Άλκη​—Ο Αλλόκοτος Γίγαντας του Δάσους

«Η ΑΛΚΗ αποπνέει μια ιδιαίτερη ακαλαισθησία και αδεξιότητα. Γιατί να έχει τόσο ψηλά τους ώμους; Γιατί να έχει τόσο μακρύ κεφάλι;» Τα λόγια αυτά ανήκουν στον συγγραφέα του 19ου αιώνα Χένρι Ντέιβιντ Θόρο, και σίγουρα δεν ήταν ο μόνος που είχε αυτή την άποψη. Η κωμική εμφάνιση αυτού του μοναχικού πλάσματος καθώς και οι σπανιότατες συναντήσεις του με τον άνθρωπο στο φυσικό του περιβάλλον έχουν δώσει τροφή σε εικασίες ότι η άλκη είναι αδέξια και αργόστροφη. Είναι όμως; Ερευνητές στη Βόρεια Αμερική και στην Ευρασία έχουν ανακαλύψει πολλά στοιχεία για αυτό το ασυνήθιστο ζώο.

Κατ’ αρχάς, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι η άλκη είναι πραγματικός γίγαντας. Την αποκαλούν «μονάρχη του δάσους», και παρ’ όλο που τα μακριά της πόδια τής δίνουν μια άγαρμπη όψη, χάρη σε αυτά μπορεί να αποκρούσει ολόκληρη αγέλη λύκων. Οι άλκες μαθαίνουν κολύμπι μέσα σε λίγες μέρες από τη γέννησή τους, και μάλιστα μερικές έχουν θεαθεί να κολυμπούν χιλιόμετρα ολόκληρα και να βουτούν μέχρι και στα 6 μέτρα για να φάνε υδρόβια φυτά!

Η άλκη μπορεί να στρέψει τα μάτια της και να εντοπίσει κάποια κίνηση σχεδόν ευθεία πίσω της χωρίς να γυρίσει καν το κεφάλι. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι, επειδή τα ρουθούνια της είναι μακριά το ένα από το άλλο, ίσως της δίνουν τη σπάνια ικανότητα να εντοπίζει τη θέση διαφόρων αντικειμένων σε τρισδιάστατη κλίμακα. Το αισθητηριακό της «πακέτο» έρχεται να συμπληρώσει η ακοή της. Τα αφτιά της στρέφονται προς κάθε κατεύθυνση, και μπορούν να ξεχωρίσουν ήχους από άλλες άλκες μέχρι και τρία χιλιόμετρα μακριά!

Τα μικρά της άλκης, «χαριτωμένα μέσα στη γελοιότητά τους», όπως τα αποκαλεί κάποιος συγγραφέας, είναι γεμάτα περιέργεια και ανεμελιά. Οι μητέρες τους τα προστατεύουν φροντίζοντάς τα με τρυφερότητα και αφοσίωση. Μάλιστα δεν διστάζουν να επιτεθούν σε οποιονδήποτε τα απειλήσει, είτε πρόκειται για λύκους και αρκούδες είτε για ανθρώπους. Όταν τελικά το μικρό χρονίσει και η μαμά του είναι ξανά έγκυος, το διώχνει κακήν κακώς ώστε να αρχίσει πια να φροντίζει μόνο του τον εαυτό του.

ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΣΤΟΝ ΠΑΓΩΜΕΝΟ ΒΟΡΡΑ

Εφόσον το μενού τους περιορίζεται αποκλειστικά στα φυτά, πώς επιβιώνουν οι άλκες τους παγωμένους χειμώνες; Πρώτα πρώτα, όταν ο καιρός είναι πιο ζεστός, πέφτουν με τα μούτρα στο φαγητό. Είναι ικανές να τρώνε πάνω από 20 κιλά βλάστησης καθημερινά, είτε αυτή φτάνει σε ύψος τριών μέτρων είτε βρίσκεται κάτω από το νερό. Αξιοποιούν πλήρως την τροφή τους χωνεύοντάς την σε ένα στομάχι με τέσσερις θαλάμους, εξάγοντας τα αναγκαία θρεπτικά συστατικά και συσσωρεύοντας λίπος. Αλλά ο χειμώνας κρύβει και άλλους κινδύνους.

Το τσουχτερό κρύο και το παχύ στρώμα του χιονιού δοκιμάζουν την αντοχή της άλκης. Γι’ αυτό, το χειμώνα προτιμάει να ζει πιο μετρημένα, κάνοντας οικονομία κινήσεων και συγκρατώντας παράλληλα τη θερμότητα κάτω από το καλοσχεδιασμένο της τρίχωμα. Μέσα στα χιόνια, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να ξεφύγει από τους λύκους, αλλά συχνά ένας ακόμα μεγαλύτερος κίνδυνος είναι οι άνθρωποι​—ιδίως οι κυνηγοί και οι οδηγοί.

Οι άλκες τρελαίνονται για τα συμπυκνωμένα θρεπτικά στοιχεία που περιέχει το αλάτι το οποίο ρίχνουν σε πολλούς αυτοκινητόδρομους στα βόρεια για να λιώσει το χιόνι. Επειδή όμως έχουν σκούρο τρίχωμα και συνήθως διασχίζουν τους δρόμους αφού σκοτεινιάσει, οι οδηγοί δυσκολεύονται να τις διακρίνουν εγκαίρως ώστε να αποφύγουν τη σύγκρουση. Και είναι κάτι που έχουν πληρώσει με τη ζωή τους τόσο άνθρωποι όσο και άλκες.

ΕΝΑ ΘΗΡΙΟ ΜΕ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑΡΙΚΑ ΚΑΜΩΜΑΤΑ

Άλκες έχουν θεαθεί να ορμάνε παιχνιδιάρικα στα κύματα του ωκεανού καθώς και να απολαμβάνουν μακαρίως το μπάνιο τους σε θερμές πηγές. Την περίοδο του ζευγαρώματος είναι πολύ τρυφερές με το ταίρι τους, ενώ η αφοσίωση που δείχνουν οι μαμάδες στα μικρά τους είναι πολύ συγκινητική. Κάποια μικρά που υιοθετήθηκαν από ανθρώπους άρχισαν να τους βλέπουν σαν τη μητέρα τους. Ο Δρ Βαλέριους Γκάιστ σχολιάζει: «Αυτό το παράξενο πλάσμα με το άχαρο πρόσωπο μπορεί να αποδειχτεί πανέξυπνο, στοργικό και απίστευτα αφοσιωμένο».

Προσέξτε όμως: Η άλκη είναι ένα πανίσχυρο άγριο ζώο. Αν τύχει να τη συναντήσετε στο φυσικό της περιβάλλον, δείξτε σεβασμό και δώστε της αρκετό χώρο. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να κρατάτε τις αποστάσεις όταν υπάρχουν και μικρά εκεί κοντά. Πάντως να είστε βέβαιοι ότι, ακόμα και από απόσταση ασφαλείας, θα μείνετε έκθαμβοι παρατηρώντας αυτόν τον αλλόκοτο γίγαντα του δάσους.