Να Διαβάζετε για να Διευρύνετε τους Ορίζοντές Σας

ΘΕΛΗΣΑΤΕ ποτέ να ταξιδέψετε σε μακρινά μέρη, να συναντήσετε ανθρώπους από διαφορετικούς πολιτισμούς, να δείτε και να εξερευνήσετε θαύματα της φύσης, όπως είναι οι υπέροχοι καταρράκτες, τα μεγαλοπρεπή βουνά και οι μυστηριώδεις ζούγκλες, ή να μάθετε για παράξενα πουλιά, ζώα και φυτά; Ή μήπως θα προτιμούσατε να καταδυθείτε στα βάθη του ωκεανού, να περιπλανηθείτε στο έξω διάστημα, να περιεργαστείτε το μικρόκοσμο, να μελετήσετε τα θαύματα του εγκεφάλου, του ματιού και της καρδιάς ή να παραστείτε μάρτυρες του θαύματος της γέννησης; Μήπως θα θέλατε να γυρίσετε πίσω τους δείκτες του ρολογιού και να ερευνήσετε το παρελθόν μέσα από την ιστορία και την αρχαιολογία;

Όλες αυτές τις συναρπαστικές περιπέτειες μπορείτε να τις ζήσετε μέσα από την έντυπη ύλη. Χωρίς να χρειάζεται να αφήσετε την άνεση του σπιτιού σας, μπορείτε να γνωρίσετε όλα αυτά τα πράγματα διαβάζοντας βιβλία και άλλα έντυπα, τα οποία είναι θησαυροφυλάκια γνώσης από κάθε τομέα. Όπως λέει η Αγία Γραφή: «Το να κάμνη τις πολλά βιβλία δεν έχει τέλος». (Εκκλησιαστής 12:12) Η καλή ανάγνωση θα σας δώσει τη δυνατότητα να αποκομίζετε ό,τι θέλετε από αυτά τα θησαυροφυλάκια.

Ένα Εμπόδιο που Αξίζει να το Υπερπηδήσετε

Δυστυχώς, σε όλο τον κόσμο, περισσότεροι από 800 εκατομμύρια άνθρωποι ηλικίας 15 ετών και πάνω δεν μπορούν να διαβάσουν και να γράψουν. Αυτό περιορίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό την ικανότητα που έχουν να μαθαίνουν και να επικοινωνούν. Αναχαιτίζει την ικανότητα σκέψης τους και τους κάνει να βασίζονται σ’ εκείνους που μπορούν να διαβάσουν, κι αυτό τους εκθέτει στον κίνδυνο να τους κατευθύνουν εκεί που θέλουν κάποιοι άλλοι ή να πέσουν θύματα εκμετάλλευσης.

Ακόμα και στοιχειώδεις καθημερινές δραστηριότητες μπορεί να προκαλέσουν απρόβλεπτες δυσκολίες σε αυτούς που είναι αναλφάβητοι. Για παράδειγμα, τα ταξίδια, στην καλύτερη περίπτωση, προξενούν σύγχυση αν κάποιος δεν ξέρει να διαβάζει τις πινακίδες των δρόμων και τα δρομολόγια στις στάσεις των λεωφορείων, στους σιδηροδρομικούς σταθμούς και στα αεροδρόμια. Είναι επίσης δυσάρεστο και ενοχλητικό να χρειάζεται κανείς να ζητάει από κάποιον άλλον να του διαβάσει ή να του γράψει προσωπικές επιστολές και έγγραφα ή έστω να του συμπληρώσει απλές αιτήσεις. Οι μητέρες που δεν μπορούν να διαβάσουν τις οδηγίες για τα τρόφιμα ή τα φάρμακα διατρέχουν τον κίνδυνο να δώσουν στα παιδιά τους πράγματα που μπορεί να τα βλάψουν.

Σαφώς, ο αναλφαβητισμός είναι ένα τρομερό εμπόδιο. Παρ’ όλα αυτά, με λίγη βοήθεια, μπορεί να υπερπηδηθεί. Η κατάσταση μοιάζει με αυτή της Μάρτε. Ήταν τυφλή 20 και πλέον χρόνια μέχρι τα 70 της και δεν είχε παρά αναμνήσεις για το πώς ήταν ο κόσμος του φωτός και των χρωμάτων. Τότε κάποιος χειρουργός τής έκανε μια εγχείρηση. Αυτό την έβαλε και πάλι στον υπέροχο κόσμο της όρασης—και στις χαρές του διαβάσματος. Ένα άλλο παράδειγμα είναι ο Καλού, ο οποίος είναι τώρα 70 χρονών. Όταν ήταν νέος ήταν «τυφλός» όσον αφορά την έντυπη ύλη—δεν μπορούσε να διαβάσει. Αλλά, γράφτηκε σε μια τάξη για αναλφάβητους. Τώρα διαβάζει και γράφει σε τρεις γλώσσες.

Ίσως να υπάρχουν λίγοι άνθρωποι σαν τη Μάρτε, αλλά υπάρχουν χιλιάδες σαν τον Καλού, οι οποίοι υπερπήδησαν το εμπόδιο που στεκόταν στο δρόμο τους μαθαίνοντας να διαβάζουν. Φυσικά, αυτό δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Απαιτεί χρόνο, προσπάθεια και, πάνω απ’ όλα, πολλή ενθάρρυνση και βοήθεια. Μπορείτε εσείς να βοηθήσετε κάποιον; Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά σε πολλές χώρες οργανώνουν τάξεις για αναλφάβητους, όπως αυτή που βοήθησε τον Καλού, κι αυτό έχει συμβάλει στο να είναι μεγάλο το ποσοστό των Μαρτύρων που γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση. Στη Νιγηρία, για παράδειγμα, το ποσοστό των Μαρτύρων του Ιεχωβά που γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση υπερβαίνει το διπλάσιο του αντίστοιχου ποσοστού για το γενικό πληθυσμό.

Να Γίνετε Καλύτερος Αναγνώστης

Ίσως να μην έχετε το πρόβλημα του αναλφαβητισμού. Αλλά, πόσο καλός αναγνώστης είστε; Ίσως να διαβάζετε με κόπο και με παλινδρομήσεις, δηλαδή να έχετε τη συνήθεια να σταματάτε στη μέση μιας σειράς ή πρότασης και να τη διαβάζετε πάλι από την αρχή. Ή ίσως δεν μπορείτε να προφέρετε σωστά τις λέξεις ή να δυσκολεύεστε να συλλάβετε το νόημά τους. Μπορούν να υπερπηδηθούν αυτά τα προβλήματα;

Η 13χρονη Μπέατρις μπορούσε να συνδέει τις λέξεις με τη σημασία τους, αλλά αντιμετώπιζε δυσκολία στην προφορά τους. Έλεγε τη λέξη «άτομο» όταν διάβαζε «κάποιος» και τη λέξη «κτίριο» όταν διάβαζε «σπίτι». Κάποιος της δίδαξε ορθοφωνία—πώς συνδυάζονται οι ήχοι των φωνηέντων και των συμφώνων για να δημιουργήσουν άλλους ήχους—και πώς να προφέρει τις λέξεις χρησιμοποιώντας συλλαβές. Αυτός επίσης την παρότρυνε να διαβάζει Το Βιβλίο Μου με τις Βιβλικές Ιστορίες και παράλληλα να ακούει τις κασέτες του βιβλίου.a Έτσι βελτιώθηκε στην κατανόηση των λέξεων και στην προφορά τους και τώρα απολαμβάνει περισσότερο το διάβασμα.

Ίσως να χρειάζεται να βελτιωθείτε κι εσείς στην ορθοφωνία. Εφόσον διαβάζετε αυτό το άρθρο, γνωρίζετε ήδη τι είναι οι συλλαβές. Εφαρμόστε αυτή τη γνώση σε ασκήσεις προφοράς. Πάρτε μια λέξη, χωρίστε την σε συλλαβές και προφέρετε κάθε συλλαβή. (Παράδειγμα: μα-κρο-θυ-μί-α) Έπειτα ενώστε πάλι τη λέξη και προφέρετέ την ολόκληρη. Κάντε πρακτική εξάσκηση με άλλες λέξεις και μετά προσπαθήστε να τις διαβάζετε χωρίς να απομονώνετε την κάθε συλλαβή. Μάθετε να αναγνωρίζετε ολόκληρες τις λέξεις χωρίς να τις λέτε προφορικά.

Οι καλοί αναγνώστες δεν διαβάζουν λέξη προς λέξη. Βλέπουν ολόκληρες φράσεις και αντιλαμβάνονται τις λέξεις ως ομάδες σκέψεων ή ως ολοκληρωμένες ιδέες. Έτσι, αντί να σταματάτε και να κοιτάτε την κάθε λέξη, προσπαθήστε με κάθε βλέμμα να βλέπετε αρκετές λέξεις, και κάθε βλέμμα πρέπει να είναι απλώς μια ασυναίσθητη στάση του ματιού, μια σύντομη ματιά. Με την πρακτική εξάσκηση θα το καταφέρετε. Προσέξτε, όμως, μην αποκτήσετε την τάση να διαβάζετε με παλινδρομήσεις. Το να πηγαίνετε πίσω για να ξαναδιαβάσετε μέρη των προτάσεων θα ανακόψει τον ειρμό των σκέψεών σας και θα σας δυσκολέψει στην κατανόηση του νοήματος. Γι’ αυτό εξασκηθείτε να διαβάζετε χωρίς να γυρίζετε πίσω.

Ακόμα κι αν μπορείτε να διαβάζετε με άνεση, περιλαμβάνονται και άλλοι παράγοντες στο να είστε καλός αναγνώστης. Η κατανόηση του νοήματος, η ικανότητα να θυμάστε και το πλούσιο λεξιλόγιο—όλα αυτά αποτελούν στόχους που αξίζει να επιδιώξετε. Τα συνοδευτικά πλαίσια παρέχουν μερικές υποδείξεις για το πώς να πετύχετε αυτούς τους στόχους. Γιατί να μη δείτε πώς τα πάτε σε αυτούς τους τομείς χρησιμοποιώντας αυτές τις εισηγήσεις;

Να Διαλέγετε την Κατάλληλη Αναγνωστική Ύλη

Με τη βελτίωση της ικανότητας ανάγνωσης, έχετε πρόσβαση στον κόσμο της γνώσης—στον πλούτο των πληροφοριών που προσφέρει η έντυπη ύλη. Φυσικά, μπορείτε να μάθετε μερικά από αυτά τα πράγματα από την τηλεόραση και τις βιντεοταινίες, αλλά το διάβασμα διεγείρει και βελτιώνει τη λειτουργία της σκέψης σας, τη φαντασία σας και την ικανότητά σας να εκφράζεστε. Σας δίνει και τις λέξεις και τις διανοητικές εικόνες που χρειάζεστε για να θυμάστε, να μιλάτε και να γράφετε με ευστροφία για πολλά θέματα, κι έτσι να γίνετε πιο ενδιαφέρον άτομο για συναναστροφή.

Ωστόσο, έχοντας τόσο πολλά θέματα για να καταπιαστείτε, από πού θα αρχίσετε; Το εδάφιο της Αγίας Γραφής που λέει ότι «το να κάμνη τις πολλά βιβλία δεν έχει τέλος» λέει επίσης ότι «η πολλή μελέτη είναι μόχθος εις την σάρκα». (Εκκλησιαστής 12:12) Δεν μπορείτε να τα διαβάσετε όλα—και δεν είναι όλα ωφέλιμα και αξιόπιστα. Γι’ αυτό, να είστε εκλεκτικός. Οπωσδήποτε να διαβάζετε ύλη που θα διαμορφώσει την προσωπικότητά σας προς το καλύτερο και θα σας βοηθήσει στην εργασία, στο σχολείο ή στη φροντίδα των οικογενειακών σας ευθυνών. Μπορείτε να διευρύνετε απεριόριστα τους ορίζοντές σας διαβάζοντας διεθνείς εκδόσεις όπως το Ξύπνα! Μέσα σε λίγες σελίδες μπορείτε να απολαύσετε πληροφορίες που έχουν συγκεντρωθεί απ’ όλο τον κόσμο.

Το να είστε εκλεκτικός θα κάνει το διάβασμά σας να έχει νόημα και θα σας φέρει πρακτικά, διανοητικά και πνευματικά οφέλη. Γι’ αυτό, να κάνετε σωστές επιλογές και να εξαγοράζετε χρόνο για να διαβάζετε στο σπίτι, στη διάρκεια των διαλειμμάτων στην εργασία σας, ενώ περιμένετε, όταν ταξιδεύετε και σε άλλες ευκαιρίες. Να διαβάζετε—αυτό θα διευρύνει τους ορίζοντές σας.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 27]

Πώς να Βελτιωθείτε στην Κατανόηση του Νοήματος

● Να σκέφτεστε ενεργά ενόσω διαβάζετε, κάνοντας ερωτήσεις και βγάζοντας συμπεράσματα.

● Να έχετε στο μυαλό σας το θέμα του άρθρου και τους υπότιτλους.

● Να προσπαθείτε να διακρίνετε πώς συνδέεται η κάθε παράγραφος με το κύριο θέμα.

● Να συσχετίζετε την ύλη με αυτά που γνωρίζετε ήδη.

● Να εφαρμόζετε την ύλη στη ζωή σας και στις εμπειρίες σας.

Πώς να Πλουτίσετε το Λεξιλόγιό σας

● Να σημειώνετε τις άγνωστες λέξεις ενώ διαβάζετε.

● Να προσέχετε πώς χρησιμοποιούνται αυτές οι λέξεις μέσα στο κείμενο.

● Να συμβουλεύεστε ένα ερμηνευτικό λεξικό καθώς διαβάζετε.

● Να μαθαίνετε να προφέρετε σωστά τις λέξεις.

● Να κάνετε κτήμα σας τις καινούριες λέξεις χρησιμοποιώντας τες όταν συζητάτε με άλλους.