Γιατί Κακοποιούν οι Άντρες τις Γυναίκες;

ΜΕΡΙΚΟΙ ειδικοί λένε ότι μια γυναίκα είναι πιθανότερο να θανατωθεί από το σύντροφό της παρά από τους εγκληματίες όλων των ειδών συνολικά. Στα πλαίσια της προσπάθειας που καταβάλλεται για να ανακοπεί το κύμα της συζυγικής κακομεταχείρισης, έχουν διεξαχθεί πολυάριθμες έρευνες. Ποιοι άντρες κακοποιούν τη σύζυγό τους; Πώς ήταν τα παιδικά τους χρόνια; Ήταν βίαιοι την περίοδο της γνωριμίας πριν από το γάμο τους; Πώς αντιδρούν οι δράστες στη θεραπεία;

Κάτι που έχουν διαπιστώσει οι ειδικοί είναι ότι δεν είναι όλοι οι δράστες ίδιοι. Από τη μια πλευρά, υπάρχει ο άντρας που καταφεύγει στη βία περιστασιακά. Δεν χρησιμοποιεί όπλο και δεν έχει βεβαρημένο ιστορικό κακομεταχείρισης της συντρόφου του. Τα βίαια ξεσπάσματα δεν είναι του χαρακτήρα του, και φαίνεται πως υποκινείται από εξωτερικούς παράγοντες. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει ο άντρας που κακοποιεί σε χρόνια βάση τη σύντροφό του. Την κακομεταχειρίζεται συνεχώς, και εκδηλώνει ελάχιστες, αν όχι καθόλου, ενδείξεις μεταμέλειας.

Εντούτοις, το γεγονός ότι υπάρχουν διαφορετικές κατηγορίες δραστών δεν σημαίνει ότι ορισμένες μορφές κακοποίησης δεν είναι σοβαρές. Στην πραγματικότητα, οποιοδήποτε είδος σωματικής κακομεταχείρισης μπορεί να επιφέρει τραύματα​—ακόμη και θάνατο. Επομένως, το γεγονός ότι κάποιος άντρας μπορεί να καταφεύγει στη βία λιγότερο συχνά ή με λιγότερη ένταση από κάποιον άλλον δεν σημαίνει ότι είναι και δικαιολογημένος. Απλούστατα, δεν υπάρχει «αποδεκτή» κακοποίηση. Ποιοι παράγοντες, όμως, μπορούν να κάνουν έναν άντρα να κακομεταχειρίζεται σωματικά τη γυναίκα την οποία υποσχέθηκε να περιθάλπει σε όλη την υπόλοιπη ζωή του;

Ο Παράγοντας Οικογένεια

Δεν είναι άξιο απορίας το ότι αρκετοί άντρες που καταφεύγουν στη σωματική βία μεγάλωσαν και οι ίδιοι σε βίαιες οικογένειες. «Οι περισσότεροι δράστες ανατράφηκαν σε οικογένειες όπου επικρατούσε “πόλεμος”», γράφει ο Μάικλ Γκροτς, ο οποίος δαπάνησε πάνω από δύο δεκαετίες σε έρευνες για τη συζυγική κακομεταχείριση. «Από τη βρεφική και την παιδική τους ηλικία, μεγάλωσαν σε ένα εχθρικό περιβάλλον όπου η συναισθηματική και η σωματική βία θεωρούνταν κάτι το “φυσιολογικό”». Σύμφωνα με μια ειδικό, ο άντρας ο οποίος μεγάλωσε σε τέτοιο περιβάλλον «μπορεί να ενστερνιστεί από πολύ νωρίς στη ζωή του την περιφρόνηση που δείχνει ο πατέρας του για τις γυναίκες. Το αγόρι μαθαίνει ότι ο άντρας πρέπει να έχει πάντα υπό τον έλεγχό του τις γυναίκες και ότι για να το πετύχει αυτό πρέπει να τις εκφοβίζει, να τις πληγώνει και να τις υποβιβάζει. Συγχρόνως, μαθαίνει ότι ο μόνος σίγουρος τρόπος για να έχει την επιδοκιμασία του πατέρα του είναι να συμπεριφέρεται όπως και εκείνος».

Η Αγία Γραφή εξηγεί καθαρά ότι η συμπεριφορά ενός γονέα μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στο παιδί, είτε καλή είτε κακή. (Παροιμίες 22:6· Κολοσσαείς 3:21) Ασφαλώς, το οικογενειακό περιβάλλον δεν αποτελεί δικαιολογία για να κακοποιεί ένας άντρας τη σύζυγό του, αλλά ίσως μας βοηθάει να καταλάβουμε πού σπάρθηκαν οι σπόροι του βίαιου χαρακτήρα.

Η Επιρροή του Τοπικού Πολιτισμού

Σε μερικές χώρες, το να χτυπάει ένας άντρας μια γυναίκα θεωρείται αποδεκτό, ακόμη και φυσιολογικό. «Το δικαίωμα του συζύγου να χτυπάει ή να πειθαναγκάζει τη σύζυγό του αποτελεί βαθιά εδραιωμένη πεποίθηση σε πολλές κοινωνίες», αναφέρει μια έκθεση των Ηνωμένων Εθνών.

Ακόμη και σε χώρες όπου δεν θεωρείται αποδεκτή αυτού του είδους η κακομεταχείριση, πολλά άτομα υιοθετούν έναν βίαιο κώδικα συμπεριφοράς. Ο παράλογος τρόπος σκέψης μερικών αντρών σε αυτό το ζήτημα προξενεί κατάπληξη. Σύμφωνα με τη νοτιοαφρικανική εφημερίδα Γουίκλι Μέιλ εντ Γκάρντιαν (Weekly Mail and Guardian), μια έρευνα που διεξάχθηκε στη Χερσόνησο του Ακρωτηρίου αποκάλυψε ότι η πλειονότητα των αντρών που ισχυρίζονταν ότι δεν κακομεταχειρίζονταν τις συντρόφους τους πίστευαν πως το να χτυπήσουν μια γυναίκα ήταν αποδεκτό και πως τέτοιου είδους συμπεριφορά δεν συνιστά βία.

Προφανώς, αυτή η διαστρεβλωμένη άποψη ξεκινάει συχνά από την παιδική ηλικία. Στη Βρετανία, λόγου χάρη, μια έρευνα έδειξε ότι το 75 τοις εκατό των αγοριών ηλικίας 11 και 12 ετών πιστεύουν πως είναι αποδεκτό να χτυπήσει ένας άντρας μια γυναίκα αν εκείνη τον εξαγριώσει.

Η Κακοποίηση Δεν Είναι Ποτέ Δικαιολογημένη

Οι παραπάνω παράγοντες μπορεί να εξηγούν τις αιτίες της συζυγικής κακομεταχείρισης, πλην όμως δεν τη δικαιολογούν. Με απλά λόγια, το να χτυπάει κάποιος τη σύντροφό του αποτελεί σοβαρή αμαρτία στα μάτια του Θεού. Στο Λόγο του, την Αγία Γραφή, διαβάζουμε: «Πρέπει να αγαπούν οι σύζυγοι τις γυναίκες τους, όπως τα δικά τους σώματα. Αυτός που αγαπάει τη γυναίκα του αγαπάει τον εαυτό του, γιατί κανείς δεν μίσησε ποτέ τη σάρκα του, αλλά την τρέφει και την περιθάλπει, όπως και ο Χριστός την εκκλησία».​—Εφεσίους 5:28, 29.

Η Γραφή προείπε από πολύ παλιά ότι στις «τελευταίες ημέρες» αυτού του συστήματος πραγμάτων πολλοί θα ήταν «άστοργοι» και «άγριοι». (2 Τιμόθεο 3:1-3) Η επικράτηση της συζυγικής κακομεταχείρισης αποτελεί επιπρόσθετη ένδειξη του ότι ζούμε ακριβώς στη χρονική περίοδο που περιγράφεται σε αυτή την προφητεία. Τι μπορεί, όμως, να γίνει για να λάβουν υποστήριξη τα θύματα σωματικής κακομεταχείρισης; Μπορεί κάποιος να ελπίζει ότι είναι δυνατόν να αλλάξουν οι δράστες τη συμπεριφορά τους;

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 5]

«Ο άντρας που επιτίθεται στη σύζυγό του δεν είναι λιγότερο εγκληματίας από τον άντρα που γρονθοκοπάει έναν άγνωστο».​—Όταν οι Άντρες Κακοποιούν τις Γυναίκες (When Men Batter Women)

[Πλαίσιο στη σελίδα 6]

Επίδειξη «Ανδρισμού»​—Παγκόσμιο Πρόβλημα

Οι υπερήφανοι άντρες που είναι επιθετικοί απέναντι στις γυναίκες αποτελούν παγκόσμιο πρόβλημα, όπως δείχνουν οι επόμενες εκθέσεις.

Αίγυπτος: Μια τρίμηνη έρευνα στην Αλεξάνδρεια έδειξε ότι η βία στο σπίτι είναι η κύρια αιτία τραυματισμού των γυναικών. Είναι η αιτία για το 27,9 τοις εκατό των επισκέψεων γυναικών σε τοπικούς σταθμούς πρώτων βοηθειών.​—Ανασκόπηση Αρ. 5 της Τέταρτης Παγκόσμιας Διάσκεψης για τις Γυναίκες.

Ταϋλάνδη: Στο μεγαλύτερο προάστιο της Μπανγκόκ, το 50 τοις εκατό των παντρεμένων γυναικών υφίστανται ξυλοδαρμό τακτικά.​—Ινστιτούτο Ειρηνικού για την Υγεία των Γυναικών.

Χονγκ Κονγκ: «Ο αριθμός των γυναικών που λένε ότι έχουν υποστεί ξυλοδαρμό από τους συντρόφους τους αυξήθηκε πέρσι κατά 40 τοις εκατό και πλέον».​—Σάουθ Τσάινα Μόρνινγκ Ποστ (South China Morning Post), 21 Ιουλίου 2000.

Ιαπωνία: Ο αριθμός των γυναικών που αναζήτησαν άσυλο ανήλθε από 4.843 το 1995 σε 6.340 το 1998. «Περίπου το ένα τρίτο είπαν ότι αναζήτησαν άσυλο εξαιτίας της βίαιης συμπεριφοράς των συζύγων τους».​—Δε Τζαπάν Τάιμς (The Japan Times), 10 Σεπτεμβρίου 2000.

Βρετανία: «Κάθε έξι δευτερόλεπτα, συμβαίνει ένας βιασμός, ένας ξυλοδαρμός ή ένα μαχαίρωμα σε κάποιο σπιτικό κάπου στη Βρετανία». Σύμφωνα με μια έκθεση της Σκότλαντ Γιαρντ, «η αστυνομία δέχεται καθημερινά 1.300 κλήσεις από θύματα βίας στο σπίτι​—πάνω από 570.000 το χρόνο. Το 81 τοις εκατό αυτών των κλήσεων αφορούν γυναίκες που δέχονται επίθεση από άντρες».​—Δε Τάιμς (The Times), 25 Οκτωβρίου 2000.

Περού: Το 70 τοις εκατό των εγκλημάτων που καταγγέλλονται στην αστυνομία περιλαμβάνουν γυναίκες οι οποίες υφίστανται ξυλοδαρμό από τους συζύγους τους.​—Ινστιτούτο Ειρηνικού για την Υγεία των Γυναικών.

Ρωσία: «Μέσα σε έναν χρόνο, 14.500 Ρωσίδες θανατώθηκαν από τους συζύγους τους, ενώ άλλες 56.400 έμειναν ανάπηρες ή τραυματίστηκαν σοβαρά στη διάρκεια επίθεσης στο σπίτι».​—Δε Γκάρντιαν (The Guardian).

Κίνα: «Πρόκειται για καινούριο πρόβλημα. Εξελίσσεται ραγδαία, ιδιαίτερα στις αστικές περιοχές», λέει η καθηγήτρια Τσεν Γιγιούν, διευθύντρια του Οικογενειακού Κέντρου Τζίνγκλουν. «Ο φόβος των γειτόνων δεν αποτελεί πια φραγμό για την εκδήλωση βίας στο σπίτι».​—Δε Γκάρντιαν.

Νικαράγουα: «Η βία κατά των γυναικών στη Νικαράγουα αυξάνεται αλματωδώς. Σύμφωνα με μια μελέτη, πέρσι και μόνο, το 52 τοις εκατό των γυναικών στη Νικαράγουα υπέστησαν κάποια μορφή βίας στο σπίτι από τους συζύγους τους».​—BBC.

[Πλαίσιο στη σελίδα 7]

Δείγματα Κινδύνου

Σύμφωνα με μια έρευνα που διεξήγαγε ο Ρίτσαρντ Τζ. Τζελς στο Πανεπιστήμιο του Ρόουντ Άιλαντ των ΗΠΑ, ακολουθούν ορισμένα δείγματα κινδύνου όσον αφορά τη σωματική και συναισθηματική κακομεταχείριση στο οικογενειακό περιβάλλον:

1. Ο άντρας έχει προηγούμενες εμπειρίες εκδήλωσης βίας στο σπίτι.

2. Είναι άνεργος.

3. Παίρνει ναρκωτικά τουλάχιστον μία φορά το χρόνο.

4. Όταν ζούσε στο σπίτι του, έβλεπε τον πατέρα του να χτυπάει τη μητέρα του.

5. Το ζευγάρι δεν είναι παντρεμένο· συζεί.

6. Ο σύζυγος, αν εργάζεται, είναι χαμηλόμισθος.

7. Δεν τελείωσε το λύκειο.

8. Είναι ηλικίας από 18 ως 30 ετών.

9. Είτε ο ένας είτε και οι δύο σύζυγοι είναι βίαιοι απέναντι στα παιδιά στο σπίτι.

10. Το εισόδημα είναι κάτω από το επίπεδο της φτώχειας.

11. Ο άντρας και η γυναίκα προέρχονται από διαφορετικούς πολιτισμούς.

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Η βία στο σπίτι μπορεί να έχει σοβαρό αντίκτυπο στα παιδιά