Ματιές στον Κόσμο

Από Πού Προέρχεται η Πολυπλοκότητα;

Πολλοί εξελικτές ισχυρίζονται ότι τα αρχαία ζωντανά πλάσματα ήταν απλά αλλά κατόπιν υποτίθεται ότι αναγκάστηκαν από τη φυσική επιλογή να γίνουν όλο και πιο πολύπλοκα διαμέσου των αιώνων. Πρόσφατες μελέτες δεν κατάφεραν να αποκαλύψουν μια τέτοια τάση προς μεγαλύτερη πολυπλοκότητα. Ο Δρ Νταν Μακ Σέι, παλαιοβιολόγος, εξέτασε τις απολιθωμένες σπονδυλικές στήλες διαφόρων θηλαστικών· μια άλλη μελέτη επικεντρώθηκε στα απολιθώματα από μαλάκια. Καμιά μελέτη δεν ανακάλυψε κάποια απόδειξη εξελικτικής τάσης προς μεγαλύτερη πολυπλοκότητα. Ούτε διαπίστωσαν ότι η μεγαλύτερη πολυπλοκότητα επέφερε κάποιο πλεονέκτημα στο θέμα της επιβίωσης. Σύμφωνα με την εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times), οι ειδικοί αναφέρουν ότι αυτές οι διαπιστώσεις «θα αιφνιδιάσουν πολλούς βιολόγους οι οποίοι είχαν υιοθετήσει έναν τρόπο σκέψης που βασιζόταν σε τέτοιες δημοφιλείς τάσεις». Η ίδια εφημερίδα παρατηρεί: «Σύμφωνα με τον Δρ Μακ Σέι, η αντίληψη ότι υπάρχουν τάσεις προς την πολυπλοκότητα μπορεί να αντανακλά περισσότερο τις επιθυμίες των επιστημόνων να δουν κάποιο είδος προόδου στην εξέλιξη παρά κάποια βιολογική πραγματικότητα».

Άσκηση και Ηλικία

Είναι ποτέ πολύ αργά για να αρχίσει κανείς να ασκείται; Όχι, σύμφωνα με μια μελέτη που διεξάχτηκε πρόσφατα στις ανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες. Μια έρευνα σε 10.000 και πλέον άντρες έδειξε ότι αυτοί αύξησαν τη μέση διάρκεια ζωής τους ανεξάρτητα από την ηλικία που είχαν όταν άρχισαν να ασκούνται με «μέτρια ένταση». Εκείνοι που ήταν μεταξύ 45 και 54 ετών όταν άρχισαν ωφελήθηκαν περισσότερο, επεκτείνοντας τη διάρκεια της ζωής τους κατά δέκα μήνες περίπου. Η ομάδα εκείνων που ήταν μεταξύ 65 και 74 ετών πρόσθεσαν έξι μήνες, και αυτοί που ήταν μεταξύ 75 και 84 ετών επιμήκυναν τη ζωή τους κατά δυο μήνες. Ο Δρ Ραλφ Σ. Παφενμπάργκερ, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για τη μελέτη, τόνισε ότι αυτοί οι αριθμοί ήταν οι μέσοι όροι· έτσι, η άσκηση ωφέλησε μερικά άτομα που πήραν μέρος στη μελέτη πολύ περισσότερο από ό,τι άλλα. Το κύριο όφελος φαίνεται ότι έχει να κάνει με την αποφυγή των καρδιακών προσβολών. Ωστόσο, εκείνοι που ασκούνταν ήταν λιγότερο πιθανό να πεθάνουν και από άλλες αιτίες επίσης.

Κόκαλα Τίγρης

Η ζήτηση για κόκαλα τίγρης που χρησιμοποιούνται στην παραδοσιακή φαρμακευτική της Ανατολής αποτελεί απειλή για τον παγκόσμιο πληθυσμό των τίγρεων ο οποίος φθίνει, δηλώνει το βρετανικό ιατρικό περιοδικό Δε Λάνσετ (The Lancet). Παρά τις διεθνείς προσπάθειες που καταβάλλονται για να περιοριστεί το εμπόριο των προϊόντων τίγρης, κόκαλα τίγρης κυκλοφορούν ευρέως στο εμπόριο σε κρασιά, σε φάρμακα και σε εκλείγματα (φαρμακευτική σκόνη αναμειγμένη με μέλι ή σιρόπι). Μόνο το 1991, μια ασιατική χώρα λέγεται ότι εξήγαγε 15.079 κούτες με παστίλιες, 5.250 κιλά εκλείγματα και 31.500 μπουκάλια κρασί που περιέχουν κόκαλα τίγρης. Ο αριθμός των τίγρεων που απομένουν παγκόσμια υπολογίζεται ότι είναι μόνο περίπου 6.000.

Το Μειονέκτημα του Φύλου

«Πάρα πολύ συχνά στον Τρίτο Κόσμο, η ζωή που ζει η γυναίκα δεν έχει μεγάλο νόημα»· έτσι άρχιζε μια πρόσφατη σειρά ρεπορτάζ στην εφημερίδα Δε Ουάσινγκτον Ποστ (The Washington Post). Οι δημοσιογράφοι αυτής της εφημερίδας, αφού πήραν συνέντευξη από πολλές γυναίκες σε φτωχά μέρη της Ασίας, της Αφρικής και της Νότιας Αμερικής, διαπίστωσαν ότι «ο πολιτισμός, η θρησκεία και ο νόμος συχνά αποστερούν τις γυναίκες από τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και μερικές φορές τις υποβιβάζουν σχεδόν σε θέση υπανθρώπου». Για παράδειγμα, σε ένα χωριό των Ιμαλαΐων οι γυναίκες έκαναν το 59 τοις εκατό της εργασίας, εργαζόμενες σκληρά ως και 14 ώρες την ημέρα και συχνά κουβαλώντας φορτία που ζύγιζαν 1,5 φορά το βάρος τους. Μια μελέτη έδειξε ότι, «έπειτα από δυο ή τρεις . . . εγκυμοσύνες, το σφρίγος τους χάνεται, αυτές εξασθενούν και ως τα σαράντα τους είναι εξουθενωμένες, γριές και κουρασμένες, και σύντομα πεθαίνουν». Τα κορίτσια συνήθως τρέφονται λιγότερο, αναγκάζονται να σταματήσουν το σχολείο και να αρχίσουν να εργάζονται νωρίτερα, καθώς επίσης λαβαίνουν λιγότερη ιατρική φροντίδα από ό,τι τα αγόρια. Πολλές γυναίκες σκοτώνουν τα θηλυκά βρέφη, θεωρώντας τα δαπανηρή υποχρέωση. Οι δημοσιογράφοι παρατήρησαν ότι, στην ύπαιθρο της νότιας Ινδίας, μια κοινή μέθοδος βρεφοκτονίας είναι να ρίχνουν καυτή κοτόσουπα στο λαρύγγι του παιδιού. Ένας αξιωματούχος της αστυνομίας, όταν ρωτήθηκε αν τιμωρούνται τέτοια εγκλήματα, απάντησε: «Υπάρχουν πολύ σοβαρότερα ζητήματα. Ελάχιστες περιπτώσεις έρχονται στην προσοχή μας. Ελάχιστοι άνθρωποι ενδιαφέρονται».

Η Απαραίτητη Σελήνη

Στον ήδη τεράστιο κατάλογο με παράγοντες που κάνουν τον πλανήτη Γη μοναδικά κατάλληλο για ζωή, οι αστρονόμοι μπορεί να χρειαστεί να προσθέσουν και άλλο ένα στοιχείο: τη Σελήνη. Ο δορυφόρος μας κάνει πολλά περισσότερα από το να παρέχει απλώς ένα διακοσμητικό νυχτερινό φως στον ουρανό και να δημιουργεί παλίρροιες. Σύμφωνα με μελέτες που διεξήγαγαν Γάλλοι αστρονόμοι με τη βοήθεια κομπιούτερ, η σελήνη επίσης συμβάλλει στη ρύθμιση της κλίσης της γης, δηλαδή το βαθμό της απόκλισής της από τον άξονα περιστροφής της. Ο Άρης, που δεν έχει τόσο μεγάλο δορυφόρο, έχει προφανώς αλλάξει το βαθμό της απόκλισής του από 10 ως 50 μοίρες στη διάρκεια των αιώνων. Αυτή η αστάθεια έχει πιθανότατα προκαλέσει καταστροφικές κλιματολογικές αλλαγές, καθώς λιώνουν και κατόπιν ξαναπαγώνουν οι πολικοί πάγοι. Οι μελέτες του κομπιούτερ αποκάλυψαν ότι χωρίς τη σελήνη, η οποία ασκεί περιοριστική επιρροή, η κλίση της γης μπορεί κάλλιστα να είχε αλλάξει κατά 85 μοίρες περίπου. Γι’ αυτό, οι Γάλλοι αστρονόμοι καταλήγουν: «Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι η Σελήνη δρα ως πιθανός ρυθμιστής του κλίματος της Γης».

Η Νότια Αφρική Κατά της Σεξουαλικής Κακοποίησης

Μέσα σε πέντε μόνο χρόνια, ο αριθμός των παιδιών που έπεσαν θύματα βιασμού στη Νότια Αφρική υπερδιπλασιάστηκε, σύμφωνα με την εφημερίδα Δε Σταρ (The Star) του Γιοχάνεσμπουργκ. Η εφημερίδα γράφει ότι αναφέρθηκαν 1.707 βιασμοί παιδιών το 1988· το 1992 αυτός ο αριθμός είχε ανέλθει στους 3.639. Ο υπουργός δικαιοσύνης Κούεμπι Κουτσία παρέθεσε αυτά τα στοιχεία καθώς εγκαινίαζε το πρώτο δικαστήριο της χώρας που θα ειδικεύεται σε υποθέσεις βιασμού και βρίσκεται στο Ουάινμπεργκ του Κέιπ Τάουν. Αυτός εξέφρασε την ελπίδα ότι το δικαστήριο θα χειρίζεται τέτοιες υποθέσεις γρήγορα και με περισσότερη κατανόηση. Η υφυπουργός δικαιοσύνης Νάταλι Φλάισακ είπε ότι η νέα πρωτοβουλία θα εξαλείψει ένα μέρος του εξευτελισμού και της στενοχώριας που συνήθως περνούν τα θύματα βιασμού στη διάρκεια της δίωξης και θα διευκολύνει επίσης την «ψυχολογική τους αποκατάσταση».

Ύποπτες εκ Γενετής Ανωμαλίες στην Ουγγαρία

Σε ένα μικρό χωριό της νοτιοδυτικής Ουγγαρίας, μεγάλη αναλογία παιδιών γεννήθηκαν με σοβαρές εκ γενετής ανωμαλίες το 1989 και το 1990. Στην πραγματικότητα, τα 11 από τα 15 παιδιά που γεννήθηκαν εκείνη την περίοδο έπασχαν από διαταραχές όπως το σύνδρομο του Ντάουν και δυσμορφίες στους πνεύμονες, στην καρδιά και στο πεπτικό σύστημα. Αυτή η αναλογία ήταν 223 φορές μεγαλύτερη από αυτήν της υπόλοιπης χώρας. Ο Άντριου Τσέιζελ, με μια ομάδα Ούγγρων και Γερμανών επιστημόνων, έστρεψε την προσοχή σε ένα πιθανό αίτιο: το παρασιτοκτόνο τριχλορφόν (trichlorfon). Φαίνεται ότι το 1988 το ιχθυοτροφείο του χωριού άρχισε να εφαρμόζει μια νέα τεχνική χορήγησης του τριχλορφόν: βύθιζαν τα ψάρια στην αδιάλυτη χημική ουσία και τα άφηναν να επιστρέψουν στο νερό ενώ τα επίπεδα της ουσίας που είχαν απορροφήσει ήταν χίλιες φορές ψηλότερα από το συστηνόμενο ανώτατο όριο. «Είναι δηλητήριο», λέει ο Τσέιζελ για το τριχλορφόν. Σύμφωνα με το περιοδικό Νέος Επιστήμονας (New Scientist), αυτό σιγά-σιγά μετατρέπεται σε μια άλλη χημική ουσία που είναι εκατό φορές πιο θανατηφόρα και μπορεί να περάσει από τον πλακούντα της μητέρας στο έμβρυο.

Μετάφραση Μέσω Κομπιούτερ

Πρόσφατα ήταν η πρώτη φορά που ένας κομπιούτερ μετέφρασε τηλεφωνικές συνομιλίες μεταξύ ερευνητών στην Ιαπωνία, στη Γερμανία και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ενώ μιλούσαν, οι επιστήμονες στο Κιότο, στο Μόναχο και στο Πίτσμπουργκ περιόρισαν το λεξιλόγιό τους σε 550 καθημερινές λέξεις και 150 επιπλέον εξειδικευμένους όρους του τομέα κρατήσεων θέσεων σε συνέδρια και δωματίων σε ξενοδοχεία. Αυτές είναι οι μόνες λέξεις που καταλαβαίνει και μπορεί να μεταφράσει το πρόγραμμα του κομπιούτερ. Η εφημερίδα Ζουντόιτσε Τσάιτουνγκ (Süddeutsche Zeitung) του Μονάχου αναφέρει ότι οι επιστήμονες «εργάζονται από κοινού για τη δημιουργία ενός μεταφραστικού κομπιούτερ που θα χειρίζεται τις κρατήσεις θέσεων σε συνέδρια για λογαριασμό εκείνων που θα συμμετέχουν από διάφορες χώρες και θα απαντά σε απλές ερωτήσεις».

Μπαρ Βουδιστών

Σε μια προσπάθεια να επαναφέρουν το Βουδισμό στο περιπλανώμενο ποίμνιό τους, οι Βουδιστές ιερείς άνοιξαν ένα μπαρ στην Οσάκα της Ιαπωνίας. «Στην αρχαιότητα», είπε ένας από τους ιερείς, σύμφωνα με την εφημερίδα Ασάχι Ίβνινγκ Νιουζ (Asahi Evening News), «άνθρωποι κάθε είδους συγκεντρώνονταν στους ναούς και μιλούσαν ενώ έτρωγαν και έπιναν. Με το πέρασμα εκατοντάδων ετών, ο Βουδισμός αποχωρίστηκε από τους ανθρώπους». Δεκαπέντε ιερείς, πολλοί από τους οποίους είναι νέοι, είναι οικοδεσπότες με βάρδια στο μπαρ και πίνουν μαζί με τους πελάτες. «Το μπαρ μας είναι ναός, με την πραγματική έννοια του όρου, όπου μπορείς να μιλήσεις ανοιχτά με κάποιον ιερέα», λέει ο διευθυντής. Καίγεται θυμίαμα και στον τοίχο είναι κρεμασμένα θρησκευτικά σύμβολα. Η μουσική υπόκρουση είναι ροκ.

Λίγο Κρασί για την Καρδιά Σας

Η λογική κατανάλωση κόκκινου κρασιού μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής. Επί αρκετό καιρό οι επιστήμονες ήταν προβληματισμένοι όσον αφορά αυτό που τελικά ονομάστηκε το «Γαλλικό Παράδοξο». Αν και η δίαιτα του μέσου Γάλλου δεν είναι φτωχή σε κορεσμένα λίπη που συμβάλλουν στα καρδιαγγειακά προβλήματα, οι Γάλλοι έχουν ένα από τα μικρότερα ποσοστά θνησιμότητας λόγω στεφανιαίας νόσου στη βιομηχανοποιημένη Δύση. Σύμφωνα με την εφημερίδα Λε Φίγκαρο (Le Figaro) του Παρισιού, η οποία αναφερόταν σε εκθέσεις που δημοσιεύτηκαν στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό Δε Λάνσετ (The Lancet), επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτό μπορεί να έχει κάποια σχέση με το κόκκινο κρασί που πίνουν γενικά οι Γάλλοι με τα γεύματά τους. Οι όξινες ενώσεις που υπάρχουν στο κόκκινο κρασί, και ονομάζονται φαινόλες, φαίνεται ότι δεν επιτρέπουν στη λεγόμενη κακή χοληστερίνη (LDL) να αποφράξει τις αρτηρίες με τις εναποθέσεις λίπους που προκαλούν καρδιακές προσβολές. Η ίδια εφημερίδα προσθέτει ότι αυτές οι φαινόλες είναι μη αλκοολούχα συστατικά του κρασιού και ότι παραπάνω από ένα τέταρτο του λίτρου αλκοόλ την ημέρα κάνει περισσότερο κακό παρά καλό.