Αποφασισμένος να Μείνω ‘Σταθερός και Αμετακίνητος’
Αφήγηση από τον Πωλ Σμιτ
ΣΤΗ δεκαετία του 1830 πολλοί λευκοί αγρότες της Επαρχίας Κέιπ στη Νότια Αφρική ήταν πολύ ανήσυχοι. Επειδή ήταν Ολλανδικής καταγωγής, έβρισκαν κουραστική τη Βρετανική διακυβέρνηση. Χιλιάδες μετανάστευσαν βόρεια στο εσωτερικό που ήταν ελάχιστα γνωστό. Αφού μερικοί υπερνίκησαν πολλά εμπόδια, εγκαταστάθηκαν βόρεια του Ποταμού Όραντς στο μέρος που αργότερα έγινε η Ελεύθερη Πολιτεία Όραντς. Άλλοι διέσχισαν τον Ποταμό Βάαλ και εγκαταστάθηκαν στο μέρος που λέγεται τώρα Τρανσβάαλ. Ανάμεσά τους ήταν οι πρόγονοί μου οι οποίοι μιλούσαν Αφρικανικά και οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στο Βόρειο Τρανσβάαλ στη δεκαετία του 1860. Εγώ γεννήθηκα κοντά στη μικρή πόλη Νίλστρουμ το 1898.
Ο τρόπος ζωής των καινούργιων κατοίκων της περιοχής ήταν πολύ απλός εκείνες τις μέρες. Η κύρια πηγή των μέσων συντήρησης ήταν το άφθονο κυνήγι και συμπληρωνόταν από μερικές αγροτικές καλλιέργειες. Έπειτα, το 1899, ήρθε ο πόλεμος—ο Νότιο-Αφρικανικός, ή Πόλεμος των Μπόερς. Οι Βρετανοί είχαν αποφασίσει να επεκτείνουν την εξουσία τους πάνω στις δυο Αφρικανικές Δημοκρατίες, την Ελεύθερη Πολιτεία Όραντς και το Τρανσβάαλ. Γι’ αυτό, επί τρία χρόνια, ο Βρετανός και ο Μπόερ («αγρότης» στα Αφρικανικά) πολέμησαν σκληρά για την επικυριαρχία. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου, η οικογένειά μου κλείστηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Όταν έπαψαν οι εχθροπραξίες, επιστρέψαμε για να βρούμε το χωράφι μας πολύ κατεστραμμένο και λεηλατημένο. Υπήρξαν φρικτά παθήματα. Χιλιάδες άνθρωποι είχαν πεθάνει στον πόλεμο, και χιλιάδες γυναίκες και παιδιά είχαν πεθάνει στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η χώρα πληττόταν από πείνα. Το ίδιο και εμείς. Ωστόσο, μια κυβερνητική χορηγία σταριού μάς βοήθησε να επιζήσουμε, και οι γονείς μου εργάστηκαν φιλόπονα στο χωράφι, καλλιεργώντας λαχανικά και άλλα προϊόντα.
Η Αλήθεια Προκαλεί έναν «Κυκλώνα»
Έπειτα ήρθε το αξέχαστο έτος 1915. Εγώ ήμουν μαθητής 16 χρόνων, και πήρα μέσω του ταχυδρομείου ένα βιβλιάριο με τίτλο Τι Λένε οι Γραφές για τον Άδη; έκδοση Μαρτύρων του Ιεχωβά. Ένας φίλος στο σχολείο, ο Έιμπραχαμ Στροχ, και εγώ το διαβάσαμε μαζί και συμφωνήσαμε πως ήταν η αλήθεια. Συγκινηθήκαμε όταν μάθαμε ότι ο Θεός δεν βασανίζει τους ανθρώπους για πάντα· οι νεκροί δεν έχουν συναίσθηση, κοιμούνται στο θάνατο, και περιμένουν την υπόσχεση του Ιησού για ανάσταση. (Εκκλησιαστής 9:5, 10· Ιεζεκιήλ 18:4· Ιωάννης 5:28, 29) Παρακινηθήκαμε σε δράση. Το Νίλστρουμ έγινε κέντρο αναστάτωσης, σαν να το έπληξε κυκλώνας, καθώς, εμείς, δυο παιδιά του σχολείου γνωστοποιούσαμε, θετικά και άφοβα, ότι οι διδασκαλίες της Ολλανδικής Μεταρρυθμιστικής Εκκλησίας ήταν εσφαλμένες. Ο κλήρος, φυσικά, αναστατώθηκε και καταδίκασε δημόσια από τον άμβωνα αυτή την «καινούργια θρησκεία».
Το αποτέλεσμα ήταν πως οι φίλοι μας δεν μας δέχονταν πια στα σπίτια τους. Ακόμη και ο πατέρας μου απείλησε να με διώξει από το σπίτι. Αλλά η μητέρα μου, η οποία ήταν πραγματικά ένα άτομο με διάθεση προβάτου, ποτέ δεν είπε κακό λόγο. Με τον καιρό ο αγαπημένος μου πατέρας, ο οποίος είχε βαθύ σεβασμό για τη Βίβλο, συνήθισε στη «νέα θρησκεία», και στο σπίτι μας φιλοξενούσαμε Μάρτυρες. Εκείνες τις πρώτες μέρες, δεν ξέραμε τίποτα για την Εταιρία και εμπιστευόμαστε εξ ολοκλήρου στον Ιεχωβά. Αργότερα μας επισκέφτηκαν κολπόρτερς (που τώρα λέγονται σκαπανείς) και μας έφεραν σε επαφή με την Εταιρία και το γραφείο της στο Κέιπ Τάουν, 1.600 χιλιόμετρα (1.000 μίλια) μακριά. Αυτό οδήγησε στο βάφτισμά μου το 1918.
Δυο χρόνια αργότερα παρακολούθησα μια συνέλευση στην Πραιτώρια. Κάπου 23 αδελφοί και αδελφές ήταν παρόντες, και προέδρευσε ο Αδελφός Άνκετιλ, αντιπρόσωπος της Εταιρίας. Πόσο μεγαλειώδες ήταν να βρίσκεσαι μαζί με ομοπίστους σου μολονότι ήμαστε ελάχιστοι! Το πρόγραμμα αποτελούνταν κυρίως από δογματικά θέματα και «μαρτυρίες», ή πείρες, αλλά ήταν αρκετά ενθαρρυντικό για να παραμείνω στερεός. Το χρειαζόμουν.
Μια Απογοήτευση—Έπειτα Ευλογίες
Το μεγαλύτερο σοκ στη ζωή μου ήρθε όταν ο στενός μου φίλος Έιμπραχαμ, τελειώνοντας το σχολείο προσλήφθηκε από το τοπικό Συμβούλιο Στοιχειώδους Εκπαίδευσης, και απειλήθηκε αργότερα να απολυθεί αν δεν εγκατέλειπε τη θρησκεία του. Άφησε την αλήθεια και συνταυτίστηκε με την Ολλανδική Μεταρρυθμιστική Εκκλησία. Αυτό με άφησε εξ ολοκλήρου μόνο στο Βόρειο Τρανσβάαλ, νεαρό και νέο στην αλήθεια. Έκλαψα πολύ που έχασα το σύντροφό μου, αλλά προσευχόμουν ακατάπαυστα στον Ιεχωβά και ενισχύθηκα για να παραμείνω ‘σταθερός, αμετακίνητος, έχοντας πάντα άφθονα να κάνω στο έργο του Κυρίου’.—1 Κορινθίους 15:58.
Μετά ήρθε η δεκαετία του 1920. Ο Ιεχωβά ευλόγησε τις επίμονες προσπάθειές μου να ζω την αλήθεια όσο καλύτερα μπορούσα. Άρχισα να βρίσκω στη γειτονιά μου «πρόβατα». Ο νεαρός γιος ενός γείτονα αγρότη δέχτηκε τα καλά νέα της Βασιλείας, και έτσι αναπλήρωσε το φίλο που είχα χάσει. Ο αδελφός αυτός, ο Χάνες Γκρόμπλερ, παρέμεινε πιστός μέχρι που πέθανε πρόσφατα. Άρχισα επίσης μια μελέτη με μια οικογένεια εφτά ατόμων, τους Βόρστερς, χρησιμοποιώντας το βιβλίο Η Κιθάρα του Θεού.a
Κάθε Σάββατο περπατούσα με χαρά 6,4 χιλιόμετρα (4 μίλια) διασχίζοντας την πεδιάδα, ή ύπαιθρο, για να διεξαγάγω τη μελέτη. Οι γονείς βαφτίστηκαν σαν Μάρτυρες και παρέμειναν πιστοί μέχρι θανάτου.
Το 1924, ο Αδελφός Τζωρτζ Φίλιπς, ο οποίος είχε φτάσει πρόσφατα στη Νότια Αφρική για να υπηρετήσει στο τμήμα του Κέιπ Τάουν, έκανε μια επίσκεψη στο Νίλστρουμ—ένα συγκινητικό γεγονός για μένα. Έτσι άρχισε μια στενή φιλία και περίοδος θεοκρατικής συνεργασίας που διήρκεσε μέχρις ότου τελείωσε την επίγεια πορεία του το 1982.
Οι ντόπιοι ανέπτυξαν ενδιαφέρον, και σύντομα είδαμε ένα θαυμάσιο όμιλο από 13 αδελφούς και αδελφές—τον πρώτο όμιλο Μαρτύρων στα βόρεια της Πραιτώρια. Με τον καιρό το άγγελμα της Βασιλείας ακτινοβολούσε σ’ όλη την τεράστια περιοχή του Βόρειου Τρανσβάαλ.
Προβλήματα και Πρόοδος στην Πραιτώρια
Ωστόσο, εκείνο το ίδιο έτος οι τραπεζίτες εργοδότες μου με μετέθεσαν στην Πραιτώρια, όπου υπήρχε ένας μικρός όμιλος από οχτώ Σπουδαστές της Γραφής (Μάρτυρες του Ιεχωβά). Αλλά μόνο ένας είχε κατάλληλη εκτίμηση για τα θεοκρατικά ζητήματα, και πέθανε σύντομα μόλις έφτασα. Οι αδελφοί—μερικοί ήταν μορφωμένοι—δεν εκτίμησαν τη διευθέτηση της Εταιρίας να οργανώσει τις εκκλησίες για υπηρεσία, και δυο απ’ αυτούς έφυγαν.
Στο μεταξύ, ο «πρεσβύτερος» του ομίλου, παρά την αποδοκιμασία από μέρους της Εταιρίας, έγραφε ένα βιβλίο με δική του ερμηνεία για τις Γραφές. Εγώ προσωπικά του ζήτησα να εγκαταλείψει αυτή την ιδέα. Το αποκορύφωμα ήρθε ένα Κυριακάτικο πρωινό. Το βιβλίο του είχε ήδη τυπωθεί, και έφερε μερικά αντίτυπα και ζήτησε από τον όμιλο να τα διανείμουν. Εγώ συγκλονίστηκα. Σηκώθηκα πάνω και εναντιώθηκα στην απαίτησή του. Το αποτέλεσμα ήταν ότι ο «πρεσβύτερος» και τέσσερις-πέντε άλλοι έφυγαν από την οργάνωση. Απέμεινε μόνο μια αγαπητή ηλικιωμένη ανάπηρη αδελφή, η σύζυγός μου και εγώ. Ήμαστε όμως αποφασισμένοι να μείνουμε ‘σταθεροί και αμετακίνητοι’ και να υποστηρίξουμε όσια την Εταιρία. Από τότε, αργά αλλά σταθερά, ο Ιεχωβά έφερε την αύξηση.—1 Κορινθίους 3:6· 15:58.
Στον κατάλληλο καιρό ο Ιεχωβά πρόσθεσε πολύ περισσότερους εργάτες στην Εκκλησία της Πραιτώρια. Για παράδειγμα, το 1931 δυο μαύροι αδελφοί ήρθαν στο κέντρο μας μελέτης. Μετά απ’ αυτό, για μερικά χρόνια ήταν δικιά μου ευθύνη να υπηρετώ τόσο τους Ευρωπαίους (λευκούς) όσο και τους Αφρικανούς (μαύρους)—ένα σπάνιο προνόμιο στη Νότια Αφρική. Για να βοηθήσω τους Αφρικανούς αδελφούς, διεξήγαγα μια ομαδική μελέτη στη δικιά τους κωμόπολη, ή σε ξεχωριστή κατοικημένη περιοχή. Χρησιμοποιούσα επίσης στην κωμόπολη τις ηχογραφημένες ομιλίες του Αδελφού Ρόδερφορδ. Εκτός απ’ αυτό, ένας Αφρικανός αδελφός ο Χάμιλτον Καφγουίτι Μαζέκο, με βοηθούσε κάθε Κυριακή απόγευμα για να μεταδίδουμε αυτές τις ομιλίες μέσω ενός ισχυρού ηχητικού μηχανήματος στην Πλατεία της Εκκλησίας, στο κέντρο της Πραιτώρια.
Όταν ο Ιεχωβά έφερε την αύξηση, σχηματίστηκε μια Αφρικανική εκκλησία. Για πολλά χρόνια, σαν επίσκοπος πόλης, διευθετούσα τις ειδικές συναθροίσεις τους. Από ένα μικρό ξεκίνημα, το έργο επεκτάθηκε ανάμεσα στους Αφρικανούς της Πραιτώρια και μέχρι το 1984 υπήρχαν στην περιοχή 16 εκκλησίες.
Μια Απαγόρευση στη Διάρκεια Πολεμικής Περιόδου
Το ξέσπασμα του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου το Σεπτέμβριο του 1939 έφερε τρομερά παθήματα σε πολλές χώρες. Ωστόσο, η Νότια Αφρική ήταν μια εξαίρεση. Παρ’ όλα αυτά, λόγω των γεγονότων που συγκλόνιζαν τον κόσμο, πολλοί Νοτιο-Αφρικανοί συνήλθαν από τη μακαριότητά τους και συγκέντρωσαν τις διάνοιές τους στην εκπλήρωση της Βιβλικής προφητείας. Το αποτέλεσμα ήταν να σημειωθεί εξέχουσα αύξηση στη δράση της Βασιλείας με αύξηση 50 τοις εκατό στους ευαγγελιζόμενους για το υπηρεσιακό έτος 1941. Αυτό διήγειρε το θυμό των εκκλησιών, ιδιαίτερα της Καθολικής Εκκλησίας, η οποία κατηγόρησε την Εταιρία ότι ήταν επικίνδυνη για το Κράτος. Η Κυβέρνηση τότε απαγόρευσε πολλές από τις εκδόσεις της Εταιρίας.
Εκείνο τον καιρό περίπου, η σύζυγός μου Άννα και εγώ μαζί με τα δυο μας παιδιά, τον Πωλ και την Ανελίζε, επισκεφθήκαμε το Νίλστρουμ, όπου θα έδινα μια ομιλία. Επωφελήθηκα από την ευκαιρία για να δείξω στους ντόπιους αδελφούς πόσο εφαρμόσιμη ήταν η παρουσίαση των περιοδικών μας στο δρόμο. Διάλεξα κάποια θέση ακριβώς έξω από το Δικαστήριο. Σύντομα ένας αστυνομικός μου είπε ότι διεξήγαγα παράνομο έργο και ότι έπρεπε να πάω αμέσως στο Γραφείο Καταγγελιών. Παρ’ όλα αυτά, επειδή είχαμε αποφασίσει να εργαστούμε για μια ώρα, εγώ συνέχισα. Μετά ήρθε ένας αστυφύλακας για να με πληροφορήσει ότι με περίμενε ο Αρχηγός της Αστυνομίας. Αλλά εγώ δεν κουνήθηκα από εκεί. Ένας άλλος αστυφύλακας ήρθε με ένα παρόμοιο μήνυμα και αντέδρασα το ίδιο. Τελειώσαμε την ώρα μας με καλά αποτελέσματα, και έπειτα μαζί με την οικογένειά μου πήγαμε σ’ ένα μαγαζί για να πιούμε ένα φλιτζάνι τσάι.
Όταν τελικά πήγα στο Γραφείο Καταγγελιών, με ρώτησαν τι είχε συμβεί με τα έντυπα. Εξήγησα ότι είχαν διανεμηθεί στο κοινό. Αργότερα, η αστυνομία ήρθε στο αγρόκτημα των γονέων μου που μέναμε εμείς και πήρε όσα περιοδικά μπόρεσε να βρει.
Αφού συζητήσαμε το ζήτημα με τους ντόπιους αδελφούς, αποφασίσαμε να μη δεχτούμε το ζήτημα αδιαμαρτύρητα. Έτσι, την επόμενη εβδομάδα 30 από εμάς, βγήκαμε όλοι μαζί στους δρόμους του Νίλστρουμ, και την επόμενη εβδομάδα στο Γουόρμπαντ, 29 χιλιόμετρα (18 μίλια) νότια. Παρά τις προσδοκίες μας, κανένας δεν μας σταμάτησε. Αργότερα, μετά από αξιοσημείωτες δυσκολίες, επιστράφηκαν όλες οι εκδόσεις που δεν ήταν κάτω από απαγόρευση.
‘Σταθερός και Αμετακίνητος’ Παρά τη Μεγάλη Ηλικία
Η σύζυγός μου Άννα με υποστήριξε όσια μέχρις ότου πέθανε το 1949. Από το 1954, που ξαναπαντρεύτηκα, είχα την όσια υποστήριξη της αγαπητής μου συζύγου Μοντ. Από νεαρή ηλικία, τα δυο παιδιά, ο Πωλ και η Ανελίζε, με συνόδευαν σε όλες τις μορφές της υπηρεσίας της Βασιλείας. Και οι δυο έγιναν σκαπανείς όταν έφυγαν από το σπίτι. Η Ανελίζε και ο σύζυγός της, ο Τζάνη Μύλερ, εξακολουθούν σ’ αυτή την υπηρεσία. Ο Πωλ αργότερα εγκατέλειψε την αλήθεια και επιδίωξε πανεπιστημιακή καριέρα, αλλά στα πρόσφατα χρόνια έχει επανενταχθεί. Τα πέντε μου εγγόνια είναι Μάρτυρες του Ιεχωβά· τα δυο απ’ αυτά, μαζί με τους γαμήλιους συντρόφους τους, υπηρετούν ολοχρόνια στη διακονία. Μπορώ να συστήσω έντονα στους γονείς να παραμένουν κοντά στα παιδιά τους και να τα εκπαιδεύουν, με κανόνες διαγωγής και παράδειγμα, για να αγαπούν τον Ιεχωβά και να τον υπηρετούν ολόψυχα.—Δευτερονόμιον 6:6, 7.
Στη διάρκεια των 69 χρόνων θεοκρατικής υπηρεσίας, έχω δει συγκινητική επέκταση. Το 1931 υπήρχαν πέντε διαγγελείς της Βασιλείας στην περιοχή της Πραιτώρια. Τώρα υπάρχουν πάνω από 1.500 που είναι συνταυτισμένοι με 26 εκκλησίες. Όλος ο αίνος και η τιμή γι’ αυτό ανήκει στον Ιεχωβά! Τώρα, σε ηλικία 86 χρόνων, όσο το επιτρέπει η υγεία μου, εξακολουθώ να απολαμβάνω την πρόκληση του έργου μαρτυρίας από πόρτα σε πόρτα και της προσφοράς των περιοδικών Σκοπιά και Ξύπνα! στο δρόμο. Η Μοντ και εγώ είμαστε αποφασισμένοι να παραμείνουμε ‘σταθεροί και αμετακίνητοι’, πιστοί στον Ιεχωβά, ευλογώντας το όνομά του για πάντα.
[Υποσημειώσεις]
a Εκδόθηκε από τη Βιβλική και Φυλλαδική Εταιρία Σκοπιά.