Ποιος Εθίζεται και Γιατί;

ΚΑΘΩΣ διασχίζετε με το αυτοκίνητό σας έναν αυτοκινητόδρομο, ακούτε έναν παράξενο θόρυβο από τη μηχανή. Πώς θα αντιδράσετε; Θα σηκώσετε το καπό για να βρείτε ποιο είναι το πρόβλημα; Ή απλώς θα ανεβάσετε την ένταση του ραδιοφώνου για να καταπνίξετε το θόρυβο;

Η απάντηση φαίνεται προφανής, εντούτοις οι άνθρωποι που έχουν κάποιο εθισμό κάνουν πάντα την εσφαλμένη εκλογή—όχι με το αυτοκίνητό τους, αλλά με τη ζωή τους. Μέσω εθισμού σε ουσίες όπως τα ναρκωτικά, το αλκοόλ, ακόμα και το φαγητό, πολλοί προσπαθούν να καταπνίξουν τα προσωπικά τους προβλήματα αντί να τα αντιμετωπίσουν με επιτυχία.

Πώς μπορεί ένα άτομο να ξέρει με σιγουριά αν έχει εθιστεί; Κάποιος γιατρός το περιγράφει ως εξής: «Βασικά, η χρήση ενός ναρκωτικού ή μια δραστηριότητα είναι εθισμός αν προκαλεί προβλήματα στη ζωή σας αλλά εσείς τη συνεχίζετε ούτως ή άλλως».

Όταν συμβαίνει αυτό, συχνά υπάρχουν πολύ πιο σοβαρά προβλήματα κάτω από το καπό, σαν να λέγαμε, τα οποία πρέπει να εξεταστούν προτού γίνει δυνατόν να αλλάξει η συμπεριφορά που οφείλεται στον εθισμό.

Ναρκωτικά και Αλκοόλ

Τι είναι εκείνο που οδηγεί ένα άτομο στο δρόμο του εθισμού στα ναρκωτικά και στο αλκοόλ; Η πίεση των συνομηλίκων και η περιέργεια παίζουν συχνά σημαντικό ρόλο, ιδιαίτερα όσον αφορά τους νέους. Πραγματικά, ο λόγος για τον οποίο εθίζονται πολλοί άνθρωποι είναι η κακή συναναστροφή τους με άτομα που κάνουν κατάχρηση αλκοόλ και χρήση ναρκωτικών. (1 Κορινθίους 15:33) Αυτό ίσως εξηγεί τα αποτελέσματα μιας έρευνας που έγινε στις Η.Π.Α., η οποία αποκάλυψε ότι το 41 τοις εκατό των τελειοφοίτων λυκείου μεθοκοπούν κάθε δυο εβδομάδες.

Ωστόσο, υπάρχει μια διαφορά ανάμεσα στη χρήση και στον εθισμό. Πολλοί οι οποίοι κάνουν χρήση διαφόρων ουσιών δεν εθίζονται.a Αυτοί μπορεί να σταματήσουν τη χρήση και στη συνέχεια να μη νιώθουν καμιά παρόρμηση να ξαναγυρίσουν σε αυτήν. Αλλά εκείνοι που έχουν εθιστεί διαπιστώνουν ότι δεν μπορούν να σταματήσουν. Επιπλέον, οποιοδήποτε αίσθημα ευφορίας και ευχαρίστησης αντλούσαν προηγουμένως, επισκιάζεται από την αγωνία. Το βιβλίο Εθισμοί (Addictions) εξηγεί: «Η τυπική πορεία εκείνων που έχουν εθιστεί είναι ότι σε κάποιο σημείο αρχίζουν να μισούν τον εαυτό τους, και καταλήγουν να βασανίζονται υπερβολικά από την υπερίσχυση του εθισμού τους».

Πολλοί οι οποίοι εξαρτώνται από το αλκοόλ ή τα ναρκωτικά χρησιμοποιούν αυτά τα πράγματα σαν διεξόδους από τις συναισθηματικές κρίσεις. Τέτοιου είδους κρίσεις γίνονται ολοένα και συχνότερες σήμερα. Αυτό, όμως, δεν θα πρέπει στην πραγματικότητα να μας εκπλήσσει, εφόσον η Αγία Γραφή χαρακτηρίζει αυτές τις ημέρες ως «τελευταίες ημέρες» αυτού του συστήματος πραγμάτων, κατά τις οποίες θα υπήρχαν ‘κρίσιμοι καιροί, δύσκολοι στην αντιμετώπισή τους’. Η Αγία Γραφή προείπε ότι οι άνθρωποι θα ήταν «φιλάργυροι», «υπερήφανοι», «χωρίς οσιότητα», «άγριοι», «προδότες» και «φουσκωμένοι από υπερηφάνεια». (2 Τιμόθεο 3:1-4) Αυτά τα χαρακτηριστικά έχουν δημιουργήσει ένα περιβάλλον που αποτελεί εύφορο έδαφος για τον εθισμό.

Η συναισθηματική κρίση της Σούζαν ήταν συνέπεια της κακομεταχείρισης που είχε υποστεί στο παρελθόν. Έτσι, αυτή στράφηκε στην κοκαΐνη. «Μου έδινε μια απατηλή αίσθηση ελέγχου και αυτοεκτίμησης», λέει η ίδια. «Μου έδινε μια αίσθηση δύναμης την οποία δεν ένιωθα σε καθημερινή βάση».

Μια μελέτη που αφορούσε εθισμένους άρρενες εφήβους αποκάλυψε ότι το ένα τρίτο και πλέον από αυτούς είχε υποστεί σωματική κακομεταχείριση. Μια άλλη μελέτη στην οποία συμμετείχαν 178 αλκοολικές γυναίκες διαπίστωσε ότι το 88 τοις εκατό είχε πέσει θύμα κάποιου είδους σφοδρής κακομεταχείρισης. Η Αγία Γραφή στο εδάφιο Εκκλησιαστής 7:7, ΜΝΚ, λέει: ‘Η καταπίεση μπορεί να κάνει τον σοφό να φέρεται ανόητα’. Ένα άτομο που υποφέρει συναισθηματικά εξαιτίας κάποιων φοβερών εμπειριών στη ζωή του ίσως αργότερα, χωρίς να υπάρχει καμιά λογική, στραφεί στα ναρκωτικά ή στο αλκοόλ για ανακούφιση.

Αλλά τα ναρκωτικά και το αλκοόλ δεν αποτελούν τους μόνους εθισμούς.

Διαταραχές της Διατροφής

Οι διαταραχές της διατροφής (τις οποίες μερικοί ειδικοί αποκαλούν εθισμούς) ορισμένες φορές λειτουργούν ως διαφυγή από δυσάρεστα αισθήματα. Για παράδειγμα, μερικοί χρησιμοποιούν το υπερβολικό βάρος σαν «αποδιοπομπαίο τράγο» για τις προσωπικές τους απογοητεύσεις. «Μερικές φορές νομίζω πως μένω παχιά επειδή οτιδήποτε πάει στραβά στη ζωή μου μπορεί να αποδοθεί σε αυτό», λέει η Τζένι. «Έτσι, αν δεν αρέσω σε κάποιον μπορώ πάντοτε να κατηγορήσω το βάρος μου για αυτό».

Για άλλους, το φαγητό παρέχει μια εσφαλμένη αίσθηση ελέγχου.b Ίσως το φαγητό να είναι ο μόνος τομέας στον οποίο το άτομο νιώθει ότι έχει κάποια εξουσία. Πολλά άτομα που παρουσιάζουν διαταραχές της διατροφής νομίζουν ότι είναι κατά κάποιον τρόπο ελαττωματικά. Για να αναπτύξουν αισθήματα αυτοαξίας, αγωνίζονται να υποτάξουν τη λαχτάρα του σώματός τους για φαγητό. Μια γυναίκα είπε: «Δημιουργείς με το σώμα σου ένα αποκλειστικά δικό σου βασίλειο όπου εσύ είσαι ο τύραννος, ο απόλυτος δικτάτορας».

Οι εμπειρίες που αναφέρονται παραπάνω δεν αποτελούν με κανέναν τρόπο πλήρη εξήγηση του εθισμού στα ναρκωτικά, στο αλκοόλ και στο φαγητό. Μπορεί να περιλαμβάνονται πολλοί παράγοντες. Μερικοί ειδικοί μάλιστα υποστηρίζουν την ύπαρξη ενός γενετικού κρίκου ο οποίος κάνει ορισμένα άτομα πιο ευάλωτα στον εθισμό από ό,τι άλλα. «Αυτό που βλέπουμε αποτελεί αλληλεπίδραση της προσωπικότητας, του περιβάλλοντος, της βιολογίας και της κοινωνικής αποδοχής», λέει ο Τζακ Χένινγκφιλντ του Εθνικού Ινστιτούτου για τη Χρήση Ναρκωτικών στις Η.Π.Α. «Δεν θέλουμε να εξαπατηθούμε εξετάζοντας μόνο έναν παράγοντα».

Όπως και αν έχουν τα πράγματα, κανένα άτομο που έχει εθιστεί—άσχετα με την αιτία που το οδήγησε στον εθισμό—δεν είναι σωματικά και συναισθηματικά καταδικασμένο. Υπάρχει διαθέσιμη βοήθεια.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 5]

Η Παγκόσμια Πληγή του Εθισμού

◼ Μια έρευνα που διεξάχτηκε στο Μεξικό αποκάλυψε ότι ο ένας στους 8 ανθρώπους ηλικίας από 14 έως 65 ετών είναι αλκοολικός.

◼ Η κοινωνική λειτουργός Σαρίτα Μπρόντεν αναφέρει ότι οι διαταραχές της διατροφής στην Ιαπωνία έχουν πολλαπλασιαστεί. Η ίδια λέει: «Μεταξύ του 1940 και του 1965, οι περιπτώσεις διαταραχών της διατροφής αυξήθηκαν σταθερά και ακολούθησε αλματώδης άνοδος τόσο στους εσωτερικούς όσο και στους εξωτερικούς ασθενείς μεταξύ των ετών 1965 και 1981. Όμως, από το 1981, οι περιπτώσεις ανορεξίας και βουλιμίας παρουσιάζουν δραματική αύξηση».

◼ Στην Κίνα ο αριθμός των ηρωινομανών φαίνεται να αυξάνει γοργά. Ο Δρ Λι Τζιενχουά, ο οποίος εργάζεται στο Ερευνητικό Κέντρο της Κουν-μινγκ για τη Χρήση Ναρκωτικών, λέει: «Η ηρωίνη έχει μεταφερθεί από την περιοχή των συνόρων στο εσωτερικό, από την ύπαιθρο στις πόλεις, και σε ολοένα πιο νέους ανθρώπους».

◼ Στη Ζυρίχη της Ελβετίας, μια πειραματική ανοιχτή αγορά ναρκωτικών κατέληξε σε απογοήτευση. «Νομίζαμε ότι θα μπορούσαμε να ξετρυπώσουμε τους εμπόρους αλλά αποτύχαμε», λέει ο Δρ Άλμπερτ Βαϊτστάιν, προσθέτοντας με θλίψη ότι το μόνο που κατάφεραν ήταν να προσελκύσουν εμπόρους και χρήστες από πολύ μακριά.