ΚΛΗΡΟΣ

Το ρίξιμο κλήρου αποτελεί αρχαίο έθιμο για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με αμφιλεγόμενα ζητήματα. Η μέθοδος που χρησιμοποιούσαν ήταν η εξής: Έριχναν βότσαλα ή μικρά κομματάκια ή πλακίδια από ξύλο ή πέτρα στην «ποδιά», τις πτυχές ενός ενδύματος που τις μάζευαν για να σχηματιστεί κοιλότητα, ή σε ένα αγγείο και τα κουνούσαν. Εκείνος του οποίου ο κλήρος έπεφτε έξω ή ανασυρόταν ήταν αυτός που εκλεγόταν. Το ρίξιμο κλήρου, όπως και ο όρκος, περιλάμβανε προσευχή. Με την προσευχή, είτε εκφραζόμενη είτε υποδηλούμενη, επιζητούσαν και ανέμεναν την παρέμβαση του Ιεχωβά. Ο κλήρος (εβρ., γκωράλ) χρησιμοποιείται κυριολεκτικά και μεταφορικά με την έννοια του “μεριδίου” ή της “μερίδας”.—Ιη 15:1· Ψλ 16:5· 125:3· Ησ 57:6· Ιερ 13:25.

Χρήσεις. Το εδάφιο Παροιμίες 16:33 λέει: «Στην ποδιά ρίχνεται ο κλήρος, αλλά κάθε απόφαση που παίρνεται μέσω αυτού είναι από τον Ιεχωβά». Στον Ισραήλ η κατάλληλη χρήση του κλήρου αποσκοπούσε στον τερματισμό μιας διένεξης: «Ο κλήρος παύει τις φιλονικίες και χωρίζει τους κραταιούς τον έναν από τον άλλον». (Παρ 18:18) Δεν τον χρησιμοποιούσαν για διασκέδαση ή ως τυχερό παιχνίδι. Δεν στοιχημάτιζαν ούτε ποντάριζαν—δεν υπήρχαν απώλειες ούτε κέρδη. Σκοπός του κλήρου δεν ήταν να πλουτίσει ο ναός ή οι ιερείς ούτε να συγκεντρωθούν χρήματα για φιλανθρωπίες. Αντίθετα, οι Ρωμαίοι στρατιώτες είχαν κατά νου το ιδιοτελές κέρδος όταν, όπως προειπώθηκε στο εδάφιο Ψαλμός 22:18, έριξαν κλήρο για τα ενδύματα του Ιησού.—Ματ 27:35.

Το τράβηγμα κλήρων αναφέρεται πρώτη φορά στην Αγία Γραφή σε σχέση με την επιλογή του κατσικιού για τον Ιεχωβά και του κατσικιού για τον Αζαζήλ την Ημέρα της Εξιλέωσης. (Λευ 16:7-10) Την εποχή του Ιησού αυτή η διαδικασία λάβαινε χώρα στο ναό του Ηρώδη όπου ο αρχιερέας τραβούσε από ένα δοχείο δύο κλήρους κατασκευασμένους, όπως λέγεται, από ξύλο πύξου ή χρυσάφι. Στη συνέχεια, οι κλήροι, στους οποίους αναγραφόταν αντίστοιχα «Για τον Ιεχωβά» και «Για τον Αζαζήλ», τοποθετούνταν στα κεφάλια των κατσικιών.

Κλήρος τραβήχτηκε για να καθοριστεί η σειρά υπηρεσίας των 24 υποδιαιρέσεων του ιερατείου στο ναό. (1Χρ 24:5-18) Σε αυτή την περίπτωση ο γραμματέας των Λευιτών έγραψε τα ονόματα των κεφαλών των πατρικών οίκων και αυτά προφανώς επιλέχθηκαν το ένα μετά το άλλο. Επίσης, με τον ίδιο τρόπο κληρώθηκαν οι Λευίτες που θα υπηρετούσαν στο ναό ως υμνωδοί, πυλωροί, θησαυροφύλακες, και ούτω καθεξής. (1Χρ 24:31· κεφ. 25, 26· Λου 1:8, 9) Μετά την επιστροφή από την εξορία χρησιμοποιήθηκε κλήρος για να καθοριστεί πώς θα γινόταν η προμήθεια ξύλων για την υπηρεσία του ναού, καθώς και ποιοι έπρεπε να μετακομίσουν στην Ιερουσαλήμ.—Νε 10:34· 11:1.

Μολονότι οι κλήροι δεν μνημονεύονται άμεσα σε σχέση με το Ουρίμ και το Θουμμίμ, τα οποία τοποθέτησε ο Μωυσής μέσα στο περιστήθιο του αρχιερέα (Λευ 8:7-9), και μολονότι δεν είναι γνωστό τι ακριβώς ήταν το Ουρίμ και το Θουμμίμ, εντούτοις αυτά χρησιμοποιούνταν για την επίλυση προβλημάτων όπως χρησιμοποιούνταν δύο κλήροι. Το Ουρίμ και το Θουμμίμ φαίνεται να συνδέονται με το ρίξιμο κλήρου στα εδάφια 1 Σαμουήλ 14:41, 42. Μερικές φορές αναφέρονται ως ιεροί κλήροι. Όταν ανέκυπτε κάποιο ζήτημα εθνικής σημασίας, σχετικά με το οποίο δεν μπορούσε να ληφθεί απόφαση, ο αρχιερέας στεκόταν ενώπιον του Ιεχωβά και εξακρίβωνε την απόφασή Του μέσω αυτών των ιερών κλήρων.

Ο Ιεχωβά πρόσταξε να διαμοιραστεί η Υποσχεμένη Γη μεταξύ των 12 φυλών με ρίξιμο κλήρου. (Αρ 26:55, 56) Το βιβλίο του Ιησού του Ναυή αναφέρεται διεξοδικά σε αυτή τη διαδικασία, η δε λέξη «κλήρος» εμφανίζεται πάνω από 20 φορές στα κεφάλαια 14 ως 21. Η κλήρωση έγινε ενώπιον του Ιεχωβά στη σκηνή της συνάντησης στη Σηλώ υπό την εποπτεία του Ιησού του Ναυή και του Αρχιερέα Ελεάζαρ. (Ιη 17:4· 18:6, 8) Οι Λευιτικές πόλεις επιλέχθηκαν επίσης με κλήρο. (Ιη 21:8) Προφανώς, ο Ιεχωβά έκανε να πέσει ο κλήρος έτσι ώστε να υπάρχει αρμονία με την προγενέστερη προφητεία του που αφορούσε τη γενική χωροθέτηση των φυλών.—Γε 49.

Ο κλήρος χρησιμοποιούνταν επίσης για την αποκάλυψη των παραβατών. Στην περίπτωση του Ιωνά, οι ναυτικοί έριξαν κλήρο ώστε να βρουν ποιος ευθυνόταν για τη θύελλα που τους είχε πλήξει. (Ιων 1:7, 8) Με τη χρήση κλήρου υποδείχτηκε ο Ιωνάθαν ως ο παραβάτης του όρκου που έκανε απερίσκεπτα ο Σαούλ.—1Σα 14:41, 42.

Οι εχθροί του Ισραήλ χρησιμοποιούσαν κλήρο για να μοιράσουν τα λάφυρα και τους αιχμαλώτους πολέμου. (Ιωλ 3:3· Αβδ 11) Ο Αμάν ζήτησε να ριχτεί “Πουρ, δηλαδή Κλήρος”, ασκώντας μια μορφή μαντείας προκειμένου να προσδιορίσει ποια ημέρα θα ήταν ευοίωνη για την εξολόθρευση των Ιουδαίων σε όλη την Περσική Αυτοκρατορία. (Εσθ 3:7) Ο πληθυντικός αριθμός είναι πουρίμ, λέξη από την οποία παίρνει την ονομασία της η Γιορτή των Πουρίμ, η αποκαλούμενη και Γιορτή των Κλήρων.—Εσθ 9:24-26.

Στην Εποχή των Αποστόλων. Κλήρο χρησιμοποίησαν οι μαθητές του Ιησού, σε συνδυασμό με προσευχή, για να καθοριστεί ποιος θα έπαιρνε τη θέση του Ιούδα του Ισκαριώτη ως ένας από τους 12 που είχαν παραστεί μάρτυρες της δράσης και της ανάστασης του Ιησού. Εκλέχθηκε ο Ματθίας. (Πρ 1:21-26) Η λέξη κλῆρος του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου είναι συγγενική της λέξης κληρονομία. Στα εδάφια Κολοσσαείς 1:12 και 1 Πέτρου 5:3 χρησιμοποιείται αναφορικά με την κληρονομιά που έχει δώσει ο Θεός στους Χριστιανούς.

Ωστόσο, δεν αναφέρεται ότι χρησιμοποιήθηκε κλήρος μετά την Πεντηκοστή του 33 Κ.Χ. για την επιλογή των επισκόπων και των βοηθών τους ή για τη λήψη σπουδαίων αποφάσεων. Η επιλογή των επισκόπων και των βοηθών τους έπρεπε να βασίζεται στην εκδήλωση του καρπού του αγίου πνεύματος στη ζωή τους (1Τι 3· Τιτ 1), ενώ άλλες αποφάσεις βασίζονταν στην εκπλήρωση προφητειών, στην αγγελική καθοδήγηση, στις αρχές του Λόγου του Θεού και στις διδασκαλίες του Ιησού, καθώς επίσης στην κατεύθυνση του αγίου πνεύματος. (Πρ 5:19-21· 13:2, 3· 14:23· 15:15-19, 28) Ο απόστολος Παύλος δηλώνει: «Όλη η Γραφή είναι θεόπνευστη και ωφέλιμη . . . για τακτοποίηση ζητημάτων».—2Τι 3:16.