Ιστορία—Πρέπει να την Εμπιστευόμαστε;
«Η γνώση της ιστορίας δημιουργεί . . . την αίσθηση ότι είμαστε μέλη μιας συντροφιάς που συνυπάρχει στο πέρασμα των αιώνων—υπήρχε πολύ πριν από τη γέννησή μας και θα συνεχίσει να υπάρχει πολύ καιρό μετά το θάνατό μας».—ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ (A COMPANION TO THE STUDY OF HISTORY), ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΪΚΛ ΣΤΑΝΦΟΡΝΤ.
ΤΟ ΝΑ ζούμε χωρίς ιστορία είναι σαν να ζούμε χωρίς μνήμη. Χωρίς ιστορία, εσείς, η οικογένειά σας, η φυλή σας, ακόμη και το έθνος σας θα έμοιαζαν σαν να μην έχουν ούτε ρίζες ούτε παρελθόν. Το παρόν θα έμοιαζε να είναι χωρίς θεμέλιο, να έχει ελάχιστο—αν όχι καθόλου—νόημα.
Η ιστορία μπορεί να αποτελέσει ένα τεράστιο απόθεμα διδαγμάτων για τη ζωή. Μπορεί να μας βοηθήσει να αποφεύγουμε τις ίδιες παγίδες ξανά και ξανά. Όπως υποστήριξε ένας φιλόσοφος, οι άνθρωποι που ξεχνούν το παρελθόν είναι καταδικασμένοι να το επαναλάβουν. Η γνώση της ιστορίας μπορεί να διευρύνει τους ορίζοντές μας όσον αφορά παλιούς πολιτισμούς, εκπληκτικές ανακαλύψεις, συναρπαστικούς ανθρώπους και διαφορετικούς τρόπους προσέγγισης των ζητημάτων.
Αλλά εφόσον η ιστορία ασχολείται με ανθρώπους και γεγονότα περασμένων εποχών, πώς γνωρίζουμε αν μπορούμε να την εμπιστευόμαστε; Για να αντλήσουμε πολύτιμα διδάγματα από την ιστορία, θα πρέπει ασφαλώς να βασίζονται αυτά στην αλήθεια. Και όταν ανακαλύπτουμε την αλήθεια, οφείλουμε να την αποδεχόμαστε, ακόμη και αν δεν είναι πάντα ευχάριστη. Το παρελθόν μπορεί να μοιάζει με κήπο γεμάτο τριαντάφυλλα—είναι όμορφος αλλά έχει και αγκάθια. Τα λουλούδια του μπορούν να μας δημιουργήσουν ευχάριστα συναισθήματα, αλλά μπορούν και να μας τρυπήσουν.
Στα επόμενα άρθρα θα εξετάσουμε ορισμένες πτυχές της ιστορίας οι οποίες μπορούν να μας βοηθήσουν να αξιολογήσουμε την ακρίβεια των όσων διαβάζουμε. Θα εξετάσουμε, επίσης, πώς η αξιόπιστη ιστορία μπορεί να ωφελήσει τον αναγνώστη που έχει διάκριση.
[Εικόνα στη σελίδα 3]
Βασίλισσα Νεφερτίτη
[Εικόνα στη σελίδα 3]
Ποια διδάγματα μπορούμε να αντλήσουμε από την ιστορία;
[Ευχαριστίες για την προσφορά των εικόνων στη σελίδα 3]
Νεφερτίτη: Ägyptisches Museum der Staatlichen Museen Preußischer Kulturbesitz, Berlin
Άκρη σελίδας: Φωτογραφία με την ευγενή παραχώρηση του the British Museum