Θόρυβος—Τι Μπορείτε Να Κάνετε

ΣΤΟ τέλος μιας κουραστικής μέρας, πέφτετε σε βαθύ ύπνο. Ξαφνικά, τινάζεστε πάνω από το γάβγισμα των σκυλιών της γειτονιάς. Γυρίζετε πλευρό και ελπίζετε ότι ο εκνευριστικός θόρυβος θα πάψει σύντομα. Αλλά επιμένει. Τα σκυλιά γαβγίζουν ασταμάτητα. Ενοχλημένοι, αναστατωμένοι από την αϋπνία, και τώρα πια εντελώς ξύπνιοι, αναρωτιέστε πώς ανέχονται οι γείτονές σας αυτό το πανδαιμόνιο.

Η ανοχή των ανθρώπων στο θόρυβο ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό. Οι υπάλληλοι των αεροδρομίων που ζουν κοντά σε κάποιο διάδρομο προσγείωσης ενοχλούνται πολύ λιγότερο από το θόρυβο των αεροπλάνων σε σχέση με εκείνους των οποίων η εργασία δεν έχει να κάνει με αεροπλάνα. Η νοικοκυρά που χρησιμοποιεί ένα μπλέντερ ανέχεται το θόρυβό του πολύ καλύτερα από το άτομο στο διπλανό δωμάτιο που προσπαθεί να διαβάσει ένα βιβλίο ή να δει τηλεόραση.

Τι Είναι Ηχορύπανση;

Οι χώρες ορίζουν με διάφορους τρόπους την ηχορύπανση. Στο Μεξικό, θόρυβος είναι «κάθε ανεπιθύμητος ήχος που ενοχλεί ή βλάπτει τους ανθρώπους». Η Νέα Ζηλανδία θεωρεί το θόρυβο υπερβολικό όταν «είναι τέτοιας φύσης ώστε να θίγει αδικαιολόγητα τη γαλήνη, τη βολή και την άνεση οποιουδήποτε».

Δύο διάσημοι επιστήμονες, ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ, εφευρέτης του τηλεφώνου, και ο Χάινριχ Χερτζ, Γερμανός φυσικός, συνδέονται στενά με τη μέτρηση του ήχου. Τα μπελ, ή, γνωστότερα, ντεσιμπέλ (ένα δέκατο του μπελ), μετράνε τη σχετική ένταση, ενώ τα χερτζ μετράνε τον τόνο, ή τη συχνότητα, ενός ήχου. Όταν μετριέται ο θόρυβος, οι εκθέσεις γενικά αναφέρονται στο επίπεδο ντεσιμπέλ του ήχου.a

Αλλά ποιος καθορίζει πόση ενόχληση προκαλεί ένας ήχος; Εσείς, ο ακροατής! «Όσον αφορά το βαθμό της ενόχλησης, το ανθρώπινο αφτί παραμένει ο καλύτερος ανιχνευτής», σημειώνει η εφημερίδα Δι Ιντιπέντεντ (The Independent) του Λονδίνου.

Οι Συνέπειες του Θορύβου

Εφόσον το αφτί είναι ο «καλύτερος ανιχνευτής» του θορύβου, είναι προφανώς το όργανο που έχει τις περισσότερες πιθανότητες να υποστεί βλάβη από αυτόν. Η ζημιά στα ευαίσθητα νευρικά κύτταρα του εσωτερικού αφτιού σας μπορεί να προξενήσει μόνιμη απώλεια της ακοής. Είναι αλήθεια ότι οι άνθρωποι αντιδρούν με διάφορους τρόπους στους δυνατούς ήχους. Αλλά η επανειλημμένη έκθεση σε ήχους άνω των 80 ή 90 ντεσιμπέλ μπορεί να οδηγήσει σε σταδιακή απώλεια της ακοής. Όντως, όσο μεγαλύτερα είναι τα επίπεδα του θορύβου, τόσο λιγότερο χρόνο μπορείτε να δαπανάτε καθημερινά σε εκείνο το περιβάλλον προτού βλαφτεί η ακοή σας.

Το περιοδικό Νέος Επιστήμονας (New Scientist) αναφέρει ότι πολλά γουόκμαν που πουλιούνται στη Γαλλία έχουν μέγιστη έξοδο 113 ντεσιμπέλ. Επικαλούμενο κάποια μελέτη, ανέφερε ότι «η μουσική ροκ που ακουγόταν σε πλήρη ένταση επί μία ώρα σε γουόκμαν με ψηφιακό δίσκο ξεπερνούσε τα 100 ντεσιμπέλ τον περισσότερο χρόνο και έφτανε σε αποκορυφώματα με περίπου 127 ντεσιμπέλ». Ακόμη σοβαρότερες είναι οι επιπτώσεις του θορύβου που παράγεται στη διάρκεια ζωντανών συναυλιών. Ένας ερευνητής βρήκε ανθρώπους να συνωστίζονται κοντά σε στήλες μεγαφώνων αποχαυνωμένοι, σαν αναίσθητοι. «Η όρασή μου θόλωσε, οι κοιλότητες του σώματος αντηχούσαν το χτύπο του μπάσου», αφηγείται, «και ο θόρυβος έκανε τα αφτιά μου να πονάνε».

Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει ο θόρυβος σε εσάς; Κάποιος ειδικός δηλώνει: «Οι συνεχόμενοι θόρυβοι μέτριων ως υψηλών επιπέδων προξενούν άγχος, κόπωση και ευερεθιστότητα». «Το μαρτύριο του θορύβου, όχι μόνο στερεί τη χαρά της ζωής, αλλά μπορεί και να εξουθενώσει κάποιον σωματικά και συναισθηματικά», σημειώνει ο καθηγητής Γκέραλτ Φλάισερ, του Πανεπιστημίου Γκίσεν της Γερμανίας. Ο θόρυβος σε συνδυασμό με άλλες αγχωτικές καταστάσεις, σύμφωνα με τον καθηγητή Μάκη Τσαπόγκα, μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη καθώς και οργανικές παθήσεις.

Η παρατεταμένη έκθεση στο θόρυβο μπορεί να επηρεάσει την προσωπικότητά σας. Όταν ερευνητές της βρετανικής κυβέρνησης ρώτησαν θύματα ηχορύπανσης πώς ένιωθαν για εκείνους που ήταν υπεύθυνοι, μίλησαν για μίσος, εκδίκηση, ακόμη και δολοφονία. Από την άλλη μεριά, οι θορυβοποιοί συχνά γίνονται επιθετικοί όταν είναι στόχος επανειλημμένων παραπόνων. «Ο θόρυβος μειώνει τον αλτρουισμό των ανθρώπων και δημιουργεί επιθετικότητα και εχθρικότητα», ισχυρίζεται ένας πολέμιος του θορύβου.

Τα περισσότερα άτομα που υποφέρουν από την ηχορύπανση αναγνωρίζουν μια σταδιακή εξασθένηση της αντοχής τους στην ενόχληση. Απηχούν την άποψη μιας γυναίκας της οποίας οι θορυβώδεις γείτονες έπαιζαν διαρκώς δυνατή μουσική: «Όταν αναγκάζεσαι να ακούσεις κάτι που δεν θέλεις, αυτό σε εξασθενίζει. . . . Ακόμη και όταν σταματούσε ο θόρυβος, περιμέναμε να ξαναρχίσει».

Δεν υπάρχει, λοιπόν, κάποιος τρόπος για να αντιμετωπίσετε την ηχορύπανση;

Τι Μπορείτε να Κάνετε

Καθώς ο θόρυβος είναι τόσο διαδεδομένος, πολλοί απλώς δεν συνειδητοποιούν πότε ενοχλούν τους άλλους. Αν το γνώριζαν, μερικοί αναμφίβολα θα σταματούσαν την ενοχλητική δραστηριότητα. Γι’ αυτόν το λόγο μια φιλική προσέγγιση σε ένα θορυβώδη γείτονα μπορεί να έχει αποτελέσματα. Κάποιος θύμωσε επειδή οι γείτονές του κατήγγειλαν ότι έκανε θόρυβο. Είπε: «Νόμιζα ότι θα έρχονταν να μου το πουν ευθέως αν τους πείραζε ο θόρυβος». Κάποια μητέρα που οργάνωσε ένα πάρτι για μερικά παιδάκια εξέφρασε έκπληξη όταν αντίκρισε έναν αστυνομικό που έκανε έρευνες σχετικά με κάποια παράπονα για θόρυβο. «Μακάρι αυτοί που έκαναν τα παράπονα να μου είχαν χτυπήσει την πόρτα και να μου είχαν μιλήσει αν τους πείραζε», παρατήρησε. Δεν είναι παράξενο, λοιπόν, που ένας Βρετανός υπεύθυνος για την περιβαλλοντική υγεία έμεινε έκπληκτος όταν διαπίστωσε ότι το 80 τοις εκατό όσων παραπονιούνται για οικιακό θόρυβο ποτέ δεν έχουν ζητήσει από τους γείτονές τους να κάνουν ησυχία.

Το γεγονός ότι οι άνθρωποι διστάζουν να μιλήσουν στους θορυβώδεις γείτονες δείχνει έλλειψη αμοιβαίου σεβασμού. “Αν θέλω να ακούσω μουσική, θα ακούσω. Είναι δικαίωμά μου!” είναι η απάντηση που περιμένουν και που συχνά παίρνουν. Φοβούνται ότι μια ευγενική υπόδειξη για το χαμήλωμα της έντασης ίσως οδηγήσει σε αντιπαράθεση όταν ο θορυβώδης γείτονας χαρακτηρίσει αβάσιμο το παράπονό τους. Πόσο λυπηρό είναι αυτό για τη σημερινή κοινωνία! Πόσο μοιάζει με τη Γραφική δήλωση ότι, σε αυτούς τους “κρίσιμους καιρούς που είναι δύσκολοι στην αντιμετώπισή τους”, οι άνθρωποι γενικά θα ήταν “φίλαυτοι, υπερήφανοι, άγριοι και πεισματάρηδες”!—2 Τιμόθεο 3:1-4.

Πολλά εξαρτώνται από την προσέγγιση την οποία θα χρησιμοποιήσει το θύμα. Το περιοδικό Γούμανς Γουίκλι (Woman’s Weekly) παρουσίασε το ακόλουθο σενάριο για το πώς να επιλυθεί μια τεταμένη κατάσταση έπειτα από ένα επιθετικό παράπονο που τελικά δημιούργησε ένταση: «Ένα θερμό και πολύ ανθρώπινο “Κοίτα, λυπάμαι που ξέσπασα αλλά χάνω την υπομονή μου όταν δεν μπορώ να κοιμηθώ” πιθανότατα θα αρκέσει για να κατευνάσει [τους γείτονες που έχουν πάρει αμυντική στάση]». Πιθανώς πρόθυμα θα μετακινήσουν το στερεοφωνικό τους από το μεσότοιχο και θα χαμηλώσουν κάπως την ένταση.

Για να μιλήσουμε ρεαλιστικά, αξίζει να διατηρείτε καλές σχέσεις με τους γείτονές σας. Κάποιες τοπικές αρχές προσφέρουν μια υπηρεσία μεσολάβησης για να συμφιλιώνουν τους μαλωμένους γείτονες. Επειδή τα παράπονα που παίρνουν τη μορφή καταγγελίας προκαλούν εχθρικά αισθήματα, το να καλέσετε κάποιο όργανο επιβολής της τάξης θα πρέπει να το θεωρείτε «απολύτως έσχατη λύση».

Αν σκοπεύετε να μετακομίσετε σε καινούριο σπίτι, ίσως το βρείτε σοφό να ελέγξετε πιθανές πηγές ενοχλητικών θορύβων προτού οριστικοποιήσετε τα συμβόλαια. Οι κτηματομεσίτες συστήνουν να επισκεφτείτε το μελλοντικό σας σπίτι σε διαφορετικές ώρες της ημέρας για να ελέγξετε αν υπάρχει θόρυβος. Θα μπορούσατε να ζητήσετε τη γνώμη των γειτόνων. Αν αντιμετωπίσετε προβλήματα αφού μετακομίσετε στη νέα σας κατοικία, προσπαθήστε να τα επιλύσετε με φιλικό τρόπο. Η προσφυγή στο δικαστήριο γενικά ενθαρρύνει την ανάπτυξη έχθρας.

Αλλά τι γίνεται αν ζείτε σε μια θορυβώδη γειτονιά και δεν υπάρχει τρόπος να μετακομίσετε αλλού; Μήπως είστε καταδικασμένοι να υποφέρετε επ’ αόριστον; Όχι κατ’ ανάγκην.

Πώς να Προστατευτείτε από το Θόρυβο

Δείτε τι μπορείτε να κάνετε για να μονώσετε το σπίτι σας από τον εξωτερικό θόρυβο. Ελέγξτε τους τοίχους και τα πατώματα ώστε να διαπιστώσετε αν υπάρχουν τρύπες που μπορούν να κλειστούν. Προσέξτε ιδιαίτερα τα σημεία όπου υπάρχουν πρίζες. Είναι στερεωμένες καλά;

Ο θόρυβος συχνά μπαίνει στο σπίτι μέσα από πόρτες και παράθυρα. Το να βάλετε διπλά τζάμια στα παράθυρα μπορεί να συμβάλει στη μείωση του θορύβου. Ακόμη και το να προσθέσετε μια λωρίδα αφρού στο κούφωμα της πόρτας σας θα διασφαλίσει ότι η πόρτα κλείνει ερμητικά. Το να χτίσετε μια κλειστή στεγασμένη βεράντα και να εγκαταστήσετε μια δεύτερη πόρτα ίσως προστατέψει το χώρο που ζείτε από τον ενοχλητικό θόρυβο της κίνησης.

Μολονότι ο θόρυβος από την κίνηση αυξάνει με ανησυχητικό ρυθμό, οι κατασκευαστές αυτοκινήτων εξελίσσουν διαρκώς νέα υλικά και μεθόδους για να μειώσουν τα επίπεδα του ήχου μέσα στο όχημά σας. Κάτι άλλο που βοηθάει είναι το να βάλετε πιο αθόρυβα λάστιχα στο αυτοκίνητό σας. Σε πολλές χώρες, πειράματα με διάφορους τύπους οδοστρώματος έχουν παραγάγει προϊόντα όπως η «αθόρυβη άσφαλτος», στην οποία μέρος του προσμείγματος μένει εκτεθειμένο και συνεπώς υπάρχει μόνο ακανόνιστη επαφή με τα λάστιχα. Η χρήση αυτής της επιφάνειας λέγεται ότι μειώνει τα επίπεδα του θορύβου μέχρι και δύο ντεσιμπέλ για τα ελαφρά οχήματα και ένα ντεσιμπέλ για τα βαριά φορτηγά. Μολονότι αυτό μπορεί να μη φαίνεται σημαντικό, μια μείωση τριών ντεσιμπέλ ισοδυναμεί κατά μέσο όρο με μείωση του θορύβου από την κίνηση κατά 50 τοις εκατό!

Οι οδοποιοί τώρα σχεδιάζουν οδικές αρτηρίες που κρύβονται από περιτοιχίσεις ή αναχώματα, μειώνοντας αποτελεσματικά το θόρυβο. Ακόμη και όταν δεν υπάρχει χώρος για κάτι τέτοιο, ειδικά σχεδιασμένοι φράχτες, όπως ένας στο ανατολικό Λονδίνο ο οποίος είναι φτιαγμένος από πλεγμένα βλαστάρια ιτιάς και από αειθαλή δέντρα, προστατεύουν τους κατοίκους που βρίσκονται κοντά στον αυτοκινητόδρομο από τον ανεπιθύμητο θόρυβο.

Η κάλυψη των ενοχλητικών θορύβων με αυτό που αποκαλείται λευκός θόρυβος—για παράδειγμα, από στατικό ηλεκτρισμό ή κινούμενο αέρα—μπορεί να χρησιμεύσει σε μερικούς χώρους, όπως είναι τα γραφεία.b Στην Ιαπωνία έχουν κυκλοφορήσει σιωπηλά πιάνα. Αντί να χτυπάει τη χορδή, το πλήκτρο ενεργοποιεί ένα ηλεκτρονικό κύκλωμα το οποίο παράγει τη νότα στα ακουστικά που φοράει ο πιανίστας.

Οι επιστήμονες έχουν ήδη δαπανήσει πολύ χρόνο ερευνώντας την παραγωγή του αντιθορύβου, όπως τον αποκαλούν. Βασικά, αυτό περιλαμβάνει τη χρήση μιας άλλης ηχητικής πηγής η οποία θα παράγει ταλαντώσεις που ακυρώνουν τις επιπτώσεις του θορύβου. Φυσικά, αυτό περιλαμβάνει επιπλέον εξοπλισμό και περισσότερα έξοδα και στην ουσία δεν απομακρύνει την πηγή του προβλήματος. «Μέχρι να αρχίσουν οι άνθρωποι να θεωρούν τους θορύβους ηχητικά σκουπίδια», παρατηρεί το περιοδικό Νέα των Η.Π.Α. & Παγκόσμιες Ειδήσεις (U.S.News & World Report), «ο αντιθόρυβος ίσως είναι ο μόνος τρόπος για να βρούμε μια στιγμή σιωπής». Πιθανώς, αλλά είναι η σιωπή το αντίδοτο για την ηχορύπανση;

Υπάρχει άραγε καμιά προοπτική γαλήνης και ηρεμίας για το σπίτι και τη γειτονιά σας; Το επόμενο άρθρο μας δίνει μια πραγματική ελπίδα.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 6]

Πώς Μπορείτε να Αποφύγετε να Γίνετε Θορυβώδης Γείτονας

● Να σκέφτεστε τους γείτονές σας όταν κάνετε κάτι θορυβώδες, και να τους ενημερώνετε εκ των προτέρων.

● Να συνεργάζεστε όταν κάποιος γείτονας σας ζητάει να μειώσετε το θόρυβο.

● Συνειδητοποιήστε ότι η δική σας ευχαρίστηση δεν θα πρέπει να ταλαιπωρεί τους γείτονές σας.

● Να θυμάστε ότι ο θόρυβος και οι κραδασμοί μεταδίδονται εύκολα μέσα από τους διαδρόμους και το δάπεδο.

● Τοποθετήστε τις θορυβώδεις οικιακές συσκευές πάνω σε βάση από μαλακό υλικό.

● Βεβαιωθείτε ότι υπάρχει κάποιος που μπορεί να κλείσει το συναγερμό του σπιτιού και του αυτοκινήτου αν χτυπήσουν κατά λάθος.

● Μην κάνετε θορυβώδεις εργασίες ούτε να χρησιμοποιείτε θορυβώδεις οικιακές συσκευές αργά τη νύχτα.

● Μην ακούτε μουσική σε ένταση που ενοχλεί τους γείτονές σας.

● Μην αφήνετε σκύλους μόνους για μεγάλα διαστήματα.

● Μην επιτρέπετε στα παιδιά να πηδάνε στο πάτωμα και έτσι να ενοχλούν τους ανθρώπους που μένουν από κάτω.

● Μην κορνάρετε, μη χτυπάτε τις πόρτες ούτε να μαρσάρετε τη μηχανή του αυτοκινήτου τη νύχτα.

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 7]

Ο Θόρυβος και Εσείς

«Ο θόρυβος είναι ο πλέον διαδεδομένος βιομηχανικός κίνδυνος στη Βρετανία σήμερα», σημειώνει η εφημερίδα Δε Τάιμς (The Times), «και η κώφωση είναι κοινή συνέπεια». Μερικές μελέτες για την υγεία των εργαζομένων δείχνουν ότι ο θόρυβος άνω των 85 ντεσιμπέλ μπορεί να βλάψει ένα έμβρυο. Η ακοή του μωρού καταστρέφεται, και το μωρό μπορεί να έχει ορμονικές διαταραχές καθώς και εκ γενετής ανωμαλίες.

Η έκθεση στο δυνατό θόρυβο συστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία και μειώνει τη ροή του αίματος προς τα όργανα του σώματός σας. Στη συνέχεια, το σώμα σας αντιδρά παράγοντας ορμόνες που ανεβάζουν την πίεση του αίματος και αυξάνουν τους χτύπους της καρδιάς σας, μερικές φορές οδηγώντας σε καρδιακή αρρυθμία ή ακόμη και στηθάγχη.

Όταν ο θόρυβος αναστατώνει τις συνήθειές σας, μπορεί να προκύψουν και άλλα προβλήματα. Ο ανήσυχος ύπνος μπορεί να επηρεάσει τις αντιδράσεις σας την ημέρα. Ο θόρυβος ίσως να μη μεταβάλει τη συνολική ταχύτητα με την οποία εργάζεστε, αλλά μπορεί να επηρεάσει τον αριθμό των λαθών που κάνετε.

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 9]

Προστασία στην Εργασία

Αν έχετε πρόβλημα με το θόρυβο στην εργασία, δοκιμάστε να φορέσετε κάποιο είδος ακουοπροστατευτικών.* Τα ακουστικά προστασίας γενικά είναι αποτελεσματικά όπου υπάρχουν υψηλά επίπεδα θορύβου. Έχουν το πλεονέκτημα ότι μπορείτε να ακούτε προφορικά μηνύματα και προειδοποιητικά σήματα από μηχανήματα, μολονότι ίσως είναι δύσκολο να εντοπίσετε την πηγή του ήχου. Οι ωτοασπίδες πρέπει να έχουν το κατάλληλο μέγεθος για εσάς, και είναι ακατάλληλες αν έχετε κάποια πάθηση στα αφτιά ή ερεθισμό του έξω ακουστικού πόρου.

Η καλή συντήρηση των μηχανημάτων μπορεί να μειώσει τους κραδασμούς. Το να τοποθετήσετε τον εξοπλισμό σε βάσεις από καουτσούκ θα μειώσει την ηχορύπανση, όπως και το να βάλετε τα θορυβώδη μηχανήματα σε ξεχωριστό χώρο.

*Η νομοθεσία σε πολλές χώρες απαιτεί από τους εργοδότες να φροντίζουν ώστε οι εργάτες τους να φοράνε κατάλληλα ακουοπροστατευτικά.

[Εικόνα στη σελίδα 8]

Πώς μπορείτε να προστατευτείτε από το θόρυβο μιας «κινητής» κοινωνίας;