Η Ετήσια Επίσκεψη των Γιγαντιαίων Δερματοχελώνων

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗ ΜΑΛΑΙΣΙΑ

ΕΙΝΑΙ σχεδόν μεσάνυχτα. Η πανσέληνος πάνω από το κεφάλι μας ρίχνει μια χρυσαφένια λάμψη στη γαλήνια και ήρεμη θάλασσα. Στην παραλία Ράνταου Αμπάνγκ υπάρχουν ομάδες ανθρώπων· μερικοί από αυτούς είναι όρθιοι, άλλοι κάθονται οκλαδόν στη δροσερή, λεπτή άμμο. Τι κάνουν εδώ αυτή την ώρα; Περιμένουν υπομονετικά την επίσκεψη ενός πελώριου κελύφους εφοδιασμένου με τέσσερα πτερύγια—τη γιγαντιαία δερμόχελυ τη σκυτώδη, ή δερματοχελώνα.

Αυτοί οι μυστηριώδεις αμφίβιοι επισκέπτες έχουν φέρει διεθνή φήμη σε αυτή την ειδάλλως παραμελημένη ακτή. Η Ράνταου Αμπάνγκ βρίσκεται στην ανατολική ακτή της Μαλαϊκής Χερσονήσου, ακριβώς βόρεια από το Ντούνγκουν και περίπου 400 χιλιόμετρα πάνω από τη Σιγκαπούρη. Είναι ένα από τα ελάχιστα μέρη στον κόσμο τα οποία οι δερματοχελώνες επισκέπτονται κάθε χρόνο έχοντας μια ευγενή αποστολή.

Εδώ η εποχή της ωοτοκίας διαρκεί κατά προσέγγιση από το Μάιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Στους μήνες της πιο έντονης αναπαραγωγής, τον Ιούνιο, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, είναι αρκετά εύκολο να παρατηρήσει κανείς τη διαδικασία της ωοτοκίας. Συνήθως οι χελώνες θα αρχίσουν να βγαίνουν από το νερό αφού πέσει το σκοτάδι. Μήπως αυτοί οι επισκέπτες από όλη τη Μαλαισία, τη Σιγκαπούρη και τη Δύση περίμεναν μάταια;

Να τες, Βγαίνουν από τη Θάλασσα!

Ξαφνικά, όχι πολύ μακριά από την ακτή διαγράφεται μια σιλουέτα πάνω στο νερό που λαμπυρίζει, κάτι διακρίνεται να ανεβοκατεβαίνει. Το πλήθος ενθουσιάζεται! Καθώς πλησιάζει περισσότερο στην ακτή, ένα αντικείμενο που έχει σχήμα θόλου αρχίζει να βγαίνει από το νερό. Είναι μια χελώνα που έρχεται στην ακτή! Οι λίγοι ξεναγοί που είναι παρόντες προειδοποιούν όλους να παρακολουθούν όσο πιο ήσυχα γίνεται, από φόβο μήπως ο θόρυβος την τρέψει σε φυγή.

Στην αρχή εμφανίζεται το κεφάλι, κατόπιν ο λαιμός που ακολουθείται από το μπροστινό μέρος του κελύφους και τα μπροστινά πτερύγια, μέχρις ότου τελικά ολόκληρη η χελώνα βρίσκεται εκτεθειμένη στην ακτή. Η απαλή παλίρροια βρέχει την ουρά και τα πίσω πτερύγιά της. Τι γιγαντιαία που είναι πράγματι, περίπου 2 μέτρα ή και περισσότερο από τη μύτη μέχρι την άκρη της ουράς! Κείτεται εκεί στην παραλία ακίνητη.

Απότομα, η χελώνα ανασηκώνεται με τα μπροστινά της πτερύγια και ρίχνει το σώμα της προς τα εμπρός, πέφτοντας στο έδαφος με πάταγο. Στέκεται ακίνητη για μια στιγμή, για να πάρει αναπνοή και δυνάμεις για την επόμενη άνοδο και πτώση. Με αυτόν τον τρόπο κινείται στην ξηρά. Το πλήθος που υπάρχει και στις δυο πλευρές της κρατιέται σε απόσταση. Οι ξεναγοί είναι πολύ αυστηροί σχετικά με αυτό. Με κάθε κίνηση προς τα εμπρός, το πλήθος επίσης κινείται προς τα εμπρός—αλλά πολύ ήσυχα.

Καθώς η δερματοχελώνα προχωρεί αδέξια στην ακτή, ενστικτωδώς ξέρει τον προορισμό της. Η προγραμματισμένη γνώση της τής παρέχει τη δυνατότητα να βρει ένα σημείο όπου τα αβγά της θα έχουν όλα τα πλεονεκτήματα προκειμένου να εκκολαφτούν με επιτυχία. Εκεί αρχίζει να σκάβει μια τρύπα. Τα πίσω πτερύγια γίνονται φτυάρια που σκάβουν την άμμο.

Έπειτα από ένα διάστημα που φαίνεται ατελείωτο, ένας από τους ξεναγούς, ο οποίος είναι επίσης εξουσιοδοτημένος συλλέκτης αβγών, προχωρεί μπροστά και απλώνει το χέρι του μέσα στην τρύπα, η οποία είναι τόσο βαθιά ώστε ο αγκώνας του χάνεται μέσα της. Καθώς τραβάει το χέρι του από την τρύπα, όλοι μένουν με κομμένη την ανάσα από την έκπληξη και τη συγκίνηση. Ο ξεναγός βγάζει ένα αβγό!

Το αβγό της δερματοχελώνας έχει υπόλευκο χρώμα. Το μέγεθός του ποικίλλει, από μπαλάκι του πινγκ πονγκ ως μπαλάκι του τένις. Τα τελευταία λίγα αβγά σε κάθε φωλιά έχουν συνήθως μόνο το μέγεθος βόλου. Σε αντίθεση με τα αβγά των πουλερικών, το κέλυφος είναι στην πραγματικότητα μια σκληρή πέτσα που βουλιάζει εύκολα αν την πιέσει κανείς. Παραδόξως, το ασπράδι του αβγού (λεύκωμα) παραμένει ρευστό ακόμα και όταν μαγειρευτεί. Λέγεται ότι η γεύση του είναι κάπως στυφή και θυμίζει ψάρι. Μια χελώνα γεννάει κατά μέσο όρο περίπου 85 αβγά τη φορά. Αλλά το 1967 βρέθηκε μια φωλιά με 140 αβγά, πράγμα που αποτέλεσε ρεκόρ.

Τώρα το πλήθος μπορεί να κινηθεί πιο ελεύθερα. Μερικοί δειλά αγγίζουν και εξετάζουν τη χελώνα. Άλλοι σκαρφαλώνουν ή ακουμπάνε πάνω της για να βγάλουν φωτογραφίες για το οικογενειακό τους άλμπουμ. Μια κοντινή ματιά στη χελώνα αποκαλύπτει ότι μια παχύρρευστη ημιδιαφανής βλέννα στάζει από τα μάτια, γεμάτη κόκκους άμμου. Λέγεται ότι αυτό το προκαλεί η αλλαγή από το νερό στον αέρα. Κατά διαστήματα, η χελώνα ανοίγει το στόμα της για να αναπνεύσει βγάζοντας έναν υπόκωφο ήχο.

Πώς Θάβει τα Αβγά

Έπειτα από αρκετή ώρα, αυτό το πλάσμα αρχίζει να κινεί τα πίσω πτερύγιά του για να ρίξει την άμμο πίσω στην τρύπα. Αμέσως μόλις καλύψει την τρύπα, η δερματοχελώνα αρχίζει να κινεί με δύναμη τα πίσω πτερύγιά της σαν υαλοκαθαριστήρες. Άμμος πετάγεται προς όλες τις κατευθύνσεις! Το πλήθος οπισθοχωρεί γρήγορα για να προστατέψει το πρόσωπο και το σώμα του. Τα ταλαντευόμενα πτερύγια συνεχίζουν να κινούνται για αρκετή ώρα. Τι αντοχή δείχνει και τι δύναμη καταβάλλει! Όταν τα πτερύγια τελικά σταματούν, το πλήθος δεν μπορεί να δει ούτε ίχνος της τρύπας που έσκαψε η δερματοχελώνα. Ενστικτώδης σοφία πράγματι! Αλλά πόσο απείρως μεγαλύτερη είναι η σοφία του Δημιουργού αυτής της χελώνας!

Προτού η δερματοχελώνα επιστρέψει στη θάλασσα, ένας εξουσιοδοτημένος συλλέκτης αβγών τοποθετεί μια ετικέτα σε ένα από τα μπροστινά της πτερύγια. Αυτό γίνεται για να μπορούν να παρακολουθούνται οι μελλοντικές της επισκέψεις στην ξηρά και οι κινήσεις της στην ανοιχτή θάλασσα. Κάθε περίοδο φτιάχνει έξι έως εννιά φωλιές, με διάλειμμα από 9 έως 14 ημέρες ανάμεσα στην κατασκευή κάθε φωλιάς.

Ξαφνικά η δερματοχελώνα σηκώνεται και ρίχνεται προς τα εμπρός. Γυρίζει και κατευθύνεται πίσω στη θάλασσα, προχωρώντας αδέξια και σχετικά γρηγορότερα από ό,τι όταν έφτασε. Όταν αγγίζει το νερό, μπαίνει μέσα το κεφάλι και κατόπιν το κέλυφος. Τελικά χάνεται από τα μάτια μας. Όταν αργότερα εμφανίζεται το κεφάλι, η χελώνα είναι αρκετά μακριά. Γρήγορα ανοίγεται στο πέλαγος, ενώ το φεγγαρόφωτο πέφτει πάνω στην άκρη της μύτης της. Πόσο ευκίνητη και γρήγορη είναι στο νερό! Μεγάλη διαφορά από την αδεξιότητα και την αργή κίνησή της στην ξηρά.

Προσπάθειες Διατήρησης

Όπως συμβαίνει με ολοένα αυξανόμενους αριθμούς άλλων ζωικών ειδών, οι δερματοχελώνες απειλούνται από το καταστροφικό αποτέλεσμα του μολυσμένου περιβάλλοντος και της ανθρώπινης απληστίας. Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, εκατοντάδες όχι πλήρως αναπτυγμένες χελώνες βρέθηκαν να έχουν ξεβραστεί στην ακτή της γειτονικής πολιτείας Παχάνγκ—νεκρές! Επίσης ασυνείδητοι άνθρωποι συλλέγουν τα αβγά των χελώνων για να ικανοποιήσουν την επιθυμία για εξωτικές γεύσεις.

Ευτυχώς για αυτές τις χελώνες, η βαθιά ανησυχία που δημιουργήθηκε στη Μαλαισία για τη μείωση του αριθμού τους έγινε αιτία να ψηφιστεί το Διάταγμα για τις Χελώνες το 1951. Η συλλογή αβγών από ιδιώτες κηρύχτηκε παράνομη. Ωστόσο, μερικοί συμφεροντολόγοι περιφρονούν αυτόν το νόμο, καθώς το κέρδος είναι μεγάλος πειρασμός. Ακόμα και έτσι, οι προσπάθειες διατήρησης δεν αποδείχτηκαν μάταιες.

Στην παραλία Ράνταου Αμπάνγκ, είναι χαρά να βλέπει κάποιος σειρές από ταμπελίτσες χωμένες στην άμμο. Καθεμιά από αυτές σημειώνει το μέρος όπου είναι θαμμένη μια μικρή ποσότητα αβγών δερματοχελώνας. Η ταμπέλα δείχνει τον αριθμό των αβγών, την ημερομηνία της απόθεσης και έναν κωδικό αριθμό που προσδιορίζει την αρχική ομάδα αβγών. Περίπου 45 ημέρες μετά την απόθεση, τοποθετούν ένα συρματόπλεγμα γύρω από κάθε ταμπέλα για να μη φύγουν τα νεογνά. Η περίοδος της επώασης κυμαίνεται από 52 έως 61 ημέρες. Καθώς βγαίνουν τα νεογνά, συνήθως το βράδυ μετά τη δύση του ήλιου, καταγράφεται ο αριθμός που βγαίνει από κάθε τρύπα. Κατόπιν τα βάζουν σε δοχεία και αργότερα τα απελευθερώνουν στην άκρη της θάλασσας.

Το πρόγραμμα διατήρησης έχει «αναθρέψει» με επιτυχία πολλές χιλιάδες νεογνά και τα έχει επιστρέψει στο υδάτινο σπίτι τους. Αλλά το χαμηλό ποσοστό επιβίωσής τους, καθώς και η μείωση του αριθμού των δερματοχελώνων που έρχονται στη Ράνταου Αμπάνγκ, συνεχίζει να αποτελεί πηγή ανησυχίας.

[Εικόνες στη σελίδα 18]

Μια δερματοχελώνα μήκους 1,8 μέτρων, από το κεφάλι μέχρι την ουρά, γεννάει δεκάδες αβγά. Περίπου οχτώ εβδομάδες αργότερα, βγαίνουν τα νεογνά

[Ευχαριστίες]

Δερματοχελώνα. Λίντεκερ

C. Allen Morgan/Peter Arnold

David Harvey/SUPERSTOCK

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 17]

C. Allen Morgan/Peter Arnold