Γιατί Άλλαξε τις Προτεραιότητές Του

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ

Ένα ζωηρό κελάηδημα γέμισε ξαφνικά τον αέρα. Ξεχύθηκαν μελωδίες καθαρές σαν κρύσταλλο και φαινομενικά ατελείωτες. Στεκόμουν μαγεμένος. «Είναι αηδόνι!» ψιθύρισε ο Τζέρεμι. Κινηθήκαμε αργά αργά γύρω από το δασάκι προσπαθώντας έντονα να διακρίνουμε από πού ερχόταν αυτός ο υπέροχος ήχος. Κατόπιν, παρακολουθήσαμε το ντροπαλό, ανυποψίαστο πουλί, με ανοιχτό καστανό χρώμα, βαθιά μέσα στο σύδεντρο. «Χάρηκα που το είδαμε», είπε ο Τζέρεμι όταν φύγαμε. «Λίγοι άνθρωποι τα καταφέρνουν».

ΕΙΧΑ έρθει να περάσω μια μέρα με τον Τζέρεμι, το φύλακα του Μίνσμιρ, ενός φυσικού καταφυγίου έκτασης 8.000 στρεμμάτων το οποίο ανήκει στη Βασιλική Εταιρία για την Προστασία των Πουλιών (RSPB) και βρίσκεται σε ένα από τα πιο ανατολικά σημεία της Αγγλίας. Στη διάρκεια του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, οι κάτοικοι προκάλεσαν πλημμύρες σε αυτά τα παράλια της Βόρειας Θάλασσας για να εμποδίσουν μια πιθανή γερμανική εισβολή. Ως αποτέλεσμα, δημιουργήθηκαν καλαμιώνες, ενώ ελόβια πουλιά άρχισαν να αποικίζουν τα πλημμυρισμένα βοσκοτόπια. Ο ενθουσιασμός μεγάλωσε το 1947 όταν τέσσερα ζευγάρια αβοκέτες έφτιαξαν φωλιές εκεί, επειδή αυτό το είδος δεν είχε αναπαραχθεί στη Βρετανία τα τελευταία 100 χρόνια.

Η RSPB σύντομα ανέλαβε τον έλεγχο αυτής της έκτασης, η οποία τώρα αποτελεί καταφύγιο διεθνούς σημασίας. Εκτός από τους καλαμιώνες, οι βιότοποι των πουλιών περιλαμβάνουν λίμνες με γλυφό και με γλυκό νερό—η μεγαλύτερη ονομάζεται Σκρέιπ—βότσαλα, αμμόλοφους, έλη, λιβάδια, χερσότοπους, καθώς επίσης δάση με φυλλοβόλα και κωνοφόρα δέντρα. Έχουν καταγραφεί πάνω από 330 είδη πουλιών, από τα οποία περίπου τα 100 αναπαράγονται στο καταφύγιο. Αυτή η μεγάλη ποικιλία των πουλιών οφείλεται κυρίως στις μεταναστευτικές διαδρομές που περνάνε κατά μήκος της ανατολικής ακτής, αλλά και η επιδέξια διαχείριση έχει επίσης παίξει το ρόλο της.

«Ήρθα εδώ το 1975», μου είπε ο Τζέρεμι, «επειδή το Μίνσμιρ παρουσίαζε μια ασυνήθιστη πρόκληση. Από το 1966 η αβοκέτα έγινε το σύμβολο, και τελικά το επίσημο σήμα, της RSPB. Το Μίνσμιρ θεωρείται τώρα από πολλούς ως το σημαντικότερο καταφύγιο της RSPB, το οποίο δέχεται μέχρι και 80.000 επισκέπτες κάθε χρόνο».

Η Αρχική Πρόκληση

«Το ενδιαφέρον μου για τα πουλιά γεννήθηκε όταν πήγαινα σχολείο», συνέχισε ο Τζέρεμι καθώς περπατούσαμε. «Εκεί έμαθα να περνάω μεταλλικά δαχτυλίδια στα πουλιά και μελέτησα την αποδήμηση. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, τοποθετούσα μεταλλικά δαχτυλίδια σε 12.000 ως 20.000 πουλιά το χρόνο για χόμπι. Κατόπιν, ο Κρις Μιντ του Βρετανικού Ταμείου Ορνιθολογίας με προσκάλεσε να πάω με μια αποστολή στην Ισπανία για να περάσουμε δαχτυλίδια σε αποδημητικά πουλιά που διασχίζουν τη Σαχάρα. Το δίχτυ που χρησιμοποιείται είναι ένα πολύ λεπτό μαύρο πλέγμα, με μήκος 6 ως 18 μέτρα, το οποίο κρεμιέται χαλαρά και προσεκτικά μπροστά από δέντρα για να μην το βλέπουν τα πουλιά. Αυτά δεν τραυματίζονται, και καθώς τα βγάζουν από το δίχτυ τούς περνάνε γύρω από το πόδι ένα λεπτό αναγνωριστικό δαχτυλίδι φτιαγμένο από μέταλλο Μονέλ.a Η απελευθέρωση των πουλιών επίσης είναι τέχνη. Το άτομο που περνάει τα δαχτυλίδια στα πουλιά ποτέ δεν πετάει κάποιο πουλί στον αέρα, όπως ίσως έχετε δει μερικές φορές στην τηλεόραση. Απλώς τα αφήνει να φύγουν όποτε θέλουν εκείνα. Τα πετροχελίδονα, για παράδειγμα, γαντζώνονται στα μάλλινα ρούχα σας και πετάνε μακριά μόνο όταν είναι έτοιμα.

»Αυτή ήταν μια εκπληκτική εμπειρία για την οποία χρειάστηκε να φύγω έξι εβδομάδες από τη δουλειά μου—και μου στοίχισε την εργασία μου! Ως αποτέλεσμα, αποφάσισα να κάνω το μεγάλο βήμα και να ασχοληθώ με το έργο που είχα μέσα στην καρδιά μου—τη διατήρηση της φύσης, ιδιαίτερα των πουλιών. Ενθουσιάστηκα όταν η RSPB με προσκάλεσε να εργαστώ μαζί τους το 1967».

Η Αξία του Κελαηδήματος και της Κραυγής των Πουλιών

Πώς αναγνωρίζεις κάποιο πουλί; Μερικές φορές από την εμφάνιση, αλλά είναι πιο σίγουρο να το αναγνωρίσεις από το κελάηδημα ή την κραυγή του. Η ικανότητα του Τζέρεμι σε αυτόν τον τομέα είναι παροιμιώδης. Ο φυσιοδίφης Ντέιβιντ Τόμλινσον έγραψε με θαυμασμό πως ο Τζέρεμι «δεν αναγνωρίζει απλώς τα πουλιά από το κελάηδημά τους, αλλά ορκίζομαι ότι μπορεί να τα ξεχωρίσει από το πώς ρουφούν τον αέρα ανάμεσα στις νότες που παράγουν!»

«Τα πουλιά συζητάνε», εξήγησε ο Τζέρεμι. «Η κάθε κραυγή σημαίνει κάτι διαφορετικό. Για παράδειγμα, όταν κάπου γύρω υπάρχει κάποιο αρπακτικό, η αβοκέτα, η καλημάνα, ο γλάρος και ο κοκκινοπόδης τρύγγας έχουν όλα τις δικές τους ξεχωριστές κραυγές, αλλά όλες οι κραυγές σημαίνουν το ίδιο πράγμα: ‘Υπάρχει αλεπού εδώ γύρω!’ Μπορεί να ξυπνήσω από βαθύ ύπνο και να καταλάβω αμέσως πού βρίσκεται η αλεπού, από το είδος του πουλιού που κράζει. Αλλά μην ξεχνάτε ότι και οι αλεπούδες έχουν εξαίρετη ακοή. Κάποια χρονιά αναρωτιόμασταν γιατί δεν κατάφεραν τα γλαρόνια να πολλαπλασιαστούν, και ανακαλύψαμε ότι μια αλεπού άκουγε τις φωνές των νεοσσών λίγο πριν βγουν από το αβγό. Μόλις τους εντόπιζε, τους έτρωγε!»

Η Τέχνη της Παρατήρησης των Πουλιών

Ένας καλός παρατηρητής πουλιών στη Βρετανία μπορεί να καταγράψει πάνω από 220 διαφορετικά είδη πουλιών το χρόνο. Οι ενθουσιώδεις παρατηρητές πουλιών, οι οποίοι συναγωνίζονται για να καταγράψουν εμφανίσεις σπάνιων πουλιών, μπορούν να αναγνωρίσουν μέχρι και 320 είδη. Τα νέα για την εμφάνιση κάποιου σπάνιου πουλιού θα τους κάνουν να διασχίσουν τη χώρα για να το δουν με τα μάτια τους. Ο Τζέρεμι είναι πιο συγκαταβατικός. «Δεν θα ταξίδευα πάνω από δεκαπέντε χιλιόμετρα για να δω ένα σπάνιο είδος», εκμυστηρεύτηκε. «Στην πραγματικότητα, έχω ταξιδέψει για να δω μόνο τρία πουλιά: έναν καρυοθραύστη, ένα μπεκατσόνι με κιτρινωπό στήθος και ένα μεγάλο αγριόγαλο, όλα μέσα σε απόσταση δεκαπέντε χιλιομέτρων. Μολονότι γνωρίζω 500 είδη πολύ καλά, συνειδητοποιώ ότι απλώς έχω ξύσει την επιφάνεια. Υπάρχουν περίπου 9.000 είδη πουλιών σε όλο τον κόσμο!»

Καθώς στρέφαμε τα κιάλια μας στα έλη, ο Τζέρεμι πρόσθεσε κάπως μελαγχολικά: «Δεν θα μπορούσα να φανταστώ πιο ευτυχισμένη και πιο παραγωγική ζωή από εκείνη που έζησα 16 χρόνια στο Μίνσμιρ!» Τον κοίταξα και θυμήθηκα το άρθρο που είχε εμφανιστεί πρόσφατα στη λονδρέζικη εφημερίδα Δε Τάιμς (The Times). Έλεγε: «Το Μίνσμιρ ήταν το ύψιστο επίτευγμά του [του Τζέρεμι], το έργο της ζωής του». Ο Τζέρεμι έφευγε από το Μίνσμιρ. Γιατί;

Σπόροι και Αύξηση

Νωρίτερα την ίδια μέρα, είχαμε δει μια εκπληκτική επίδειξη ζευγαρώματος από τις αβοκέτες. «Η απόλυτη ομορφιά της», είχε τονίσει ο Τζέρεμι, «δεν μπορεί να αποδοθεί σε κάποιο είδος εξελικτικής επιβίωσης. Αλλά θυμάμαι πως πριν από λίγα χρόνια, όταν με ρώτησαν αν πιστεύω ότι υπάρχει Θεός, παραδέχτηκα: ‘Δεν έχω ιδέα—και δεν ξέρω πώς να βρω την απάντηση!’ Έτσι, όταν με ενθάρρυναν να ψάξω στην Αγία Γραφή, συμφώνησα αμέσως. Ήξερα λίγα πράγματα για αυτήν και σκέφτηκα ότι δεν είχα τίποτα να χάσω—ίσως μάλιστα να έβρισκα κάτι ωφέλιμο. Τώρα, ως αποτέλεσμα των όσων έμαθα, φεύγω από το Μίνσμιρ για να γίνω ολοχρόνιος διάκονος».

Επί δέκα χρόνια ο Μάικλ, ο αδελφός του Τζέρεμι, είναι «σκαπανέας», όρος που χρησιμοποιούν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά για να περιγράψουν τους ολοχρόνιους κήρυκες των καλών νέων. Καθώς πίναμε το τσάι μας, ο Τζέρεμι άρχισε να σκιαγραφεί τα σχέδια που είχε να συντροφεύσει τον αδελφό του. «Όλοι οι συνεργάτες μου σέβονται την απόφαση που πήρα», εξήγησε ο Τζέρεμι. «Η RSPB δείχνει ενδιαφέρον και φροντίδα. Μου έδωσαν την πλήρη υποστήριξή τους και ακόμα με σύστησαν για ένα παράσημο σε αναγνώριση του έργου μου».

Εντούτοις γνώριζα ότι ακούστηκαν κάποιες επικρίσεις.

Η Ανάγκη για Ισορροπία

«Οι περισσότεροι με υποστήριξαν, αλλά ορισμένοι, δυστυχώς, φαίνεται ότι έχουν εσφαλμένη άποψη για την εργασία μου εδώ», μου εμπιστεύτηκε ο Τζέρεμι. «Νομίζουν ότι η καλύτερη προστασία για την πνευματικότητα είναι το να βρίσκεσαι κοντά στη φύση, φροντίζοντας για την άγρια ζωή—εργαζόμενος για τη διατήρηση της φύσης. Μου λένε ότι έτσι φτάνει κανείς όσο πιο κοντά γίνεται στον παράδεισο· συνεπώς, γιατί να φύγω;

»Είναι προφανές ότι αυτή η εργασία έχει όντως μια πνευματική διάσταση, αλλά δεν εξισώνεται με την πνευματικότητα. Η πνευματικότητα είναι ένα προσωπικό απόκτημα, μια ιδιότητα που απαιτεί χρόνο για να καλλιεργηθεί. Περιλαμβάνει την ανάγκη που υπάρχει να είναι κάποιος συνταυτισμένος με τη Χριστιανική εκκλησία και να φροντίζει για αυτήν, να εποικοδομεί και να εποικοδομείται. Μερικές φορές αισθάνθηκα ότι προσπαθούσα να κάνω αυτό που ο Ιησούς είπε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε—να υπηρετώ δύο κυρίους. Τώρα συνειδητοποιώ ότι το ασφαλέστερο περιβάλλον είναι αυτό που υπάρχει μέσα στη Χριστιανική εκκλησία, και ο τρόπος για να φτάσω εκεί είναι να κάνω σκαπανικό!»

Προτεραιότητες σε Σχέση με την Παροχή Φροντίδας

«Μη με παρεξηγήσετε. Το να παρέχω φροντίδα ως φύλακας είναι συναρπαστική και ανταμειφτική εμπειρία, έστω και αν μερικές φορές προξενεί απογοήτευση. Για παράδειγμα, η ρύπανση αυτού του βιότοπου από PCB και υδράργυρο έχει ανέλθει σε ανησυχητικά επίπεδα–και ούτε καν γνωρίζουμε γιατί, αν και υποπτευόμαστε ότι ευθύνονται τα χέλια.b Αλλά ό,τι και αν κάνω για να επαναφέρω την ισορροπία είναι πολύ περιορισμένο. Δεν υπάρχει πεπειραμένος οικολόγος. Όλοι ψηλαφούμε στα τυφλά, μαθαίνοντας όσο περισσότερα μπορούμε. Χρειαζόμαστε καθοδηγία. Μόνο ο Δημιουργός μας γνωρίζει πώς πρέπει να ζούμε και να φροντίζουμε τη γη και την πλούσια ποικιλία της ζωής της».

Ήρεμα, ο Τζέρεμι συνόψισε τα αισθήματά του: «Δεν αφιέρωσα τη ζωή μου στον Ιεχωβά για να σώσω την άγρια ζωή· εκείνος είναι πλήρως ικανός να το φροντίσει αυτό μόνος του. Μέσω της Βασιλείας του, θα διευθετήσει να διαχειριζόμαστε την άγρια ζωή για πάντα με τον τρόπο που θέλει εκείνος. Το κήρυγμα των καλών νέων της Βασιλείας πρέπει να έχει προτεραιότητα τώρα αν θέλω να ανταποκριθώ στην ευθύνη που έχω να φροντίζω για τον πλησίον μου».

Συνάντησα ξανά τον Τζέρεμι πρόσφατα. Είχαν περάσει τρία χρόνια από τότε που δαπανήσαμε εκείνη την υπέροχη μέρα μαζί στο καταφύγιο. Τώρα ζει οχτώ χιλιόμετρα μακριά από το αγαπημένο του Μίνσμιρ και είναι ένας ευτυχισμένος σκαπανέας μαζί με τον αδελφό του. Αλλά μου είπε ότι μερικοί άνθρωποι λένε πως ακόμα δυσκολεύονται να τον καταλάβουν. Εσείς τον καταλαβαίνετε; Για τον Τζέρεμι, ήταν πολύ απλά ζήτημα προτεραιοτήτων.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 17]

Μας Γεμίζει Ευχαρίστηση

Μόνο 1 στα 10 άτομα θα δει το αηδόνι που ακούει, αλλά από τη στιγμή που θα ακούσει το κελάηδημά του δεν θα το ξεχάσει ποτέ. «Είναι γνήσια μουσική, πλήρης και ολοκληρωμένη», έγραψε ο Σάιμον Τζένκινς στη λονδρέζικη εφημερίδα Δε Τάιμς. Το πουλί πολλές φορές κελαηδάει ασταμάτητα—μαγνητοφώνησαν ένα πουλί που κελαηδούσε επί πέντε ώρες και 25 λεπτά. Τι κάνει το κελάηδημά του μοναδικό; Ο λάρυγγας του αηδονιού μπορεί να παραγάγει τέσσερις διαφορετικές νότες μεμιάς, περιλαμβανομένων συγχορδιών που είναι μουσικά τέλειες. Και αυτό μπορεί να το κάνει έχοντας το ράμφος του κλειστό ή το στόμα του γεμάτο τροφή για τα μικρά του. Γιατί τραγουδάει τόσο έντονα; Επειδή αυτό του δίνει γνήσια χαρά, λένε μερικοί παρατηρητές. «Άραγε υπάρχει σε όλη τη φύση πιο εκπληκτικό δημιούργημα από το λάρυγγα του αηδονιού;» καταλήγει ο Τζένκινς.

[Ευχαριστίες]

Roger Wilmshurst/RSPB

[Εικόνα στη σελίδα 15]

Η λίμνη Σκρέιπ

[Ευχαριστίες]

Courtesy Geoff Welch

[Εικόνα στη σελίδα 16]

Μαυροκέφαλος γλάρος

[Ευχαριστίες]

Courtesy Hilary & Geoff Welch

[Εικόνα στη σελίδα 16]

Αβοκέτα

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Χειμωνογλάρονο

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Κοκκινοπόδης τρύγγας