ΓΥΠΑΣ

[εβρ., ραχάμ· ραχάμαχ], ΜΑΥΡΟΣ ΓΥΠΑΣ [εβρ., ‛οζνιγιάχ].

Μεγάλο νεκροφάγο πουλί που προσφέρει εξαιρετικά πολύτιμη υπηρεσία σε χώρες με θερμό κλίμα, καταναλώνοντας τα πτώματα και τις αποσυντιθέμενες σάρκες που, σε διαφορετική περίπτωση, ίσως προκαλούσαν ασθένειες. Περιλαμβάνεται στον κατάλογο με τα πουλιά που χαρακτηρίζονταν “ακάθαρτα” σύμφωνα με το Μωσαϊκό Νόμο.—Λευ 11:13, 18· Δευ 14:12, 17.

Στην αραβική, γλώσσα συγγενική της εβραϊκής, μια λέξη παρόμοια με τη λέξη ραχάμ προσδιορίζει τον αιγυπτιακό γύπα (νεόφρων ο περκνόπτερος [Neophron percnopterus]), ο οποίος συχνά αποκαλείται όρνιθα των Φαραώ. Αυτό το πουλί είναι λευκό, με εξαίρεση τις φτερούγες του που είναι μαύρες, και το ράμφος και τα πόδια του που είναι κίτρινα. Είναι ο μικρότερος γύπας που βρίσκεται στις Βιβλικές χώρες, με μήκος περίπου 65 εκ. Το γυμνό, ρυτιδιασμένο πρόσωπό του, τα μεγάλα μάτια του, το αγκιστροειδές ράμφος του και τα γαμψά νύχια του συνθέτουν μια εξαιρετικά αποκρουστική εμφάνιση. Επειδή τρώει πρόθυμα σκουπίδια τα οποία περιφρονούν ακόμη και οι άλλοι γύπες, θεωρείται το πιο ακάθαρτο νεκροφάγο πουλί της Μέσης Ανατολής και, για τον ίδιο λόγο, το πιο χρήσιμο εξαιτίας της υπηρεσίας που προσφέρει.

Το όρνιο (γυψ ο πυρρόχρους [Gyps fulvus]) είναι ένα πουλί με καστανοκίτρινο χρώμα, μήκος περίπου 1,2 μ. και άνοιγμα φτερών κατά προσέγγιση 2,7 μ. Το όρνιο ήταν σύμβολο της θεάς Νεχβέτ των Αιγυπτίων και εμφανιζόταν, επίσης, στα πολεμικά λάβαρα των Αιγυπτίων, των Ασσυρίων και των Περσών.

Ο γυπαετός (γυπάετος ο πωγωνοφόρος [Gypaetus barbatus]) είναι ένα μεγάλο αρπακτικό πουλί ύψους περίπου 1,2 μ. Χάρη στα μακριά, αιχμηρά φτερά του που έχουν άνοιγμα σχεδόν 3 μ., ο γυπαετός πετάει με απαράμιλλη χάρη και διαγράφει κύκλους αβίαστα, καθώς εξετάζει το έδαφος για να βρει τροφή. Σε αντίθεση με άλλους γύπες, ο γυπαετός έχει πούπουλα στο κεφάλι του και γένια που μοιάζουν με του τράγου. Προτιμάει κόκαλα με μυελό, τα οποία μεταφέρει σε μεγάλα ύψη και κατόπιν αφήνει να πέσουν στα βράχια για να ανοίξουν και να μπορέσει να φάει το μυελό που περιέχουν.

Η εβραϊκή λέξη ‛οζνιγιάχ προφανώς αναφέρεται στο μαύρο γύπα (αιγυπιός ο μοναχός [Aegypius monachus]), το μεγαλύτερο αρπακτικό πουλί που υπάρχει στο Ισραήλ. Το χρώμα του είναι καστανό μάλλον παρά μαύρο και έχει το χαρακτηριστικό γυμνό κεφάλι του γύπα, ενώ ο λαιμός του είναι γαλαζωπός και η ουρά του σφηνοειδής.