ΣΑΔΔΟΥΚΑΙΟΙ

(Σαδδουκαίοι).

Εξέχουσα θρησκευτική αίρεση του Ιουδαϊσμού που συνδεόταν με το ιερατείο. (Πρ 5:17) Δεν πίστευαν στην ανάσταση ούτε στους αγγέλους.—Πρ 23:8.

Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς εμφανίστηκε η θρησκευτική αίρεση των Σαδδουκαίων. Η πρώτη ιστορική αναφορά σε αυτούς ονομαστικά εμφανίζεται στα συγγράμματα του Ιώσηπου, τα οποία δείχνουν ότι οι Σαδδουκαίοι βρίσκονταν σε αντιπαλότητα με τους Φαρισαίους κατά το τελευταίο ήμισυ του δεύτερου αιώνα Π.Κ.Χ. (Ιουδαϊκή Αρχαιολογία, ΙΓ΄, 293 [x, 6]) Ο Ιώσηπος παρέχει επίσης πληροφορίες σχετικά με τις διδασκαλίες τους. Ωστόσο, δεν είναι βέβαιο ότι παρουσιάζει τα πράγματα έτσι όπως ακριβώς ήταν. Ανόμοια με τους Φαρισαίους, λέει ο Ιώσηπος, οι Σαδδουκαίοι δεν δέχονταν ότι η μοίρα καθόριζε την τύχη κάποιου, αλλά διατείνονταν ότι ο ίδιος, με τις δικές του ενέργειες, ήταν αποκλειστικά υπεύθυνος για ό,τι του συνέβαινε. (Ιουδαϊκή Αρχαιολογία, ΙΓ΄, 172, 173 [v, 9]) Απέρριπταν τις πολλές προφορικές παραδόσεις που τηρούσαν οι Φαρισαίοι καθώς επίσης την πίστη εκείνων στην αθανασία της ψυχής και στις μεταθανάτιες τιμωρίες ή ανταμοιβές. Στις μεταξύ τους σχέσεις, οι Σαδδουκαίοι ήταν κάπως απότομοι ο ένας προς τον άλλον. Λέγεται ότι ήταν φιλόνικοι. Σύμφωνα με τον Ιώσηπο, οι διδασκαλίες τους είχαν απήχηση στους πλούσιους.—Ιουδαϊκή Αρχαιολογία, ΙΓ΄, 298 (x, 6)· ΙΗ΄, 16, 17 (i, 4)· Ο Ιουδαϊκός Πόλεμος, Β΄, 162-166 (viii, 14).

Όπως επισήμανε ο Ιωάννης ο Βαφτιστής, οι Σαδδουκαίοι έπρεπε να παραγάγουν καρπούς που άρμοζαν στη μετάνοια. Και αυτό επειδή, όπως και οι Φαρισαίοι, δεν τηρούσαν το νόμο του Θεού. (Ματ 3:7, 8) Ο ίδιος ο Χριστός Ιησούς παρομοίασε τη φθοροποιά διδασκαλία τους με προζύμι.—Ματ 16:6, 11, 12.

Αναφορικά με τις θρησκευτικές τους δοξασίες, το εδάφιο Πράξεις 23:8 δηλώνει: «Οι Σαδδουκαίοι λένε ότι δεν υπάρχει ούτε ανάσταση ούτε άγγελος ούτε πνεύμα, αλλά οι Φαρισαίοι τα διακηρύττουν δημόσια όλα αυτά». Η ανάσταση και ο ανδραδελφικός γάμος ήταν τα ζητήματα με τα οποία επιχείρησε να προκαλέσει τον Χριστό Ιησού μια ομάδα Σαδδουκαίων. Εκείνος, όμως, τους αποστόμωσε. Αναφερόμενος στα συγγράμματα του Μωυσή, τα οποία οι Σαδδουκαίοι διατείνονταν ότι δέχονταν, ο Ιησούς κατέρριψε τον ισχυρισμό τους ότι δεν υπάρχει ανάσταση. (Ματ 22:23-34· Μαρ 12:18-27· Λου 20:27-40) Όταν, αργότερα, ο απόστολος Παύλος βρέθηκε ενώπιον του Σάνχεδριν, δίχασε αυτό το ανώτατο Ιουδαϊκό δικαστήριο στρέφοντας τους Φαρισαίους εναντίον των Σαδδουκαίων. Αυτό ήταν εφικτό λόγω των θρησκευτικών διαφορών που υπήρχαν ανάμεσά τους.—Πρ 23:6-10.

Παρά τη θρησκευτική διαίρεση μεταξύ των Σαδδουκαίων και των Φαρισαίων, αυτοί προσπάθησαν από κοινού να βάλουν τον Ιησού σε πειρασμό ζητώντας του σημείο (Ματ 16:1), ενώ και οι δύο ομάδες είχαν σχηματίσει ενιαίο μέτωπο εναντίον του. Τα στοιχεία από την Αγία Γραφή δείχνουν ότι οι Σαδδουκαίοι πρωτοστάτησαν στις προσπάθειες που αποσκοπούσαν στο θάνατο του Ιησού. Συμμετείχαν στο Σάνχεδριν, το δικαστήριο που έστησε πλεκτάνη εναντίον του Ιησού και αργότερα τον καταδίκασε σε θάνατο. Μέλος του δικαστηρίου ήταν ο Καϊάφας—Σαδδουκαίος και αρχιερέας—προφανώς δε και άλλοι εξέχοντες ιερείς. (Ματ 26:59-66· Ιωα 11:47-53· Πρ 5:17, 21) Επομένως, όποτε οι Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές μιλούν για κάποια ενέργεια των πρωθιερέων, είναι προφανές ότι περιλαμβάνονταν και Σαδδουκαίοι. (Ματ 21:45, 46· 26:3, 4, 62-64· 28:11, 12· Ιωα 7:32) Φαίνεται ότι οι Σαδδουκαίοι πρωτοστάτησαν στην προσπάθεια που καταβλήθηκε να αναχαιτιστεί η εξάπλωση της Χριστιανοσύνης μετά το θάνατο και την ανάσταση του Ιησού.—Πρ 4:1-23· 5:17-42· 9:14.