Κάτω από τον Δάκτυλο της Μάζης

«Ο σύγχρονος άνθρωπος», λέγει ο Δρ Άλμπερτ Σβάιτσερ, «χάνεται μέσα στη μάζα κατά ένα τρόπον που είναι πρωτοφανής στην ιστορία. . . . Το μειωμένο του μέλημα για την ίδια του φύσι τον κάνει κατά ένα τρόπον ευαίσθητο, σε βαθμό που είναι σχεδόν παθολογικός, στις απόψεις που η κοινωνία και τα εκφραστικά της όργανα, έθεσαν έτοιμα σε κυκλοφορία. Εφόσον, εκτός απ’ αυτό, η κοινωνία με την καλά διασκευασμένη οργάνωσί της, κατέστη εξουσία αγνώστου ως τώρα δυνάμεως στην πνευματική ζωή, η έλλειψις ανεξαρτησίας του ανθρώπου ενώπιόν της υπήρξε τόσο σοβαρή ώστε ο άνθρωπος σχεδόν παύει ν’ απαιτή μια δική του πνευματική ύπαρξι. Είναι σαν ένα ελαστικό τόπι που έχασε την ελαστικότητά του και διατηρεί επ’ άπειρον κάθε αποτύπωσι που γίνεται επάνω του. Είναι κάτω από τον δάκτυλο της μάζης και συνάγει απ’ αυτήν τις γνώμες με τις οποίες ζη, είτε πρόκειται για εθνικό ή πολιτικό ζήτημα ή για ζήτημα δικής του πίστεως ή απιστίας.»—Η Παρακμή και η Αποκατάστασις του Πολιτισμού.