Ολοκληρωτική Εξάντληση—Μήπως Είστε ο Επόμενος;
ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΙΑΠΩΝΙΑ
«Σερβιτόρες στη Σουηδία, δάσκαλοι στην Ιαπωνία, ταχυδρομικοί υπάλληλοι στην Αμερική, οδηγοί λεωφορείων στην Ευρώπη και εργάτες που δουλεύουν σε γραμμές συναρμολόγησης σε ολόκληρο τον κόσμο παρουσιάζουν όλοι αυξανόμενα συμπτώματα στρες το οποίο προξενείται από την εργασία».—ΜΑΪΝΙΤΣΙ ΝΤΕΪΛΙ ΝΙΟΥΖ (MAINICHI DAILY NEWS).
Ο ΝΟΜΠΟΥΑΚΙ ήταν καταπονημένος. Εργαζόμενος νύχτα και μέρα είχε προσλάβει 130 υπαλλήλους μέσα σε τέσσερις μήνες. Ήταν διευθυντής πωλήσεων σε κάποιο καινούριο υποκατάστημα μιας μεγάλης αλυσίδας σούπερ μάρκετ στην Ιαπωνία, και επειδή κατέβαλλε προσπάθειες κάτω από πίεση, είχε προσλάβει ανθρώπους που δεν ανταποκρίθηκαν στις απαιτήσεις του. Μάλωναν μεταξύ τους και παραπονιούνταν για την εργασία τους. Επιπρόσθετα, ένας υπάλληλος κλέφτηκε με μια υπάλληλο. Ο Νομπουάκι είχε πονοκεφάλους κάθε μέρα. Σύντομα δεν μπορούσε να πάει στην εργασία του, και τις μέρες που πίεζε τον εαυτό του για να πάει, επέστρεφε αμέσως στο σπίτι. Είχε πάθει ολοκληρωτική εξάντληση· έμοιαζε με σπίρτο που τελικά έσβησε.
Οι νοικοκυρές που δεν εργάζονται έξω από το σπίτι επίσης παθαίνουν ολοκληρωτική εξάντληση. Έπειτα από δύο χρόνια που έμεινε στο σπίτι με τα τρία παιδιά της, η Σάρα έγινε πολύ ανυπόμονη μαζί τους. «Ένιωθα ότι συνεχώς έκανα και έκανα και έκανα πράγματα, αλλά αυτό ήταν μια άβυσσος», δήλωσε η ίδια. Όταν μια μητέρα εργάζεται κάπου και ανατρέφει παιδιά, η πιθανότητα να υποστεί ολοκληρωτική εξάντληση μεγαλώνει. Η Μπέτι, στα 40 της, βρέθηκε σε μια κατάσταση όπου έπρεπε να εξισορροπήσει τη μητρότητα με τη σταδιοδρομία, προσπαθώντας να εκπληρώνει και τους δύο ρόλους τέλεια. Προσπαθούσε να τους ευχαριστεί όλους—το σύζυγό της, τα παιδιά της, τον προϊστάμενό της και τους συνεργάτες της. Είχε υψηλή αρτηριακή πίεση, και την εξόργιζαν ακόμα και ασήμαντα πράγματα. Είχε πάθει ολοκληρωτική εξάντληση.
Η ολοκληρωτική εξάντληση πλήττει επίσης και άτομα που δεν θα το περίμενε κανείς. Ο Σίντσο, ένας ικανός Χριστιανός διάκονος, ήταν γεμάτος σφρίγος και ιδανικά. Πήγε να βοηθήσει σε μια περιοχή όπου υπήρχε μεγάλη ανάγκη για Χριστιανούς δασκάλους. Ωστόσο, μέσα σε μερικούς μήνες ένιωθε καταπονημένος, και έμενε όλη μέρα κλεισμένος στην κρεβατοκάμαρά του. Αισθανόταν ότι βρισκόταν σε ένα τούνελ χωρίς έξοδο. Δυσκολευόταν να πάρει οποιαδήποτε απόφαση, ακόμα και για το τι θα έτρωγε για μεσημεριανό. Δεν είχε όρεξη για τίποτα. Ήταν ολοκληρωτικά εξαντλημένος.
Τι Είναι η Ολοκληρωτική Εξάντληση;
Τι είναι, λοιπόν, η ολοκληρωτική εξάντληση; Ο Χέρμπερτ Φρόιντενμπέργκερ και άλλοι ερευνητές άρχισαν να χρησιμοποιούν αυτόν τον όρο στα μέσα της δεκαετίας του 1970, και τελικά αυτός έφτασε να περιγράφει «ένα στάδιο εξάντλησης που προέρχεται από την ανάμειξη με ανθρώπους σε συναισθηματικά απαιτητικές καταστάσεις». Επίσης, περιγράφει τη «σωματική ή τη συναισθηματική εξάντληση, ειδικά ως αποτέλεσμα μακροχρόνιου στρες ή έκλυτης ζωής». (Λεξικό American Heritage Dictionary) Υπάρχουν, ωστόσο, ανάλογα με τον ερευνητή, μικρές διαφορές στον ορισμό.
Αν και η ολοκληρωτική εξάντληση δεν έχει οριστεί επακριβώς από ιατρική άποψη, τα θύματα αναγνωρίζονται από συμπτώματα όπως είναι η υπερκόπωση, η έλλειψη ενθουσιασμού, το αίσθημα της έλλειψης βοήθειας, η απόγνωση και η κακοδιαθεσία. Το θύμα αισθάνεται εξαιρετικά κουρασμένο και εξοργίζεται για ασήμαντα πράγματα. Τίποτα δεν το υποκινεί σε δράση. Νιώθει ότι τα πάντα το καταβάλλουν, και μπορεί να ζητάει απελπισμένα βοήθεια από όποιον βρεθεί στο δρόμο του. Όλες οι προσπάθειες στο χώρο της εργασίας και στο σπίτι μπορεί να φαίνονται άσκοπες. Επικρατεί ένα αίσθημα απόγνωσης. Αν έχετε αυτά τα συμπτώματα σε συνδυασμό με κακοδιαθεσία, και δεν βρίσκετε ευχαρίστηση σε τίποτα, τότε μπορεί κάλλιστα να έχετε πάθει ολοκληρωτική εξάντληση.
Η ολοκληρωτική εξάντληση μπορεί να επηρεάσει την εργασία και την οικογενειακή ζωή. Θέλετε να την αποφύγετε. Αλλά πώς; Για να βρούμε την απάντηση, ας δούμε πρώτα ποιοι είναι επιρρεπείς στην ολοκληρωτική εξάντληση και γιατί.
[Πλαίσιο στη σελίδα 4]
Συμπτώματα της Ολοκληρωτικής Εξάντλησης
«Η ολοκληρωτική εξάντληση στην εργασία αναφέρεται σε μια εξουθενωτική ψυχολογική κατάσταση που προξενείται από αδιάκοπο στρες στην εργασία το οποίο καταλήγει σε:
1. Μειωμένα αποθέματα ενέργειας
2. Μειωμένη αντίσταση στις ασθένειες
3. Αυξανόμενη δυσαρέσκεια και απαισιοδοξία
4. Ολοένα περισσότερες απουσίες από την εργασία και αυξανόμενη μη αποδοτικότητα στην εργασία.
»Αυτή η κατάσταση είναι εξουθενωτική επειδή έχει τη δύναμη να εξασθενίζει, ακόμα και να καταστρέφει, κατά τα άλλα υγιή, δραστήρια και ικανά άτομα. Η πρωταρχική αιτία της είναι το αδιάκοπο στρες, εκείνο το στρες που συνεχίζεται μέρα με τη μέρα, μήνα με το μήνα και χρόνο με το χρόνο».—Η Σχέση Εργασίας/Στρες: Πώς να Αντιμετωπίσετε την Ολοκληρωτική Εξάντληση στην Εργασία (The Work/Stress Connection: How to Cope With Job Burnout), του Ρόμπερτ Λ. Βενίνγκα και του Τζέιμς Π. Σπράντλι.