Ο Ρόλος των Γονέων ενός Δύσκολου Παιδιού — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

Ο Ρόλος των Γονέων ενός Δύσκολου Παιδιού

«ΠΕΡΑΣΕΣ ωραία σήμερα;» ρωτάει η Σούζαν τον γιο της Τζίμι όταν αυτός σκαρφαλώνει αδέξια στο αυτοκίνητο με το οποίο η μητέρα του τον παίρνει από το σχολείο. Κάνοντας μια γκριμάτσα αυτός την αγνοεί. «Α, πρέπει να ήταν δύσκολη μέρα», δηλώνει αυτή γεμάτη κατανόηση. «Θέλεις να μου μιλήσεις για αυτό;»

«Άσε με ήσυχο», μουρμουρίζει αυτός.

«Απλώς ανησυχώ για εσένα. Δείχνεις τόσο δυστυχισμένος. Θέλω να βοηθήσω».

«Δεν θέλω τη βοήθειά σου!» ουρλιάζει αυτός. «Άσε με ήσυχο! Σε μισώ. Θέλω να πεθάνω!»

«Τζίμι!» λέει η Σούζαν βαριανασαίνοντας, «μη μου μιλάς έτσι, αλλιώς—αλλιώς θα σε δείρω! Προσπαθούσα απλώς να είμαι καλή. Δεν καταλαβαίνω τι συμβαίνει με εσένα. Τίποτα από όσα λέω ή κάνω δεν σε ευχαριστεί».

Εκνευρισμένη και εξαντλημένη από τη δική της μέρα εργασίας, η Σούζαν κάνει ελιγμούς μέσα στην κίνηση και αναρωτιέται πώς κατάφερε να αποκτήσει τέτοιο παιδί. Νιώθει μπερδεμένη, αβοήθητη και θυμωμένη, καθώς και πικραμένη με τον ίδιο της το γιο, και αισθήματα ενοχής τη σφυροκοπούν. Η Σούζαν φοβάται να τον πάει στο σπίτι—το ίδιο της το παιδί. Σχεδόν δεν θέλει να μάθει τι συνέβη σήμερα στο σχολείο. Πιθανότατα η δασκάλα θα τηλεφωνήσει ξανά. Μερικές φορές η Σούζαν απλώς δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα.

Έτσι φαινομενικά απλά περιστατικά ξεφεύγουν από τον έλεγχο και μετατρέπονται σε ισχυρές συναισθηματικές δοκιμασίες, φορτωμένες ανησυχία. Τα παιδιά που έχουν ADD/ADHD, ή αλλιώς χαρακτηρίζονται «δύσκολα», συνήθως αντιδρούν πολύ ορμητικά όταν αντιμετωπίζουν προβλήματα. Τείνουν να φτάνουν γρήγορα σε μια εκρηκτική κατάσταση, αφήνοντας τους γονείς θυμωμένους, μπερδεμένους και τελικά εξουθενωμένους.

Αξιολόγηση και Παρέμβαση

Συνήθως, αυτά τα παιδιά είναι έξυπνα, δημιουργικά και πολύ ευαίσθητα. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσετε ότι είναι υγιή παιδιά με ασυνήθιστες ανάγκες, συνεπώς χρειάζονται ιδιαίτερα βαθιά κατανόηση. Ακολουθούν μερικές αρχές και ιδέες τις οποίες γονείς τέτοιων παιδιών έχουν βρει επιτυχείς.

Πρώτα, είναι απαραίτητο να μάθετε να αναγνωρίζετε τις καταστάσεις και τα ερεθίσματα που αναστατώνουν το παιδί. (Παράβαλε Παροιμίαι 20:5). Είναι ουσιώδες να παρατηρεί ο γονέας στο παιδί τα σημάδια που προηγούνται των συναισθηματικών αντιπαραθέσεων και να παρεμβαίνει έγκαιρα. Μια σημαντική ένδειξη είναι η έκφραση του προσώπου που αντανακλά αυξανόμενο επίπεδο αναστάτωσης και ανικανότητα χειρισμού μιας δεδομένης κατάστασης. Το να εκφράσετε καλοσυνάτες προφορικές υπενθυμίσεις για το ότι το παιδί πρέπει να ελέγξει τον εαυτό του ή, αν είναι απαραίτητο, το να το απομακρύνετε από την κατάσταση μπορεί να βοηθήσει. Για παράδειγμα, είναι αποτελεσματική η διακοπή κάποιας δραστηριότητας, όχι τόσο ως τιμωρία, αλλά ως τρόπος να δοθεί στο παιδί και στο γονέα μια ευκαιρία να ανακτήσουν την ηρεμία τους και κατόπιν να συνεχίσουν λογικά.

Στο παράδειγμα που αναφέρθηκε, ο Τζίμι αντέδρασε έντονα σε απλές ερωτήσεις. Αυτή είναι η συνηθισμένη καθημερινή συμπεριφορά του Τζίμι. Αν και είναι εύκολο για το γονέα να πάρει προσωπικά αυτόν το θυμό και την πικρία, είναι ζωτικό να συνειδητοποιήσει ότι αυτά τα παιδιά συνήθως χάνουν την κατανόηση (λογική) μόλις φτάσουν στο σημείο να μην αντέχουν πια την πίεση. Συνεπώς, είναι σημαντικό να ενεργείτε με ενόραση. (Παροιμίαι 19:11, ΜΝΚ) Στην περίπτωση του Τζίμι, η Σούζαν θα μπορούσε να εκτονώσει την κατάσταση υποχωρώντας και δίνοντας στο γιο της χρόνο να ελέγξει τον εαυτό του, και ίσως αργότερα θα μπορούσαν να συζητήσουν τα γεγονότα της μέρας.

Παιδιά Εξουθενωμένα από το Άγχος

Ποτέ προηγουμένως δεν αντιμετώπιζε η ανθρώπινη οικογένεια τόσο τεράστια προβλήματα, πιέσεις και ανησυχίες όπως αυτά που πλήττουν το σύγχρονο κόσμο. Οι καιροί διαφέρουν, οι απαιτήσεις είναι εντονότερες, και περισσότερα απαιτούνται από τα παιδιά. Σχετικά με αυτό το ζήτημα, το βιβλίο Καλά Παιδιά, Κακή Συμπεριφορά (Good Kids, Bad Behavior) αφηγείται: «Πολλά από τα προβλήματα που φαίνεται να αντιμετωπίζουν τα παιδιά είτε προξενούνται είτε επηρεάζονται από τις μεταβαλλόμενες κοινωνικές προσδοκίες». Για τα παιδιά με ADD/ADHD, το σχολείο μπορεί να είναι εφιάλτης. Καθώς παλεύουν να ξεπεράσουν τις δικές τους αδυναμίες, αναγκάζονται να προσαρμοστούν σε μια έκρηξη τεχνολογικών επιτευγμάτων τα οποία γοργά συνεχίζουν να αλλάζουν σε μια ατμόσφαιρα που μπορεί να φαίνεται και εχθρική και επικίνδυνη, αυξάνοντας έτσι την ανησυχία τους. Συναισθηματικά, τα παιδιά είναι τόσο ανώριμα ώστε δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν όλα αυτά τα προβλήματα. Χρειάζονται τη βοήθεια των γονέων τους.

Μειώστε την Τριβή

Για να έχετε πιο ευτυχισμένα και πιο υγιή παιδιά, είναι σημαντικό να τους παρέχετε ένα περιβάλλον τάξης και σταθερότητας. Ένα αποτελεσματικό σχέδιο για τη μείωση της τριβής στο σπίτι θα μπορούσε να αρχίσει με έναν απλοποιημένο τρόπο ζωής. Εφόσον αυτά τα παιδιά είναι παρορμητικά, υπερδραστήρια και η προσοχή τους αποσπάται εύκολα, είναι ανάγκη να μειώσετε την αρνητική επίδραση των υπερβολικών ερεθισμάτων. Μειώστε την ποσότητα των παιχνιδιών με τα οποία επιτρέπετε να παίζουν αυτά τα παιδιά ταυτόχρονα. Να φροντίζετε να υπάρχει μόνο μία δουλειά ή ένα σχέδιο κάθε φορά ώσπου αυτό να ολοκληρωθεί. Εφόσον αυτά τα παιδιά συχνά αποδιοργανώνονται, η οργάνωση ελαχιστοποιεί την απογοήτευση. Όσο πιο λίγα και πιο προσιτά είναι τα πράγματα τα οποία έχουν να χειριστούν, τόσο πιο εύκολο είναι να καταφέρουν κάτι σπουδαίο.

Ένας άλλος αποτελεσματικός τρόπος για τη μείωση του άγχους στο σπίτι είναι να καθιερώσετε ένα εύτακτα οργανωμένο, όχι άκαμπτο, πρόγραμμα, παρέχοντας στα παιδιά ένα αίσθημα σταθερότητας. Το χρονοδιάγραμμα δεν είναι τόσο κρίσιμο όσο είναι η διαδοχή, η σειρά με την οποία συμβαίνουν τα γεγονότα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί εφαρμόζοντας πρακτικές υποδείξεις όπως είναι οι ακόλουθες. Να παρέχετε κατάλληλη διατροφή με απλά ισορροπημένα γεύματα και πρόχειρα φαγητά σε τακτικές ώρες. Να κάνετε το παιδί να νιώθει ζεστασιά, στοργή και χαλάρωση πριν κοιμηθεί. Τα ψώνια μπορεί να παρέχουν υπερβολικά ερεθίσματα στα υπερδραστήρια παιδιά, έτσι να τα προγραμματίζετε εκ των προτέρων και να προσπαθείτε να μην πηγαίνετε σε πάρα πολλά καταστήματα. Επίσης, όταν βγαίνετε έξω από το σπίτι, να εξηγείτε τι είδους συμπεριφορά αναμένετε. Τα συγκεκριμένα προγράμματα βοηθούν το παιδί με ειδικές ανάγκες να ελέγχει την παρορμητική συμπεριφορά του. Επιπλέον, βοηθάει το γονέα να μπορεί να προβλέπει τις αντιδράσεις του παιδιού.

Μαζί με μια αίσθηση οργάνωσης, είναι ωφέλιμο να διαμορφώσετε ένα σύστημα κανόνων και να περιλάβετε τις συνέπειες για την παραβίαση αδιαπραγμάτευτων κανόνων. Οι καθορισμένοι κανόνες που είναι σταθεροί, και για τους οποίους συμφωνούν και οι δυο γαμήλιοι σύντροφοι, θέτουν τα όρια της αποδεκτής συμπεριφοράς για τα παιδιά—και επίσης τα διδάσκουν ότι είναι υπόλογα. Κρεμάστε έναν κατάλογο με κανόνες σε ένα κεντρικό σημείο, αν χρειάζεται (για να θυμάται ο γονέας, καθώς και το παιδί). Η συνέπεια είναι το κλειδί για τη συναισθηματική ασφάλεια.

Αν κατανοείτε τις προτιμήσεις, τις αρέσκειες και τις απαρέσκειες του παιδιού και προσαρμόζεστε σε αυτές μπορείτε να συμβάλετε κατά πολύ στη μείωση της περιττής πίεσης στο σπίτι. Επειδή η ιδιοσυγκρασία αυτών των παιδιών είναι συνήθως ασταθής και παρορμητική, οι επαφές τους με άλλα παιδιά μπορεί να αποτελούν πολύ δύσκολη εμπειρία. Το να μοιράζονται, ιδιαίτερα παιχνίδια, μπορεί να είναι ένα συγκεκριμένο σημείο σύγκρουσης· έτσι οι γονείς θα μπορούσαν να επιτρέψουν σε αυτά τα παιδιά να διαλέξουν αγαπημένα παιχνίδια τα οποία μπορούν να μοιράζονται. Επιπλέον, το να ρυθμίζετε το επίπεδο των ερεθισμάτων παρέχοντας στα παιδιά αυτά μια μικρή ομάδα συντρόφων στο παιχνίδι και δημιουργώντας δραστηριότητες που δεν θα τα συναρπάσουν υπερβολικά μπορεί επίσης να συμβάλλει στον έλεγχο της συμπεριφοράς τους.

Είναι σημαντικό για τους γονείς να αφήνουν κάθε παιδί να μεγαλώνει με το δικό του τρόπο και να μην πιέζουν ούτε να διαπλάθουν το παιδί με σκοπό να υπάρχει περιττή ομοιομορφία. Αν κάποιο παιδί απεχθάνεται μια ορισμένη τροφή ή ένα ρούχο, απομακρύνετε ό,τι ενοχλεί το παιδί. Αυτά τα μικρά αγκάθια ερεθισμού απλώς δεν αξίζουν τη σύγκρουση. Στην ουσία, μην προσπαθείτε να ελέγξετε τα πάντα. Να είστε ισορροπημένοι, αλλά όταν λαβαίνονται αποφάσεις για το τι είναι αποδεκτό σε μια Χριστιανική οικογένεια, να προσκολλάστε σε αυτές.

Έλεγχος της Συμπεριφοράς

Τα απρόβλεπτα παιδιά τείνουν να απαιτούν υψηλότερο βαθμό ελέγχου της συμπεριφοράς τους. Ως αποτέλεσμα, πολλοί γονείς καταβαρύνονται από ενοχές αν χρειάζεται να τα διαπαιδαγωγούν συχνά. Είναι σημαντικό, ωστόσο, να διακρίνετε τη διαφορά μεταξύ διαπαιδαγώγησης και κακοποίησης. Σύμφωνα με το βιβλίο Η Λεπτή Διαχωριστική Γραμμή—Όταν η Διαπαιδαγώγηση Γίνεται Κακοποίηση του Παιδιού (A Fine Line—When Discipline Becomes Child Abuse), αναφέρεται ότι το 21 τοις εκατό κάθε είδους σωματικής κακοποίησης λαβαίνει χώρα όταν τα παιδιά δείχνουν επιθετική συμπεριφορά. Συνεπώς, η έρευνα καταλήγει ότι τα παιδιά με ADD/ADHD «κινδυνεύουν περισσότερο να πέσουν θύματα σωματικής κακοποίησης και παραμέλησης». Αναμφισβήτητα, η ανατροφή παιδιών με ειδικές ανάγκες μπορεί να είναι γεμάτη ένταση, αλλά ο έλεγχος της συμπεριφοράς τους πρέπει να είναι υγιής και ισορροπημένος. Εφόσον αυτά τα παιδιά είναι συνήθως πολύ έξυπνα και πολύ δημιουργικά, θέτουν μια πρόκληση στους γονείς που χειρίζονται καταστάσεις οι οποίες απαιτούν λογίκευση. Αυτά τα παιδιά συνήθως έχουν τον τρόπο τους να βρίσκουν τις ατέλειες ακόμη και στην πιο έξυπνη λογίκευση του γονέα. Μην τα αφήνετε! Να διατηρείτε την εξουσία σας ως γονέα.

Με φιλικό τρόπο, αλλά σταθερά, δώστε εξηγήσεις σύντομα· με άλλα λόγια, μη δίνετε υπερβολικά πολλές εξηγήσεις, και μη διαπραγματεύεστε αδιαπραγμάτευτους κανόνες. Το «ναι» σας να σημαίνει ναι και το «όχι» σας να σημαίνει όχι. (Παράβαλε Ματθαίος 5:37). Τα παιδιά δεν είναι διπλωμάτες· κατά συνέπεια, οι διαπραγματεύσεις μαζί τους οδηγούν σε διαφωνίες, θυμό και απογοήτευση, και μπορούν ακόμη και να κλιμακωθούν σε στριγκλιές και βία. (Εφεσίους 4:31) Παρόμοια, να αποφεύγετε τις υπερβολικά πολλές προειδοποιήσεις. Αν απαιτείται διαπαιδαγώγηση, αυτή πρέπει να παρέχεται αμέσως. Το βιβλίο Ανατροφή Παιδιών με Θετική Άποψη σε έναν Αρνητικό Κόσμο (Raising Positive Kids in a Negative World) προτρέπει: «Ήρεμοι, σίγουροι και σταθεροί—να τι σημαίνει εξουσία». Επιπλέον προσέξτε τις θαυμάσιες εισηγήσεις της εφημερίδας Δε Τζέρμαν Τρίμπιουν (The German Tribune): «Πάντοτε να μιλάτε στο παιδί με τρόπο που να κρατάτε την προσοχή του: να χρησιμοποιείτε συχνά το όνομά του, να το κοιτάτε στα μάτια και να χρησιμοποιείτε απλή γλώσσα».

Η κακοποίηση λαβαίνει χώρα όταν οι γονείς χάνουν τον έλεγχο. Αν ένας γονέας ουρλιάζει, τότε ήδη έχει χάσει τον έλεγχο. Το 15ο κεφάλαιο των Παροιμιών εξετάζει το ζήτημα της ανατροφής και της διαπαιδαγώγησης παιδιών. Για παράδειγμα, το εδάφιο 4 δηλώνει: «Η υγιαίνουσα γλώσσα [Η ηρεμία της γλώσσας, ΜΝΚ] είναι δένδρον ζωής· η δε διεστραμμένη, σύντριψις εις το πνεύμα»· το εδάφιο 18: «Ο θυμώδης άνθρωπος διεγείρει μάχας· ο δε μακρόθυμος καταπαύει έριδας»· και, τελικά, το εδάφιο 28: «Η καρδία του δικαίου προμελετά [στοχάζεται, ΜΝΚ] δια να αποκριθή». Συνεπώς, είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε όχι μόνο το τι λέμε αλλά και το πώς το λέμε επίσης.

Έπαινος, Όχι Καταδίκη

Επειδή τα παιδιά που είναι δύσκολα στην ανατροφή τους κάνουν πράγματα που είναι καινούρια, παράξενα, ακόμη και μανιακά, είναι εύκολο για τους γονείς να καταφύγουν στην επίκριση, στην κοροϊδία, στον υποβιβασμό και στην οργισμένη επίθεση. Ωστόσο, σύμφωνα με τη Σημερινή Αγγλική Μετάφραση (Today’s English Version), η Αγία Γραφή στο εδάφιο Εφεσίους 6:4 δίνει την εντολή στους γονείς να ανατρέφουν τα παιδιά με «Χριστιανική διαπαιδαγώγηση και εκπαίδευση». Πώς διαπαιδαγωγούσε ο Ιησούς αυτούς που έσφαλλαν; Ο Ιησούς χρησιμοποιούσε εκπαιδευτική διαπαιδαγώγηση που εκγύμναζε και δίδασκε τους ανθρώπους, καθώς αυτός τους αντιμετώπιζε δίκαια και σταθερά. Η διαπαιδαγώγηση είναι διαδικασία, ή μέθοδος, εκπαίδευσης η οποία, όταν έχουμε να κάνουμε με παιδιά, συνήθως πρέπει να επαναληφτεί πολλές φορές.—Βλέπε το άρθρο «Η Άποψη της Αγίας Γραφής . . . ‘Η Ράβδος της Διαπαιδαγώγησης’—Είναι Απαρχαιωμένη;», στο Ξύπνα! 8 Σεπτεμβρίου 1992.

Η κατάλληλη διαπαιδαγώγηση δημιουργεί ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης, ζεστασιάς και σταθερότητας· συνεπώς, όταν η διαπαιδαγώγηση είναι απαραίτητη θα πρέπει να παρέχεται με εξηγήσεις. Δεν υπάρχουν άμεσες λύσεις όταν εκπαιδεύουμε παιδιά, επειδή τα παιδιά μαθαίνουν σταδιακά, με τον καιρό. Χρειάζεται πολλή φροντίδα και στοργή, πολύς χρόνος και εργασία, για να αναθρέψει κάποιος σωστά ένα παιδί, ιδιαίτερα αν αυτό είναι δύσκολο στην ανατροφή του. Ίσως είναι υποβοηθητικό να θυμάστε το εξής σύντομο ρητό: «Να λέτε ό,τι εννοείτε, να εννοείτε ό,τι λέτε και να κάνετε ό,τι λέτε πως θα κάνετε».

Μια από τις πιο απογοητευτικές πλευρές του προβλήματος του χειρισμού παιδιών με ανησυχητική συμπεριφορά είναι η υπερβολική λαχτάρα τους για προσοχή. Πάρα πολύ συχνά η προσοχή που λαβαίνουν είναι αρνητική μάλλον παρά θετική. Ωστόσο, να σπεύδετε να παρατηρείτε, να επαινείτε ή να ανταμείβετε την καλή συμπεριφορά ή κάποια εργασία που επιτελέστηκε καλά. Αυτό είναι πολύ ενθαρρυντικό για το παιδί. Στην αρχή οι προσπάθειές σας ίσως φαίνονται εξεζητημένες, αλλά αξίζουν και με το παραπάνω τα αποτελέσματα. Τα παιδιά χρειάζονται μικρές αλλά άμεσες ανταμοιβές.

Η Εμπειρία ενός Πατέρα με τον Γκρεγκ

«Η διάγνωση για τον γιο μας Γκρεγκ όταν ήταν πέντε χρονών και πήγαινε σε παιδικό σταθμό ήταν ότι είχε ADHD. Τότε επισκεφτήκαμε ένα γιατρό που είχε ειδικότητα στην ανάπτυξη των παιδιών, ο οποίος επιβεβαίωσε ότι ο Γκρεγκ είχε οπωσδήποτε ADHD. Εκείνος μας είπε: ‘Δεν φταίει ούτε αυτός ούτε εσείς. Αυτός δεν μπορεί να κάνει τίποτα για αυτό, αλλά εσείς μπορείτε’.

»Σκεφτόμαστε εκείνα τα λόγια συχνά, επειδή μας εντυπώνουν το γεγονός ότι ως γονείς έχουμε μεγάλη ευθύνη να βοηθήσουμε το γιο μας να αντιμετωπίσει την ADHD. Εκείνη τη μέρα ο γιατρός μάς έστειλε στο σπίτι με έντυπα για να διαβάσουμε, και πιστεύουμε ότι η γνώση που αποκτήσαμε τα περασμένα τρία χρόνια ήταν πολύ σημαντική για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που έχουμε απέναντι στον Γκρεγκ ως γονείς.

»Είναι ζωτικά σπουδαίο στην ανατροφή ενός παιδιού με ADHD να ενισχύεται η κατάλληλη συμπεριφορά και να παρέχονται προειδοποιήσεις και, αν αυτό είναι απαραίτητο, τιμωρία για την κακή συμπεριφορά. Όσο πιο οργανωμένοι και σταθεροί μπορείτε να είστε, τόσο καλύτερα αποτελέσματα θα βλέπετε. Αυτές οι απλές δηλώσεις πιθανότατα αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την ανατροφή ενός παιδιού με ADHD. Ωστόσο, επειδή χρειάζεται να το κάνετε πολλές φορές τη μέρα, είναι πιο εύκολο να το λέτε παρά να το κάνετε.

»Μια μέθοδος που έχουμε βρει πολύ αποτελεσματική είναι η διακοπή κάποιας δραστηριότητας. Όποτε χρησιμοποιούμε κάποια διακοπή για να αλλάξουμε μια κακή συμπεριφορά, θεσπίζουμε επίσης ένα πρόγραμμα ενίσχυσης για να ενθαρρύνουμε περαιτέρω θετική συμπεριφορά. Αυτή η ενίσχυση μπορεί να είναι μια φράση επιδοκιμασίας, ένα αγκάλιασμα, ή ακόμη ένα δώρο ή κάποιο προνόμιο. Πήγαμε σε ένα κατάστημα και αγοράσαμε έναν πίνακα για αυτοκόλλητα. Γράψαμε στην κορυφή ποια είναι η κατάλληλη συμπεριφορά. Κάθε φορά που βλέπουμε τον Γκρεγκ να συμπεριφέρεται σωστά, του δίνουμε ένα αυτοκόλλητο για να βάλει στον πίνακά του. Όταν ο πίνακας γεμίσει, ας πούμε με 20 αυτοκόλλητα, ο Γκρεγκ παίρνει κάποια ανταμοιβή. Συνήθως η ανταμοιβή είναι κάτι που του αρέσει πολύ, όπως μια βόλτα στο πάρκο. Αυτό βοηθάει επειδή του δίνει ένα κίνητρο για να συμπεριφέρεται καλά. Κολλάει τα αυτοκόλλητα και μπορεί να δει πώς τα πάει και πόσο κοντά είναι σε κάποια ανταμοιβή.

»Μια άλλη μέθοδος που βρήκαμε αποτελεσματική είναι να αφήνουμε τον Γκρεγκ να διαλέγει. Αντί να του δίνουμε άμεση εντολή, τον αφήνουμε να διαλέξει. Αυτός μπορεί είτε να συμπεριφερθεί σωστά είτε να υποστεί τη λογική συνέπεια. Αυτό διδάσκει την υπευθυνότητα και τη λήψη ορθών αποφάσεων. Αν πρόκειται για κάτι που αποτελεί διαρκώς πρόβλημα, όπως κακή συμπεριφορά σε ένα κατάστημα ή ένα εστιατόριο, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον πίνακα με τα αυτοκόλλητα με κάποια ανταμοιβή. Έτσι βλέπει ότι υπάρχει όφελος από την κατάλληλη συμπεριφορά, και εμείς δείχνουμε ότι αναγνωρίζουμε τις βελτιώσεις του.

»Οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν ότι η ADHD επηρεάζει την ικανότητα του παιδιού να ρυθμίζει τη συμπεριφορά και τις αντιδράσεις του. Πολλοί πιστεύουν ότι αυτά τα παιδιά θα μπορούσαν να ελέγξουν το εύρος της προσοχής τους και τη συμπεριφορά τους αν προσπαθούσαν περισσότερο, και όταν αποτυχαίνουν, κατηγορούν τους γονείς.

»Είναι αδύνατον από σωματική άποψη για ένα παιδί με ADHD να καθήσει ήσυχο επί δύο ώρες σε μια εκκλησιαστική συνάθροιση στην Αίθουσα Βασιλείας. Ποτέ δεν θα ξεχάσουμε το πώς ο Γκρεγκ σε ηλικία μόλις πέντε χρονών συνήθως έκλαιγε πριν από κάθε συνάθροιση και μας ρωτούσε: ‘Είναι μεγάλη ή μικρή συνάθροιση;’ Έκλαιγε πολύ όταν επρόκειτο για δίωρη συνάθροιση επειδή ήξερε ότι δεν θα μπορούσε να κάτσει ήσυχα τόσο πολύ. Πρέπει να λαβαίνουμε υπόψη τη διαταραχή και τους περιορισμούς που τη συνοδεύουν. Γνωρίζουμε ότι ο Ιεχωβά κατανοεί αυτή τη διαταραχή καλύτερα από τον καθένα, και αυτό αποτελεί πηγή παρηγοριάς. Προς το παρόν ο Γκρεγκ δεν παίρνει φάρμακα και τα καταφέρνει στην τάξη του.

»Το να κάνουμε τον Ιεχωβά ελπίδα μας και να διατηρούμε τα μάτια μας προσηλωμένα στο νέο κόσμο μάς ενισχύει. Η ελπίδα μας ήδη σημαίνει πολλά για τον Γκρεγκ. Πραγματικά ενθουσιάζεται, και μάλιστα δακρύζει, όταν σκέφτεται το πώς ο Ιεχωβά θα εξαλείψει την ADHD στην Παραδεισένια γη».

[Πλαίσιο στη σελίδα 9]

Πιθανές ανταμοιβές για την καλή συμπεριφορά:

1. ΕΠΑΙΝΟΣ—προφορική επιδοκιμασία για μια εργασία που επιτελέστηκε καλά· εκφράσεις εκτίμησης για την καλή συμπεριφορά οι οποίες συνοδεύονται από αγάπη, αγκαλιές και θέρμη στις εκφράσεις του προσώπου.

2. ΕΝΑΣ ΠΙΝΑΚΑΣ—κρεμασμένος σε κεντρικό σημείο, με ελκυστικά αυτοκόλλητα ή αστεράκια για να ενθαρρύνει την καλή συμπεριφορά.

3. ΕΝΑΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΜΕ ΚΑΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ—επιτεύγματα που είναι αποδεκτά και αξιέπαινα. Κάθε φορά που το παιδί κάνει κάτι καλά, όσο μικρό και αν είναι αυτό στην αρχή, γράψτε το, και διαβάστε το σε κάποιο μέλος της οικογένειας.

4. ΕΝΑΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ—ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, προσθέτοντας φασόλια ή καραμέλες σε ένα βάζο όταν το παιδί κάνει κάτι καλά (απτή ενίσχυση). Ο στόχος είναι να θεσπίσετε ένα σύστημα σύμφωνα με το οποίο όταν συμπληρωθούν ορισμένοι βαθμοί θα παρέχετε κάποια αμοιβή η οποία θα μπορούσε να περιλαμβάνει κάτι που η οικογένεια επρόκειτο να κάνει ούτως ή άλλως, όπως το να πάτε στον κινηματογράφο, να πάτε για πατινάζ ή να φάτε σε ένα εστιατόριο. Αντί να τονίζετε στο παιδί: «Αν δεν συμπεριφέρεσαι καλά δεν θα πάμε», να του λέτε: «Αν συμπεριφέρεσαι καλά θα πάμε». Το κλειδί είναι να μετατρέψετε τον αρνητικό τρόπο σκέψης σε θετικό, αφήνοντας ταυτόχρονα κάποιο λογικό χρονικό περιθώριο για να λάβει χώρα η αλλαγή.

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Οι συζητήσεις μερικές φορές μπορούν να φουντώσουν από συναισθηματική άποψη

[Εικόνα στη σελίδα 8]

Όταν παίρνετε αποφάσεις, να τις εξηγείτε και να τις τηρείτε

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Με καμάρι προσθέτει άλλο ένα αυτοκόλλητο στον πίνακά του