειά μερικής απασχόλησης πρόσφερε στους γονείς μου κάποια ανακούφιση όσον αφορά τη φροντίδα των αναγκών που είχαν τα άλλα μου αδέλφια». Επίσης, παραδέχεται ότι αισθάνεται ικανοποίηση που μπορεί να αγοράζει διάφορα πράγματα για τον εαυτό του.
Η οικονομική βοήθεια που προσφέρει κάποιος στους γονείς του όταν υπάρχει πραγματική ανάγκη μπορεί να αποτελεί τρόπο απόδοσης της τιμής που τους αρμόζει. (Εφεσίους 6:1, 2) Παράλληλα, όμως, δεν είναι απαραίτητα κακό το να δουλεύει κάποιος ώστε να έχει μερικά χρήματα για τα προσωπικά του έξοδα.
Η δουλειά μπορεί ακόμα να συντελέσει κατά πολύ στην ενστάλαξη του αισθήματος της υπευθυνότητας στο νεαρό άτομο. Μπορεί να βοηθήσει ένα νεαρό να αναπτύξει ικανότητες που πιθανόν αργότερα να χρησιμοποιηθούν για τη συντήρηση μιας οικογένειας. Για παράδειγμα, ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός έμαθε προφανώς την τέχνη του ξυλουργού δουλεύοντας μαζί με το θετό πατέρα του όταν ήταν νεαρός. (Ματθαίος 13:55· Μάρκος 6:3) Πάντως, ‘ο καιρός που υπολείπεται είναι σύντομος’ γι’ αυτόν τον κόσμο, και το σοφό νεαρό άτομο φροντίζει να σιγουρεύεται ότι ο χρόνος του χρησιμοποιείται επωφελώς. (1 Κορινθίους 7:29· Εφεσίους 5:16) Πριν, λοιπόν, πιάσεις μια δουλειά, πρέπει να ζυγίσεις όλους τους παράγοντες που περιλαμβάνονται—ακόμα και τα κίνητρά σου.
Υπολόγισε τη Δαπάνη
Μερικά ερωτήματα που θα μπορούσες να αναλογιστείς είναι: Στ’ αλήθεια χρειάζονται, και μάλιστα, θέλουν οι γονείς μου οικονομική βοήθεια από εμένα; Ή μήπως είναι πρόθυμοι να αρκεστούν σε λιγότερα, ώστε να μπορώ εγώ να αφοσιωθώ στα μαθήματα του σχολείου και στην πνευματική μου ανάπτυξη; Στ’ αλήθεια χρειάζομαι επιπλέον χρήματα ή μήπως ενεργώ σύμφωνα με ‘την επιθυμία της σάρκας και την επιθυμία των ματιών και τη φανταχτερή επίδειξη των μέσων διαβίωσης’;—1 Ιωάννου 2:16, ΜΝΚ.
Ο σοφός Σολομών έκανε την εξής παρατήρηση: «Έμαθα επίσης γιατί οι άνθρωποι εργάζονται τόσο σκληρά για να πετύχουν: είναι επειδή ζηλεύουν τα πράγματα που έχουν οι διπλανοί τους. Αλλά αυτό είναι μάταιο. Είναι σαν να κυνηγάς τον άνεμο. . . . Καλύτερα να έχεις ελάχιστα, με ειρήνη πνεύματος, παρά να είσαι απασχολημένος όλη την ώρα και με τα δυο χέρια, στην προσπάθεια να πιάσεις τον άνεμο».—Εκκλησιαστής 4:4-6, Σημερινή Αγγλική Μετάφραση (Today’s English Version).
Άλλος ένας παράγοντας που πρέπει να εξετάσεις είναι οι συνέπειες που μπορεί να έχει η δουλειά στα μαθήματά σου. Ο Κόφι, που αναφέρθηκε προηγουμένως, θυμάται: «Στη διάρκεια της πρώτης μου χρονιάς στην τεχνική σχολή, όταν δεν είχα πιάσει δουλειά, οι επιδόσεις μου στο σχολείο ήταν εξαιρετικές. Έπειτα, τη δεύτερη χρονιά, έπιασα δουλειά και οι βαθμοί μου άρχισαν να πέφτουν. Και πάλι κατάφερνα να είμαι πάνω από το μέσο όρο, αλλά η όλη κατάσταση με κούραζε πολύ». Είναι ενδιαφέρον πως μια έρευνα που διεξάχθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες αποκάλυψε ότι «η δουλειά οδηγεί σε πτώση των σχολικών επιδόσεων και σε μείωση της συμμετοχής των εφήβων στο σχολείο».
Θυμάστε τον αδελφό του Κόφι, τον Μόζες, που παρέδιδε μαθήματα; Αυτός παραδέχεται: «Αν κάποιος δεν είναι πολύ προσεκτικός, ίσως αρχίσει να αναλαμβάνει περισσότερους μαθητές απ’ όσους μπορεί να διδάξει στον περιορισμένο χρόνο που διαθέτει». Ο Μαουλί, ένας άλλος Αφρικανός, δούλευε ψαράς με μειωμένο ωράριο. Ο ίδιος λέει: «Ήταν μεγάλος πειρασμός όταν φέρναμε πολλά ψάρια στην παραλία. Ένιωθες την παρόρμηση να εγκαταλείψεις τα βιβλία και να πας να κερδίσεις περισσότερα χρήματα. Πολλά παιδιά στο χωριό το έκαναν αυτό και παράτησαν το σχολείο».
Επίσης, σχολείο και δουλειά μαζί μπορούν να υποσκάψουν σιγά-σιγά την αντοχή ενός νεαρού ατόμου μέχρι του σημείου να υπάρξουν επιπτώσεις στην πνευματικότητά του. Μπορεί να αρχίσει να αντιμετωπίζει δυσκολίες όσον αφορά την παρακολούθηση Χριστιανικών συναθροίσεων ή τη συγκέντρωσή του όταν βρίσκεται σ’ αυτές τις συναθροίσεις. Η προσωπική μελέτη της Αγίας Γραφής και των βασισμένων στην Αγία Γραφή εκδόσεων μπορεί να περάσει στο περιθώριο.
Διακράτησε την Ισορροπία σου
Εντούτοις, αφού εσύ και οι γονείς σου ζυγίσετε όλους τους παράγοντες, ίσως αποφασίσετε ότι το να πιάσεις δουλειά μπορεί να αποβεί χρήσιμο. Πώς μπορείς να χειριστείς την κατάσταση όσο γίνεται καλύτερα;
Η αυτοπειθαρχία είναι βασική. Ο απόστολος Παύλος, αναφερόμενος στις δικές του προσπάθειες, είπε: «Δαμάζω το σώμα μου και [το] δουλαγωγώ». (1 Κορινθίους 9:27) Θα χρειαστεί αυτοπειθαρχία για να εξοικονομείς—και όχι να κατασπαταλάς—τα χρήματα που κερδίζεις. Επίσης, θα χρειαστεί αυτοπειθαρχία για να χρησιμοποιείς κατάλληλα το χρόνο που θα σου απομένει. Φυσικά, η αναψυχή και η επαρκής ανάπαυση είναι πράγματα κατάλληλα και μπορούν να κάνουν την εργασία πιο παραγωγική. Αλλά πρόσεχε ώστε τα χόμπι και η αναψυχή να μην καταπνίγουν τη σχολική εργασία και, ακόμα περισσότερο, τα πνευματικά πράγματα.
Συνεπώς, θα χρειαστεί να φτιάξεις ένα ρεαλιστικό πρόγραμμα περιόδων μελέτης—και να προσκολληθείς σ’ αυτό. Για παράδειγμα, ίσως είναι καλύτερα να αρχίζεις τη σχολική σου εργασία το συντομότερο δυνατό, αφού γυρίζεις από τη δουλειά στο σπίτι, και όχι να περιμένεις αρκετή ώρα μετά το φαγητό, οπότε υπάρχει περίπτωση να νυστάζεις υπερβολικά. Άλλοι, πάλι, προτιμούν να πηγαίνουν στο κρεβάτι νωρίς και να μελετούν αμέσως μόλις ξυπνήσουν το πρωί. Όποια κι αν είναι η περίπτωση, να κάνεις τις περιόδους της μελέτης σου όσο πιο παραγωγικές γίνεται. Να αποφεύγεις να βάζεις μουσική ή να απορροφάσαι από άλλους περισπασμούς. Επίσης, η σχολική σου εργασία μπορεί να γίνει πιο εύκολη, αν προσέχεις πώς ακούς στην τάξη, κρατώντας σημειώσεις των κύριων σημείων και των λεπτομερειών που τα υποστηρίζουν.—Παράβαλε Λουκάς 8:18.
Όμως τη μεγαλύτερη σημασία την έχουν οι πνευματικές σου ανάγκες. (Ματθαίος 5:3) Για να καλυφτούν αυτές, πρέπει επίσης να διαθέτεις χρόνο για προσωπική μελέτη της Αγίας Γραφής, για τις Χριστιανικές συναθροίσεις και για τη συμμετοχή στη δημόσια διακονία. Είναι αλήθεια ότι το να δουλεύεις ενώ πηγαίνεις ακόμα σχολείο είναι δύσκολο πράγμα. Αλλά αν πρέπει να τα κάνεις και τα δυο, δώσε προτεραιότητα στα πνευματικά πράγματα. Να προσεύχεσαι ανελλιπώς στον Ιεχωβά Θεό να σε βοηθάει να διατηρείς την πνευματική σου ισορροπία. Αν χρειαστεί να δουλέψεις, ενώ παράλληλα θα πηγαίνεις σχολείο, Εκείνος μπορεί να σε ενισχύσει ώστε να αντέξεις τις πιέσεις αυτής της κατάστασης.—Ησαΐας 40:29-31.
[Υποσημειώσεις]
a Το άρθρο αυτό εξετάζει κυρίως την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι νεαροί στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ωστόσο, οι εισηγήσεις που γίνονται εδώ βασίζονται σε Βιβλικές αρχές και συνεπώς θα αποδειχτούν υποβοηθητικές για τους νεαρούς σ’ όλο τον κόσμο.
b Σε μερικές χώρες, μετά το δημοτικό σχολείο το νεαρό άτομο μπορεί να διαλέξει αν θα μπει σε σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, δηλαδή γυμνάσιο (που διδάσκει μεγάλη ποικιλία θεμάτων), ή σε κάποια τεχνική σχολή.
[Εικόνα στη σελίδα 21]
Μερικοί Αφρικανοί νεαροί δουλεύουν τα απογεύματα. Αλλά ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα μιας τέτοιας κατάστασης;