Αφρικανική Περιοδεία—Σιέρρα Λεόνε Πρώτος Σταθμός

Αφήγησις, από τον Ν. Ο. Νορρ—πρόεδρον της Εταιρίας Σκοπιά—της υπηρεσιακής περιοδείας που έκαμε μαζί με τον γραμματέα του, Μ. Γ. Χένσελ.

Η ΑΦΡΙΚΗ είναι πολύ στην ειδησεογραφία αυτές τις ημέρες, από πάνω—απ’ την Τυνησία, το Μαρόκο και την Αίγυπτο—έως κάτω, στη Νοτιοαφρικανική Ένωσι. Ανησυχία, οχλοκρατίες, βία και εξεγέρσεις δίνουν έμφασι στα γεγονότα που δείχνουν ότι ζούμε στις τελευταίες ημέρες του Σατανικού συστήματος πραγμάτων. Με την επιθυμία της αυτοκυβερνήσεως συνεχώς στη διάνοια του λαού των αποικιών και των προτεκτοράτων, το ιθύνον στοιχείον ανησυχεί πολύ μέσα στη νύχτα για να κρατήση τους πληθυσμούς αυτούς ικανοποιημένους και υπό έλεγχον. Περισσότερα στρατεύματα εισέδυσαν στην Αφρική. Περισσότεροι αστυνομικοί εστρατολογήθησαν. Η κατάστασις έγινε τεταμένη.

Υπάρχουν χιλιάδες Αφρικανοί που ξέρουν ότι η αυτοκυβέρνησις δεν αποτελεί λύσιν των παγκοσμίων προβλημάτων, ούτε και των προβλημάτων της Αφρικής. Γνωρίζουν ότι η μόνη ελπίδα είναι στη Θεία οδό εκκαθαρίσεως της γης από την πονηρία και εγκαθιδρύσεως της δικαίας κυβερνήσεως του Υιού του Θεού. Αυτοί είναι οι μάρτυρες του Ιεχωβά.

Προς το τέλος του 1947 ο πρόεδρος της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά, Ν. Ο. Νορρ, και ο γραμματεύς του, Μ. Γ. Χένσελ, είχαν επισκεφθή τους διαγγελείς της βασιλείας του Θεού στην Αφρική. Είχαν περάσει σχεδόν πέντε χρόνια, οπότε στις 17 Νοεμβρίου επεβιβάσθησαν πάλι σ’ ένα αεροπλάνο στο Διεθνές αεροδρόμιο της Νέας Υόρκης για την επόμενη επίσκεψί των στην Αφρική Ο Αδελφός Νορρ επήγαινε πρώτα στη Λιβερία, ο δε Αδελφός Χένσελ πρώτα στη Σιέρρα Λεόνε.

Μια πυκνή ομίχλη ήταν χυμένη πάνω από τη Νέα Υόρκη εκείνη τη μέρα. Αλλ’ ακόμη και αν εφώτιζε λαμπρά ο ήλιος στη Νέα Υόρκη, οι ταξιδιώτες μας επρόκειτο να δουν μια μαύρη κηλίδα στον Αφρικανικό ορίζοντα, διότι τους ανέμενε ματαίωσις συναντήσεως με χιλιάδες φίλους των της Χρυσής Ακτής και της Νιγηρίας. Οι Αρχές των δύο αυτών Βρεττανικών εδαφών τούς αρνήθηκαν κατηγορηματικώς την είσοδο.

Η εβδομάδα που προηγήθηκε από την αναχώρησί των ήταν γεμάτη από έκτακτη δραστηριότητα στα γραφεία της Εταιρίας. Τηλεγραφήματα είχαν σταλή σε αντιπροσώπους στα Βρεττανικά εδάφη για την αίτησι αναθεωρήσεως. Στο υπουργείο εξωτερικών και στη Βρεττανική πρεσβεία της Ουάσιγκτον έγινε επίσκεψις και ενηργήθησαν έρευνες από τις υπηρεσίες αυτές με τους αντιπροσώπους των στα Αφρικανικά εδάφη. Το γραφείο θεωρήσεων της Νέας Υόρκης έστειλε επίσης τηλεγραφήματα. Αλλά οι Αρχές της Αφρικής βρήκαν ότι δεν μπορούσαν ν’ «αλλάξουν απόφασι».

Ήταν σαφές ότι αυτό ωφείλετο σε θρησκευτική προκατάληψι, διότι σ’ έναν από τους μάρτυρας του Ιεχωβά και στην οικογένειά του, που, ξεκινώντας από την Αμερική, θα έκαναν τον γύρο του κόσμου ως περιηγηταί, αρνήθηκαν να δώσουν θεώρησι απλώς διότι συνέπεσε να γνωρίζουν για τον εκπρόσωπο της Εταιρίας στη Χρυσή Ακτή. Οι χιλιάδες των μαρτύρων στη Χρυσή Ακτή και στη Νιγηρία, θ’ απεγοητεύοντο βέβαια· αλλά με το να διεγερθούν σε μεγαλύτερη δραστηριότητα στο έργο της διακηρύξεως από κάθε προηγούμενη φορά, θα κατενικάτο ο διωγμός. Μ’ αυτή τη σκέψι στο νου οι ταξιδιώται μας προχώρησαν για το Αφρικανικό τους ταξίδι.

Αφού επήραμε μερικούς επιβάτας στη Βοστώνη, επετάξαμε πάνω από τον Ατλαντικό ωκεανό προς τη Λισσαβώνα, όπου προσγειωθήκαμε με λαμπρό ηλιόφως. Ενώ το αεροπλάνο ανεφωδιάζετο με καύσιμο ύλη, είχαμε την ευχαρίστησι να δαπανήσουμε μια ώρα με μερικούς ιεραποστόλους της Σκοπιάς. Από τη Λισσαβώνα στο Ντακάρ η Έρημος Σαχάρα είχε σχεδόν αποκλειστική κατοχή του περισσοτέρου εδάφους πάνω από το οποίον επετούσαμε. Ήταν σούρουπο όταν το αεροπλάνο προσεγειώθη στο αεροδρόμιο του Γιοφ. Μια φρουρά από αστυνομικούς, ντυμένους χτυπητά κόκκινα και προφανώς Μουσουλμάνους έστεκε σε προσοχή. Σ’ αυτό το σημείο ο Αδελφός Χένσελ απεχωρίσθη από μένα, διότι ο προορισμός του ήταν η Σιέρρα Λεόνε. Οι πείρες του στη διάρκεια της εβδομάδος ήσαν ικανοποιητικές, ακολουθεί δε η αφήγησίς των από τον ίδιο.

ΑΦΙΞΙΣ ΣΤΗ ΦΡΗΤΑΟΥΝ

«Πριν βγη ο ήλιος, το αεροπλάνο της Αιρ Φρανς απεγειώθη για τη Φρητάουν της Σιέρρα Λεόνε. Η ακτή της Γουινέας σε όλο το μήκος της είναι πολύ πράσινη και πολλοί ποταμοί τερματίζουν τον ρουν των στη θάλασσα. Η βροχερή εποχή μόλις είχε λήξει. Μετά την άφιξί μας στο αεροδρόμιο του Λούντζι, που εξυπηρετεί τη Φρητάουν και απέχει αρκετά από την πόλι εκείνη, ένα λεωφορείο με πήγε στο κτίριο του τελωνείου, όπου συνήντησα έναν ιεραπόστολο της Σκοπιάς που υπηρετεί τώρα στη Σιέρρα Λεόνε. Ο εκτελωνισμός έγινε γρήγορα.

»Καθώς το λεωφορείο εκλυδωνίζετο κατά μήκος του στενού λασπώδους δρόμου προς την προκυμαία ή αποβάθρα, διότι η Φρητάουν κείται στην άλλη όχθη του ποταμού, ήταν πολύ καταφανές ότι βρισκόμουν στην Αφρική. Άνδρες και γυναίκες, ζωσμένοι στη μέση των, απησχολούντο στον καθαρισμό της γης και έδεναν δέσμες ραβδιών ενώ άλλοι κατέβαιναν το δρόμο με δέσμες επιδέξια ισορροπημένες πάνω στα κεφάλια των. Κατά καιρούς έβλεπε κανείς αγροκτήματα κασάβας· η κασάβα, ας λεχθή εν παρόδω, είναι ο θάμνος από του οποίου τις ρίζες προέρχεται η ταπιόκα (είδος αμυλαλεύρου). Πλινθόκτιστα αχυροσκεπή σπίτια εποίκιλλαν το τοπίο.

»Ένα πλοιάριο ανέμενε στην προκυμαία. Επεράσαμε μέσ’ από το φαρδύ ποτάμι της Σιέρρα Λεόνε προς τη Φρητάουν και σε δεκαπέντε λεπτά εφθάσαμε στην πόλι, στους πρόποδας των βουνών. Δεν εφάνη τόσο μακριά, διότι υπήρχαν πολλά πράγματα να παρακολουθήσουμε: Ένα ποτάμι που έρρεε προς τα κάτω από την πλαγιά ενός βουνού· λευκά πουλιά που βουτούσαν για ψάρια· πλοία αγκυροβολημένα μακριά από την ακτή που ξεφόρτωναν το φορτίο τους σε φορτηγίδες κλπ. Αποβιβασθήκαμε σε μια μικρή προκυμαία και καθώς ανεβαίναμε τα σκαλοπάτια, μ’ ένα ιθαγενές παιδί που κρατούσε ισορροπημένη την αποσκευή μου στο κεφάλι του, κατέβαιναν μερικοί ιεραπόστολοι της Σκοπιάς για να μας συναντήσουν.

»Καθώς βαδίζαμε μέσ’ από τους δρόμους προς την Αίθουσα της Βασιλείας και τον ιεραποστολικό οίκο, εδοκίμασα υπερβολική έκπληξι όταν είδα μια πόλι συγχρονισμένη και πολύ καθαρώτερη από πολλές που υπάρχουν στα περισσότερα μέρη του κόσμου. Μήπως αυτό ήταν το ‘νεκροταφείο του λευκού ανθρώπου’ για το οποίον μιλούν όλοι; Ασφαλτόστρωτοι δρόμοι, καταστήματα με μεγάλη κίνησι, καινούργια αυτοκίνητα και ένα ατελείωτο ρεύμα ανθρώπων που περνούσαν. Εκεί ήταν το μεγάλο «βαμβακόδενδρο», ένα παλαιό, πελώριο χαρακτηριστικό σημάδι του τόπου, για το οποίον φημίζεται η Φρητάουν. Σ’ αυτό ακριβώς το δένδρο εδένοντο με αλυσίδες οι σκλάβοι στους αρχαίους χρόνους όταν οι φύλαρχοι πουλούσαν σε σκλαβιά αιχμαλώτους ή ανθρώπους των φυλών των που δεν τους ήσαν αρεστοί. Δεν είδα ούτε μυίγα ούτε κουνούπι.

»Ο ήλιος ήταν θερμός και χαιρόμουν που είχαμε μόνο δύο τετράγωνα απόστασι να βαδίσωμε από το βαμβακόδενδρο ως τον ιεραποστολικό οίκο. Οι ιεραπόστολοι είχαν ετοιμάσει ένα ωραίο γεύμα. Κατόπιν συναθροισθήκαμε για να μιλήσωμε για τα προβλήματά των και για την πρόοδο του έργου στη Σιέρρα Λεόνε. Μίλησαν για τη συνεχή αύξησι στην εκκλησία της Φρητάουν μετά την απομάκρυνσι μερικών ταραχοποιών και για το πώς ανεπήδησε μια νέα ομάδα στο Βατερλώ, είκοσι περίπου μίλια μακριά, με το σκληρό έργο δύο σκαπανέων. Και έξη άλλοι είχαν αναλάβει την ολοχρόνια διακονία του σκαπανέως. Ένας μεγάλος όμιλος συνηθροίζετο στο Κίσσυ, λίγο έξω από τη Φρητάουν. Ένας άλλος όμιλος έκανε συναθροίσεις στην Ουέλλιγκτων, λίγα μίλια πιο πέρα. Στο προτεκτοράτο υπήρχαν όμιλοι έτοιμοι να οργανωθούν για Γραφική μελέτη. Η Σιέρρα Λεόνε φαινόταν έτοιμη για επέκτασι. Ό,τι χρειαζόταν ήταν οργάνωσις, μια ωργανωμένη προσπάθεια στην ανάληψι της ηγεσίας. Οι ιεραπόστολοι εχάρησαν που έμαθαν ότι ο Αδελφός Νορρ είχε διίδει την ανάγκη αυτή και είχε στείλει μέσω εμού μια επιστολή, διορίζοντας έναν από τους ιεραποστόλους ως υπηρέτην τμήματος γι’ αυτή τη χώρα. Τώρα θα είχαν δικό τους γραφείο και θα επρόσεχαν καλά το έργον.

»Δύο από τους ιεραποστόλους μόλις είχαν έλθει από τη Νιγηρία, όπου απέκτησαν πολλή πείρα στην προώθησι της επεκτάσεως στην Αφρική, έχοντας δαπανήσει τους περασμένους μήνες στις αγροτικές περιοχές, ζώντας στα χωριά των ιθαγενών και κηρύττοντας τον λόγον του Θεού. Αυτή η πείρα θα ήταν πολύτιμη για την προαγωγή του έργου στη Σιέρρα Λεόνε.

»Παρηκολούθησα την εβδομαδιαία των συνάθροισι υπηρεσίας την Πέμπτη, 20 Νοεμβρίου, και με παρεκάλεσαν να μιλήσω στην τοπική ομάδα, έναν ωραίον όμιλο από άτομα όλων των ηλικιών. Έκαναν καλό έργον στον αγρό, ο δε χάρτης έδειχνε ένα νέο κορύφωμα 76 διακόνων για τον μήνα Οκτώβριο. Όλοι ανέμεναν τη συνέλευσι του Σαββάτου και της Κυριακής, διότι ήταν η πρώτη φορά που είχαν έναν εκπρόσωπο της Εταιρίας από τα κεντρικά γραφεία ανάμεσά τους, ως επίσης και η πρώτη συνέλευσις που θα είχαν.

Η ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΤΗΣ ΣΙΕΡΡΑ ΛΕΟΝΕ

»Το Σάββατο πρωί πήγαμε όλοι στην Αναμνηστική Αίθουσα Ουίλμπερφορς, ένα μεγάλο κόκκινο κτίριο στο λόφο πάνω από τις τελωνειακές αποθήκες. Μια ευχάριστη αύρα εδρόσιζε τους αδελφούς της συνελεύσεως καθώς ειργάζοντο για να διακοσμήσουν την εξέδρα με άνθη και κλαδιά φοινίκων. Συνέπλεκαν φοινικόκλαδα και ανάμεσα στα πλέγματα παρενέθεταν κόκκινα και κυανά λουλούδια και αργυρόχροα φύλλα. Αυτά προσέθεταν πολλή ομορφιά στην κάπως εφθαρμένη εξέδρα.

»Όταν άρχισε η συνέλευσις για υπηρεσία ήσαν 80 παρόντες, περιλαμβανομένων διακόνων από τη Φρητάουν, το Κίσσυ και το Βατερλώ. Άκουσαν τις πληροφορίες τις σχετικές με τη δράσι στην υπηρεσία του αγρού και ύστερα εξητάσθη το βάπτισμα. Μερικοί δεν ήσαν βέβαιοι, κι έτσι εθεώρησαν καλό να περιμένουν για αργότερα. Είχαν δίκαιο, φυσικά. Θα ήταν σφάλμα να βαπτισθή κανείς αν δεν ήταν βέβαιος ότι είχε κάμει αφιέρωσι της ζωής του στην υπηρεσία του Ιεχωβά.

»Το βάπτισμα έγινε στο αγρόκτημα της Σκωτίας, που συνορεύει με τον Όρμο Ουάιτμαν και όπου εφθάσαμε με αστικό λεωφορείο. Ένας όμιλος αδελφών εκύτταζε και έχαιρε καθώς ένας αδελφός και μια αδελφή εβαπτίζοντο στα αλμυρά νερά. Καθώς εστέκαμε στη σκιά ενός μεγάλου δένδρου αναμένοντας λεωφορείο για να επιστρέψωμε, παρακολουθούσαμε ιθαγενείς σε απόστασι λίγων γυαρδών που ήσαν απασχολημένοι με τη δουλειά τους καθαρίζοντας ρύζι. Πέντε νεαρές γυναίκες κι ένα κορίτσι εργάζονταν, ενώ ένας άνδρας καθόταν εκεί κοντά σ’ ένα μεγάλο βράχο. Όπως συνηθίζεται στην Αφρική, οι γυναίκες έκαναν την εργασία. Μέσα σ’ ένα υψηλό και λεπτό πέτρινο γουδί, ύψους τριών περίπου ποδών, μια γυναίκα κι ένα κορίτσι έχυναν λίγο ρύζι κι ύστερα το κοπάνιζαν μ’ ένα ξύλινο γουδοχέρι με τέσσερα πόδια. Ήταν ζέστη κι ο ιδρώς έρρεε από τις γυμνές ωμοπλάτες των. Παραπέρα μια άλλη γυναίκα είχε ένα μωρό στη ράχι της καθώς εκοπάνιζε ρύζι. Φαινόταν απίστευτο πώς μπορούσε να κοιμάται το μωρό, αλλά εκοιμάτο. Αφού κυττάζαμε δεκαπέντε λεπτά περίπου, ήλθε το λεωφορείο μας κι έπρεπε ν’ αφήσωμε την ενδιαφέρουσα αυτή σκηνή.

»Εντόπιοι αδελφοί άρχισαν το απογευματινό πρόγραμμα. Ωρίσθησαν έξη απ’ αυτούς και όλοι χειρίσθηκαν καλά τον λόγον του Θεού. Αν και αυτή ήταν η πρώτη των συνέλευσις, όσοι έλαβαν μέρος στις επιδείξεις ως επίσης και στις παντομίμες είχαν επιτυχία. Οι μορφές αυτές της υπηρεσίας και διδακτικές ήσαν και ευχάριστες, δείχνοντας στους διακόνους γιατί έπρεπε τακτικά να λαμβάνουν μέρος στη διακονία και γιατί έπρεπε να παρευρίσκωνται στις συναθροίσεις της εκκλησίας. Οι νέοι και αδύνατοι εβοηθούντο από τους πιο ωρίμους και πεπειραμένους. Εκλείσαμε την ημέρα με τις απογευματινές συναθροίσεις, διότι το Σαββατόβραδο διετίθετο πάντοτε η αίθουσα για δημόσια θεάματα. Η πρώτη μέρα επροξένησε χαρά στους 82 διακόνους. Αυτοί τώρα απέβλεπαν στην επαύριο.

»Πολλοί άνθρωποι στη Φρητάουν παίρνουν στα σοβαρά τις Κυριακές των, κι έτσι στο δρόμο μας προς τη συνέλευσι εκείνο το πρωί συναντήσαμε πολλούς ντυμένους με τα καλύτερα Κυριακάτικα ρούχα των· μερικοί φορούσαν ενδύματα με μακρές ουρές, ραβδωτά πανταλόνια και σκληρά πεταχτά κολλάρα. Είτε ζέστη κάνει είτε όχι, πρέπει να ντύνωνται της μόδας.

»Συγκεντρώθηκαν 93 άτομα στην αίθουσα της συνελεύσεως για ένα πρωί πνευματικού εορτασμού. Ένας εντόπιος ολοχρόνιος διάκονος μίλησε πολύ καλά περί αγάπης. Δύο ιεραπόστολοι της Σκοπιάς μίλησαν για το να πράττωμε το θέλημα του Θεού και για το να μην αποτυγχάνωμε όσον αφορά τον σκοπό της παρ’ αξίαν αγαθότητος του Θεού.

ΚΟΡΥΦΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ

»Η δημοσία συνάθροισις έγινε με το θέμα που εσκόπευε ο Αδελφός Νορρ να χρησιμοποιήση σε όλη την Αφρική. Επειδή δεν ήταν παρών, εχάρηκα για το προνόμιο να δώσω εγώ τη διάλεξι. Το ερώτημα ήταν, Πόσοι θα ήρχοντο να την ακούσουν; διότι η ώρα τρεις ήταν πολύ νωρίς για τις τροπικές χώρες. Η αίθουσα άρχισε να γεμίζη εκείνη την ώρα και τότε άρχισε η διάλεξις. Υπάρχει σημαντικός αριθμός Μουσουλμάνων στη Σιέρρα Λεόνε, και πολλοί απ’ αυτούς ήλθαν ν’ ακούσουν. Όταν εγέμισε η αίθουσα, άλλοι άκουαν απ’ έξω κάτω από τα δένδρα μ’ ένα σύστημα μεγαφώνων για δημοσία ομιλία. Η προσοχή ήταν εξαιρετική και κάθε απόδειξις που εδόθη για τον καιρό στον οποίον ζούμε, κατενοήθη απ’ αυτούς. Το ενδιαφέρον των για το άγγελμα της Βασιλείας διηγέρθη θετικά· διότι μετά το τέλος της δημοσίας ομιλίας, οπότε ο εισηγητής ανεκοίνωσε το διάλειμμα που θα ηκολουθείτο από άλλες ομιλίες, προς έκπληξιν όλων, από τα 400 άτομα που είχαν έλθει, τα 253 παρέμειναν.

»Η συνέλευσις έφθασε στο κορύφωμά της για τους διακόνους, όταν έγιναν ανακοινώσεις για το πρόγραμμα επεκτάσεως στη Σιέρρα Λεόνε: άνοιγε ένα νέο τμήμα, διωρίζετο ένας υπηρέτης περιοχής, επρόκειτο να γίνουν συνελεύσεις περιοχής, να σχηματισθή μια νέα εκκλησία στο Κίσσυ, και εσχεδιάζετο επέκτασις στο εσωτερικό του προτεκτοράτου. Η συνεργασία όλων στην από σπίτι σε σπίτι διακονία, με επακόλουθα επανεπισκέψεις και διεξαγωγή Γραφικών μελετών κατ’ οίκον, θα επρομήθευε τους αναγκαίους διακόνους για το πρόγραμμα επεκτάσεως. Η χαρά των ήταν απεριόριστη. Αντελήφθησαν καθαρά, όσο ποτέ άλλοτε, πώς η οργάνωσις του Ιεχωβά εκτείνεται σε όλο τον κόσμο και ότι η Εταιρία ενδιαφέρεται γι’ αυτούς τόσο όσο και για τους αδελφούς των μεγαλυτέρων χωρών. Εξέφρασαν την απόφασί των να κάμουν το μέρος των στο έργον της επεκτάσεως. Είδαν συγκεντρωμένους γύρω των πολλούς που θα μπορούσαν ν’ αναλάβουν το έργον. Είχαν δε ακούσει επίσης τις εκθέσεις για τη θαυμασία επέκτασι στη Νιγηρία όπως δόθηκαν από τους δύο ιεραποστόλους που είχαν έλθει από εκεί για να υποκινηθούν σε δράσι οι αδελφοί. Έτσι έληξε μια μεγάλη ευωχία για τους διακόνους του Θεού στη Σιέρρα Λεόνε.

»Έλεγαν συνεχώς κιουσέχ, μια πολύ εκφραστική λέξι που σημαίνει ‘εύγε’. Το φρόνημά των ήταν υψηλό. Έφυγαν παρέες από την αίθουσα μέσα στο σκοτάδι της βραδιάς, και καθώς κατεβαίναμε την οδό Γουέστμορλαντ προς τον ιεραποστολικό οίκο μπορούσαμε να ακούμε μερικούς αδελφούς της συνελεύσεως να ψάλλουν ύμνους σε απόστασι καθώς εβάδιζαν παράπλευρα στο δρόμο. Με τέτοια ευτυχία θα προχωρούσαν ασφαλώς σε πολλά καλά έργα κηρύττοντας τα αγαθά νέα στις ημέρες που είναι εμπρός μας.

»Όταν νωρίς την Τετάρτη πρωί, 26 Νοεμβρίου, έφυγα από την αποβάθρα της Φρητάουν με κατεύθυνσι προς το αεροδρόμιο του Λούντζι, μερικοί εντόπιοι αδελφοί και ιεραπόστολοι ήσαν παρόντες για να με αποχαιρετήσουν. Όλοι εξέφρασαν και πάλι μια ζωηρή εκτίμησι για τη συνέλευσι και για όλες τις προμήθειες που έγιναν γι’ αυτούς και για το έργον των από την Εταιρία. Ήλπιζαν ότι σε λίγον καιρό θα τους επεσκέπτετο ο πρόεδρος της Εταιρίας και θα είχαν μια μεγαλύτερη συνέλευσι. Θα είναι ενδιαφέρον να παρακολουθή κανείς τώρα την πρόοδο του έργου στη Σιέρρα Λεόνε.»

Ενώ ο Αδελφός Χένσελ υπηρετούσε έτσι τους αδελφούς στη Σιέρρα Λεόνε, εγώ ήμουν με τους αδελφούς της γειτονικής χώρας, της Δημοκρατίας της Λιβερίας. Ένα επόμενο τεύχος της Σκοπιάς θα περιέχη αυτή την έκθεσι.