Η Μάντις με το Ένα Αφτί

Πριν από πολλούς αιώνες, οι ελληνικοί μύθοι περιέγραφαν τους φοβερούς Κύκλωπες, τους μονόφθαλμους γίγαντες που ζούσαν σε κάποια μακρινή χώρα. Αυτά τα παραμορφωμένα τέρατα υπήρχαν μόνο στη γόνιμη φαντασία των ανθρώπων.

Ωστόσο, οι επιστήμονες πρόσφατα ανακάλυψαν απροσδόκητα πολλά πλάσματα που έχουν ένα αφτί—και τα ανακάλυψαν ακριβώς μπροστά τους. Αυτά τα πλάσματα ανήκουν στο είδος Μάντις η θρησκευομένη.

Γιατί ήρθε τόσο αργά στο φως το μυστικό της μάντιδας; Οι επιστήμονες από παλιά υπέθεταν ότι η μάντις πρέπει να είναι κουφή, εφόσον δεν παράγει ήχους ούτε ανταποκρίνεται σε ήχους όπως κάνουν τα άλλα έντομα. Περιπλέκοντας το ζήτημα ακόμα περισσότερο, το αφτί της μάντιδας δεν βρίσκεται στο κεφάλι της, όπως θα περίμενε κανείς. Το περιοδικό Φυσική Ιστορία (Natural History) εξηγεί ότι το αφτί είναι «μια βαθιά σχισμή, που έχει μήκος ένα χιλιοστό περίπου», η οποία βρίσκεται στην κάτω πλευρά του σώματος της μάντιδας.

Δεν είναι κάπως άβολο το ότι έχει μόνο ένα αφτί σε ένα τόσο απίθανο μέρος; Εμείς οι άνθρωποι χρησιμοποιούμε τα δύο αφτιά μας για να προσδιορίσουμε την κατεύθυνση από την οποία έρχεται κάποιος ήχος. Από ό,τι φαίνεται, η μάντις μπορεί να τα καταφέρει χωρίς αυτή την ικανότητα. Η ακοή της είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να την προειδοποιεί σχετικά με καταστάσεις που απειλούν τη ζωή της. Η μάντις διαθέτει έναν ενσωματωμένο ανιχνευτή σονάρ.

Το αφτί της μάντιδας συντονίζεται στους υπέρηχους, ιδιαίτερα στους ήχους που παράγουν οι νυχτερίδες όταν κυνηγούν έντομα όπως είναι η μάντις. Το περιοδικό Φυσική Ιστορία αναφέρει ότι οι επιστήμονες παρατήρησαν πως η μάντις ξεφεύγει αστραπιαία όταν πλησιάζει κάποια νυχτερίδα, χάρη στην οξεία ακοή με υπέρηχους που διαθέτει. Πώς όμως ξεφεύγει η μάντις από τη νυχτερίδα, η οποία μπορεί να πετάξει τρεις ή τέσσερις φορές ταχύτερα από ό,τι το θήραμά της;

Μόλις η μάντις δέχεται το υπερηχητικό σήμα κινδύνου—συνήθως όταν η νυχτερίδα βρίσκεται μέσα σε ακτίνα περίπου δέκα μέτρων—σε κλάσματα δευτερολέπτου, κάνει μια απότομη βύθιση. Προφανώς, το επιτυγχάνει αυτό χάνοντας εσκεμμένα τη στήριξή της στον αέρα—ένας αμυντικός ελιγμός παρόμοιος με αυτόν που επιχειρούν οι σύγχρονοι χειριστές καταδιωκτικών αεροπλάνων. Στην πραγματικότητα, το περιοδικό Φυσική Ιστορία σχολίασε ότι η μάντις «παραδίδει μαθήματα για προχωρημένους πάνω στις μεθόδους που χρησιμοποιούνται στις αερομαχίες».

Πώς έμαθε η μάντις ‘τη μέθοδο για προχωρημένους που χρησιμοποιείται στις αερομαχίες’; Ποιος σχεδίασε τον εξοπλισμό που της δίνει τη δυνατότητα να ακούει τους υπέρηχους; Ασφαλώς, η λογική απάντηση είναι εκείνη που δίνει ο πατριάρχης Ιώβ: ‘Τις εκ πάντων τούτων δεν γνωρίζει, ότι η χειρ του Ιεχωβά έκαμε ταύτα;’—Ιώβ 12:9.