Πως Αντιμετώπισα τις Αδυναμίες Μου
Όπως το αφηγήθηκε ο Τόμας Άντισον
ΟΤΑΝ ήμουν μικρός, ακόμα κι ένα άκακο πουλάκι να συναντούσα, άλλαζα γρήγορα δρόμο. Όταν έρχονταν συγγενείς ή φίλοι να μας επισκεφτούν, έβλεπαν ένα συνεσταλμένο παιδί να κρύβεται πίσω από τη φούστα της μητέρας του. Όταν είχαμε επισκέπτες, συνήθως πήγαινα στο υπνοδωμάτιο όσο το δυνατό πιο γρήγορα. Όταν βρισκόμουν μπροστά σε άτομα που είχαν εξουσία, και ειδικά μπροστά σε δασκάλους έχανα τη λαλιά μου.
Τι με έκανε να αλλάξω; Πώς μπόρεσε ένας τόσο πολύ ντροπαλός νέος να μιλάει τα πρόσφατα χρόνια σε ακροατήρια χιλιάδων ατόμων σε μεγάλες συνελεύσεις;
Διάπλαση Από τους Γονείς
Οι γονείς μου—ειδικά ο πατέρας μου, ένας λεπτός και ενεργητικός Σκωτσέζος—δυσκολεύονταν να με καταλάβουν. Ορφανός από τα 13 του χρόνια, ο πατέρας μου ήταν πραγματικά ένα ακατέργαστο διαμάντι. Έμαθε γρήγορα να τα βγάζει πέρα μόνος του. Η μητέρα μου, από την άλλη πλευρά, είχε πατέρα αγρότη και ήταν η προσωποποίηση της ηπιότητας. Από βρεφική ηλικία, οι γονείς μου με εκπαίδευσαν με στοργή και σταθερότητα, αλλά δεν ήταν υπερπροστατευτικοί.
Το 1945, όταν ήμουν έξι χρονών, έκανα την πρώτη μου εμφάνιση στη Σχολή Θεοκρατικής Διακονίας. Την πρώτη μου ομιλία την έκανα με το φως μιας λάμπας πετρελαίου, σε μια μικρή εκκλησία της Αυστραλίας που αποτελούνταν από τρεις οικογένειες. Ο πατέρας μου με βοήθησε να προετοιμαστώ αρκετά νωρίς, και μου εξήγησε τα πλεονεκτήματα της ομιλίας που γίνεται χωρίς χειρόγραφο. Μου τόνισε επίσης ότι δεν πρέπει να φοβάμαι για το τι λένε ή σκέφτονται οι άλλοι άνθρωποι. Μου το έθεσε ως εξής: «Εμείς οι άνθρωποι είμαστε σωροί από χώμα. Μερικοί σωροί είναι λίγο μεγαλύτεροι από άλλους, αυτό είναι όλο». Τα γόνατά μου έτρεμαν, οι παλάμες μου άρχισαν να ιδρώνουν, και στη μέση της ομιλίας έχασα τη λαλιά μου και δεν μπόρεσα να τελειώσω.
Πρέπει να ήμουν περίπου δέκα χρονών όταν ο πατέρας μου με πήρε μαζί με το μικρότερο αδελφό μου, τον Ρόμπερτ, και μας πήγε στον κεντρικό δρόμο της πόλης, ακριβώς μπροστά στον τοπικό κινηματογράφο. Εκεί, κρατούσαμε τα περιοδικά Σκοπιά και Ξύπνα! και τα έβλεπαν οι συμμαθητές μας. Ένιωθα τα περιοδικά να είναι βαριά σαν μολύβι, και μερικές φορές τα έκρυβα πίσω από την πλάτη μου! Προσπαθούσα απεγνωσμένα να χωθώ κάπου απ’ όπου να μη φαίνομαι.
Ωστόσο, καθώς παρατηρούσα το θαρραλέο παράδειγμα του πατέρα μου ενθαρρυνόμουν πολύ. Αυτός μου έλεγε πάντα ότι το να προσπαθώ να κρυφτώ ισοδυναμεί με το να ενδίδω στον Σατανά και στο φόβο των ανθρώπων. Στο σχολείο είχα άλλη μια δοκιμασία. Δεν είχε περάσει πολύς καιρός από τότε που είχε τελειώσει ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και ο εθνικισμός εξακολουθούσε να είναι έντονος στην Αυστραλία. Η αδελφή μου, η Έλερι, κι εγώ παραμέναμε καθιστοί όταν συγκεντρωνόταν ολόκληρο το σχολείο και παιζόταν ο εθνικός ύμνος. Ήταν πραγματική δοκιμασία να ξεχωρίζω από τους άλλους· όμως η συνεχής υποστήριξη και ενθάρρυνση των γονέων μου με βοήθησαν να μη συμβιβαστώ.
Το Θαυμάσιο Παράδειγμα του Πατέρα μου
Ανάλογα με το παρελθόν και το χαρακτήρα του, ο πατέρας μου ήταν πολύ υπομονετικός μαζί μου. Άρχισε να δουλεύει σε ανθρακωρυχεία στην Αγγλία όταν ήταν ακόμη νεαρός, μόλις 13 χρονών. Λίγο μετά τα 20, μετανάστευσε στην Αυστραλία ψάχνοντας για μια καλύτερη ζωή. Αλλά η οικονομική ύφεση του 1930 είχε εμφανιστεί, κι ο πατέρας δέχτηκε να πιάσει δουλειά κάτω από άθλιες συνθήκες για να ζήσει την οικογένειά του.
Ο πατέρας μου είχε απογοητευτεί από την κατάσταση γενικά, και κυρίως από την πολιτική· έτσι, όταν διάβασε τα βιβλία της Εταιρίας Σκοπιά και είδε τον άφοβο τρόπο με τον οποίο εξέθεταν την πολιτική, εμπορική, και θρησκευτική υποκρισία, επηρεάστηκε βαθιά. Μετά από λίγο καιρό αφιερώθηκε για να υπηρετεί τον Ιεχωβά, ενώ η μητέρα μου είχε αφιερωθεί λίγο νωρίτερα. Παρ’ όλο που ο πατέρας μου έπασχε από ατελεκτασία του πνεύμονα, που την έπαθε όταν κατέρρευσαν οι στοές κάποιου ορυχείου, και παρ’ όλο που δεν ήταν ειδικευμένος σε κάποια εργασία, έπαιρνε την οικογένεια και πηγαίναμε να υπηρετήσουμε όπου υπήρχε πνευματική ανάγκη. Η εμπιστοσύνη του στον Ιεχωβά μού έκανε μεγάλη εντύπωση.
Θυμάμαι, για παράδειγμα, ότι είχαμε μετακομίσει σε μια πόλη με ανθρακωρυχεία όπου οι μόνοι Μάρτυρες ήταν δυο ηλικιωμένες αδελφές, που οι σύζυγοί τους δεν ήταν στην αλήθεια. Ήταν δύσκολο να βρούμε σπίτι για να μείνουμε, αλλά τελικά μπορέσαμε να νοικιάσουμε ένα παλιό σπίτι, αρκετά χιλιόμετρα έξω από την πόλη. Για να ταξιδέψουμε, έπρεπε να πάμε με τα πόδια ή με το ποδήλατο. Τότε, νωρίς ένα πρωί, ενώ εμείς τα τρία παιδιά μέναμε σε κάποιους φίλους, το σπίτι κάηκε ολοσχερώς. Οι γονείς μας πρόλαβαν και έσωσαν τη ζωή τους, αλλά δεν σώθηκε τίποτα άλλο. Δεν είχαμε ούτε ασφάλεια ούτε χρήματα.
Ο πατέρας ξαναθυμήθηκε αυτό το γεγονός, λίγο πριν πεθάνει το 1982. Μου είχε πει τότε: «Θυμάσαι, γιε μου, πόσο άσχημη φαινόταν η κατάσταση στην αρχή και πώς ο Ιεχωβά μάς στήριξε; Μετά τη φωτιά, οι αδελφοί από το Περθ μας έστειλαν άφθονα έπιπλα, ρούχα, και χρήματα. Επειδή ήταν γενναιόδωροι, μετά τη φωτιά ήμασταν σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι πριν!» Στην αρχή νόμιζα ότι ο πατέρας τα παράλεγε λίγο όταν μιλούσε τόσο πολύ για τη βοήθεια του Ιεχωβά στη ζωή μας. Όμως οι συχνές εμπειρίες θεϊκής βοήθειας, όπως τις αποκαλούσε ο πατέρας μου, ήταν πάρα πολλές για να εξηγηθούν με οποιοδήποτε άλλο τρόπο.
Ο Θετικός Τρόπος Σκέψης της Μητέρας
Ένα από τα μεγάλα προβλήματά μου ήταν ο αρνητικός τρόπος σκέψης. Η μητέρα συχνά με ρωτούσε: «Γιατί βλέπεις την αρνητική πλευρά της ζωής;» Το παράδειγμα που έθετε εκείνη καθώς κοιτούσε τη θετική πλευρά της ζωής ήταν ένα κίνητρο για εμένα, προκειμένου να συνεχίσω την προσπάθεια να σκέφτομαι πιο θετικά.
Πρόσφατα, η μητέρα μίλησε για ένα περιστατικό σε μια μικρή αγροτική πόλη, λίγο μετά την άφιξή μας εκεί. Είχε γελάσει με τα σχόλια του ντόπιου γιατρού. Αυτός είχε υποθέσει ότι οι γονείς μας ήταν ευκατάστατοι, παρατηρώντας τα κομψά τους ρούχα και την περιποιημένη τους εμφάνιση. Στην πραγματικότητα, το σπίτι μας ήταν ένας μεγάλος αχυρώνας με χωρίσματα φτιαγμένα με σάκους από λινάτσα. Δεν υπήρχε ούτε ηλεκτρικό ρεύμα ούτε φωταέριο ούτε τρεχούμενο νερό. Μια μέρα ένας ταύρος προσπάθησε να σπάσει την μπροστινή πόρτα. Μπορείτε να φανταστείτε πού ήμουν εγώ: κάτω από το κρεβάτι!
Η μητέρα κουβαλούσε νερό από ένα πηγάδι 200 μέτρα μακριά, με δυο δοχεία των 15 λίτρων το καθένα τα οποία έβαζε στους ώμους της χρησιμοποιώντας ένα ζυγό. Είχε την ικανότητα να βλέπει την αστεία πλευρά των δυσκολιών και, με λίγη παρακίνηση από τον πατέρα, θεωρούσε κάθε δύσκολη κατάσταση σαν πρόκληση που έπρεπε να την αντιμετωπίσει, κι όχι σαν εμπόδιο. Τόνιζε ότι, αν και δεν είχαμε πολλά από υλικής πλευράς, απολαμβάναμε πολλές πλούσιες ευλογίες.
Για παράδειγμα, περνούσαμε πολλές χαρούμενες μέρες ταξιδεύοντας σε μακρινούς τομείς για να κηρύξουμε, κατασκηνώναμε κάτω από τα αστέρια, μαγειρεύαμε μπέικον και αυγά στη φωτιά και ψέλναμε ύμνους της Βασιλείας καθώς ταξιδεύαμε. Ο πατέρας έπαιζε τη μουσική με το ακορντεόν του. Αναμφίβολα, από αυτές τις πλευρές ήμασταν πράγματι πλούσιοι. Σε μερικές επαρχιακές πόλεις, νοικιάζαμε μικρές αίθουσες και διαφημίζαμε δημόσιες ομιλίες τις οποίες εκφωνούσαμε την Κυριακή το απόγευμα.
Μερικές φορές, επειδή ο πατέρας μου είχε προβλήματα υγείας, η μητέρα αναγκαζόταν να αναλάβει κάποια κοσμική εργασία για να συμπληρώνει το εισόδημά του. Περιποιόταν επί χρόνια τη δική της μητέρα καθώς και τον παππού της, και τελικά τον πατέρα μας, πριν πεθάνουν. Και όλα αυτά τα έκανε χωρίς γογγυσμό. Μολονότι εγώ εξακολουθούσα να νιώθω κατά περιόδους κατάθλιψη και να έχω αρνητική στάση, το παράδειγμα της μητέρας και οι γεμάτες υπομονή παροτρύνσεις της μου δημιουργούσαν την επιθυμία να συνεχίσω την προσπάθεια.
Αντιμετωπίζοντας την Κατάθλιψη
Προς το τέλος της εφηβείας μου, όλα τα παιδικά ελαττώματα που νόμιζα ότι είχαν υποχωρήσει ξαναεμφανίστηκαν και μάλιστα πιο έντονα. Τα ερωτήματα που είχα σχετικά με τη ζωή με έκαναν να νιώθω μπερδεμένος. Άρχισα να αναρωτιέμαι: ‘Έχουν όλοι οι άνθρωποι την ίδια ευκαιρία να γνωρίσουν και να υπηρετήσουν τον Ιεχωβά;’ Για παράδειγμα, τι γίνεται μ’ ένα παιδί που γεννιέται στην Ινδία ή στην Κίνα; Σίγουρα οι ευκαιρίες που έχει για να γνωρίσει τον Ιεχωβά θα ήταν πολύ πιο περιορισμένες απ’ ό,τι ενός παιδιού που έχει το πλεονέκτημα να μεγαλώσει από γονείς Μάρτυρες. Αυτό φαινόταν άδικο! Επίσης η γενετική και το περιβάλλον, πράγματα που το παιδί δεν μπορεί να ελέγξει, πρέπει να παίζουν βασικό ρόλο. Η ζωή φαινόταν άδικη από τόσο πολλές απόψεις. Λογομαχούσα επί ώρες με τους γονείς μου για τέτοια ερωτήματα. Ανησυχούσα επίσης για την εμφάνισή μου. Υπήρχαν πολλά πράγματα στον εαυτό μου που δεν μου άρεσαν.
Καθώς γύριζα στο νου μου αυτά τα πράγματα ένιωθα κατάθλιψη, μερικές φορές επί ολόκληρες βδομάδες. Η προσωπική μου εμφάνιση χειροτέρευε. Αρκετές φορές σκέφτηκα να αυτοκτονήσω. Υπήρχαν στιγμές που ένιωθα ένα αίσθημα ικανοποίησης επειδή άφηνα τον εαυτό μου να εντρυφά στην αυτολύπηση. Έβλεπα τον εαυτό μου σαν ένα παρεξηγημένο θύμα. Έγινα εσωστρεφής και κάποτε, εντελώς ξαφνικά, ένιωσα ένα τρομακτικό αίσθημα. Τα πάντα γύρω μου φαίνονταν ψεύτικα, σαν να κοιτούσα έξω από ένα θαμπό παράθυρο.
Αυτό το επεισόδιο με συγκλόνισε κι έτσι κατάλαβα ότι η αυτολύπηση μπορεί να είναι επικίνδυνη. Προσευχήθηκα στον Ιεχωβά και αποφάσισα να κάνω έντονη προσπάθεια να μην ενδώσω στην αυτολύπηση πάλι. Άρχισα να συγκεντρώνομαι σε θετικές, Γραφικές σκέψεις. Από τότε, διάβαζα με περισσότερη από τη συνηθισμένη προσοχή όλα τα άρθρα στα περιοδικά Σκοπιά και Ξύπνα! που τόνιζαν τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και μετά τα έβαζα σ’ ένα ντοσιέ. Επίσης πρόσεχα πολύ τα σημεία που αναφέρονταν στη Διακονία της Βασιλείας για το πώς να συζητάω με άλλους.
Ο πρώτος στόχος μου ήταν να προσπαθήσω να συζητάω όσο το δυνατόν περισσότερο με ένα άτομο σε κάθε Χριστιανική συνάθροιση. Στην αρχή, κάθε τέτοια συζήτηση διαρκούσε μόνο ένα λεπτό περίπου. Το αποτέλεσμα ήταν να γυρνάω σπίτι πολλές φορές αποθαρρυμένος. Ωστόσο, με επιμονή, η ικανότητά μου να συζητάω βελτιώθηκε σιγά-σιγά.
Επίσης, άρχισα να κάνω πολλή προσωπική έρευνα για τις ερωτήσεις που με βασάνιζαν. Εκτός απ’ αυτό, έδωσα προσοχή στη διατροφή μου και ανακάλυψα ότι, όταν έπαιρνα συμπληρώματα διατροφής, η διάθεσή μου και η ζωτικότητά μου βελτιώνονταν. Αργότερα, έμαθα ότι και άλλοι παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν κατάθλιψη. Για παράδειγμα, μερικές φορές αφοσιωνόμουν τόσο πολύ σε κάτι που με ενδιέφερε, ώστε έφτανα σε συναισθηματική έξαρση. Αυτό με οδηγούσε πάντα σε κατάπτωση με αποτέλεσμα να χάνω την ενεργητικότητά μου και μετά να νιώθω κατάθλιψη. Η λύση ήταν ότι έπρεπε να δείχνω επίμονο ενδιαφέρον για κάτι, αλλά όχι να αφοσιώνομαι υπερβολικά σ’ αυτό. Ακόμη και σήμερα, πρέπει να το προσέχω αυτό.
Το επόμενο βήμα ήταν να πετύχω το στόχο που οι γονείς μας πάντα έθεταν σ’ εμάς τα παιδιά, δηλαδή την ολοχρόνια διακονία. Η αποφασιστικότητα που έδειξε η αδελφή μου, διακρατώντας πάνω από 35 χρόνια το προνόμιο του σκαπανικού, παραμένει ένα θετικό κίνητρο για εμένα.
Πώς Αντιμετώπισα το Πρόβλημα του Γιου μου
Αφού έζησα μερικά χρόνια ως άγαμος σκαπανέας, παντρεύτηκα μια σκαπάνισσα, την Τζόζεφα. Η Τζόζεφα μου ήταν και μου είναι ένα υπέροχο συμπλήρωμα σε όλους τους τομείς. Αποκτήσαμε τρία παιδιά μαζί. Ο Κρεγκ, ο μεγαλύτερος, γεννήθηκε το 1972 με οξεία εγκεφαλική παιδική παράλυση. Η κατάστασή του ήταν εξαιρετικά δύσκολη αφού δεν μπορεί να κάνει μόνος του τίποτα άλλο εκτός από το να πιάνει αδέξια το φαγητό του με το κουτάλι. Φυσικά, εμείς τον αγαπάμε βαθιά και έτσι εξάντλησα όλες τις δυνατότητες που υπήρχαν προκειμένου να βοηθηθεί να γίνει πιο ανεξάρτητος. Του έφτιαξα διάφορα βοηθήματα για το περπάτημα. Συμβουλευτήκαμε πολλούς ειδικούς αλλά δεν πετύχαμε πολλά πράγματα. Αυτό με έκανε να καταλάβω ότι πρέπει να αποδεχτούμε μερικές περιστάσεις σ’ αυτή τη ζωή.
Στη διάρκεια των 12 πρώτων χρόνων της ζωής του, μερικές φορές ο Κρεγκ σταματούσε να τρώει και να πίνει. Ταυτόχρονα, χωρίς να το θέλει, είχε τάση για εμετό. Στην αρχή νομίζαμε ότι η αιτία ήταν νευρολογική. Άρχιζε στην κυριολεξία να αργοπεθαίνει μπροστά στα μάτια μας. Η προσευχή μάς βοήθησε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα, και μια καθορισμένη φαρμακευτική αγωγή μάς βοήθησε να το θέσουμε υπό έλεγχο. Ευτυχώς, ο Κρεγκ φάνηκε να αναρρώνει την τελευταία στιγμή και έτσι θα μπορούσε πάλι να μας χαροποιεί με το γοητευτικό του χαμόγελο και το ατέλειωτο ρεπερτόριο τραγουδιών.
Η Τζόζεφα το βρήκε στην αρχή πολύ δύσκολο να προσαρμοστεί σ’ αυτή την απελπιστική κατάσταση. Αλλά η αγάπη και η υπομονή που έδειχνε καθώς φρόντιζε για κάθε ανάγκη του Κρεγκ τη βοήθησαν να νικήσει τελικά. Έτσι, μπορέσαμε να συνεχίσουμε να πηγαίνουμε οπουδήποτε η ανάγκη για Χριστιανική βοήθεια είναι μεγαλύτερη. Με την υποστήριξη και τη θετική βοήθεια της Τζόζεφα, μπορούσα να κάνω εργασία μερικής απασχόλησης επί μερικά χρόνια, πράγμα που μου επέτρεπε να είμαι βοηθητικός σκαπανέας και να φροντίζω την οικογένειά μου.
Ανάγκη για Θετικό Τρόπο Σκέψης
Όταν ο Κρεγκ αισθάνεται κατάθλιψη εξαιτίας κάποιας επαναλαμβανόμενης ασθένειας ή απογοήτευση εξαιτίας των περιορισμών του, τον ενισχύουμε μ’ ένα εδάφιο που μου αρέσει ιδιαίτερα: «Ημείς όμως δεν είμεθα εκ των συρομένων οπίσω». (Εβραίους 10:39) Ο Κρεγκ το ξέρει απ’ έξω αυτό το εδάφιο και πάντα ενθαρρύνεται όταν το ακούει.
Από τότε που ο Κρεγκ ήταν αρκετά μικρός, αγαπούσε ιδιαίτερα την υπηρεσία αγρού. Χρησιμοποιώντας μια ειδική αναπηρική καρέκλα μπορεί και συνεργάζεται συχνά μαζί μας στην υπηρεσία. Του αρέσει ιδιαίτερα να έρχεται μαζί μας όταν, από καιρό σε καιρό, υπηρετώ άλλες εκκλησίες ως αναπληρωτής επίσκοπος περιοχής. Τα περιορισμένα σχόλια που έδινε στη μελέτη βιβλίου και το ότι μιλούσε διαρκώς για Βιβλικές ιστορίες στο ειδικό σχολείο που παρακολουθούσε είχαν μεγάλη απήχηση, κάτι που δεν καταφέρνουμε εμείς που δεν έχουμε προβλήματα υγείας. Ο Κρεγκ μ’ αυτόν τον τρόπο μού θυμίζει ότι όποιοι κι αν είναι οι περιορισμοί μας, ο Ιεχωβά μπορεί να μας χρησιμοποιήσει για να προάγουμε το θέλημά του και το σκοπό του.
Πριν από κάμποσο καιρό είχα το προνόμιο να είμαι εκπαιδευτής στη Σχολή Διακονίας της Βασιλείας. Παρ’ όλα τα χρόνια μου στη διακονία, εξακολουθούσα να αισθάνομαι νευρικότητα στην αρχή. Αλλά σύντομα, με εμπιστοσύνη στον Ιεχωβά, ηρέμησα και αισθάνθηκα άλλη μια φορά τη δύναμη του Ιεχωβά να με στηρίζει.
Αναπολώντας τα 50 περίπου χρόνια της ζωής μου, είμαι πεπεισμένος ότι μόνο ο Ιεχωβά θα μπορούσε στοργικά να εκπαιδεύσει ένα άτομο σαν κι εμένα, κάνοντάς το πνευματικό άνθρωπο.