Έχετε το Δικαίωμα να Επιλέξετε

Μια σύγχρονη ιατρική μέθοδος (που ονομάζεται ανάλυση κινδύνων/ωφελειών) διευκολύνει τους γιατρούς και τους ασθενείς να συνεργάζονται για την αποφυγή της θεραπείας με αίμα. Οι γιατροί σταθμίζουν διάφορους παράγοντες, όπως τους κινδύνους από κάποιο φάρμακο ή κάποια επέμβαση, καθώς και τις πιθανές ωφέλειες. Σ’ αυτή την ανάλυση μπορούν να συμμετέχουν και οι ασθενείς.

Ας πάρουμε ένα παράδειγμα που μπορούν να κατανοήσουν οι άνθρωποι σε πολλά μέρη: τη χρόνια αμυγδαλίτιδα. Αν αντιμετωπίζετε αυτό το πρόβλημα, προφανώς θα πάτε στο γιατρό. Μάλιστα, μπορεί να πάτε σε δυο γιατρούς, αφού οι ειδικοί σε θέματα υγείας συχνά συστήνουν να παίρνετε και μια δεύτερη γνώμη. Ο ένας μπορεί να σας συστήσει να κάνετε εγχείρηση. Σας εξηγεί τι σημαίνει αυτό: πόσο θα μείνετε στο νοσοκομείο, πόσο θα πονέσετε και πόσο θα σας κοστίσει. Σχετικά με τους κινδύνους, σας λέει ότι δεν παρουσιάζεται συχνά σοβαρή αιμορραγία, και ο θάνατος από τέτοια εγχείρηση είναι πολύ σπάνιος. Αλλά ο γιατρός, στον οποίο πάτε για μια δεύτερη γνώμη, σας προτρέπει να δοκιμάσετε τη θεραπεία με αντιβιοτικά. Σας εξηγεί τι είδους φάρμακο θα πάρετε, πόσες είναι οι πιθανότητες επιτυχίας και πόσα είναι τα έξοδα. Σχετικά με τους κινδύνους, σας λέει ότι πολύ λίγοι ασθενείς που παίρνουν αυτό το φάρμακο παρουσιάζουν παρενέργειες επικίνδυνες για τη ζωή τους.

Προφανώς, ο κάθε ικανός γιατρός εξέτασε τους κινδύνους και τις ωφέλειες, αλλά τώρα εσείς πρέπει να σταθμίσετε τους κινδύνους και τις πιθανές ωφέλειες, καθώς και άλλους παράγοντες που εσείς γνωρίζετε καλύτερα από κάθε άλλον. (Εσείς είστε στην καλύτερη θέση να αναλύσετε ορισμένες πτυχές του ζητήματος, λόγου χάρη τη συναισθηματική και πνευματική σας δύναμη, τα οικονομικά της οικογένειας, την επίδραση στην οικογένεια, καθώς και τις δικές σας ηθικές αρχές.) Κατόπιν θα κάνετε μια επιλογή. Το πιθανό είναι ότι θα παράσχετε συναίνεση κατόπιν διαφώτισης για τη μια θεραπεία και θα απορρίψετε την άλλη.

Το ίδιο θα συνέβαινε αν ήταν το παιδί σας που έπασχε από χρόνια αμυγδαλίτιδα. Οι κίνδυνοι, οι ωφέλειες και οι θεραπευτικές αγωγές θα αναλύονταν σ’ εσάς, τους στοργικούς γονείς, που επηρεάζεστε πιο άμεσα από οποιονδήποτε άλλον και οι οποίοι θα είστε υπεύθυνοι να αντιμετωπίσετε τα αποτελέσματα. Αφού εξετάζατε όλες τις πλευρές, θα μπορούσατε να κάνετε μια επιλογή κατόπιν διαφώτισης γι’ αυτό το ζήτημα που περιλαμβάνει την υγεία του παιδιού σας ή ακόμη και τη ζωή του. Ίσως να παρείχατε τη συναίνεσή σας για την εγχείρηση, που εμπερικλείει κινδύνους. Άλλοι γονείς μπορεί να διάλεγαν τα αντιβιοτικά, που εμπερικλείουν τους δικούς τους κινδύνους. Όπως διαφέρουν οι συμβουλές των γιατρών, έτσι διαφέρουν και οι απόψεις των ασθενών ή των γονέων σχετικά με το τι είναι καλύτερο. Αυτό είναι ένα αυτονόητο χαρακτηριστικό της επιλογής κατόπιν διαφώτισης (η οποία περιλαμβάνει κινδύνους και ωφέλειες).

Τι θα πούμε για τη χρήση του αίματος; Κανένα άτομο που εξετάζει αντικειμενικά τα γεγονότα δεν μπορεί να αρνηθεί ότι οι μεταγγίσεις αίματος εμπερικλείουν πολλούς κινδύνους. Ο Δρ Τσαρλς Χάγκινς, που είναι διευθυντής της υπηρεσίας μεταγγίσεων στο μεγάλο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης, το ξεκαθάρισε αυτό: «Το αίμα ποτέ δεν ήταν πιο ασφαλές απ’ ό,τι σήμερα. Αλλά πρέπει αναπόφευκτα να θεωρείται μη ασφαλές. Είναι η πιο επικίνδυνη ουσία που χρησιμοποιούμε στην ιατρική».—Το Περιοδικό Μπόστον Γκλόουμπ (The Boston Globe Magazine), 4 Φεβρουαρίου 1990.

Είναι, λοιπόν, βάσιμη η συμβουλή που έχει δοθεί στο ιατρικό προσωπικό: «Είναι αναγκαίο να επανεκτιμήσουμε, όχι μόνο τις ωφέλειες, αλλά και τους κινδύνους της μετάγγισης αίματος, και να αναζητήσουμε εναλλακτικές λύσεις». (Τα πλάγια γράμματα δικά μας.)—Περιεγχειρητική Μετάγγιση Ερυθρών Αιμοσφαιρίων (Perioperative Red Cell Transfusion), συνέδριο των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας, 27–29 Ιουνίου 1988.

Οι γιατροί μπορεί να διαφωνούν σ’ ό,τι αφορά τις ωφέλειες ή τους κινδύνους της χρήσης αίματος. Ένας γιατρός μπορεί να κάνει πολλές μεταγγίσεις και να είναι πεπεισμένος ότι αξίζει να το διακινδυνεύσει κανείς. Κάποιος άλλος μπορεί να πιστεύει ότι δεν δικαιολογείται να το διακινδυνεύσει, επειδή έχει πετύχει καλά αποτελέσματα χωρίς να χρησιμοποιεί αίμα. Τελικά όμως, εσείς, ο ασθενής ή ο γονέας, πρέπει να αποφασίσετε. Γιατί εσείς; Επειδή σ’ εσάς (ή στο παιδί σας) ανήκει το σώμα, η ζωή, η ηθική και η εξαιρετικά σπουδαία σχέση με τον Θεό—πράγματα που σχετίζονται μ’ αυτό το ζήτημα.

Μερικοί ασθενείς συνάντησαν αντίσταση όταν προσπάθησαν να ασκήσουν αυτό το δικαίωμά τους. Αυτή η αντίσταση θα μπορούσε να προέρχεται από ένα φίλο, που εμμένει στην άποψή του για την αμυγδαλεκτομή ή τα αντιβιοτικά. Ή κάποιος γιατρός μπορεί να είναι πεπεισμένος για την ορθότητα της συμβουλής του. Θα μπορούσε να έχει διαφωνήσει ακόμη κι ένας υπεύθυνος νοσοκομείου, βασιζόμενος σε νομικά ή οικονομικά συμφέροντα.

«Πολλοί ορθοπεδικοί προτιμούν να μην κάνουν επεμβάσεις σε [Μάρτυρες] ασθενείς», λέει ο Δρ Καρλ Λ. Νέλσον. «Εμείς πιστεύουμε ότι ο ασθενής έχει το δικαίωμα να μη δεχτεί οποιαδήποτε μορφή ιατρικής θεραπείας. Αν είναι τεχνικά δυνατό να γίνει μια εγχείρηση με ασφάλεια, αποκλείοντας ταυτόχρονα μια συγκεκριμένη θεραπευτική αγωγή, λόγου χάρη τη μετάγγιση, τότε αυτή η εγχείρηση θα πρέπει να προσφέρεται ως εναλλακτική λύση».—Το Περιοδικό για τις Εγχειρήσεις στα Οστά και στις Αρθρώσεις (The Journal of Bone and Joint Surgery), Μάρτιος 1986.

Ο ασθενής που δείχνει κατανόηση για το γιατρό του δεν θα τον πιέσει να χρησιμοποιήσει μια θεραπευτική αγωγή στην οποία δεν είναι ειδικευμένος. Αλλά, όπως σημείωσε ο Δρ Νέλσον, πολλοί αφοσιωμένοι γιατροί μπορούν να ενεργήσουν σε αρμονία με τα πιστεύω του ασθενή. Ένας Γερμανός αξιωματούχος συμβούλευσε: «Ο γιατρός δεν μπορεί να αρνηθεί να παράσχει βοήθεια . . . σκεπτόμενος ότι, στην περίπτωση ενός Μάρτυρα του Ιεχωβά, δεν έχει στη διάθεσή του όλες τις ιατρικές εναλλακτικές λύσεις. Εξακολουθεί να έχει καθήκον να παράσχει βοήθεια ακόμη κι όταν οι διαθέσιμες μέθοδοι είναι λιγότερες». (Ο Γυναικολόγος [Der Frauenarzt], Μάιος–Ιούνιος 1983) Παρόμοια, τα νοσοκομεία δεν λειτουργούν απλώς για να κερδίζουν χρήματα, αλλά για να εξυπηρετούν όλους τους ανθρώπους χωρίς διακρίσεις. Ο Καθολικός θεολόγος Ρίτσαρντ Τζ. Ντιβάιν δηλώνει: «Μολονότι το νοσοκομείο πρέπει να καταβάλλει κάθε άλλη ιατρική προσπάθεια για να διατηρήσει τη ζωή και την υγεία του ασθενή, πρέπει να διασφαλίζει το γεγονός ότι η ιατρική περίθαλψη δεν παραβιάζει τη συνείδησή [του]. Επιπρόσθετα, πρέπει να αποφεύγει κάθε είδους εξαναγκασμό—από τη χρήση πλάγιων μεθόδων για να πειστεί ο ασθενής, μέχρι τη λήψη δικαστικής απόφασης για την επιβολή μετάγγισης αίματος».—Ιατρική Πρόοδος (Health Progress), Ιούνιος 1989.

ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ

Πολλοί συμφωνούν ότι το δικαστήριο δεν είναι κατάλληλο μέρος για να διευθετούνται προσωπικά ιατρικά ζητήματα. Πώς θα αισθανόσασταν αν διαλέγατε τη θεραπεία με αντιβιοτικά, αλλά κάποιος πήγαινε στο δικαστήριο για να σας αναγκάσει να κάνετε αμυγδαλεκτομή; Ένας γιατρός μπορεί να θέλει να σας παράσχει την περίθαλψη που νομίζει ότι είναι η καλύτερη, αλλά δεν έχει καθήκον να ζητήσει δικαστική υποστήριξη για να καταπατήσει τα βασικά σας δικαιώματα. Και αφού η Αγία Γραφή θέτει την αποχή από αίμα στο ίδιο επίπεδο, από ηθική πλευρά, με την αποφυγή της ανηθικότητας, το να αναγκάσει κανείς ένα Χριστιανό να πάρει αίμα θα ισοδυναμούσε με αναγκαστικό σεξ—με βιασμό.—Πράξεις 15:28, 29.

Ωστόσο, το βιβλίο Συναίνεση Κατόπιν Διαφώτισης για Μετάγγιση Αίματος (Informed Consent for Blood Transfusion) (1989) αναφέρει ότι μερικά δικαστήρια δυσαρεστούνται τόσο πολύ όταν κάποιος ασθενής είναι πρόθυμος να διακινδυνεύσει λόγω των θρησκευτικών του δικαιωμάτων, «ώστε κατασκευάζουν κάποια νομική εξαίρεση—νομική φαντασία, αν θέλετε—για να επιτρέψουν να γίνει μετάγγιση αίματος». Ίσως προσπαθήσουν να το δικαιολογήσουν αυτό λέγοντας ότι υπάρχει εγκυμοσύνη ή ότι υπάρχουν παιδιά που πρέπει να τύχουν φροντίδας. «Αυτά τα πράγματα αποτελούν νομική φαντασία», λέει το βιβλίο. «Οι ικανοί για δικαιοπραξία ενήλικοι έχουν το δικαίωμα να μη δεχτούν κάποια θεραπευτική αγωγή».

Μερικοί που επιμένουν στη μετάγγιση αίματος αγνοούν το γεγονός ότι οι Μάρτυρες δεν απορρίπτουν κάθε θεραπευτική αγωγή. Απορρίπτουν μόνο μία αγωγή, η οποία, όπως λένε και οι ίδιοι οι ειδικοί, είναι γεμάτη κινδύνους. Συνήθως, ένα ιατρικό πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί με ποικίλους τρόπους. Ο ένας τρόπος εμπερικλείει τον άλφα κίνδυνο, ενώ ο άλλος τρόπος το βήτα. Μπορεί ένα δικαστήριο ή ένας γιατρός που φέρεται ‘πατρικά’ να καθορίσει ποια είναι «τα καλύτερα συμφέροντά σας»; Εσείς είστε που πρέπει να το κρίνετε αυτό. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά υποστηρίζουν με σταθερότητα ότι δεν θέλουν να αποφασίζει κανένας άλλος για τους ίδιους· αυτή είναι η προσωπική τους ευθύνη απέναντι στον Θεό.

Αν ένα δικαστήριο σας επέβαλλε μια αποκρουστική θεραπευτική αγωγή, πώς θα επηρέαζε αυτό τη συνείδησή σας και τη θέλησή σας για ζωή, που αποτελεί βασικό στοιχείο για εσάς; Ο Δρ Κόνραντ Ντρέμπινγκερ έγραψε: «Σίγουρα, μόνο από παροδηγημένη ιατρική φιλοδοξία θα ανάγκαζε κανείς έναν ασθενή να δεχτεί μια συγκεκριμένη θεραπευτική αγωγή που παραβιάζει τη συνείδησή του, προκειμένου να τον νοσηλεύσει σωματικά, καταφέροντας όμως ταυτόχρονα ένα θανάσιμο πλήγμα στον ψυχικό του κόσμο».—Ο Πρακτικός Γιατρός (Der Praktische Arzt), Ιούλιος 1978.

ΣΤΟΡΓΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

Οι δικαστικές υποθέσεις σχετικά με το αίμα περιλαμβάνουν κυρίως παιδιά. Σε μερικές περιπτώσεις, όταν οι στοργικοί γονείς ζήτησαν με όλο το σεβασμό να μη χρησιμοποιηθεί αίμα, μερικά μέλη του ιατρικού προσωπικού προσπάθησαν να εξασφαλίσουν δικαστική υποστήριξη για να χορηγήσουν αίμα. Φυσικά, οι Χριστιανοί συμφωνούν με τους νόμους ή τις δικαστικές ενέργειες που σκοπό έχουν να εμποδίσουν την κακομεταχείριση ή την παραμέληση των παιδιών. Ίσως να έχετε διαβάσει για περιπτώσεις στις οποίες κάποιος γονέας φέρθηκε με κτηνωδία στο παιδί του ή δεν φρόντισε να του παρασχεθεί καθόλου ιατρική περίθαλψη. Πόσο τραγικό είναι αυτό! Είναι σαφές ότι το Κράτος μπορεί και πρέπει να επεμβαίνει για να προστατεύσει το παραμελημένο παιδί. Εντούτοις, είναι εύκολο να διακρίνει κανείς πόσο διαφορετική είναι η περίπτωση όταν ένας γεμάτος ενδιαφέρον γονέας ζητάει υψηλής ποιότητας ιατρική θεραπεία χωρίς αίμα.

Συνήθως, αυτές οι δικαστικές υποθέσεις έχουν να κάνουν με κάποιο παιδί που βρίσκεται στο νοσοκομείο. Πώς έφτασε εκεί το παιδί, και γιατί; Σχεδόν πάντοτε, οι γεμάτοι ενδιαφέρον γονείς ήταν που πήγαν εκεί το παιδί τους για να του παρασχεθεί περίθαλψη ποιότητας. Όπως ο Ιησούς ενδιαφερόταν για τα παιδιά, έτσι και οι Χριστιανοί γονείς νοιάζονται για τα παιδιά τους. Η Αγία Γραφή μιλάει για μια ‘μητέρα που περιθάλπει τα παιδιά της’. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά τρέφουν τέτοια βαθιά αγάπη για τα παιδιά τους.—1 Θεσσαλονικείς 2:7, ΚΔΤΚ· Ματθαίος 7:11· 19:13-15.

Φυσιολογικά, όλοι οι γονείς παίρνουν αποφάσεις που επηρεάζουν την ασφάλεια και τη ζωή των παιδιών τους: Θα χρησιμοποιήσει η οικογένεια υγραέριο ή πετρέλαιο για τη θέρμανση του σπιτιού; Θα πάρουν μαζί τους το παιδί όταν θα ταξιδέψουν μακριά με το αυτοκίνητο; Θα πάει το παιδί για κολύμπι; Αυτού του είδους τα ζητήματα εμπερικλείουν κινδύνους, ακόμη και μερικούς κινδύνους για τη ζωή των παιδιών. Αλλά η κοινωνία αναγνωρίζει την ικανότητα κρίσης των γονέων, και γι’ αυτό οι γονείς έχουν τον κύριο λόγο σ’ όλες σχεδόν τις αποφάσεις που επηρεάζουν τα παιδιά τους.

Το 1979, το Ανώτατο Δικαστήριο των Η.Π.Α. δήλωσε ξεκάθαρα: «Η νομική αντίληψη περί οικογένειας βασίζεται στην προϋπόθεση ότι οι γονείς έχουν ό,τι δεν έχει το παιδί, όσον αφορά την ωριμότητα, την πείρα και την ικανότητα κρίσης που απαιτούνται για τη λήψη δύσκολων αποφάσεων στη ζωή. . . . Το γεγονός και μόνο ότι η απόφαση του γονέα [σε κάποιο ιατρικό ζήτημα] εμπερικλείει κινδύνους δεν μεταβιβάζει αυτόματα την εξουσία λήψης αποφάσεων από τους γονείς σε κάποια υπηρεσία ή σε κάποιον αξιωματούχο του κράτους».—Πάραμ κατά Τζ. Ρ. (Parham v. J.R.)

Την ίδια εκείνη χρονιά, το Εφετείο της Νέας Υόρκης εξέδωσε την ακόλουθη απόφαση: «Ο πιο σπουδαίος παράγοντας για να καθοριστεί αν το παιδί στερείται επαρκούς ιατρικής περίθαλψης . . . είναι το αν οι γονείς έχουν παράσχει μια αποδεκτή μέθοδο ιατρικής θεραπείας για το παιδί τους, στο φως όλων των υπαρχόντων περιστάσεων. Αυτό το ζήτημα δεν μπορεί να το διατυπώσει κανείς, ρωτώντας αν ο γονέας πήρε ‘σωστή’ ή ‘εσφαλμένη’ απόφαση, γιατί η σημερινή κατάσταση που επικρατεί στην εφαρμοσμένη ιατρική, παρά τις τεράστιες προόδους της, πολύ σπάνια μας επιτρέπει να φτάνουμε σε τέτοια οριστικά συμπεράσματα. Ούτε μπορεί ένα δικαστήριο να υποκαταστήσει το γονέα».—Περί Χοφμπάουερ (In re Hofbauer).

Θυμηθείτε το παράδειγμα των γονέων που επιλέγουν ανάμεσα στην εγχείρηση και στα αντιβιοτικά. Η κάθε αγωγή έχει τους δικούς της κινδύνους. Οι στοργικοί γονείς έχουν την ευθύνη να σταθμίσουν τους κινδύνους, τις ωφέλειες, καθώς και άλλους παράγοντες, και κατόπιν να κάνουν την επιλογή τους. Σε σχέση μ’ αυτό, ο Δρ Τζον Σάμιουελς (Νέα για την Αναισθησιολογία, Οκτώβριος 1989) συνέστησε να εξεταστεί το έντυπο Οδηγίες για το Δικαστή Αναφορικά με Ιατρικές Εντολές που Επηρεάζουν Παιδιά (Guides to the Judge in Medical Orders Affecting Children), το οποίο έπαιρνε την εξής θέση:

«Η ιατρική γνώση δεν έχει προοδεύσει αρκετά, ώστε να μπορεί να προβλέψει ο γιατρός με λογική βεβαιότητα το αν θα ζήσει ή αν θα πεθάνει ο ασθενής του . . . Αν υπάρχει περιθώριο εκλογής διαδικασίας—αν, για παράδειγμα, ο γιατρός συνιστά μια διαδικασία που έχει 80 τοις εκατό πιθανότητα επιτυχίας, την οποία όμως οι γονείς δεν εγκρίνουν, ενώ συγχρόνως οι γονείς δεν φέρνουν αντίρρηση για μια διαδικασία που έχει μόνο 40 τοις εκατό πιθανότητα επιτυχίας—ο γιατρός πρέπει να ακολουθήσει την πορεία που είναι μεν ιατρικώς πιο επικίνδυνη, αλλά εγκρίνεται από τους γονείς».

Λόγω των πολλών θανάσιμων κινδύνων της χρήσης αίματος οι οποίοι έχουν αποκαλυφθεί, και επειδή υπάρχουν εναλλακτικές μέθοδοι θεραπείας, δεν υπάρχουν πιθανότητες να είναι η αποφυγή του αίματος ακόμη και λιγότερο επικίνδυνη;

Οι Χριστιανοί θα σταθμίσουν πολλούς παράγοντες αν το παιδί τους χρειαστεί εγχείρηση. Κάθε επέμβαση, είτε χρησιμοποιηθεί αίμα είτε όχι, εμπερικλείει κινδύνους. Ποιος χειρουργός δίνει εγγυήσεις; Οι γονείς μπορεί να ξέρουν ότι ορισμένοι επιδέξιοι γιατροί έχουν σημειώσει αξιοσημείωτη επιτυχία, κάνοντας εγχειρήσεις χωρίς αίμα σε παιδιά Μαρτύρων. Γι’ αυτό, ακόμη κι αν ένας γιατρός ή ένας υπεύθυνος νοσοκομείου έχει διαφορετική προτίμηση, αντί να ξεκινήσει μια διόλου ευχάριστη και χρονοβόρα δικαστική μάχη, δεν είναι λογικό να συνεργαστεί με τους στοργικούς γονείς; Ή οι γονείς μπορεί να πάνε το παιδί τους σε κάποιο άλλο νοσοκομείο, όπου το προσωπικό έχει την πείρα και την προθυμία να χειριστεί τέτοιες περιπτώσεις. Στην πραγματικότητα, η θεραπεία χωρίς αίμα έχει περισσότερες πιθανότητες να είναι περίθαλψη ποιότητας, γιατί μπορεί να βοηθήσει την οικογένεια να ‘επιτύχει θεμιτούς στόχους, ιατρικούς και μη’, όπως σημειώσαμε νωρίτερα.

[Πλαίσιο στη σελίδα 18]

ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΝΟΜΙΚΕΣ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ

Ίσως αναρωτηθείτε: ‘Γιατί μερικοί γιατροί και μερικά νοσοκομεία σπεύδουν να εξασφαλίσουν δικαστική διαταγή για να χορηγήσουν αίμα;’ Σε μερικά μέρη ο συνήθης λόγος είναι επειδή φοβούνται ότι θα θεωρηθούν νομικά υπεύθυνοι.

Δεν υπάρχει βάση για τέτοια ανησυχία όταν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά επιλέγουν να μη χρησιμοποιηθεί αίμα στη νοσηλεία τους. Ένας γιατρός στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο Άλμπερτ Αϊνστάιν (Η.Π.Α.) γράφει: «Οι περισσότεροι [Μάρτυρες] υπογράφουν με προθυμία το έγγραφο του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου που απαλλάσσει τους γιατρούς και τα νοσοκομεία από την ευθύνη, και πολλοί έχουν πάνω τους μια [κάρτα] Ιατρική[ς] Προειδοποίηση[ς]. Ένα έγγραφο ‘Άρνησης Αποδοχής Παραγώγων Αίματος’, που φέρει σωστή υπογραφή και ημερομηνία, αποτελεί έγκυρη συμφωνία και είναι νομικά δεσμευτικό».—Νέα για την Αναισθησιολογία (Anesthesiology News), Οκτώβριος 1989.

Ναι, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δείχνουν συνεργατικότητα προσφέροντας τη νομική διαβεβαίωση ότι ο γιατρός ή το νοσοκομείο δεν θα θεωρηθούν υπεύθυνοι επειδή πρόσφεραν τη ζητούμενη θεραπεία χωρίς αίμα. Όπως προτείνουν οι ειδικοί στον τομέα της ιατρικής, κάθε Μάρτυρας έχει πάνω του μια Δήλωση για Ιατρική Περίθαλψη. Αυτή η δήλωση ανανεώνεται και υπογράφεται κάθε χρόνο.

Το Μάρτιο του 1990, το Ανώτατο Δικαστήριο του Οντάριο, στον Καναδά, υποστήριξε μια απόφαση που επιδοκίμαζε τη χρήση αυτού του εντύπου: «Αυτή η κάρτα αποτελεί γραπτή διακήρυξη μιας έγκυρης θέσης, την οποία μπορεί να πάρει νόμιμα ο κάτοχος της κάρτας, επιβάλλοντας ένα γραπτό περιορισμό στη συμφωνία του με το γιατρό». Στο έντυπο Ιατρική Δεοντολογία (Medicinsk Etik) (1985), ο καθηγητής Ντάνιελ Άντερσεν έγραψε: «Αν υπάρχει μια σαφής γραπτή δήλωση του ασθενή που να λέει ότι αυτός είναι Μάρτυρας του Ιεχωβά και δεν θέλει αίμα άσχετα με τις περιστάσεις, ο σεβασμός για την αυτονομία του ασθενή απαιτεί να γίνει σεβαστή αυτή η επιθυμία του, σαν να την είχε εκφράσει προφορικά».

Οι Μάρτυρες υπογράφουν και έγγραφα συναίνεσης που έχουν τα νοσοκομεία. Ένα τέτοιο έγγραφο που χρησιμοποιείται σε κάποιο νοσοκομείο στο Φράιμπουργκ της Γερμανίας έχει ειδικό χώρο, στον οποίο ο γιατρός μπορεί να γράψει τις πληροφορίες που έδωσε στον ασθενή σχετικά με τη θεραπευτική αγωγή. Κατόπιν, πάνω από την υπογραφή του γιατρού και του ασθενή, το έγγραφο προσθέτει: «Ως μέλος του θρησκευτικού σώματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά, αρνούμαι κατηγορηματικά να δεχτώ τη χρήση ξένου αίματος ή συστατικών του αίματος στη διάρκεια της εγχείρησης που θα μου γίνει. Γνωρίζω ότι, έτσι, η σχεδιασμένη και απαιτούμενη διαδικασία εμπερικλείει μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της πιθανής αιμορραγίας. Αφού έλαβα πλήρη εξήγηση ειδικά γι’ αυτό, ζητώ να γίνει η απαιτούμενη εγχείρηση χωρίς τη χρήση ξένου αίματος ή συστατικών του αίματος».—Καρδιά και Κυκλοφορικό, Αύγουστος 1987.

Στην πραγματικότητα, η θεραπεία χωρίς αίμα μπορεί να είναι λιγότερο επικίνδυνη. Αλλά το σπουδαίο σημείο είναι ότι οι Μάρτυρες ασθενείς απαλλάσσουν ευχαρίστως το ιατρικό προσωπικό από κάθε άσκοπη ανησυχία, ώστε να μπορεί να προβεί σε ό,τι είναι δεσμευμένο να κάνει, δηλαδή να βοηθάει τους ανθρώπους να γίνουν καλά. Απ’ αυτή τη συνεργασία ωφελούνται όλοι, όπως κατέδειξε ο Δρ Άγγελος Α. Καμπούρης στο «Σοβαρές Κοιλιακές Εγχειρήσεις σε Μάρτυρες του Ιεχωβά»:

«Ο χειρουργός θα πρέπει να θεωρεί δεσμευτική τη συμφωνία που γίνεται πριν από την εγχείρηση και να την ακολουθεί πιστά, άσχετα με την εξέλιξη των γεγονότων στη διάρκεια της εγχείρησης και μετά απ’ αυτήν. [Αυτό] κάνει τους ασθενείς να αποκτήσουν θετική άποψη για την εγχείρησή τους, και αποσπά την προσοχή του χειρουργού από τις νομικές και φιλοσοφικές ανησυχίες, στρέφοντάς την στις αντίστοιχες χειρουργικές και τεχνικές, πράγμα που του επιτρέπει να χειρουργεί ικανοποιητικά και να εξυπηρετεί τα καλύτερα συμφέροντα του ασθενή του».—Ο Αμερικανός Χειρουργός (The American Surgeon), Ιούνιος 1987.

[Πλαίσιο στη σελίδα 19]

«Η κατάχρηση της ιατρικής τεχνολογίας αποτελεί έναν κύριο παράγοντα στην αύξηση των δαπανών για την ιατρική περίθαλψη σήμερα. . . . Η μετάγγιση αίματος έχει ιδιαίτερη σπουδαιότητα, λόγω του κόστους της και λόγω των πιθανών μεγάλων κινδύνων. Γι’ αυτό, η Αμερικανική Συλλογική Επιτροπή για την Παροχή Έγκρισης στα Νοσοκομεία είπε ότι η μετάγγιση αίματος χρησιμοποιείται υπερβολικά, είναι πολύ επικίνδυνη και περιλαμβάνει την πιθανότητα για λάθη».—«Μετάγγιση» («Transfusion»), Ιούλιος–Αύγουστος 1989.

[Πλαίσιο στη σελίδα 20]

Ηνωμένες Πολιτείες: «Κάτι που τονίζει την αναγκαιότητα για συναίνεση του ασθενή είναι η ηθική αντίληψη περί ατομικής αυτονομίας, δηλαδή το γεγονός ότι τις αποφάσεις για την τύχη του πρέπει να τις παίρνει το ίδιο το άτομο. Η νομική βάση στην οποία στηρίζεται η απαίτηση για συναίνεση είναι ότι, η ιατρική ενέργεια που γίνεται χωρίς τη συναίνεση του ασθενή αποτελεί βιαιοπραγία».—«Συναίνεση Κατόπιν Διαφώτισης για Μετάγγιση Αίματος», 1989.

Γερμανία: «Το δικαίωμα αυτοδιάθεσης που έχει ο ασθενής είναι σπουδαιότερο από την αρχή περί παροχής βοήθειας και διατήρησης της ζωής. Ως αποτέλεσμα: δεν πρέπει να γίνεται μετάγγιση αίματος, όταν δεν θέλει ο ασθενής».—«Καρδιά και Κυκλοφορικό», Αύγουστος 1987.

Ιαπωνία: «Δεν υπάρχει η έννοια του ‘απόλυτου’ στον τομέα της ιατρικής. Οι γιατροί πιστεύουν ότι η πορεία της σύγχρονης επιστήμης είναι η καλύτερη και την ακολουθούν, αλλά δεν θα πρέπει να επιβάλλουν την κάθε της λεπτομέρεια στους ασθενείς, σαν κάτι το ‘απόλυτο’. Και οι ασθενείς, επίσης, πρέπει να έχουν την ελευθερία να επιλέξουν».—«Μινάμι Νίχον Σιμπούν», 28 Ιουνίου 1985.

[Πλαίσιο στη σελίδα 21]

«Έχω διαπιστώσει ότι οι οικογένειες [των Μαρτύρων του Ιεχωβά] χαρακτηρίζονται από ενότητα και στοργή», αναφέρει ο Δρ Λόρενς Σ. Φράνκελ. «Τα παιδιά έχουν πάρει μόρφωση και δείχνουν ενδιαφέρον και σεβασμό. . . . Μάλιστα, φαίνεται ότι συμμορφώνονται περισσότερο με τις υποδείξεις των γιατρών, πράγμα που μπορεί να φανερώνει την προσπάθειά τους να δείξουν ότι δέχονται την ιατρική παρέμβαση στο βαθμό που τους το επιτρέπουν τα πιστεύω τους».—Τμήμα Παιδιατρικής, Νοσοκομείο και Ινστιτούτο Ογκολογίας Μ. Ντ. Άντερσον, Χιούστον, Η.Π.Α., 1985.

[Πλαίσιο στη σελίδα 22]

«Φοβάμαι ότι δεν είναι ασυνήθιστο φαινόμενο», σχολιάζει ο Δρ Τζέιμς Λ. Φλέτσερ ο Νεότερος, «να αντικαθίσταται η ορθή ιατρική κρίση από την επαγγελματική υπεροψία. Οι θεραπευτικές αγωγές που θεωρούνται ‘οι καλύτερες σήμερα’ αλλάζουν ή απορρίπτονται αύριο. Τι είναι πιο επικίνδυνο, ένας ‘θρησκευόμενος γονέας’ ή ένας υπερόπτης γιατρός ο οποίος έχει την πεποίθηση ότι η αγωγή που προτείνει είναι απολύτως ζωτική;»—«Παιδιατρική» («Pediatrics»), Οκτώβριος 1988.