Είναι Δυνατόν να Υπάρξει ένας Κόσμος Χωρίς Πόλεμο;

ΦΑΝΤΑΣΤΕΙΤΕ να μην ξαναδείτε ή να μην ξανανιώσετε την τρομακτική πραγματικότητα του πολέμου και των συνεπειών του. Φανταστείτε να μην ακούσετε ποτέ πυροβολισμούς ή βόμβες, να μη δείτε ποτέ χιλιάδες αποστεωμένους πρόσφυγες να τρέχουν να σωθούν, να μην αναρωτηθείτε ποτέ αν εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο θα πεθάνει σε μια απάνθρωπη και άσκοπη σύρραξη. Πόσο υπέροχο θα ήταν να ζούμε σε έναν κόσμο χωρίς πόλεμο!

‘Δεν είναι πιθανό κάτι τέτοιο’, ίσως πείτε. Εντούτοις, το όραμα ενός ειρηνικού κόσμου φάνταζε λαμπρό μόλις πριν από λίγα χρόνια. Το 1990 και το 1991, πολλοί έλεγαν ότι τα έθνη βρίσκονταν στο κατώφλι μιας νέας εποχής ασφάλειας και συνεργασίας. Αντανακλώντας τη διάθεση των καιρών, ο Τζορτζ Μπους, ο τότε πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, σε πολλές περιπτώσεις μίλησε για μια επικείμενη «νέα παγκόσμια τάξη».

Γιατί τόση αισιοδοξία; Ο Ψυχρός Πόλεμος είχε τερματιστεί. Επί 40 και πλέον χρόνια, η απειλή του πυρηνικού πολέμου αιωρούνταν απειλητικά πάνω από το ανθρώπινο γένος σαν σπαθί που κρέμεται από μια λεπτή κλωστή. Αλλά με την πτώση του κομμουνισμού και τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η απειλή του πυρηνικού ολοκαυτώματος φάνηκε να εξανεμίζεται. Ο κόσμος ανέπνεε ελεύθερα.

Υπήρχε άλλος ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι ατένιζαν το μέλλον με εμπιστοσύνη, και πολλοί εξακολουθούν να το κάνουν αυτό. Επί τέσσερις δεκαετίες ο ανταγωνισμός μεταξύ Ανατολής και Δύσης είχε μετατρέψει τα Ηνωμένα Έθνη σε μια κοινωνία διαφωνούντων. Αλλά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου έδωσε την ελευθερία στον Ο.Η.Ε. προκειμένου να κάνει αυτό που είχε σχεδιαστεί να κάνει—να εργαστεί με στόχο τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια.

Τα πρόσφατα χρόνια ο Ο.Η.Ε. έχει εντείνει τις προσπάθειες να αποτρέψει τους πολέμους. Ενισχυμένα με στρατιώτες από τα έθνη-μέλη, τα Ηνωμένα Έθνη συμμετείχαν σε περισσότερες ειρηνευτικές αποστολές τα 4 χρόνια πριν από το 1994 από ό,τι τα προηγούμενα 44 χρόνια. Κάπου 70.000 άτομα—πολίτες και στρατιωτικοί—υπηρέτησαν σε 17 αποστολές σε όλο τον κόσμο. Μέσα σε δύο μόλις χρόνια, οι ειρηνευτικές δαπάνες υπερδιπλασιάστηκαν και έφτασαν τα 3,3 δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 760 δισ. δρχ.) το 1994.

Ο Μπούτρος Μπούτρος-Γκάλι, γενικός γραμματέας του Ο.Η.Ε., έγραψε πρόσφατα: «Υπάρχουν ενδείξεις ότι το σύστημα συλλογικής ασφάλειας που ιδρύθηκε στο Σαν Φρανσίσκο πριν από σχεδόν 50 χρόνια [όταν ιδρύθηκε ο Ο.Η.Ε.] τελικά αρχίζει να λειτουργεί όπως το είχαν συλλάβει . . . Προχωρούμε προς την επίτευξη ενός αποτελεσματικού διεθνούς συστήματος». Παρά τις εξελίξεις αυτές, το όραμα μιας νέας παγκόσμιας τάξης φθίνει γοργά. Τι ήταν εκείνο που απομάκρυνε τις ελπίδες για τον ερχομό ενός κόσμου χωρίς πόλεμο; Υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι κάποτε θα δούμε παγκόσμια ειρήνη; Τα άρθρα που ακολουθούν θα εξετάσουν αυτά τα ερωτήματα.

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 3]

War planes: USAF photo

Anti-aircraft guns: U.S. National Archives photo