Παιδιά σε Κρίσιμη Κατάσταση

Ένα 12χρονο αγόρι μοχθεί 11 ώρες τη μέρα σπάζοντας βράχους σε κάποιο λατομείο της Ινδίας. Κερδίζει 85 σεντς (περ. 150 δρχ.) τη μέρα.

Ένα δεκάχρονο κορίτσι πουλάει το σώμα του σε κάποιο πορνείο της Μπανγκόκ. Δεν βρίσκεται εκεί επειδή το θέλει. Ο πατέρας της την πούλησε 400 δολάρια (περ. 72.000 δρχ.).

Ένας νεαρός στρατιώτης, δέκα χρονών, βοηθάει στην κατασκευή ενός οδοφράγματος σε κάποια αφρικανική χώρα. Ένα πολυβόλο κρέμεται στον ώμο του· περνάει την ώρα του καπνίζοντας μαριχουάνα.

ΟΛΕΣ αυτές οι καταστάσεις είναι πάρα πολύ κοινές στα αναπτυσσόμενα κράτη. Τα παιδιά που διέρχονται κρίση ανέρχονται σε εκατομμύρια. Εφτά εκατομμύρια μαραζώνουν σε προσφυγικά στρατόπεδα· 30 εκατομμύρια περιφέρονται άστεγα στους δρόμους· 80 εκατομμύρια ηλικίας μεταξύ 10 και 14 χρονών μοχθούν σε εργασίες που παρεμποδίζουν τη φυσιολογική τους ανάπτυξη· πολύ περισσότερα από 100 εκατομμύρια αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο να πεθάνουν σε αυτή τη δεκαετία εξαιτίας της έλλειψης τροφής, καθαρού νερού και υγειονομικής περίθαλψης.

Εξετάστε λίγα μόνο από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ασθένειες

Περίπου 8.000 παιδιά πεθαίνουν κάθε μέρα επειδή δεν έχουν εμβολιαστεί για να προφυλαχτούν από ασθένειες όπως η ιλαρά και ο κοκίτης. Επιπλέον, 7.000 παιδιά πεθαίνουν καθημερινά επειδή οι γονείς τους δεν ξέρουν πώς να αντιμετωπίσουν την αφυδάτωση που προκαλεί η διάρροια. Κάθε μέρα, άλλα 7.000 παιδιά πεθαίνουν επειδή δεν τους δόθηκαν αντιβιοτικά αξίας ενός μόνο δολαρίου (περ. 180 δρχ.) για την καταπολέμηση των αναπνευστικών λοιμώξεων.

Επί χρόνια είναι διαθέσιμα φάρμακα και θεραπευτικές μέθοδοι για την πρόληψη ή τη θεραπεία πολλών από τις αρρώστιες που πλήττουν εδώ και καιρό την ανθρώπινη οικογένεια. Αλλά δεν έχουν φτάσει στα εκατομμύρια των ανθρώπων που τα έχουν ανάγκη. Ως αποτέλεσμα, στη διάρκεια των περασμένων δύο δεκαετιών, περίπου εκατό εκατομμύρια παιδιά πέθαναν μόνο και μόνο εξαιτίας διαρροϊκών ασθενειών και ασθενειών του αναπνευστικού συστήματος. «Είναι σαν να είχε τελικά βρεθεί κάποια θεραπεία για τον καρκίνο και κατόπιν να χρησιμοποιούνταν ελάχιστα επί 20 χρόνια», ήταν η θλιβερή διαπίστωση της έκθεσης Η Κατάσταση των Παιδιών του Κόσμου το 1990 (State of the World’s Children 1990), την οποία συντάσσει η UNICEF.

Παρά τη ζοφερή κατάσταση, έχει σημειωθεί πρόοδος. Για παράδειγμα, η UNICEF και η WHO (Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας) έχουν επιδιώξει να εφαρμόσουν μια δυναμική εκστρατεία ανοσοποίησης. Το 1991 ανακοινώθηκε ότι το 80 τοις εκατό των παιδιών του κόσμου είχαν ανοσοποιηθεί ενάντια στις έξι ασθένειες που προλαμβάνονται μέσω εμβολιασμού—ιλαρά, τέτανο, διφθερίτιδα, πολιομυελίτιδα, φυματίωση και κοκίτη. Μαζί με παράλληλες προσπάθειες για τον έλεγχο των διαρροϊκών ασθενειών, αυτό έχει ως αποτέλεσμα να σώζεται η ζωή αρκετών εκατομμυρίων παιδιών κάθε χρόνο.

Αλλά στα πρόσφατα χρόνια μια άλλη ασθένεια—το AIDS—έχει εμφανιστεί για να απειλήσει και πιθανώς ακόμη και να αντιστρέψει όλη την πρόοδο που σημειώθηκε την τελευταία δεκαετία όσον αφορά την επιβίωση των παιδιών στην Αφρική. Στη διάρκεια της δεκαετίας του ’90, περίπου 2,7 εκατομμύρια παιδιά μπορεί να πεθάνουν από AIDS στην Αφρική και μόνο. Ως το έτος 2000, τρία μέχρι πέντε επιπλέον εκατομμύρια παιδιά στην κεντρική και στην ανατολική Αφρική μπορεί να μείνουν ορφανά επειδή οι γονείς τους θα έχουν πεθάνει από AIDS.

Υποσιτισμός

Είμαστε όλοι οδυνηρά εξοικειωμένοι με τις τραγικές εικόνες των παιδιών που λιμοκτονούν και έχουν σκελετωμένα σώματα, πρησμένες κοιλιές και θαμπά μάτια στραμμένα στο πουθενά. Αυτά τα θλιμμένα παιδιά αντιπροσωπεύουν μόλις την κορυφή του παγόβουνου που ονομάζεται υποσιτισμός. Σε όλο τον αναπτυσσόμενο κόσμο, περίπου 177 εκατομμύρια παιδιά—1 στα 3—πέφτουν για ύπνο πεινασμένα. Και ο αριθμός τους αυξάνεται.

Ο διαρκής υποσιτισμός δεν επιτρέπει στα παιδιά να φτάσουν σε πλήρη διανοητική και σωματική ανάπτυξη. Τα περισσότερα υποσιτιζόμενα παιδιά είναι ασθενικά, άτονα, έχουν μάτια που τους λείπει η λάμψη, και χαρακτηρίζονται από απάθεια. Παίζουν λιγότερο και μαθαίνουν με πιο αργό ρυθμό από ό,τι τα παιδιά που τρέφονται καλά. Είναι επίσης πιο ευπρόσβλητα στις μολύνσεις, σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στο ένα τρίτο περίπου από τους 14 εκατομμύρια θανάτους παιδιών στις αναπτυσσόμενες χώρες κάθε χρόνο.

Όπως η σύγχρονη επιστήμη έχει παραγάγει φάρμακα για την καταπολέμηση των ασθενειών, έτσι έχει κάνει επίσης δυνατή την παραγωγή και τη διανομή υπεραρκετής τροφής για να τραφούν όλοι οι άνθρωποι στη γη. Αλλά δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις για τον υποσιτισμό. Δεν μπορεί να εξαλειφτεί με τις αποστολές τροφίμων και τις βιταμίνες σε μορφή χαπιού. Οι ρίζες του βρίσκονται στην αδυσώπητη φτώχεια, στην πλατιά διαδεδομένη άγνοια, στο ακάθαρτο νερό, στις ανθυγιεινές συνθήκες και στην έλλειψη αγροτικής γης στις περιοχές που πλήττονται από τη φτώχεια.

Περιβαλλοντικά Προβλήματα

Καθώς εντείνεται η παγκόσμια περιβαλλοντική κρίση, τα παιδιά είναι τα πιο ευάλωτα. Πάρτε για παράδειγμα τη μόλυνση του αέρα. Ένα παιδί κάτω των τριών χρονών σε κατάσταση ηρεμίας εισπνέει αναλογικά διπλάσιο αέρα, και μαζί διπλάσια μόλυνση, από αυτόν που εισπνέει ένας ενήλικος σε κατάσταση ηρεμίας. Και αφού τα παιδιά δεν έχουν ακόμη πλήρως ανεπτυγμένα νεφρά, συκώτι και συστήματα ενζύμων, δεν είναι σε θέση να επεξεργαστούν τους ρύπους τόσο αποτελεσματικά όσο οι ενήλικοι.

Συνεπώς τα παιδιά βλάπτονται περισσότερο από τους ενηλίκους εξαιτίας του πρόσθετου μολύβδου στη βενζίνη και των αερίων όπως το μονοξείδιο του άνθρακα, τα οξείδια του αζώτου και το διοξείδιο του θείου. Αυτή η ευαισθησία συντελεί άμεσα στο θάνατο 4,2 και πλέον εκατομμυρίων παιδιών κάτω των πέντε χρονών, τα οποία πεθαίνουν κάθε χρόνο στις αναπτυσσόμενες χώρες εξαιτίας αναπνευστικών λοιμώξεων. Πολλά από αυτά που επιζούν μεγαλώνουν με ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος οι οποίες τα βασανίζουν στην υπόλοιπη ζωή τους.

Επειδή συνεχίζουν να αναπτύσσονται σωματικά, τα παιδιά είναι επίσης πιο ευάλωτα στα αποτελέσματα της ακατάλληλης διατροφής από ό,τι οι ενήλικοι. Από χώρα σε χώρα, τα παιδιά είναι κυρίως αυτά που ζημιώνονται καθώς τα δάση συρρικνώνονται, οι έρημοι επεκτείνονται και η κουρασμένη από τις καλλιέργειες αγροτική γη διαβρώνεται, εξασθενεί και παράγει όλο και λιγότερη τροφή. Μόνο στην Αφρική περίπου 39 εκατομμύρια παιδιά δεν αναπτύσσονται πλήρως εξαιτίας της κακής διατροφής.

Το πρόβλημα εντείνεται από τη σοβαρή έλλειψη πόσιμου νερού. Σε ολόκληρο τον αναπτυσσόμενο κόσμο, μόνο τα μισά από τα παιδιά έχουν πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό και ακόμη λιγότερα έχουν πρόσβαση σε εγκαταστάσεις αποκομιδής αποβλήτων οι οποίες πληρούν τους κανόνες υγιεινής.

Πόλεμος

Στο παρελθόν, τα περισσότερα θύματα των πολέμων ήταν στρατιώτες. Τώρα όχι πια. Από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και μετά, το 80 τοις εκατό των 20 εκατομμυρίων που σκοτώθηκαν και των 60 εκατομμυρίων που τραυματίστηκαν σε διάφορες συγκρούσεις ήταν πολίτες—κατά κύριο λόγο γυναίκες και παιδιά. Κάποια περίοδο στη διάρκεια της δεκαετίας του 1980, 25 παιδιά στην Αφρική πέθαιναν κάθε ώρα ως αποτέλεσμα τέτοιων συγκρούσεων! Αναρίθμητα εκατομμύρια παιδιά έχουν σκοτωθεί, τραυματιστεί, εγκαταλειφτεί, έχουν μείνει ορφανά ή έχουν αιχμαλωτιστεί.

Τα εκατομμύρια παιδιά που μεγαλώνουν τώρα σε προσφυγικά στρατόπεδα συχνά δεν έχουν ταυτότητα και εθνικότητα ούτε αρκετή τροφή, υγειονομική περίθαλψη και εκπαίδευση. Πολλά διαπιστώνουν ότι είναι αδύνατον να αποκτήσουν κάποια ειδικότητα που θα τα βοηθήσει να βρουν μια θέση στην κοινωνία.

Αλλά τα παιδιά δεν είναι απλώς θύματα του πολέμου· είναι επίσης μαχητές. Τα πρόσφατα χρόνια, 200.000 παιδιά ηλικίας κάτω των 15 χρονών έχουν στρατολογηθεί, οπλιστεί και εκπαιδευτεί να σκοτώνουν. Μεταξύ αυτών ήταν και εκείνα που έχασαν τη ζωή τους ή ακρωτηριάστηκαν καθώς εκτελούσαν διαταγές να ανοίγουν μονοπάτια μέσα από ναρκοπέδια.

Εκμετάλλευση Παιδιών

Σε όλο τον αναπτυσσόμενο κόσμο, η φτώχεια κάνει τους γονείς να πουλούν τα παιδιά τους αντί ευτελούς αξίας, ώστε να αποφύγουν την πείνα ή να πληρώσουν τα χρέη τους. Τι συμβαίνει σε αυτά τα παιδιά; Μερικά εξωθούνται στην πορνεία ή στη δουλεία σε άθλια εργοστάσια. Άλλα πουλιούνται ξανά έως και 10.000 δολάρια (περ. 1,8 εκατ. δρχ.) από μεσάζοντες ή πρακτορεία υιοθεσίας που εδρεύουν στη Δύση.

Σύμφωνα με τις ενδείξεις, η παιδική πορνεία ανθεί και περιλαμβάνει όλο και μικρότερα παιδιά, τόσο αγόρια όσο και κορίτσια. Στη Βραζιλία και μόνο, πιστεύεται ότι υπάρχουν περίπου 500.000 έφηβα παιδιά που ασχολούνται με την πορνεία. Η παιδική πορνογραφία επίσης ακμάζει και έχει γνωρίσει μεγάλη αύξηση εξαιτίας της ευρείας διάδοσης των συσκευών βίντεο.

Προτεραιότητες

Είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς τον πόνο και την αγωνία που βρίσκονται πίσω από τις στατιστικές. Ευτυχώς, δεν μπορούμε να συλλάβουμε τα παθήματα που εκφράζονται από αριθμούς, όπως «εκατομμύρια» ή «χιλιάδες». Ωστόσο, πολλοί από εμάς γνωρίζουν πόσο τρομερό είναι να παρατηρεί κανείς τα παθήματα ή το θάνατο ενός μόνο παιδιού—ενός ατόμου με τη δική του μοναδική προσωπικότητα, μιας ψυχής πολύτιμης στον Θεό, κάποιου που είχε όσο ακριβώς δικαίωμα είχαν και όλοι οι άλλοι να ζήσει και να ευημερήσει.

Χωρίς να διαθέσουν πολύ χρόνο για να εξετάσουν το δυσάρεστο ερώτημα του γιατί τα παιδιά βρίσκονται στη σημερινή τους κατάσταση, οι εκπρόσωποι στην Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής για τα Παιδιά μίλησαν με πεποίθηση για το μέλλον και υποσχέθηκαν να μην ανεχτούν άλλο αυτή την κατάσταση. Στο «Σχέδιο Δράσης» τους αποφάσισαν, μεταξύ άλλων, να επιτύχουν τους ακόλουθους στόχους μέχρι το έτος 2000:

◻ Να μειώσουν κατά ένα τρίτο τα ποσοστά θνησιμότητας που σημειώθηκαν το 1990 για τα παιδιά κάτω των πέντε χρονών.

◻ Να μειώσουν τόσο το σοβαρό όσο και το μέτριο υποσιτισμό των παιδιών ηλικίας κάτω των πέντε χρονών στο μισό του επιπέδου που σημειώθηκε το 1990.

◻ Να παράσχουν παγκοσμίως πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και σε υγιεινά μέσα αποκομιδής των περιττωμάτων.

◻ Να προστατέψουν τα παιδιά σε εξαιρετικά δύσκολες περιστάσεις, ιδιαίτερα σε καταστάσεις ένοπλων συγκρούσεων.

Το επιπλέον κόστος των προγραμμάτων για την πραγματοποίηση των στόχων οι οποίοι θα μπορούσαν να αποτρέψουν το θάνατο 50 εκατομμυρίων παιδιών στη δεκαετία του 1990 έχει υπολογιστεί σε 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 450 δισ. δρχ.) το χρόνο.

Αυτά δεν είναι πολλά χρήματα σε παγγήινη κλίμακα. Μέσα σε ένα χρόνο αμερικανικές εταιρίες δαπανούν 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε διαφημίσεις τσιγάρων. Μέσα σε μια μέρα ο κόσμος δαπανά 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια για στρατιωτικούς σκοπούς.

Προς το παρόν, οι στρατιωτικές δαπάνες—που σύμφωνα με συντηρητικούς υπολογισμούς των Ηνωμένων Εθνών ξεπερνούν το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια (περ. 180 τρισ. δρχ.) ετήσια—υπερβαίνουν το συνδυασμένο ετήσιο εισόδημα της φτωχότερης μισής ανθρωπότητας. Η διάθεση ακόμη και του 5 τοις εκατό αυτού του τεράστιου ποσού θα ήταν αρκετή για να επιταχύνει την πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων της διάσκεψης. Για παράδειγμα, η τιμή ενός μόνο καταδιωκτικού αεριωθούμενου F/A-18 (πάνω από 30 εκατομμύρια δολάρια [περ. 5,4 δισ. δρχ.]) ισούται με το κόστος τόσων εμβολίων που θα ήταν αρκετά για να προστατέψουν 400 εκατομμύρια παιδιά από θανατηφόρες ασθένειες.

Τα έθνη είναι σε θέση να πετύχουν τους φιλόδοξους στόχους που έθεσαν στη διάσκεψη. Διαθέτουν τη γνώση, την τεχνολογία και τα χρήματα. Το ερώτημα παραμένει: Θα το κάνουν;

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 6]

Καταπολέμηση του Υποσιτισμού

Έξι Σημεία που Πρέπει να Γνωρίζουν οι Γονείς

1. Το μητρικό γάλα και μόνο είναι η καλύτερη δυνατή τροφή για τους πρώτους τέσσερις ως έξι μήνες της ζωής του παιδιού. Είναι πλήρης τροφή και ανοσοποιεί το παιδί κατά των συνηθισμένων μολύνσεων.

2. Όταν το παιδί φτάσει στον τέταρτο ως έκτο μήνα, χρειάζεται άλλες τροφές. Το να του δώσετε στερεές τροφές νωρίτερα αυξάνει τον κίνδυνο μολύνσεων· το να τις δώσετε αργότερα οδηγεί στον υποσιτισμό.

3. Ένα παιδί κάτω των τριών χρονών είναι ανάγκη να τρώει δυο φορές συχνότερα από έναν ενήλικο, με μικρότερες ποσότητες τροφής, η οποία να είναι πλουσιότερη σε ενέργεια.

4. Η τροφή και το ποτό δεν πρέπει να διακόπτονται όταν ένα παιδί είναι άρρωστο ή έχει διάρροια.

5. Έπειτα από μια αρρώστια το παιδί χρειάζεται ένα επιπλέον γεύμα τη μέρα επί μια εβδομάδα για να αναπληρώσει ό,τι έχασε από την ανάπτυξή του.

6. Θα πρέπει απαραιτήτως να μεσολαβούν τουλάχιστον δυο χρόνια ανάμεσα στις γέννες, ώστε τόσο η μητέρα όσο και το παιδί να είναι υγιείς από πλευρά διατροφής.

[Ευχαριστίες]

Πηγή: Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά

UNICEF/C/91/ Roger Lemoyne

[Εικόνα στη σελίδα 5]

Μόνο τα μισά από τα παιδιά στον αναπτυσσόμενο κόσμο έχουν πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό

[Ευχαριστία]

UNICEF/3893/89/ Maggie Murray-Lee

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Κάθε παιδί, με τη μοναδική του προσωπικότητα, είναι πολύτιμο στον Θεό και έχει όσο δικαίωμα έχουν και όλοι οι άλλοι να ευημερήσει

[Ευχαριστία]

Photo: Cristina Solé/Godo-Foto