ΠΟΡΤΡΑΙΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ
Η Ισπανία Εκδιώκει τους Μορίσκος
Λέγεται ότι σχεδόν όλες οι κινήσεις των Ισπανών σε αυτή τη θλιβερή ιστορία επηρεάστηκαν από την εκκλησία. Πρόκειται για μια ιστορία που αξίζει να διαβάσετε.
Η ΙΣΠΑΝΙΚΗ μοναρχία οραματιζόταν ένα Χριστιανικό Κράτος υπό ενιαία νομοθεσία. Οι Μορίσκος θεωρούνταν άπιστοι—αυτό ήταν το σκεπτικό—και ως εκ τούτου η παρουσία τους συνιστούσε βαρύ παράπτωμα στα μάτια του Θεού. Έπειτα από πολλά χρόνια, πάρθηκε η απόφαση. Ποια ήταν η λύση; Έπρεπε να εκδιωχθούν!a
ΕΞΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΜΕΤΑΣΤΡΟΦΗ
Επί εκατοντάδες χρόνια, οι Μαυριτανοί στην Ισπανία—μια Μουσουλμανική μειονότητα που αποκαλούνταν Μουντέχαρ—ζούσαν σχετικά ειρηνικά στις περιοχές που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο των Καθολικών. Για κάποιο διάστημα, σε ορισμένες περιοχές επωφελούνταν από ένα νομικό καθεστώς που τους επέτρεπε να διατηρούν τους νόμους και τα έθιμά τους, καθώς και να ασκούν τη θρησκεία τους.
Αλλά το 1492, οι Καθολικοί μονάρχες Φερδινάνδος Β΄ και Ισαβέλλα κατέκτησαν τη Γρανάδα, το τελευταίο τμήμα της Ιβηρικής Χερσονήσου που ήταν ακόμα υπό Μουσουλμανικό έλεγχο. Οι όροι της παράδοσής της παραχωρούσαν στο μαυριτανικό πληθυσμό εκεί δικαιώματα παρόμοια με αυτά που είχαν οι Μουντέχαρ. Ωστόσο, οι Καθολικοί ηγεμόνες δεν άργησαν να εντείνουν τις διώξεις κατά της μειονότητας των Μουσουλμάνων στην επικράτειά τους καθώς και την πίεση που τους ασκούσαν για να μεταστραφούν. Οι Μαυριτανοί διαμαρτυρήθηκαν για αυτή την παραβίαση των προηγούμενων συμφωνιών, και το 1499 εξεγέρθηκαν. Τα στρατεύματα της κυβέρνησης κατέστειλαν την εξέγερση, αλλά έκτοτε στη μια περιοχή μετά την άλλη οι Μουσουλμάνοι εξαναγκάζονταν είτε να μεταστραφούν είτε να μεταναστεύσουν. Οι Ισπανοί αποκαλούσαν αυτούς που μεταστράφηκαν και παρέμειναν στην Ισπανία Μορίσκος.
«ΟΥΤΕ ΚΑΛΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΟΥΤΕ ΠΙΣΤΟΙ ΥΠΗΚΟΟΙ»
Το 1526, το Ισλάμ είχε πλέον τεθεί υπό απαγόρευση σε ολόκληρη την Ισπανία, αλλά πολλοί Μορίσκος συνέχισαν να ασκούν τη θρησκεία τους κρυφά. Ως επί το πλείστον, διατήρησαν την πολιτιστική τους ταυτότητα ως λαός.
Αρχικά, η προσποιητή προσκόλληση των Μορίσκος στον Καθολικισμό γινόταν ανεκτή. Άλλωστε, έπαιζαν σημαντικό ρόλο στην κοινωνία ως τεχνίτες, εργάτες και φορολογούμενοι. Ωστόσο, η γενική τους άρνηση να αφομοιωθούν προκαλούσε δυσαρέσκεια, με αποτέλεσμα να υφίστανται διακρίσεις τόσο από την κυβέρνηση όσο και από τον κοινό λαό. Αυτή η προκατάληψη πιθανώς τροφοδοτούνταν από την αυξανόμενη καχυποψία της εκκλησίας για την ειλικρίνεια της μεταστροφής τους.
Σύντομα, η ανοχή έδωσε τη θέση της στον εξαναγκασμό. Το 1567, εκδόθηκε η απόφαση του Βασιλιά Φιλίππου Β΄ να απαγορευτούν η γλώσσα, η ενδυμασία, τα έθιμα και οι παραδόσεις των Μορίσκος. Αυτό το μέτρο πυροδότησε νέα εξέγερση και αιματοχυσία.
Υπολογίζεται ότι περίπου 300.000 Μορίσκος εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Ισπανία υποφέροντας τα πάνδεινα
Σύμφωνα με τους ιστορικούς, οι ηγεμόνες της Ισπανίας πείστηκαν ότι «οι Μορίσκος δεν ήταν ούτε καλοί Χριστιανοί ούτε πιστοί υπήκοοι». Γι’ αυτόν το λόγο, τους κατηγόρησαν ότι συνωμοτούσαν με τους εχθρούς της Ισπανίας—τους Βερβερίνους πειρατές, τους Γάλλους Προτεστάντες και τους Τούρκους—για να διευκολύνουν μια εισβολή. Τόσο η προκατάληψη όσο και οι φόβοι ότι οι Μορίσκος τελικά θα γίνονταν προδότες συντέλεσαν στην απόφαση του Φιλίππου Γ΄ να τους εκδιώξει το 1609.b Στα χρόνια που ακολούθησαν, οι άνθρωποι για τους οποίους υπήρχε η υποψία ότι ήταν Μορίσκος διώκονταν. Με τέτοιες ποταπές μεθόδους έγινε η Ισπανία εξ ολοκλήρου Καθολική χώρα.
a Μορίσκος σημαίνει «Μικροί Μαυριτανοί» στα ισπανικά. Οι ιστορικοί χρησιμοποιούν αυτόν τον όρο με μη υποτιμητικό τρόπο αναφερόμενοι σε ανθρώπους με Μουσουλμανικό υπόβαθρο οι οποίοι μεταστράφηκαν στον Καθολικισμό και παρέμειναν στην Ιβηρική Χερσόνησο μετά την πτώση του τελευταίου Μουσουλμανικού βασιλείου εκεί το 1492.
b Οι ιστορικοί πιθανολογούν επίσης ότι τουλάχιστον ένας ηγεμόνας της Ισπανίας επωφελήθηκε ιδιαίτερα από την κατάσχεση των περιουσιών των Μορίσκος.