Οι Νεαροί Ρωτούν . . .
Γιατί Δεν Μπορώ να Μάθω;
«Δεν ήθελα να γυρίσω στο σπίτι», θυμάται η Τζέσικα, «και να αντικρίσω τους γονείς μου. Για άλλη μια φορά είχα μείνει σε αρκετά μαθήματα».a Η 15χρονη Τζέσικα είναι έξυπνη και όμορφη. Αλλά όπως και πολλοί άλλοι νέοι, δεν τα πηγαίνει καθόλου καλά με τους βαθμούς της.
ΟΙ ΚΑΚΕΣ σχολικές επιδόσεις συχνά οφείλονται στην αδιάφορη στάση που έχουν ορισμένοι απέναντι στην εκπαίδευση ή στο δάσκαλό τους. Αλλά δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο με την Τζέσικα. Αυτή απλώς δυσκολεύεται πολύ να συλλάβει αφηρημένες έννοιες. Φυσικά, αυτό δεν διευκόλυνε καθόλου την Τζέσικα στα μαθηματικά. Επίσης, κάποια δυσκολία που είχε στην ανάγνωση δεν τη βοηθούσε να τα πηγαίνει καλά στα υπόλοιπα μαθήματα.
Η Μαρία, από την άλλη μεριά, είναι ανορθόγραφη. Πάντοτε κρύβει τις σημειώσεις που κρατάει στις Χριστιανικές συναθροίσεις επειδή ντρέπεται για τα ορθογραφικά της λάθη. Ωστόσο, ούτε η Τζέσικα ούτε η Μαρία είναι κουτές. Η Τζέσικα είναι τόσο καλή στις ανθρώπινες σχέσεις ώστε το σχολείο την έχει διορίσει μεσολαβήτρια, ή αλλιώς υπεύθυνη για την επίλυση προβλημάτων, όταν δημιουργούνται φασαρίες μεταξύ των συμμαθητών της. Και η Μαρία είναι από τους καλύτερους μαθητές στην τάξη της.
Ποιο είναι το πρόβλημα; Η Τζέσικα και η Μαρία έχουν διαταραχές της μάθησης. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι το 3 με 10 τοις εκατό του συνόλου των παιδιών ίσως έχουν παρόμοιες δυσκολίες στη μάθηση. Η Τάνια, η οποία είναι τώρα γύρω στα 20, υποφέρει από αυτό που ονομάζεται Διαταραχή Ελαττωματικής Προσοχής με Υπερκινητικότητα (ADHD).b Η ίδια λέει: «Με δυσκολεύουν πολύ οι Χριστιανικές συναθροίσεις, η προσωπική μελέτη και οι προσευχές επειδή δεν μπορώ να συγκεντρώνομαι ή ακόμα και να κάθομαι ήσυχα. Η διακονία μου επηρεάζεται επειδή πετάγομαι από το ένα θέμα στο άλλο με τέτοια ταχύτητα ώστε κανείς δεν μπορεί να με παρακολουθήσει».
Όταν η διαταραχή δεν συνοδεύεται από υπερκινητικότητα, τότε λέγεται Διαταραχή Ελαττωματικής Προσοχής (ADD). Οι άνθρωποι οι οποίοι πάσχουν από αυτή τη διαταραχή συνήθως περιγράφονται ως ονειροπόλοι. Σχετικά με τα άτομα που έχουν ADD, ο νευρολόγος Δρ Μπρους Ρόζμαν είπε: «Κάθονται μπροστά σε ένα βιβλίο επί 45 λεπτά και δεν συμβαίνει τίποτα». Για κάποιο λόγο δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν.
Ιατρικοί ερευνητές πιστεύουν ότι τελευταία έχουν αρχίσει να καταλαβαίνουν τι προκαλεί αυτά τα προβλήματα. Εντούτοις, πολλά πράγματα είναι ακόμα άγνωστα. Μάλιστα, τα όρια ανάμεσα σε διάφορες διαταραχές και δυσκολίες που παρεμποδίζουν τη μάθηση δεν είναι πάντοτε σαφή. Ανεξάρτητα από τα ακριβή αίτια ή το όνομα που δίνεται σε μια συγκεκριμένη διαταραχή—είτε υπάρχει πρόβλημα με την ανάγνωση, τη μνήμη, τη συγκέντρωση είτε με την υπερκινητικότητα—η διαταραχή μπορεί να παρεμποδίσει τη μόρφωση ενός ατόμου και να προξενήσει αρκετές δυσκολίες. Αν έχεις κάποια μαθησιακή δυσκολία, πώς μπορείς να την αντιμετωπίσεις;
Η Δυσκολία της Αντιμετώπισης
Σκέψου την Τζέσικα, η οποία αναφέρθηκε στην αρχή. Αποφασισμένη να υπερνικήσει τη δυσκολία στην ανάγνωση, προσπαθούσε να διαβάζει διάφορα βιβλία. Το σημείο στροφής ήρθε όταν βρήκε ένα βιβλίο με ποιήματα το οποίο την απορρόφησε. Πήρε ένα παρόμοιο βιβλίο, το οποίο επίσης το διάβασε με ευχαρίστηση. Αργότερα, ενδιαφέρθηκε για μια σειρά διηγημάτων, και σταδιακά το πρόβλημα με το διάβασμα μειώθηκε. Το μάθημα που παίρνουμε είναι ότι η επιμονή αποδίδει. Εσύ, επίσης, μπορείς να υπερνικήσεις κάποια μαθησιακή δυσκολία ή μπορείς τουλάχιστον να σημειώσεις μεγάλη πρόοδο προς αυτή την κατεύθυνση αν δεν παραιτείσαι.—Παράβαλε Γαλάτες 6:9.
Τι μπορεί να λεχθεί για την αντιμετώπιση του προβλήματος της βραχυπρόθεσμης μνήμης; Ένα σημαντικό κλειδί για την επίλυση του προβλήματος βρίσκεται στο ρητό: «Η επανάληψη είναι η μητέρα της μάθησης». Ο Νίκι διαπίστωσε ότι το να επαναλαμβάνει δυνατά στον εαυτό του όσα είχε ακούσει και διαβάσει τον βοηθούσε να τα θυμάται. Δοκίμασέ το. Μπορεί να βοηθήσει και εσένα. Είναι ενδιαφέρον ότι στους Βιβλικούς χρόνους οι άνθρωποι συνήθιζαν να διαβάζουν ώστε να ακούνε τη φωνή τους ακόμα και όταν διάβαζαν μόνοι τους. Γι’ αυτό ο Ιεχωβά πρόσταξε τον Βιβλικό συγγραφέα Ιησού του Ναυή: ‘Πρέπει να διαβάζεις [το Νόμο του Θεού] χαμηλόφωνα ημέρα και νύχτα’. (Ιησούς του Ναυή 1:8· Ψαλμός 1:2· ΜΝΚ) Γιατί ήταν τόσο σημαντικό να διαβάζουν ώστε να ακούνε τη φωνή τους; Επειδή κάνοντάς το αυτό χρησιμοποιούσαν δύο αισθήσεις—την ακοή και την όραση—και τα σημεία εντυπώνονταν βαθύτερα στο νου του αναγνώστη.
Για την Τζέσικα, το να μάθει μαθηματικά ήταν επίσης ένα φοβερά δύσκολο έργο. Ωστόσο, προσπάθησε να μάθει τους κανόνες των μαθηματικών επαναλαμβάνοντάς τους—ορισμένες φορές δαπανώντας ως και μισή ώρα για κάθε κανόνα. Οι προσπάθειές της τελικά απέδωσαν. Γι’ αυτό, να επαναλαμβάνεις, να επαναλαμβάνεις, να επαναλαμβάνεις! Μια σοφή συνήθεια είναι το να έχεις πρόχειρο χαρτί και μολύβι όταν παρακολουθείς την παράδοση στην τάξη ή όταν διαβάζεις ώστε να μπορείς να κρατάς σημειώσεις.
Είναι ζωτικό να πάρεις τη μάθηση στα σοβαρά. Κάνε το συνήθειά σου να μένεις μετά το τέλος των μαθημάτων και να μιλάς με τους καθηγητές σου. Γνώρισέ τους. Πες τους ότι έχεις κάποιο πρόβλημα μάθησης αλλά πως έχεις πάρει την απόφαση να το υπερνικήσεις. Οι περισσότεροι καθηγητές θα είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν. Έτσι εξασφάλισε τη βοήθειά τους. Η Τζέσικα το έκανε αυτό, και κάποιος συμπονετικός καθηγητής της έδωσε την υποστήριξη που είχε τόσο ανάγκη.
Μάθε να Συγκεντρώνεσαι
Είναι επίσης υποβοηθητικό να θέτεις κάποιο στόχο και ένα σύστημα επιβράβευσης για τον εαυτό σου. Το να θέσεις ένα συγκεκριμένο στόχο—για παράδειγμα, να τελειώσεις κάποιο τμήμα μιας σχολικής εργασίας—προτού ανοίξεις την τηλεόραση ή ακούσεις την αγαπημένη σου μουσική μπορεί να σε υποκινήσει να συγκεντρωθείς. Να βεβαιώνεσαι ότι οι στόχοι που θέτεις είναι λογικοί.—Παράβαλε Φιλιππησίους 4:5.
Μερικές φορές το να κάνεις διαρθρωτικές αλλαγές στο περιβάλλον σου μπορεί να βοηθήσει. Ο Νίκι κανόνισε να κάθεται στα μπροστινά θρανία, κοντά στο δάσκαλο, για να μπορεί να συγκεντρώνεται καλύτερα. Η Τζέσικα το βρήκε επωφελές να διαβάζει μαζί με μια μελετηρή φίλη της. Ίσως βοηθηθείς και εσύ απλώς κάνοντας το δωμάτιό σου βολικό και άνετο.
Μείωσε τη Νευρικότητα
Αν έχεις την τάση να είσαι υπερκινητικός, η μάθηση μπορεί να είναι επώδυνη δοκιμασία. Ωστόσο, μερικοί ειδικοί λένε ότι η υπερκινητικότητα μπορεί να διοχετευτεί στη σωματική άσκηση. «Αυξάνονται τα στοιχεία», παρατηρεί το περιοδικό Νέα των Η.Π.Α. & Παγκόσμιες Ειδήσεις (U.S.News & World Report), «που αποδεικνύουν ότι η ικανότητα κάθε ατόμου να μαθαίνει καινούριες πληροφορίες και να θυμάται τις παλιές βελτιώνεται από τις βιολογικές αλλαγές στον εγκέφαλο τις οποίες προκαλούν οι αεροβικές ασκήσεις». Συνεπώς, η άσκηση με μέτρο—κολύμπι, τρέξιμο, ποδόσφαιρο, ποδηλασία, πατινάζ, κτλ.—μπορεί να κάνει καλό τόσο στο σώμα όσο και στο νου.—1 Τιμόθεο 4:8.
Για την αντιμετώπιση των διαταραχών της μάθησης συνήθως συστήνονται ορισμένα φάρμακα. Λέγεται ότι περίπου το 70 τοις εκατό των παιδιών που έπασχαν από ADHD και πήραν διεγερτικά φάρμακα είδαν αποτελέσματα. Το αν θα ακολουθήσεις κάποια φαρμακευτική αγωγή ή όχι πρέπει να το αποφασίσεις εσύ και οι γονείς σου αφού λάβετε υπόψη σας τη σοβαρότητα του προβλήματος, τις πιθανές παρενέργειες και άλλους παράγοντες.
Διατήρησε τον Αυτοσεβασμό Σου
Ενώ η ύπαρξη κάποιας δυσκολίας στη μάθηση δεν θεωρείται συναισθηματικό πρόβλημα, μπορεί να έχει συναισθηματικές επιπτώσεις. Η συνεχής αποδοκιμασία και οι επικρίσεις από γονείς και δασκάλους, οι κακές ή οι μέτριες σχολικές επιδόσεις και η έλλειψη στενών φίλων μπορούν, αν συνδυαστούν, να δημιουργήσουν εύκολα χαμηλή αυτοεκτίμηση. Μερικοί νεαροί κρύβουν αυτό το αίσθημα πίσω από ένα θυμωμένο και απειλητικό ύφος.
Αλλά δεν χρειάζεται να χάσεις την αυτοεκτίμησή σου εξαιτίας των προβλημάτων μάθησης.c «Στόχος μου», λέει κάποιος επαγγελματίας που ασχολείται με νεαρά άτομα τα οποία έχουν προβλήματα μάθησης, «είναι να αλλάξω τη στάση τους απέναντι στη ζωή—από το ‘Είμαι χαζός, και δεν μπορώ να κάνω τίποτα σωστά’ . . . στο ‘Ξεπερνάω ένα πρόβλημα, και μπορώ να κάνω πολύ περισσότερα από όσα φανταζόμουν ποτέ’».
Αν και δεν μπορείς να κάνεις και πολλά πράγματα για τη νοοτροπία των άλλων, μπορείς να κάνεις κάτι για τη δική σου νοοτροπία. Η Τζέσικα το έκανε αυτό. Λέει: «Όταν έκρινα τον εαυτό μου σύμφωνα με τα όσα έλεγαν οι συμμαθητές μου και με τα παρατσούκλια που μου κολλούσαν, ήθελα να εξαφανιστώ από το σχολείο. Αλλά τώρα προσπαθώ να αγνοώ αυτά που λένε και συνεχίζω να κάνω το καλύτερο που μπορώ. Αυτό είναι δύσκολο, και πρέπει να το υπενθυμίζω συνέχεια στον εαυτό μου, αλλά φέρνει αποτελέσματα».
Η Τζέσικα έπρεπε να παλέψει με μια ακόμα πραγματικότητα. Ο μεγαλύτερος αδελφός της ήταν μαθητής του 20. «Αυτό κατέστρεφε την αυτοεκτίμησή μου», λέει η Τζέσικα, «μέχρι που σταμάτησα να συγκρίνω τον εαυτό μου μαζί του». Γι’ αυτό, μη συγκρίνεις τον εαυτό σου με τα αδέλφια σου.—Παράβαλε Γαλάτες 6:4.
Το να μιλήσεις σε κάποιον έμπιστο φίλο θα σε βοηθήσει επίσης να δεις τα πράγματα από τη σωστή σκοπιά. Ο αληθινός φίλος θα σου μείνει πιστός καθώς θα προσπαθείς να βελτιώνεσαι. (Παροιμίαι 17:17, ΜΝΚ) Ο ψεύτικος φίλος, από την άλλη πλευρά, είτε θα σε κατεδαφίσει είτε θα σου δώσει μια ακατάλληλα εξυψωμένη ιδέα για τον εαυτό σου. Συνεπώς να διαλέγεις τους φίλους σου προσεκτικά.
Αν έχεις κάποιο πρόβλημα μάθησης, ίσως σε διορθώνουν πιο συχνά από ό,τι τους άλλους νέους. Αλλά μην επιτρέψεις σε αυτό να σε κάνει να σκέφτεσαι αρνητικά για τον εαυτό σου. Να βλέπεις τη διαπαιδαγώγηση με θεοσεβή τρόπο, ως κάτι πολύτιμο. Να θυμάσαι ότι η διαπαιδαγώγηση που σου δίνουν οι γονείς σου είναι απόδειξη ότι σε αγαπούν και ότι θέλουν το καλύτερο για εσένα.—Παροιμίαι 1:8, 9, ΜΝΚ· 3:11, 12, ΜΝΚ· Εβραίους 12:5-9.
Όχι, δεν χρειάζεται να σε καταβάλλουν τα προβλήματα μάθησης που αντιμετωπίζεις. Μπορείς να κάνεις κάτι για αυτά και να ζήσεις μια παραγωγική ζωή. Αλλά υπάρχει ακόμα μεγαλύτερος λόγος για ελπίδα. Ο Θεός έχει υποσχεθεί να φέρει ένα νέο κόσμο δικαιοσύνης στον οποίο η γνώση θα αφθονεί και κάθε διαταραχή του νου και του σώματος θα διορθωθεί. (Ησαΐας 11:9· Αποκάλυψη 21:1-4) Συνεπώς, πάρε την απόφαση να μαθαίνεις περισσότερα για τον Ιεχωβά Θεό και τους σκοπούς του, και να ενεργείς σε αρμονία με αυτή τη γνώση.—Ιωάννης 17:3.
[Υποσημειώσεις]
a Μερικά ονόματα έχουν αλλαχτεί.
b Παρακαλούμε δες τη σειρά «Κατανόηση για τα Δύσκολα Παιδιά» στο τεύχος του Ξύπνα! 22 Νοεμβρίου 1994 και το άρθρο «Μήπως το Παιδί σας Αντιμετωπίζει Προβλήματα με τη Μάθηση;» στο τεύχος 8 Οκτωβρίου 1983.
c Βλέπε το άρθρο «Οι Νεαροί Ρωτούν . . . Πώς Μπορώ να Οικοδομήσω τον Αυτοσεβασμό Μου;» στο τεύχος του Ξύπνα! 8 Σεπτεμβρίου 1983.
[Εικόνα στη σελίδα 13]
Πάρε τη μάθηση στα σοβαρά