Αντιμετώπιση των Δυσκολιών

ΜΕ ΤΟ πέρασμα των ετών έχουν προταθεί διάφορες θεραπείες για την ADHD. Μερικές από αυτές έχουν επικεντρωθεί στη διατροφή. Ωστόσο, μερικές μελέτες δείχνουν ότι τα πρόσθετα των τροφών συνήθως δεν προκαλούν υπερκινητικότητα και ότι οι διατροφικές λύσεις συχνά είναι αναποτελεσματικές. Άλλες μέθοδοι για τη θεραπεία της ADHD είναι η φαρμακευτική αγωγή, η τροποποίηση της συμπεριφοράς και η γνωστική εκπαίδευση.a

Φαρμακευτική αγωγή. Επειδή η ADHD προφανώς περιλαμβάνει δυσλειτουργία του εγκεφάλου, η φαρμακευτική αγωγή για αποκατάσταση της σωστής χημικής ισορροπίας έχει βοηθήσει πολλούς.b Ωστόσο, η φαρμακευτική αγωγή δεν υποκαθιστά τη μάθηση. Απλώς βοηθάει το παιδί να συγκεντρώνεται, δίνοντάς του μια βάση πάνω στην οποία μπορεί να μάθει νέες επιδεξιότητες.

Πολλοί ενήλικοι με ADHD έχουν παρόμοια βοηθηθεί από τη φαρμακευτική αγωγή. Ωστόσο, χρειάζεται προσοχή—τόσο για τους νέους όσο και για τους ενηλίκους—επειδή μερικά διεγερτικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ADHD μπορεί να προκαλέσουν εθισμό.

Τροποποίηση της συμπεριφοράς. Το ότι ένα παιδί έχει ADHD δεν απαλλάσσει τους γονείς από την υποχρέωση που έχουν να το διαπαιδαγωγούν. Μολονότι το παιδί ίσως έχει ειδικές ανάγκες σε αυτόν τον τομέα, η Αγία Γραφή νουθετεί τους γονείς: ‘Εκπαίδευε το αγόρι σύμφωνα με τον τρόπο που είναι κατάλληλος για αυτό· ακόμη και όταν γεράσει, δεν θα απομακρυνθεί από αυτόν’. (Παροιμίαι 22:6, ΜΝΚ) Στο βιβλίο της Το Υπερκινητικό Παιδί Σας (Your Hyperactive Child), η Μπάρμπαρα Ίνγκερσολ σημειώνει: «Ο γονέας που απλώς παραιτείται και αφήνει ανεξέλεγκτο το υπερκινητικό παιδί του δεν κάνει καλό στο παιδί. Σαν όλα τα άλλα παιδιά, το υπερκινητικό παιδί χρειάζεται σταθερή διαπαιδαγώγηση σε συνδυασμό με σεβασμό για το παιδί ως άτομο. Αυτό σημαίνει σαφή όρια και κατάλληλες ανταμοιβές και τιμωρίες».

Είναι λοιπόν σπουδαίο να παρέχουν οι γονείς μια στερεή οικογενειακή δομή. Επιπλέον, πρέπει να υπάρχει ένα αυστηρό πρόγραμμα όσον αφορά τις καθημερινές δραστηριότητες. Οι γονείς ίσως θελήσουν να αφήσουν κάποια ελευθερία στο παιδί για να φτιάξει αυτό το πρόγραμμα, το οποίο θα περιλαμβάνει χρόνο για μαθήματα, μελέτη, μπάνιο, κτλ. Έπειτα να είστε σταθεροί στην τήρησή του. Να φροντίζετε να συμμορφώνεται το παιδί με το καθημερινό πρόγραμμα. Το περιοδικό Φι Δέλτα Κάπαν (Phi Delta Kappan) παρατηρεί: «Γιατροί, ψυχολόγοι, αρμόδιοι σχολείων και δάσκαλοι έχουν υποχρέωση προς το παιδί και προς τους γονείς του παιδιού να εξηγούν ότι η ύπαρξη ADD ή ADHD δεν δίνει την άδεια στο παιδί να κάνει ό,τι θέλει, αλλά είναι μια εξήγηση η οποία μπορεί να οδηγήσει στο να δοθεί κατάλληλη βοήθεια στο εν λόγω παιδί».

Γνωστική εκπαίδευση. Αυτό περιλαμβάνει το να βοηθηθεί το παιδί να αλλάξει την άποψη που έχει για τον εαυτό του και τη διαταραχή του. «Οι άνθρωποι που έχουν διαταραχή ελαττωματικής προσοχής πιστεύουν ότι είναι ‘άσχημοι, ανόητοι και κακοί’ ακόμη και αν είναι ελκυστικοί, έξυπνοι και καλόκαρδοι», παρατηρεί ο Δρ Ρόναλντ Γκόλντμπεργκ. Συνεπώς, το παιδί με ADD ή ADHD είναι ανάγκη να έχει κατάλληλη άποψη της αξίας του και να γνωρίζει ότι μπορεί να ελέγξει τις δυσκολίες προσοχής που αντιμετωπίζει. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στη διάρκεια της εφηβείας. Όταν ένα άτομο με ADHD φτάσει στα εφηβικά χρόνια, ίσως έχει δεχτεί πολλές επικρίσεις από τους συνομηλίκους, τους δασκάλους, τα αδέλφια του, και πιθανώς ακόμη και από τους γονείς του. Τώρα είναι ανάγκη να θέσει ρεαλιστικούς στόχους και να κρίνει δίκαια τον εαυτό του, όχι σκληρά.

Οι παραπάνω θεραπευτικές προσεγγίσεις μπορούν επίσης να ακολουθηθούν από ενηλίκους που έχουν ADHD. «Χρειάζονται τροποποιήσεις με βάση την ηλικία», γράφει ο Δρ Γκόλντμπεργκ, «αλλά τα βασικά στοιχεία της θεραπείας—φαρμακευτική αγωγή όπου χρειάζεται, τροποποίηση της συμπεριφοράς και γνωστική [εκπαίδευση]—παραμένουν σωστές προσεγγίσεις για κάθε χρονική περίοδο στη ζωή ενός ανθρώπου».

Παροχή Υποστήριξης

Ο Τζον, ο πατέρας ενός εφήβου με ADHD, λέει στους γονείς που βρίσκονται σε παρόμοια θέση: «Μάθετε ό,τι μπορείτε για αυτό το πρόβλημα. Πάρτε αποφάσεις αφού κατατοπιστείτε. Πάνω από όλα, να αγαπάτε το παιδί σας, να το ενισχύετε. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση το σκοτώνει».

Για να έχει το παιδί με ADHD επαρκή υποστήριξη πρέπει να συνεργάζονται και οι δύο γονείς. Ο Δρ Γκόρντον Σερφοντάιν γράφει ότι ένα παιδί με ADHD χρειάζεται «να ξέρει ότι το αγαπούν στο σπίτι και ότι η αγάπη προέρχεται από την αγάπη που υπάρχει μεταξύ των γονέων». (Τα πλάγια γράμματα δικά μας.) Δυστυχώς, αυτή η αγάπη δεν εκδηλώνεται πάντα. Ο Δρ Σερφοντάιν συνεχίζει: «Έχει αποδειχτεί ότι στις οικογένειες στις οποίες υπάρχει [ένα παιδί με ADHD], υπάρχουν περίπου 33 τοις εκατό περισσότερα κρούσματα γαμήλιας ασυμφωνίας και διάλυσης από ό,τι στο φυσιολογικό πληθυσμό». Για να αποτρέψει αυτή την ασυμφωνία, ο πατέρας πρέπει να παίζει σημαντικό ρόλο στην ανατροφή του παιδιού που έχει ADHD. Η ευθύνη δεν πρέπει να βαρύνει αποκλειστικά τη μητέρα.—Εφεσίους 6:4· 1 Πέτρου 3:7.

Οι στενοί φίλοι, μολονότι δεν είναι μέρος της οικογένειας, μπορούν να παράσχουν τεράστια υποστήριξη. Πώς; «Να είστε ευγενικοί», λέει ο Τζον, ο οποίος αναφέρθηκε νωρίτερα. «Να βλέπετε πέρα από όσα μπορούν να δουν τα μάτια σας. Γνωρίστε το παιδί. Μιλήστε και με τους γονείς. Πώς τα πάνε; Τι αντιμετωπίζουν μέρα με τη μέρα;»—Παροιμίαι 17:17.

Τα μέλη της Χριστιανικής εκκλησίας μπορούν να κάνουν πολλά για να υποστηρίξουν τόσο το παιδί που έχει ADHD όσο και τους γονείς του. Πώς; Με το να έχουν λογικές προσδοκίες. (Φιλιππησίους 4:5) Μερικές φορές, ένα παιδί με ADHD μπορεί να δημιουργεί αναστάτωση. Αντί να παρατηρεί σκληρά: «Γιατί δεν μπορείς να ελέγξεις το παιδί σου;» ή «Γιατί δεν το διαπαιδαγωγείς;» ο ομόπιστος που δείχνει διάκριση θα κατανοεί ότι οι γονείς ίσως είναι ήδη καταφορτωμένοι από τις καθημερινές απαιτήσεις της ανατροφής ενός παιδιού με ADHD. Φυσικά, οι γονείς πρέπει να κάνουν ό,τι μπορούν για να περιορίζουν τη συμπεριφορά του παιδιού που προκαλεί αναστάτωση. Πάντως, αντί να ξεσπάνε ενοχλημένοι, εκείνοι που είναι συγγενείς στην πίστη πρέπει να προσπαθούν να δείχνουν «κατανόηση» και να ‘παρέχουν ευλογία’. (1 Πέτρου 3:8, 9) Πράγματι, πολλές φορές ο Θεός «παρηγορεί τους καταβεβλημένους» μέσω συμπονετικών ομοπίστων.—2 Κορινθίους 7:5-7.

Όσοι μελετούν τη Γραφή κατανοούν ότι κάθε ανθρώπινη ατέλεια, περιλαμβανομένων και των διαταραχών της μάθησης και της ADHD, είναι κληρονομιά από τον πρώτο άνθρωπο, τον Αδάμ. (Ρωμαίους 5:12) Επίσης γνωρίζουν ότι ο Δημιουργός, ο Ιεχωβά, θα εκπληρώσει την υπόσχεση που έδωσε να φέρει ένα δίκαιο νέο κόσμο στον οποίο δεν θα υπάρχουν πια βασανιστικές ασθένειες. (Ησαΐας 33:24, ΜΝΚ· Αποκάλυψη 21:1-4) Αυτή η εγγύηση αποτελεί στήριγμα για εκείνους που επηρεάζονται από διαταραχές όπως η ADHD. «Η ηλικία, η εκπαίδευση και η πείρα βοηθούν το γιο μας να καταλαβαίνει και να αντιμετωπίζει τη διαταραχή του», λέει ο Τζον. «Αλλά ποτέ δεν θα θεραπευτεί τελείως σε αυτό το σύστημα πραγμάτων. Η καθημερινή παρηγοριά μας είναι ότι στο νέο κόσμο ο Ιεχωβά θα διορθώσει τη διαταραχή του γιου μας και θα του δώσει τη δυνατότητα να απολαμβάνει τη ζωή στο πλήρες».

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 8]

Μερικές Προειδοποιήσεις προς τους Γονείς

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ όλα τα παιδιά μερικές φορές αδυνατούν να συγκεντρωθούν, είναι παρορμητικά και υπερκινητικά. Η παρουσία αυτών των χαρακτηριστικών δεν υποδηλώνει πάντα την ύπαρξη ADHD. Στο βιβλίο του Προτού Είναι Πολύ Αργά (Before It’s Too Late), ο Δρ Στάντον Ε. Σάμνοου παρατηρεί: «Έχω δει αμέτρητες περιπτώσεις στις οποίες ένα παιδί δεν θέλει να κάνει κάτι και οι άλλοι το δικαιολογούν επειδή νομίζουν ότι υποφέρει από μια αναπηρία ή πάθηση για την οποία δεν φταίει αυτό».

Ο Δρ Ρίτσαρντ Μπρόμφιλντ επίσης βλέπει ότι υπάρχει ανάγκη να είμαστε προσεκτικοί. «Σίγουρα, μερικοί άνθρωποι στους οποίους η διάγνωση είναι ότι πάσχουν από ADHD έχουν νευρολογική βλάβη και χρειάζονται φαρμακευτική αγωγή», γράφει. «Αλλά αυτή η διαταραχή έχει επίσης θεωρηθεί υπεύθυνη για κάθε είδους κακομεταχείριση, υποκρισία, παραμέληση και άλλα κοινωνικά δεινά που στις περισσότερες περιπτώσεις δεν έχουν καμία σχέση με την ADHD. Στην πραγματικότητα, η αναστάτωση που μοιάζει με ADHD είναι πιθανότερο να προκληθεί από την έλλειψη αξιών στη σύγχρονη ζωή—την τυφλή βία, τα ναρκωτικά και λιγότερο τρομακτικούς παράγοντες όπως οι απειθάρχητες οικογένειες καθώς και οι οικογένειες στις οποίες τα παιδιά δέχονται υπερβολικά ερεθίσματα—παρά από κάποια νευρολογική ανεπάρκεια».

Πολύ εύλογα λοιπόν ο Δρ Ρόναλντ Γκόλντμπεργκ προειδοποιεί να μη χρησιμοποιείται η ADHD ως «υπεργενικευμένη έννοια». Η συμβουλή του είναι να «βεβαιώνεστε ότι δεν έχετε αφήσει κανένα ενδεχόμενο διάγνωσης το οποίο δεν εξετάσατε». Τα συμπτώματα που μοιάζουν με ADHD μπορεί να είναι χαρακτηριστικά πολλών σωματικών ή συναισθηματικών προβλημάτων. Η βοήθεια ενός πεπειραμένου γιατρού είναι συνεπώς ουσιώδης για να γίνει ακριβής διάγνωση.

Ακόμη και αν συμβεί αυτό, οι γονείς θα κάνουν καλά να ζυγίσουν τα υπέρ και τα κατά της φαρμακευτικής αγωγής. Το Ριταλίν (Ritalin) μπορεί να εξαλείψει τα ανεπιθύμητα συμπτώματα, αλλά μπορεί επίσης να έχει δυσάρεστες παρενέργειες, όπως αϋπνία, αυξημένο άγχος και νευρικότητα. Γι’ αυτό, ο Δρ Ρίτσαρντ Μπρόμφιλντ προειδοποιεί να μη βιαζόμαστε πολύ να χορηγήσουμε φάρμακα στο παιδί απλώς για να εξαλείψουμε τα συμπτώματά του. «Σε πάρα πολλά παιδιά, και σε όλο και περισσότερους ενηλίκους, το Ριταλίν χορηγείται ακατάλληλα», λέει ο ίδιος. «Με βάση την πείρα μου, η χρήση του Ριταλίν φαίνεται να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητα των γονέων και των δασκάλων να ανεχτούν τη συμπεριφορά των παιδιών. Γνωρίζω παιδιά στα οποία το χορηγούσαν μάλλον για να τα τιθασεύσουν παρά για να καλύψουν τις ανάγκες τους».

Οι γονείς λοιπόν δεν πρέπει να καταλήγουν βιαστικά στο συμπέρασμα ότι τα παιδιά τους έχουν ADHD ή μια διαταραχή της μάθησης. Απεναντίας, πρέπει να σταθμίζουν προσεκτικά τα στοιχεία, με τη βοήθεια ενός ειδικού γιατρού. Αν καθοριστεί ότι το παιδί έχει μια διαταραχή της μάθησης ή ADHD, οι γονείς πρέπει να αφιερώσουν χρόνο για να ενημερωθούν επαρκώς σχετικά με το πρόβλημα ώστε να μπορούν να ενεργήσουν για τα καλύτερα συμφέροντα των παιδιών τους.

[Εικόνα στη σελίδα 9]

Το παιδί που έχει ADHD χρειάζεται καλοσυνάτη αλλά και σταθερή διαπαιδαγώγηση

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Ο έπαινος των γονέων παίζει σπουδαίο ρόλο