Κάτι Νέο για το Όνομα του Θεού;

ΣΤΙΣ τελευταίες σελίδες εξετάσαμε μερικές εκπληκτικές νέες αποδείξεις σχετικά με τη χρήσι του ονόματος του Θεού στην περίοδο που ο Ιησούς και οι απόστολοί του ήσαν στη γη.

Αντιλαμβάνεσθε το συμπέρασμα στο οποίο οδηγούν αυτές οι αποδείξεις; Τι επίδρασι έχει αυτό το συμπέρασμα στο τι πρέπει να βρήτε στην Αγία Γραφή και στο πώς βλέπετε σεις προσωπικά το όνομα του Θεού; Ας εξετάσωμε τα συμπεράσματα ενός διακεκριμένου ειδικού, ο οποίος μελέτησε τις αποδείξεις από τα χειρόγραφα:

Πριν από ένα και πλέον χρόνο ο Τζωρτζ Χάουαρντ, έκτακτος καθηγητής θρησκευτικών στο Πανεπιστήμιο της Πολιτείας Γεωργίας, άρχισε ν’ ασχολήται με τα ζητήματα που περιλαμβάνονται στην Εφημερίδα Βιβλικής Λογοτεχνίας. (Τόμ. 96, Νο 1, 1977, σελ. 63-83) Το άρθρο του αρχίζει ως εξής:

«Πρόσφατες ανακαλύψεις στην Αίγυπτο και στην Ιουδαϊκή Έρημο μάς βοηθούν να δούμε από την πηγή της τη χρήσι του ονόματος του Θεού σε προχριστιανικές εποχές.»

Κατόπιν εξετάζει τα προσφάτως δημοσιευμένα Ελληνικά κείμενα από την προχριστιανική περίοδο, που είδατε στις προηγούμενες σελίδες. Σχετικά με την προηγούμενη επικρατούσα άποψι ότι στη Μετάφρασι των Εβδομήκοντα ο Ελληνικός τίτλος Κύριος αντικαθιστούσε πάντοτε το όνομα του Θεού, διαβάζομε:

«Απ’ αυτά τα ευρήματα, μπορούμε τώρα να πούμε με πλήρη σχεδόν βεβαιότητα ότι το θείο όνομα, יהוה, δεν απεδίδετο από τη λέξι (Κύριος) στην προχριστιανική Ελληνική Βίβλο, όπως επιστεύετο συχνά.»

Τι θα λεχθή για το γενικό σύνολο των Ρόλων της Νεκράς Θαλάσσης; Ο Καθηγητής Χάουαρντ γράφει:

«Ίσως η πιο σπουδαία παρατήρησις που μπορούμε ν’ αντλήσωμε απ’ αυτό το πρότυπο ποικίλης χρήσεως του θείου ονόματος, είναι ότι το Τετραγράμματο θεωρείτο πολύ ιερό. . . . Αντιγράφοντας το ίδιο το Βιβλικό κείμενο, το Τετραγράμματο εφυλάσσετο προσεκτικά. Αυτή η προστασία του Τετραγραμμάτου επεξετάθη ακόμη και στην Ελληνική μετάφρασι του βιβλικού κειμένου.»

ΤΙ ΘΑ ΛΕΧΘΗ ΟΜΩΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΗΣΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΑΣ ΤΟΥ;

Μολονότι όλα τα ανωτέρω μπορεί ν’ αποτελούν αντικείμενο ιδιαιτέρου ενδιαφέροντος για τους λογίους, τι επίδρασι έχει στη δική σας Βίβλο; Πώς πρέπει να θεωρήτε τη χρήσι του προσωπικού ονόματος του Θεού;

Ο Καθηγητής Χάουαρντ καταλήγει σε ωρισμένα συμπεράσματα. Κατ’ αρχήν τονίζει:

«Γνωρίζομε ως γεγονός ότι Ελληνόφωνοι Ιουδαίοι εξακολουθούσαν να γράφουν יהוה, μέσα στις Ελληνικές Γραφές των. Επί πλέον, είναι πολύ απίθανο το ότι οι πρώτοι συντηρητικοί Ελληνόφωνοι εξ Ιουδαίων Χριστιανοί εγκατέλειψαν αυτή τη συνήθεια. . . . Θα ήταν εξαιρετικά ασύνηθες γι’ αυτούς να εξαλείψουν το Τετραγράμματο από το ίδιο το Βιβλικό κείμενο.»

Τι έκαναν οι συγγραφείς των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών όταν παρέθεταν από τα βιβλία της Εβραϊκής Βίβλου, είτε από την αρχική Εβραϊκή ή από την Ελληνική μετάφρασι; Χρησιμοποιούσαν το Τετραγράμματο όταν υπήρχε στην πηγή από την οποία παρέθεταν; Βάσει της αποδείξεως που τώρα έχομε, ο Καθηγητής Χάουαρντ εξηγεί:

«Αφού το Τετραγράμματο εγράφετο ακόμη στα αντίτυπα της Ελληνικής Βίβλου, η οποία αποτελούσε τις Γραφές της πρώτης εκκλησίας, είναι λογικό να πιστεύωμε ότι οι συγγραφείς της Κ[αινής] Δ[ιαθήκης], όταν παρέθεταν από τις Γραφές, διατήρησαν το Τετραγράμματο μέσα στο βιβλικό κείμενο. Κατ’ αναλογίαν με την προχριστιανική Ιουδαϊκή συνήθεια, μπορούμε να πιστεύωμε ότι το κείμενο της ΝΔ περιείχε το Τετραγράμματο μέσα στις παραπομπές της ΠΔ.»

Γιατί, λοιπόν, όλα τα υπάρχοντα αντίτυπα της «Καινής Διαθήκης» δεν περιέχουν το Τετραγράμματο; Μήπως το όνομα του Θεού εξαλείφθηκε μετά τον θάνατο των αποστόλων; Αυτό δείχνουν οι αποδείξεις. Ο Καθηγητής Χάουαρντ συνεχίζει:

«Το Τετραγράμματο σ’ αυτές τις παραθέσεις θα είχε ασφαλώς παραμείνει όσον καιρό εξακολουθούσε να χρησιμοποιήται στα Χριστιανικά αντίτυπα της μεταφράσεως των Εβδομήκοντα. Αλλ’ όταν εξαλείφθηκε από την Ελληνική ΠΔ, εξαλείφθηκε επίσης και από τις παραθέσεις της ΠΔ που ευρίσκοντο στην ΚΔ.

«Έτσι, περίπου γύρω στην αρχή του δευτέρου αιώνος, η χρήσις υποκαταστάτων [για το όνομα του Θεού] πρέπει να εξάλειψε το Τετραγράμματο και στις δύο Διαθήκες. Μετά από λίγο, το θείο όνομα χάθηκε τελείως στην εκκλησία των Εθνικών, εκτός από τις περιπτώσεις που εφαίνετο στα συνηρημένα υποκατάστατα ή όταν μερικές φορές το ενεθυμούντο οι λόγιοι.» (Τα πλάγια γράμματα δικά μας)

ΚΑΤΙ ΝΕΟ! ΕΙΝΑΙ ΝΕΟ;

Πολλοί λόγιοι, διαβάζοντας την Εφημερίδα της Βιβλικής Λογοτεχνίας ίσως εξεπλάγησαν από το συμπέρασμα αυτό, δηλαδή, ότι το θείο όνομα, Ιεχωβά (Γιαχβέ) εμφανιζόταν στην «Καινή Διαθήκη» όταν αρχικά εγράφη. Έτσι, ίσως φαίνεται νέο, διότι αποτελεί εκ διαμέτρου αντίθετη άποψι από την άποψι που επί πολύν καιρό επικρατούσε, δηλαδή ότι οι Χριστιανοί συγγραφείς απέφευγαν τη χρήσι του θείου ονόματος. Αλλά είναι νέα αυτή η άποψις;

Το 1796, ο Δομίνικος φον Μπρεντάνο χρησιμοποίησε το θείο όνομα σε μέρη της Γερμανικής μεταφράσεώς του της «Καινής Διαθήκης.» Ας εξετάσωμε, παραδείγματος χάριν, το εδάφιο Μάρκος 12:29, το οποίο βλέπετε ανατυπωμένο εδώ. Στον Ιησού είχε τεθή το ερώτημα, «Ποια εντολή είναι η πρώτη πασών;» Η μετάφρασις του Μπρεντάνο εκεί λέγει: «Πρώτη πασών των εντολών είναι· Άκουε Ισραήλ, Ιεχωβά, ο Θεός ημών είναι είς Θεός.»

Είχε λόγους ο Μπρεντάνο που παρουσίασε τον Ιησού να προφέρη το θείο όνομα; Ναι, διότι ο Ιησούς παρέπεμψε από το εδάφιο Δευτερονόμιον 6:4, το οποίο περιέχει το Τετραγράμματο. Ασφαλώς, ο Ιησούς δεν εδεσμεύετο από τις παραδόσεις, όπως οι περισσότεροι θρησκευτικοί ηγέται, διότι ο Ιησούς «εδίδασκεν αυτούς ως έχων εξουσίαν, και ουχί ως οι γραμματείς.» (Ματθ. 7:29) Ο Ιησούς δημοσία είπε ότι επιθυμούσε να δοξάση το όνομα του Πατέρα του, τόσο το πραγματικό όνομά του όσο και όλους τους σκοπούς και τα επιτεύγματα που συνεδέοντο μ’ αυτό το όνομα. (Ιωάν. 12:28) Και κοντά στο τέλος της επιγείου ζωής του είπε ότι είχε γνωστοποιήσει το όνομα του Πατέρα του. Έτσι, ο μεταφραστής Μπρεντάνο είχε λογική βάσι που παρουσίασε τον Ιησού να χρησιμοποιή το όνομα του Θεού όταν παρέπεμψε από ένα εδάφιο που περιείχε το όνομα αυτό.—Ιωάν. 17:6, 26

Ομοίως, η αφήγησις του Ευαγγελίου του Ματθαίου μόνο περιέχει 100 και πλέον παραθέσεις από τις Εβραϊκές Γραφές. Το 1950 η Μετάφρασις Νέου Κόσμου των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών έλεγε τα εξής σχετικά με τον Ματθαίο: «Όπου αυτές οι παραθέσεις περιελάμβαναν το θείο όνομα, εκείνος ήταν υποχρεωμένος λόγω πίστεως να περιλάβη το τετραγράμματο.»

Αυτή η μετάφρασις του 1950 έφθασε στο ίδιο βασικό συμπέρασμα το οποίο ανεφέρθη αργότερα στην Εφημερίδα Βιβλικής Λογοτεχνίας το 1977. Έχοντας υπ’ όψιν την απόδειξι ότι οι συγγραφείς της «Καινής Διαθήκης» συναντούσαν το Τετραγράμματο, είτε παρέθεταν εδάφια από το Εβραϊκό κείμενο ή από το Ελληνικό κείμενο της μεταφράσεως των Εβδομήκοντα, ο πρόλογος της Μεταφράσεως Νέου Κόσμου έλεγε:

«Ο σύγχρονος μεταφραστής μπορεί με ασφάλεια να χρησιμοποιήση το θείο όνομα σε αντικατάστασι των [Ελληνικών λέξεων «Κύριος» και «Θεός»] σε μέρη όπου ο Ματθαίος, κλπ., παρέθετε εδάφια, κείμενα και εκφράσεις από τις Εβραϊκές Γραφές ή από τη μετάφρασι των Εβδομήκοντα, όπου παρουσιάζεται το θείον όνομα.»

Έτσι, η θεωρία που διετύπωσε ο Καθηγητής Χάουαρντ το 1977 δεν είναι τελείως νέα. Αλλά φέρνει στο φως θαυμάσιες νέες αποδείξεις που δεν υπήρχαν όταν η Μετάφρασις Νέου Κόσμου των Ελληνικών Χριστιανικών Γραφών το 1950 χρησιμοποιούσε το όνομα «Ιεχωβά» 237 φορές στην «Καινή Διαθήκη.»

Ασφαλώς, λοιπόν, το όνομα του Θεού πρέπει να βρίσκεται στις μεταφράσεις της Γραφής. Ανήκει εκεί, για να χρησιμοποιήται και να χαίρη εκτιμήσεως απ’ όλους τους αληθινούς λάτρεις που επιθυμούν να κάνουν αυτό που έκανε ο Ιησούς—να δοξάση το όνομα του Πατρός του—οι οποίοι προσεύχονται, «Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς· αγιασθήτω το όνομά σου.»—Ματθ. 6:9.

[Εικόνα στη σελίδα 9]

Το Ναχάλ Χέβερ, που βλέπει προς τ’ ανατολικά πάνω από τη Νεκρά Θάλασσα