Κεφάλαιο 7
Να Φύγω από το Σπίτι;
«Μαμά και Μπαμπά:
»Τελικά φεύγω. Όπως σας το ξαναείπα, το κάνω αυτό όχι για να σας πικάρω ή για να σας εκδικηθώ. Δεν μπορώ να είμαι ευτυχισμένη όταν είμαι περιορισμένη όπως εσείς με θέλετε. Ίσως να μη γίνω ούτε μ’ αυτόν τον τρόπο ευτυχισμένη, αλλά θέλω να το διαπιστώσω».
ΕΤΣΙ άρχιζε το αποχαιρετιστήριο γράμμα μιας 17χρονης προς τους γονείς της. Για παράδειγμα, στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, το ένα στα τρία κορίτσια και το ένα στα τέσσερα αγόρια ηλικίας από 15 μέχρι 24 χρονών ζει τώρα μακριά από το σπίτι του. Ίσως κι εσύ να έχεις σκεφτεί να φύγεις από το σπίτι σου.
Ο Θεός προείδε ότι η επιθυμία για γάμο θα έκανε τον άνθρωπο ‘να αφήσει τον πατέρα του και τη μητέρα του’. (Γένεσις 2:23, 24) Υπάρχουν κι άλλοι βάσιμοι λόγοι για να φύγει κανείς από το σπίτι, όπως για να επεκτείνει την υπηρεσία του προς τον Θεό. (Μάρκος 10:29, 30) Ωστόσο, πολλοί νεαροί φεύγουν από το σπίτι τους απλώς για να ξεφύγουν απ’ αυτό που εκείνοι θεωρούν απαίσια κατάσταση. Όπως λέει ένας νεαρός: «Απλώς θέλεις να είσαι πιο ανεξάρτητος. Δεν σε γεμίζει πια να ζεις μαζί με τους γονείς σου. Συνεχώς τσακώνεσαι, κι αυτοί δεν καταλαβαίνουν τις ανάγκες σου. Εξάλλου, αισθάνεσαι πολύ περιορισμένος έτσι που είσαι υποχρεωμένος πάντα να δίνεις λογαριασμό στους γονείς σου για κάθε σου κίνηση».
Έτοιμος για Ανεξαρτησία;
Αλλά, μήπως το γεγονός ότι θέλεις να είσαι ανεξάρτητος σημαίνει ότι είσαι έτοιμος γι’ αυτό; Πρώτα απ’ όλα, δεν είναι τόσο εύκολο όσο το φαντάζεσαι να τα καταφέρεις να ζήσεις μόνος σου. Συχνά οι δουλειές είναι σπάνιες. Τα ενοίκια μεγάλα. Και τι αναγκάζονται συνήθως να κάνουν τα νεαρά άτομα όταν βρεθούν σε οικονομικές στενοχώριες; Όπως λένε οι συγγραφείς του βιβλίου Pulling Up Roots (Ξερίζωμα): «Ξαναγυρίζουν σπίτι και περιμένουν να αναλάβουν και πάλι οι γονείς το φορτίο της συντήρησής τους».
Και τι θα πούμε για τη διανοητική, συναισθηματική και πνευματική ωριμότητά σου; Μπορεί να φαντάζεσαι ότι είσαι μεγάλος, αλλά οι γονείς σου ίσως να βλέπουν ακόμα σε σένα μερικά ‘χαρακτηριστικά του νηπίου’. (1 Κορινθίους 13:11, ΜΝΚ) Δεν είναι πραγματικά οι γονείς σου στην καλύτερη θέση να κρίνουν πόση ελευθερία είσαι έτοιμος να χρησιμοποιήσεις σωστά; Αν δεν λάβεις υπόψη την κρίση τους και κρίνεις μόνος σου τις καταστάσεις, θα μπορούσες να οδηγηθείς σε καταστροφή!—Παροιμίαι 1:8.
‘Δεν τα Πηγαίνω Καλά με τους Γονείς Μου!’
Μήπως αληθεύει αυτό και στη δική σου περίπτωση; Αν ναι, αυτός δεν είναι λόγος για να αρχίσεις να φτιάχνεις τις βαλίτσες σου. Ως νεαρός, έχεις ακόμη ανάγκη τους γονείς σου και, για τα μετέπειτα χρόνια, μπορεί να ωφεληθείς από τη διορατικότητα και τη σοφία τους. (Παροιμίαι 23:22) Πρέπει να τους βγάλεις από τη ζωή σου, απλώς και μόνο επειδή αντιμετωπίζεις λίγες δυσκολίες στη σχέση σου μ’ αυτούς;
Ένας νεαρός Γερμανός που τον λένε Κάρστεν και ο οποίος έφυγε από το σπίτι για να κάνει σταδιοδρομία ως ολοχρόνιος διάκονος, αναφέρει τα εξής: «Ποτέ μη φύγετε από το σπίτι απλώς και μόνο επειδή δεν μπορείτε να τα πάτε καλά με τους γονείς σας. Αν δεν μπορείτε να τα πάτε καλά μ’ αυτούς, πώς θα μπορέσετε να τα πάτε καλά με τους άλλους ανθρώπους; Το πρόβλημά σας δεν θα λυθεί με τη φυγή. Αντίθετα, αυτό θα αποδείξει ότι είστε πολύ ανώριμοι για να τα καταφέρετε μόνοι σας και θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη αποξένωση από τους γονείς σας».
Ηθικές Αρχές και Ελατήρια
Τα νεαρά άτομα έχουν την τάση να παραβλέπουν τους ηθικούς κινδύνους που καραδοκούν όταν φεύγει κανείς από το σπίτι του πρόωρα. Στα εδάφια Λουκάς 15:11-32 ο Ιησούς λέει για ένα νεαρό ο οποίος θέλησε να γίνει ανεξάρτητος και γι’ αυτό έφυγε από το σπίτι. Επειδή δεν βρισκόταν κάτω από την καλή επιρροή των γονέων του, άρχισε να ‘ζει άσωτα’, υποκύπτοντας στη σεξουαλική ανηθικότητα. Σύντομα σπατάλησε όλη του την περιουσία. Ήταν πολύ δύσκολο να βρει δουλειά κι έτσι δέχτηκε να κάνει μια δουλειά την οποία οι Ιουδαίοι περιφρονούσαν—να τρέφει γουρούνια. Ωστόσο, αυτός ο ονομαζόμενος άσωτος ή σπάταλος γιος συνήλθε. Καταπνίγοντας την περηφάνια του, επέστρεψε στο σπίτι και παρακάλεσε τον πατέρα του να τον συγχωρήσει.
Αν και αυτή η παραβολή ειπώθηκε για να τονίσει το έλεος του Θεού, περιέχει και ένα πρακτικό μάθημα: Αν φύγεις από το σπίτι με ασύνετο ελατήριο, μπορεί να βλάψεις τον εαυτό σου, ηθικά και πνευματικά! Δυστυχώς, μερικοί Χριστιανοί, παίρνοντας το δρόμο της ανεξαρτησίας, υπέστησαν πνευματική καταστροφή. Μη μπορώντας να τα βγάλουν πέρα από οικονομικής άποψης, μερικοί κατέληξαν να μοιράζονται τα έξοδα με άλλους νεαρούς των οποίων ο τρόπος ζωής είναι αντίθετος με τις Γραφικές αρχές.—1 Κορινθίους 15:33.
Ένας νεαρός Γερμανός, που λέγεται Χορστ, θυμάται ένα συνομήλικό του ο οποίος έφυγε από το σπίτι: «Αν και δεν ήταν παντρεμένος, άρχισε να συζεί με τη φιλενάδα του. Έκαναν πάρτι όπου τα οινοπνευματώδη ποτά έρρεαν άφθονα, και συχνά μεθούσε. Αν είχε παραμείνει σπίτι του, οι γονείς του δεν θα του επέτρεπαν τίποτα απ’ όλα αυτά». Ο Χορστ κατέληξε στο συμπέρασμα: «Είναι αλήθεια πως μόλις φύγεις από το σπίτι σου έχεις περισσότερη ελευθερία. Αλλά για να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς, δεν χρησιμοποιείται συχνά αυτή η ελευθερία σαν ευκαιρία για κακές πράξεις;»
Αν, λοιπόν, ποθείς περισσότερη ελευθερία, ρώτα τον εαυτό σου: Γιατί θέλω περισσότερη ελευθερία; Τη θέλω για να μπορώ να έχω υλικά αποκτήματα ή για να μπορώ να κάνω ελεύθερα πράγματα που οι γονείς μου θα μου απαγόρευαν αν ζούσα μαζί τους; Θυμήσου τι λέει η Αγία Γραφή στο εδάφιο Ιερεμίας 17:9: «Η καρδία είναι απατηλή υπέρ πάντα και σφόδρα διεφθαρμένη· τις δύναται να γνωρίση αυτήν;»
Πώς θα Μεγαλώσω αν δεν Φύγω από το Σπίτι των Γονέων Μου;
Το βιβλίο Adolescence (Εφηβεία) παρατηρεί: «Απλώς το να εγκαταλείψει κανείς το σπίτι της οικογένειάς του δεν αποτελεί εγγύηση για μια επιτυχημένη μετάβαση [στην ενήλικη ζωή]. Ούτε το να παραμείνει κανείς στο σπίτι συνεπάγεται ότι δεν θα καταφέρει να μεγαλώσει». Στην πραγματικότητα το να μεγαλώσει κάποιος περιλαμβάνει περισσότερα από το να έχει τα δικά του χρήματα, τη δική του εργασία και το δικό του διαμέρισμα. Πρώτα απ’ όλα, για να τα καταφέρει κάποιος στη ζωή του πρέπει να αντιμετωπίζει τα προβλήματα ρεαλιστικά. Τίποτα δεν κερδίζεται με τη φυγή από καταστάσεις που δεν μας αρέσουν. «Καλόν [είναι] εις τον άνθρωπον να βαστάζη ζυγόν εν τη νεότητι αυτού», λέει το εδάφιο Θρήνοι 3:27.
Σκέψου, για παράδειγμα, τους γονείς σου με τους οποίους δυσκολεύεσαι να τα πας καλά ή είναι πολύ αυστηροί. Ο Μακ, που τώρα είναι 47 χρονών, είχε έναν πατέρα που του ανέθετε να κάνει πολλές μικροδουλειές, όταν επέστρεφε από το σχολείο. Στη διάρκεια των σχολικών διακοπών, ενώ οι άλλοι νεαροί έπαιζαν, ο Μακ έπρεπε να δουλεύει. «Σκεφτόμουν ότι ήταν ο πιο κακός απ’ όλους τους ανθρώπους που ζούσαν, επειδή δεν μας άφηνε να παίξουμε και να χαρούμε», λέει ο Μακ. «Συχνά σκεφτόμουν: ‘Μακάρι να τα κατάφερνα να φύγω από ’δώ μέσα και να ’χω ένα δικό μου σπίτι!’» Ωστόσο, ο Μακ τώρα έχει διαφορετική άποψη γι’ αυτό το ζήτημα: «Αυτό που έκανε τότε ο μπαμπάς για μένα ήταν ανεκτίμητο. Με δίδαξε πώς να εργάζομαι σκληρά και να αντέχω στις κακουχίες. Από τότε έχω αντιμετωπίσει πολύ πιο σοβαρά προβλήματα, αλλά γνωρίζω πώς να τα αντιμετωπίζω σωστά».
Όλα Ρόδινα
Ωστόσο, το γεγονός και μόνο ότι ζεις απλώς στο σπίτι δεν σημαίνει ότι θα γίνεις και ώριμος. Ένας νεαρός λέει: «Όταν ζούσα με τους δικούς μου μού φαίνονταν όλα ρόδινα. Εκείνοι έκαναν τα πάντα για μένα». Μια από τις υποχρεώσεις που έχει κάποιος καθώς μεγαλώνει είναι να μάθει πώς να κάνει τα διάφορα πράγματα μόνος του. Είναι αλήθεια ότι το να πετάξεις τα σκουπίδια ή να πλύνεις τα ρούχα δεν είναι τόσο ευχάριστο όσο το να ακούς τους αγαπημένους σου δίσκους. Αλλά, τι μπορεί να προκύψει αν δεν μάθεις ποτέ να κάνεις αυτά τα πράγματα; Θα γίνεις ένας ανίκανος ενήλικος, που θα εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από τους γονείς του ή από άλλους.
Εσύ (είτε είσαι νεαρό αγόρι είτε νεαρό κορίτσι), προετοιμάζεσαι για την τελική ανεξαρτησία μαθαίνοντας πώς να μαγειρεύεις, να πλένεις, να σιδερώνεις ή να κάνεις επισκευές στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο;
Οικονομική Ανεξαρτησία
Οι νεαροί που ζουν σε πλούσιες χώρες συχνά πιστεύουν ότι τα χρήματα κερδίζονται εύκολα κι ακόμα πιο εύκολα ξοδεύονται. Αν κάνουν μια εργασία μερικής απασχόλησης έχουν την τάση να δαπανούν τα χρήματά τους για στέρεο και για ρούχα γνωστών σχεδιαστών μόδας. Όμως, πόσο απότομα προσγειώνονται στην πραγματικότητα όταν πηγαίνουν να ζήσουν μόνοι τους! Ο Χορστ (που αναφέρθηκε προηγουμένως) θυμάται: «[Όταν έμενα μόνος μου] προς το τέλος του μήνα το πορτοφόλι μου και το ντουλάπι μου ήταν άδεια».
Γιατί να μη μάθεις πώς να διαχειρίζεσαι τα χρήματά σου ενόσω είσαι ακόμα στο σπίτι; Οι γονείς έχουν αρκετά χρόνια πείρας σ’ αυτό το θέμα και μπορούν συχνά να σε βοηθήσουν να αποφύγεις πολλές παγίδες. Το βιβλίο Pulling Up Roots προτείνει να τους κάνεις ερωτήσεις όπως οι ακόλουθες: ‘Πόσο πληρώνουμε κάθε μήνα για το ηλεκτρικό; Για τη θέρμανση; Για το νερό; Για το τηλέφωνο; Τι είδους φόρους πληρώνουμε; Πόσο ενοίκιο πληρώνουμε;’ Ίσως εκπλαγείς αν μάθεις ότι οι εργαζόμενοι νεαροί μπορούν να διαθέσουν περισσότερα χρήματα για τον εαυτό τους απ’ όσα οι γονείς τους! Έτσι, αν δουλεύεις κι εσύ, να προσφερθείς να συνεισφέρεις λογικά στις ανάγκες του σπιτιού.
Μάθε Προτού Φύγεις
Όχι, δεν χρειάζεται να φύγεις από το σπίτι για να μεγαλώσεις. Αλλά, χρειάζεται να καταβάλλεις σκληρές προσπάθειες ενόσω είσαι εκεί για να αναπτύξεις σωστή κρίση και ισορροπία. Μάθε, επίσης, πώς να τα πηγαίνεις καλά με τους άλλους. Να αποδείξεις ότι μπορείς να δέχεσαι την κριτική, την αποτυχία ή την απογοήτευση. Να καλλιεργείς ‘χρηστότητα, αγαθοσύνη, πραότητα, εγκράτεια [αυτοέλεγχο, ΜΝΚ]’. (Γαλάτας 5:22, 23) Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι τα αληθινά χαρακτηριστικά ενός Χριστιανού, άντρα ή γυναίκας, που έχει μεγαλώσει.
Αργά ή γρήγορα, συνθήκες, όπως λόγου χάρη ο γάμος, πιθανόν να σε απομακρύνουν από τη «φωλιά» του σπιτιού σου. Αλλά, μέχρι τότε, γιατί να βιαστείς να φύγεις; Συζήτησε το θέμα με τους γονείς σου. Μπορεί να είναι ευτυχισμένοι που σε έχουν μαζί τους, ιδιαίτερα αν συμβάλλεις πραγματικά στην ευημερία της οικογένειας. Με τη βοήθειά τους, μπορείς να συνεχίσεις να μεγαλώνεις, να μαθαίνεις και να ωριμάζεις μέσα στο σπίτι.
Ερωτήσεις για Συζήτηση
◻ Γιατί θέλουν πολλοί νεαροί να φύγουν από το σπίτι;
◻ Γιατί οι περισσότεροι νεαροί δεν είναι έτοιμοι για μια τέτοια κίνηση;
◻ Ποιοι είναι μερικοί από τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν όσοι φεύγουν πρόωρα από το σπίτι;
◻ Ποια είναι μερικά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν αυτοί που εγκαταλείπουν το σπίτι τους;
◻ Πώς είναι δυνατό να ωριμάσεις ενώ εξακολουθείς να ζεις στο σπίτι;
[Πρόταση που Τονίζεται στη σελίδα 57]
«Ποτέ μη φύγετε από το σπίτι απλώς και μόνο επειδή δεν μπορείτε να τα πάτε καλά με τους γονείς σας . . . πώς θα μπορέσετε να τα πάτε καλά με τους άλλους ανθρώπους;»
[Πλαίσιο στις σελίδες 60, 61]
Είναι η Φυγή η Λύση;
Πάνω από ένα εκατομμύριο νεαροί φεύγουν από τα σπίτια τους κάθε χρόνο. Μερικοί φεύγουν για να ξεφύγουν από ανυπόφορες καταστάσεις—όπως η σωματική ή η σεξουαλική κακοποίηση. Αλλά συνήθως, οι νεαροί φεύγουν από το σπίτι εξαιτίας των διαφωνιών που έχουν με τους γονείς πάνω σε θέματα όπως τι ώρα θα πρέπει να βρίσκονται στο σπίτι, οι βαθμοί στο σχολείο, οι μικροδουλειές στο σπίτι και η εκλογή των φίλων.
Ίσως να μη συμφωνείς με τη νοοτροπία και τον τρόπο σκέψης των γονέων σου σε ορισμένα ζητήματα. Αλλά, έχεις σκεφτεί το γεγονός ότι οι γονείς σου έχουν ευθύνη ενώπιον του Ιεχωβά να σε αναθρέψουν ‘με τη διαπαιδαγώγηση και τη νουθεσία του Ιεχωβά’; (Εφεσίους 6:4, ΜΝΚ) Γι’ αυτό και επιμένουν να πηγαίνεις μαζί τους σε θρησκευτικές συναθροίσεις και δραστηριότητες ή ακόμα και περιορίζουν την παρέα που κάνεις με άλλους νεαρούς. (1 Κορινθίους 15:33) Είναι αυτός λόγος για να επαναστατήσεις και να φύγεις από το σπίτι; Κι εσύ, επίσης, έχεις μια ευθύνη ενώπιον του Θεού: «Τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα».—Εφεσίους 6:1-3.
Επιπλέον, τα προβλήματα δεν λύνονται με τη φυγή. «Η φυγή το μόνο που κάνει είναι να σου δημιουργεί κι άλλα προβλήματα», λέει η Έιμι, που έφυγε από το σπίτι της όταν ήταν 14 χρονών. Η Μάργκαρετ Ο. Χάιντ λέει στο βιβλίο της My Friend Wants to Run Away (Ο Φίλος Μου Θέλει να Φύγει από το Σπίτι Του): «Απ’ όσους εγκαταλείπουν το σπίτι τους, λίγοι καταφέρνουν να βρουν δουλειά και να τα βγάλουν πέρα. Για τους περισσότερους, όμως, η ζωή είναι χειρότερη απ’ ό,τι ήταν πριν φύγουν από το σπίτι». Και το περιοδικό ’Teen σημειώνει: «Οι έφηβοι δεν βρίσκουν την ελευθερία στους δρόμους. Αντί γι’ αυτήν, βρίσκουν άλλους—σαν κι αυτούς—που είτε έχουν φύγει είτε τους έχουν διώξει από το σπίτι τους και ζουν σε εγκαταλειμμένα κτίρια, όπου δεν είναι καθόλου προστατευμένοι από βιαστές και κακοποιούς. Βρίσκουν, επίσης, πολλούς ανθρώπους των οποίων η βρώμικη απασχόληση είναι να εκμεταλλεύονται τα νεαρά άτομα—και οι έφηβοι που το σκάνε από τα σπίτια τους είναι εύκολος στόχος».
Αφού εγκατέλειψε το σπίτι της, η Έιμι, έγινε «φίλη» μ’ έναν 22χρονο ο οποίος την υποχρέωνε να πληρώνει για τη διαμονή της «με το να έχει σεξουαλικές σχέσεις μ’ αυτόν και με εννιά φίλους του». Επίσης, η Έιμι «μεθούσε και έπαιρνε πολλά ναρκωτικά». Ένα άλλο κορίτσι, που ονομάζεται Σάντι, κακοποιήθηκε σεξουαλικά από το θετό παππού της, και γι’ αυτό έφυγε από το σπίτι της. Έγινε πόρνη, ζούσε στους δρόμους και κοιμόταν στα παγκάκια των πάρκων ή όπου αλλού έβρισκε. Αυτά τα πράγματα συμβαίνουν συνήθως σε πολλούς νεαρούς που φεύγουν από το σπίτι τους.
Οι περισσότεροι απ’ αυτούς που φεύγουν από το σπίτι τους δεν έχουν κάποια ειδικότητα για να βρουν δουλειά. Και συνήθως, δεν έχουν ούτε τα χαρτιά που χρειάζονται για να προσληφθούν σε μια δουλειά: πιστοποιητικό γέννησης, κάποια κοινωνική ασφάλιση και μόνιμη διεύθυνση. «Έπρεπε να κλέβω και να ζητιανεύω στους δρόμους», λέει ο Λούις, «κυρίως, όμως, έκλεβα γιατί κανείς δεν σου δίνει τίποτα εκεί έξω». Περίπου το 60 τοις εκατό των νεαρών ατόμων που φεύγουν από το σπίτι τους είναι κορίτσια, πολλά από τα οποία γίνονται πόρνες για να ζήσουν. Πορνογράφοι, έμποροι ναρκωτικών και σωματέμποροι συχνάζουν σε σταθμούς λεωφορείων, ψάχνοντας να βρουν νεαρούς που έχουν φύγει από το σπίτι τους και να τους εκμεταλλευτούν. Μπορεί να προσφέρουν στους φοβισμένους νεαρούς κάποιο μέρος για να κοιμούνται και φαγητό για να τρώνε. Μπορεί μάλιστα να τους δώσουν ό,τι τους έλειπε στο σπίτι—το αίσθημα ότι είναι αγαπητοί.
Με τον καιρό, ωστόσο, αυτοί οι «ευεργέτες» ζητούν πληρωμή. Και αυτό μπορεί να σημαίνει να ζητήσουν απ’ αυτά τα άτομα να εργάζονται γι’ αυτούς ως πόρνες, να συμμετέχουν σε σεξουαλικές διαστροφές ή να ποζάρουν για πορνογραφικές φωτογραφίες. Δεν είναι καθόλου παράξενο που πολλοί απ’ αυτούς που φεύγουν από το σπίτι τους καταλήγουν να τραυματιστούν σοβαρά—ακόμα και να βρουν το θάνατο.
Αξίζει, λοιπόν, να κάνεις κάθε δυνατή προσπάθεια—κι αυτό σημαίνει όχι μόνο μια φορά—για να μιλήσεις με τους γονείς σου. Πες τους πώς αισθάνεσαι και τι σου συμβαίνει. (Βλέπε Κεφάλαια 2 και 3.) Σε περιπτώσεις σωματικής και σεξουαλικής κακοποίησης, μπορεί να χρειαστεί βοήθεια από άτομα έξω από τον οικογενειακό κύκλο.
Όπως κι αν έχουν τα πράγματα, μίλησε, μη φεύγεις από το σπίτι σου. Ακόμα κι αν η ζωή στο σπίτι δεν είναι ιδανική, να θυμάσαι ότι τα πράγματα μπορεί να χειροτερέψουν όταν το σκάσεις.
[Εικόνες στη σελίδα 59]
Μπορείς να μάθεις στο σπίτι σου να χειρίζεσαι τις υποθέσεις του σπιτιού, πράγμα που θα σου χρειαστεί όταν θα ζήσεις μόνος σου