Πλαστογραφία—Ένα Παγκόσμιο Πρόβλημα

Ως τα τέλη του 18ου αιώνα, στη Γαλλία έβραζαν ζωντανούς τους παραβάτες. Από το 1697 ως το 1832, ήταν θανάσιμο έγκλημα στην Αγγλία, και αυτή η πράξη θεωρούνταν προδοσία. Πάνω από 300 Άγγλοι απαγχονίστηκαν εξαιτίας της, ενώ για αμέτρητους άλλους η ποινή ήταν εξορία και καταναγκαστικά έργα στην αποικία καταδίκων στην Αυστραλία.

ΕΠΙ 130 και πλέον χρόνια, η κυβέρνηση των Η.Π.Α. καταδικάζει τους ενόχους σε φυλάκιση ως και 15 ετών. Επιπλέον, στην τιμωρία έχουν προστεθεί πρόστιμα χιλιάδων δολαρίων. Ακόμη και σήμερα, τιμωρείται με θάνατο στη Ρωσία και στην Κίνα.

Παρά τις σοβαρές ποινές που ορίζουν για αυτήν πολλά κράτη, το αδίκημα συνεχίζεται. Ακόμη και ο φόβος του θανάτου δεν είναι αρκετός για να ματαιώσει τα σχέδια γρήγορου πλουτισμού εκείνων που έχουν τις απαραίτητες τεχνικές γνώσεις. Τα στελέχη των κυβερνήσεων βρίσκονται σε αμηχανία. «Θα είναι δύσκολο να βρεθεί μια καλή αποτρεπτική μέθοδος», λένε, «όπως ήταν δύσκολο επί αιώνες».

Πλαστογραφία! Ένα από τα αρχαιότερα εγκλήματα στην ιστορία. Στα τέλη του 20ού αιώνα, έχει γίνει παγκόσμιο πρόβλημα και συνεχίζει να κλιμακώνεται. Ο Ρόμπερτ Χ. Τζάκσον, πάρεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου των Η.Π.Α., είπε αναφορικά με αυτήν: «Η πλαστογραφία είναι ένα αδίκημα που ποτέ δεν διαπράττεται τυχαία, ούτε από άγνοια ούτε εν βρασμώ ψυχής ούτε από υπερβολική φτώχεια. Είναι ένα έγκλημα αριστοτεχνικά σχεδιασμένο από κάποιον που κατέχει τεχνικές γνώσεις και διαθέτει μεγάλα χρηματικά ποσά για εξοπλισμό».

Το αμερικανικό νόμισμα, για παράδειγμα, αναπαράγεται παράνομα σε όλο τον κόσμο και μάλιστα σε ποσότητες μεγαλύτερες από ό,τι ποτέ προηγουμένως. «Το νόμισμα των Η.Π.Α.», είπε ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών, «δεν είναι μόνο το πιο επιθυμητό νόμισμα στον κόσμο. Είναι επίσης αυτό που παραχαράσσεται ευκολότερα». Αυτό που δυσκολεύει την αμερικανική κυβέρνηση είναι ότι τα περισσότερα πλαστά χαρτονομίσματα παράγονται έξω από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Σκεφτείτε: Το 1992, κατασχέθηκαν έξω από τις Η.Π.Α. πλαστά δολάρια αξίας 30 εκατομμυρίων δολαρίων (περ. 6,9 δισ. δρχ.), ανέφερε το περιοδικό Τάιμ (Time). «Πέρυσι το σύνολο έφτασε τα 120 εκατομμύρια δολάρια [περ. 27,6 δισ. δρχ.], και αναμένεται να ξεπεράσει αυτό το ρεκόρ το 1994. Πολύ περισσότερα χαρτονομίσματα κυκλοφορούν χωρίς να έχουν ανιχνευτεί», ανέφερε το περιοδικό. Αυτοί οι αριθμοί λένε μόνο ένα μέρος της ιστορίας. Ειδικοί σε θέματα παραχάραξης πιστεύουν ότι στην πραγματικότητα ο αριθμός των πλαστών δολαρίων που κυκλοφορούν έξω από τις Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσε να φτάνει τα δέκα δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 2,3 τρισ. δρχ.).

Επειδή το αμερικανικό νόμισμα είναι περιζήτητο από πολλές χώρες—περισσότερο και από το δικό τους νόμισμα—και λιγότερο δύσκολο να αντιγραφεί, πολλά κράτη και στοιχεία του υποκόσμου επωφελούνται από την παραχάραξή του. Στη Νότια Αμερική, τα κολομβιανά καρτέλ των ναρκωτικών παραχαράσσουν το αμερικανικό νόμισμα επί χρόνια για να αυξήσουν τα παράνομα έσοδά τους. Τώρα το Ιράν και η Συρία γίνονται επίσης κύριοι παίχτες στην παγκόσμια επιχείρηση παραχάραξης, ανέφερε το περιοδικό Νέα των Η.Π.Α. & Παγκόσμιες Ειδήσεις (U.S.News & World Report). «Λέγεται ότι το Ιράν χρησιμοποιεί εξελιγμένες τεχνικές εκτύπωσης οι οποίες μιμούνται εκείνες που χρησιμοποιεί το Υπουργείο Οικονομικών των Η.Π.Α.», ανέφερε το περιοδικό. «Ως εκ τούτου, οι Ιρανοί μπορούν να παράγουν πλαστά χαρτονομίσματα των 100 δολαρίων, γνωστά ως ‘υπέρ χαρτονομίσματα’, τα οποία δεν ανιχνεύονται».

Άνθρωποι στη Ρωσία, στην Κίνα και σε άλλες ασιατικές χώρες επίσης συμμετέχουν στην παραγωγή πλαστών χρημάτων—κυρίως του νομίσματος των Η.Π.Α. Εκφράζονται υποψίες ότι το 50 τοις εκατό των χαρτονομισμάτων των Η.Π.Α. που κυκλοφορούν σήμερα στη Μόσχα είναι πλαστά.

Το 1991, όταν το Ιράκ άρχισε να κυκλοφορεί τα εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια Η.Π.Α. τα οποία είχε κατασχέσει από το θησαυροφυλάκιο του Κουβέιτ, «οι διεθνείς τραπεζίτες συγκλονίστηκαν όταν διαπίστωσαν ότι κάπου το 40 τοις εκατό από τα 100δόλαρα ήταν πλαστά», ανέφερε το περιοδικό Ρίντερς Ντάιτζεστ (Reader’s Digest).

Η Γαλλία έχει τα δικά της προβλήματα με τα πλαστά χρήματα, όπως συμβαίνει και με πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Τα πλαστά χαρτονομίσματα δεν είναι μόνο αμερικανικό πρόβλημα, όπως μπορούν να βεβαιώσουν άλλες χώρες σε όλη την υφήλιο.

Η Παραχάραξη Γίνεται Εύκολη

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, χρειάζονταν πολλές ώρες κοπιώδους εργασίας από παράνομους τεχνίτες—καλλιτέχνες, ειδικούς χαράκτες, χαλκογράφους και τυπογράφους—προκειμένου να αντιγράψουν το νόμισμα κάποιου κράτους, με αποτέλεσμα, στην καλύτερη περίπτωση, ένα κακό αντίγραφο του πρωτότυπου. Σήμερα, όμως, που έγχρωμα φωτοτυπικά υψηλής τεχνολογίας, εκτυπωτές λέιζερ διπλής όψης και σκάνερ είναι διαθέσιμα σε γραφεία και σπίτια, από τεχνικής άποψης είναι δυνατόν σχεδόν για τον καθένα να αντιγράψει το χαρτονόμισμα της αρεσκείας του.

Έφτασε η εποχή της παραχάραξης στο γραφείο! Αυτό που κάποτε απαιτούσε την επιδεξιότητα επαγγελματιών χαρακτών και τυπογράφων τώρα βρίσκεται στα χέρια των υπαλλήλων γραφείου και εκείνων οι οποίοι έχουν κομπιούτερ στο σπίτι. Τα συστήματα εκτύπωσης με προσωπικούς υπολογιστές τα οποία κοστίζουν λιγότερο από 5.000 δολάρια (περ. 1,1 εκατ. δρχ.) τώρα μπορούν να παράγουν πλαστά χαρτονομίσματα που ακόμη και εκπαιδευμένοι ειδικοί ίσως δυσκολευτούν να τα ανιχνεύσουν. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι κάποιος που έχει ανάγκη από μετρητά θα μπορούσε να αποφύγει τη διαδρομή ως την πλησιέστερη αυτόματη ταμιακή μηχανή τυπώνοντας τα δικά του χαρτονομίσματα—και μάλιστα στην αξία που θα ικανοποιεί τις ανάγκες του! Ήδη αυτά τα συστήματα αποτελούν ισχυρά όπλα στα χέρια των σημερινών παραχαρακτών. «Δρώντας έτσι, αυτοί οι έξυπνοι εγκληματίες κερδίζουν επανειλημμένες νίκες σε βάρος των αρχών επιβολής του νόμου και θα μπορούσαν κάποια μέρα να αποτελέσουν απειλή για τα κυριότερα νομίσματα του κόσμου», έγραψε το περιοδικό Νέα των Η.Π.Α. & Παγκόσμιες Ειδήσεις.

Στη Γαλλία, για παράδειγμα, το 18 τοις εκατό των 30 εκατομμυρίων πλαστών φράγκων (περ. 1,4 δισ. δρχ.) που κατασχέθηκαν το 1992 είχε τυπωθεί σε μηχανές γραφείου. Ένα στέλεχος της Τράπεζας της Γαλλίας το θεωρεί αυτό απειλή όχι μόνο για το οικονομικό σύστημα αλλά και για την εμπιστοσύνη του κοινού. «Όταν μαθαίνουν ότι μπορείς να αντιγράψεις ένα έγκυρο χαρτονόμισμα με τεχνολογία που είναι διαθέσιμη σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού, μπορεί να χάσουν την εμπιστοσύνη τους», είπε με θλίψη.

Ως μέρος της προσπάθειας για την καταπολέμηση της πλημμύρας πλαστών χαρτονομισμάτων στην Αμερική και σε άλλες χώρες, νέα σχέδια χαρτονομισμάτων βρίσκονται στο στάδιο της ανάπτυξης, και σε μερικές χώρες ήδη κυκλοφορούν νέα χαρτονομίσματα. Στα αμερικανικά χαρτονομίσματα, για παράδειγμα, το πορτραίτο του Βενιαμίν Φραγκλίνου στο 100δόλαρο θα αυξηθεί κατά 50% στο μέγεθος και θα μετακινηθεί κατά ένα εκατοστό προς τα αριστερά. «Επίσης θα υπάρχουν δεκατέσσερις άλλες τροποποιήσεις στη χάραξη και κρυφά στοιχεία ασφαλείας», ανέφερε το περιοδικό Ρίντερς Ντάιτζεστ. Εξετάζονται επίσης και άλλες αλλαγές, όπως τα υδατόσημα και τα μελάνια που αλλάζουν χρώμα όταν τα βλέπεις από διαφορετική γωνία.

Εδώ και καιρό, η Γαλλία περιλαμβάνει νέες αποτρεπτικές μεθόδους στη σχεδίαση των χαρτονομισμάτων της, με την ελπίδα ότι θα εμποδίσουν σε κάποιο βαθμό τους παραχαράκτες. Ένας εκπρόσωπος της Τράπεζας της Γαλλίας παραδέχεται, ωστόσο, ότι «ακόμη δεν υπάρχει τεχνικά τέλεια μέθοδος για να νικηθούν οι πιθανοί παραχαράκτες, αλλά», πρόσθεσε, «τώρα είμαστε σε θέση να συνδυάζουμε τόσο πολλά εμπόδια στο ίδιο το χαρτονόμισμα ώστε να είναι [δύσκολη] δουλειά και πολύ δαπανηρή». Περιγράφει αυτά τα εμπόδια ως «την πρώτη γραμμή άμυνας απέναντι στην πλαστογραφία».

Η Γερμανία και η Μεγάλη Βρετανία κάνουν αλλαγές ασφαλείας στα νομίσματά τους εδώ και αρκετό καιρό, προσθέτοντας ταινίες ασφαλείας που κάνουν δυσκολότερη την αντιγραφή των νομισμάτων τους. Το 20δόλαρο του Καναδά έχει ένα μικρό αστραφτερό τετράγωνο που λέγεται οπτική «συσκευή» ασφαλείας, το οποίο δεν μπορεί να αναπαραχθεί σε αντιγραφικά. Η Αυστραλία άρχισε να τυπώνει πλαστικά χαρτονομίσματα το 1988 για να συμπεριλάβει χαρακτηριστικά ασφαλείας που δεν μπορούν να περιληφθούν σε χαρτί. Η Φινλανδία και η Αυστρία χρησιμοποιούν ελάσματα περίθλασης στα χαρτονομίσματά τους. Αυτά γυαλίζουν και αλλάζουν χρώμα όπως τα ολογράμματα. Οι κυβερνητικές αρχές φοβούνται, ωστόσο, ότι οι παραχαράκτες δεν απέχουν και πολύ από το να κάνουν τις απαραίτητες προσαρμογές προκειμένου να συνεχίσουν την εγκληματική τους δραστηριότητα—ότι όσα διορθωτικά μέτρα και αν ληφθούν, οι πρωτοποριακές τους προσπάθειες ίσως τελικά αποδειχτούν ανεπαρκείς όπως συνέβη στο παρελθόν. «Είναι σαν το παλιό ρητό», είπε ένας αρμόδιος του Υπουργείου Οικονομικών, «εσύ φτιάχνεις έναν τοίχο 2 μέτρων και οι κακοί φτιάχνουν μια σκάλα 3 μέτρων».

Η εκτύπωση πλαστών χρημάτων είναι μόνο μια όψη της επινοητικότητας των παραχαρακτών, όπως θα δείξουν τα επόμενα άρθρα.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 4]

Τα συστήματα εκτύπωσης με προσωπικούς υπολογιστές τα οποία κοστίζουν περίπου 1 εκατομμύριο δραχμές τώρα μπορούν να παράγουν πλαστά χαρτονομίσματα που ακόμη και εκπαιδευμένοι ειδικοί ίσως δυσκολευτούν να τα ανιχνεύσουν