Ο Ιεχωβά Ενεργεί με Οσιότητα

ΟΠΩΣ ΤΟ ΑΦΗΓΗΘΗΚΕ Ο ΠΙΤΕΡ ΠΑΛΙΣΕΡ

Ήταν Δεκέμβριος του 1985. Η συγκίνηση κορυφωνόταν καθώς ετοιμαζόμασταν να προσγειωθούμε στο διεθνές αεροδρόμιο του Ναϊρόμπι στην Κένυα. Ενώ κατευθυνόμασταν προς την πόλη, μας κατέκλυζαν αναμνήσεις που ξυπνούσαν από οικείες εικόνες και ήχους.

ΠΗΓΑΜΕ στην Κένυα για να παρακολουθήσουμε τη Συνέλευση Περιφερείας των Μαρτύρων του Ιεχωβά «Διακράτηση Ακεραιότητας». Δώδεκα χρόνια νωρίτερα, η σύζυγός μου και εγώ είχαμε αναγκαστεί να φύγουμε από την Κένυα εξαιτίας της απαγόρευσης που επιβλήθηκε στο έργο μας κηρύγματος. Εκεί, μέναμε στο Μπέθελ, όπως ονομάζονται οι εγκαταστάσεις τμήματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Τι ευχάριστη έκπληξη μας περίμενε όταν επιστρέψαμε στο ίδιο μέρος ως επισκέπτες!

Στην προετοιμασία του γεύματος στο Μπέθελ βοηθούσε μια νεαρή αδελφή την οποία γνωρίζαμε από τότε που ήταν δύο χρονών. Τουλάχιστον έξι από τα μέλη της οικογένειας Μπέθελ ήταν άτομα τα οποία γνωρίζαμε από παιδιά. Τι χαρά νιώσαμε βλέποντας αυτά τα νεαρά άτομα, ενήλικα πια, καθώς και τις οικογένειές τους, να εξακολουθούν όλοι να είναι δραστήριοι στη διακονία! Ο Θεός μας, ο Ιεχωβά, είχε φροντίσει για αυτούς, σε αρμονία με την υπόσχεση της Αγίας Γραφής: «Μετά οσίου, όσιος θέλεις είσθαι». (2 Σαμουήλ 22:26) Τι αντίθεση διέκρινα ανάμεσα στα δικά μου νεανικά χρόνια και στον ανταμειφτικό τρόπο με τον οποίο ζούσαν εκείνοι οι νεαροί!

Τα Νεανικά μου Χρόνια Κυλούν Χωρίς Σκοπό

Γεννήθηκα στο Σκάρμπορο της Αγγλίας στις 14 Αυγούστου 1918. Δύο χρόνια αργότερα, η μητέρα μου και η θετή μου αδελφή έφυγαν για τον Καναδά, και έτσι έζησα τα επόμενα τρία χρόνια με τον πατέρα μου, τη μητέρα του και την αδελφή του. Όταν έγινα πέντε χρονών, η μητέρα μου με απήγαγε και με πήγε στο Μόντρεαλ του Καναδά. Έπειτα από τέσσερα χρόνια με έστειλε ξανά στην Αγγλία για να μείνω με τον πατέρα μου και να πάω στο σχολείο.

Η μητέρα μου και η θετή μου αδελφή μού έγραφαν κάθε εξάμηνο περίπου. Στο τέλος των επιστολών τους, μου εύχονταν να γίνω καλός πολίτης, όσιος στο Βασιλιά και στη χώρα. Οι απαντήσεις μου πιθανώς τις απογοήτευαν, επειδή έγραφα ότι πίστευα πως ο εθνικισμός και ο πόλεμος ήταν εσφαλμένα. Ωστόσο, εφόσον δεν είχα να ακολουθήσω κάποια σαφή κατεύθυνση, πέρασα τα εφηβικά μου χρόνια γυρνώντας άσκοπα.

Κατόπιν, τον Ιούλιο του 1939, έξι εβδομάδες πριν από την έναρξη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, κατατάχθηκα στο βρετανικό στρατό. Ήμουν μόνο 20 χρονών. Σύντομα, το σύνταγμα στο οποίο ανήκα στάλθηκε στη βόρεια Γαλλία. Όταν μας επιτίθονταν γερμανικά αεροπλάνα, εμείς τα νεαρά παιδιά τα σημαδεύαμε με τα όπλα μας και τα πυροβολούσαμε. Η ζωή μας ήταν γεμάτη φόβο. Υποχωρήσαμε μπροστά στην προέλαση του γερμανικού στρατού, και ήμουν μεταξύ εκείνων που διαμετακομίστηκαν από τη Δουνκέρκη την πρώτη εβδομάδα του Ιουνίου του 1940. Ακόμη θυμάμαι με φρίκη την εικόνα ενός ολόκληρου τάγματος νεκρών στρατιωτών, τα πτώματα των οποίων ήταν διάσπαρτα στην παραλία. Επέζησα από εκείνον τον εφιάλτη και έφτασα στο Χάρουιτς, στην ανατολική Αγγλία, πάνω σε ένα μικρό φορτηγό πλοίο.

Την επόμενη χρονιά, το Μάρτιο του 1941, με έστειλαν στην Ινδία. Εκεί εκπαιδεύτηκα ως μηχανικός αεροσκαφών. Για ένα διάστημα νοσηλεύτηκα σε νοσοκομείο λόγω κάποιας μόλυνσης, και κατόπιν μεταφέρθηκα σε μια στρατιωτική μονάδα στο Δελχί, την πρωτεύουσα της Ινδίας. Μακριά από την πατρίδα και χωρίς να νιώθω ακόμη καλά, άρχισα να κάνω σκέψεις για το μέλλον. Ιδιαίτερα αναρωτιόμουν για το τι μας συμβαίνει όταν πεθαίνουμε.

Οσιότητα σε έναν Καινούριο Τομέα

Συγκάτοικός μου στο Δελχί ήταν ο Μπερτ Γκέιλ, ένας συμπατριώτης μου από την Αγγλία. Μια μέρα είπε ότι «η θρησκεία ήταν από τον Διάβολο», ένα σχόλιο το οποίο προκάλεσε το ενδιαφέρον μου. Η σύζυγός του είχε γίνει Μάρτυρας του Ιεχωβά, και κάπου κάπου του έστελνε Γραφικά έντυπα. Ένα από αυτά, το βιβλιάριο Ελπίς, τράβηξε την προσοχή μου. Η ανάλυση που έκανε γύρω από την ελπίδα της ανάστασης μου έδωσε μια πραγματική αίσθηση ηρεμίας.

Κάποια φορά στις αρχές του 1943, ο Μπερτ μίλησε στον Τέντι Γκρούμπερτ, έναν υπάλληλο αγγλοϊνδικής καταγωγής ο οποίος εργαζόταν μαζί μας στη στρατιωτική βάση αλλά σε πολιτική θέση. Προς έκπληξή μας, μάθαμε ότι ο Τέντι ήταν Μάρτυρας. Αν και το 1941 είχε επιβληθεί απαγόρευση στα έντυπα των Μαρτύρων του Ιεχωβά, μας πήγε στις συναθροίσεις που διεξήγαν οι Μάρτυρες στο Δελχί. Σε εκείνη τη μικρή εκκλησία, βρήκα για πρώτη φορά στη ζωή μου γνήσια, θερμή συναναστροφή. Ο Βασίλης Τσάτος, ένας μεγαλύτερος σε ηλικία Χριστιανός αδελφός από την Ελλάδα, με πήρε υπό την προστασία του και απάντησε στις ερωτήσεις μου. Μου έδωσε ξεκάθαρες Γραφικές απαντήσεις σε ερωτήματα σχετικά με το γιατί γερνάμε και πεθαίνουμε, την ανάσταση και τον υποσχεμένο νέο κόσμο δικαιοσύνης του Θεού.—Πράξεις 24:15· Ρωμαίους 5:12· 2 Πέτρου 3:13· Αποκάλυψη 21:3, 4.

Το βιβλιάριο Ειρήνη—Δύναται να Διαρκέση;, το οποίο εκδόθηκε το 1942, τράβηξε ιδιαίτερα την προσοχή μου. Ταύτιζε την Κοινωνία των Εθνών με το «κατακόκκινο θηρίο». (Αποκάλυψη 17:3) Παραθέτοντας το εδάφιο 11 του 17ου κεφαλαίου της Αποκάλυψης, το βιβλιάριο έλεγε: «Τώρα δύναται να λεχθή ότι η Κοινωνία ‘ήτο και δεν είναι’». Στη συνέχεια ανέφερε: «Ο Σύνδεσμος των Εθνών του κόσμου θα εγερθή και πάλιν». Το 1945, τρία και πλέον χρόνια αργότερα, αυτό ακριβώς συνέβη όταν σχηματίστηκε ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών!

Στη διάρκεια της απαγόρευσης που είχε επιβληθεί στα έντυπα των Μαρτύρων, μπόρεσα να βοηθήσω τους καινούριους μου φίλους. Όταν ερχόταν κάποιο κιβώτιο με βιβλιάρια Ειρήνη—Δύναται να Διαρκέση;, η εκκλησία το έδινε σε εμένα για να το φυλάξω. Ποιος θα σκεφτόταν να ψάξει στο στρατόπεδο για απαγορευμένα έντυπα; Κάθε φορά που πήγαινα στις συναθροίσεις, έπαιρνα μαζί μου μερικά βιβλιάρια για να έχουν οι αδελφοί. Μάλιστα έκρυβα τα προσωπικά τους Γραφικά έντυπα όταν φοβούνταν ότι θα γινόταν έρευνα στα σπίτια τους. Τελικά, στις 11 Δεκεμβρίου 1944, άρθηκε η απαγόρευση.

Η οσιότητά μου στις Γραφικές διδασκαλίες υποβλήθηκε σε δοκιμή το 1943, στη διάρκεια των χριστουγεννιάτικων εορτασμών που διοργανώθηκαν για το στρατιωτικό μας απόσπασμα. Αρνήθηκα να συμμετάσχω, εφόσον είχα μάθει ότι ο Ιησούς δεν είχε γεννηθεί μέσα στην παγωνιά του Δεκεμβρίου και ότι οι πρώτοι Χριστιανοί δεν γιόρταζαν Χριστούγεννα.—Παράβαλε Λουκάς 2:8-12.

Όταν διεξάχθηκε η Συνέλευση των «Ενωμένων Διαγγελέων» στο Τζούμπουλπορ (Τζάμπαλπουρ) στις 27-31 Δεκεμβρίου 1944, ήμουν ανάμεσα στους περίπου 150 παρευρεθέντες. Πολλοί εκπρόσωποι της συνέλευσης ταξίδεψαν με τρένο από το Δελχί, ένα ταξίδι 600 και πλέον χιλιομέτρων. Ποτέ δεν θα ξεχάσω την υπέροχη ατμόσφαιρα που επικρατούσε σε εκείνον τον υπαίθριο χώρο, όπου είδα την οργάνωση του Ιεχωβά σε δράση.

Εμείς οι εκπρόσωποι της συνέλευσης φιλοξενηθήκαμε σε κοιτώνες σχολείων, όπου ψάλαμε ύμνους της Βασιλείας και απολαύσαμε χαρούμενη Χριστιανική συναναστροφή. Στη διάρκεια εκείνης της συνέλευσης άρχισα να συμμετέχω στο δημόσιο έργο κηρύγματος, ένα έργο που έκτοτε βρίσκεται στην καρδιά μου.

Ολοχρόνια Διακονία στην Αγγλία

Επέστρεψα στην Αγγλία το 1946 και σύντομα άρχισα να συναναστρέφομαι με την Εκκλησία Γούλβερτον. Μολονότι οι ευαγγελιζόμενοι της Βασιλείας ήταν μόνο δέκα περίπου, με έκαναν να αισθάνομαι άνετα, και ένιωθα την ίδια ικανοποίηση που είχα όταν ήμουν ανάμεσα στους αδελφούς μου στην Ινδία. Η Βέρα Κλίφτον ξεχώριζε στην εκκλησία ως ειλικρινές, εγκάρδιο άτομο. Όταν έμαθα ότι είχε την ίδια επιθυμία με εμένα για έργο σκαπανέα, όπως ονομάζονται οι ολοχρόνιοι διάκονοι, παντρευτήκαμε, στις 24 Μαΐου 1947. Ανακαίνισα ένα τροχόσπιτο, και την επόμενη χρονιά λάβαμε τον πρώτο μας διορισμό ως σκαπανείς, στην επαρχιακή πόλη Χάντινγκτον.

Εκείνον τον καιρό ξεκινούσαμε νωρίς το πρωί με τα ποδήλατά μας για τον αγροτικό τομέα. Δαπανούσαμε όλη τη μέρα μας στο κήρυγμα και κάναμε μόνο ένα μικρό διάλειμμα το μεσημέρι για σάντουιτς. Όσο ισχυρός και αν ήταν ο αέρας, όσο δυνατή βροχή και αν έπεφτε καθώς επιστρέφαμε με το ποδήλατο στο σπίτι, ήμασταν ευτυχισμένοι και ικανοποιημένοι στο έργο του Κυρίου.

Με τον καιρό, αναπτύξαμε την ισχυρή επιθυμία να επεκτείνουμε τη διακονία μας και να μεταδώσουμε τα «καλά νέα» σε λαούς άλλων χωρών. (Ματθαίος 24:14) Έτσι, υποβάλαμε αίτηση για να φοιτήσουμε στην ιεραποστολική σχολή Γαλαάδ, στο Σάουθ Λάνσινγκ της Νέας Υόρκης, στις Η.Π.Α. Τελικά γίναμε δεκτοί στην 26η τάξη της Γαλαάδ η οποία αποφοίτησε το Φεβρουάριο του 1956.

Επεκτείνουμε τη Διακονία μας στην Αφρική

Ο ιεραποστολικός μας διορισμός ήταν η Βόρεια Ροδεσία (τώρα Ζάμπια) στην Αφρική. Μόλις φτάσαμε, μας ζητήθηκε να υπηρετήσουμε στο Μπέθελ εκείνης της χώρας. Ένα μέρος της υπηρεσίας μου στο Μπέθελ ήταν να φροντίζω για την αλληλογραφία με την Ανατολική Αφρική. Το 1956, η Κένυα—μια από τις χώρες της Ανατολικής Αφρικής—είχε μόνο τέσσερις Μάρτυρες, ενώ στη Βόρεια Ροδεσία υπήρχαν πάνω από 24.000. Η Βέρα και εγώ αρχίσαμε να σκεφτόμαστε πόσο καλό θα ήταν να υπηρετήσουμε εκεί που υπήρχε μεγαλύτερη ανάγκη.

Κατόπιν, απροσδόκητα, έλαβα μια άλλη πρόσκληση για τη Σχολή Γαλαάδ, αυτή τη φορά για μια δεκάμηνη σειρά μαθημάτων για επισκόπους. Άφησα τη Βέρα στη Βόρεια Ροδεσία και έφυγα για τη Νέα Υόρκη, όπου στεγαζόταν εκείνον τον καιρό η Σχολή Γαλαάδ. Όταν τελείωσα τα μαθήματα το Νοέμβριο του 1962, διορίστηκα στην Κένυα όπου θα ιδρυόταν ένα γραφείο τμήματος. Εκείνη την εποχή, η Κένυα είχε πάνω από εκατό Μάρτυρες.

Επιστρέφοντας στη Βόρεια Ροδεσία για να συναντήσω τη Βέρα, επρόκειτο να σταματήσω για λίγο στο Ναϊρόμπι της Κένυας. Όταν όμως έφτασα, ο Μπιλ Νίσμπετ, ένας απόφοιτος της 25ης τάξης της Γαλαάδ, με συνάντησε και μου είπε ότι υπήρχε η ευκαιρία να εξασφαλίσω ευθύς αμέσως επίσημη άδεια εισόδου στην Κένυα. Επικοινωνήσαμε με τις υπηρεσίες μετανάστευσης, και μέσα σε λίγα λεπτά είχα πάρει πενταετή άδεια εργασίας. Έτσι, ποτέ δεν επέστρεψα στη Βόρεια Ροδεσία· αντί για αυτό, ήρθε και με βρήκε η Βέρα στο Ναϊρόμπι.

Έπειτα από μια πρόχειρη σειρά μαθημάτων στη γλώσσα σουαχίλι, αρχίσαμε να συμμετέχουμε στη διακονία σε συνεργασία με τη μικρή εκκλησία που υπήρχε στο Ναϊρόμπι. Μερικές φορές όταν διαβάζαμε την παρουσίασή μας στη σουαχίλι, ο οικοδεσπότης έλεγε με έκπληξη: «Δεν ξέρω αγγλικά!» Παρ’ όλα αυτά, εμμείναμε και σιγά σιγά ξεπεράσαμε το γλωσσικό φραγμό.

Ο τομέας μας περιλάμβανε τεράστια συγκροτήματα κατοικιών με Γραφικά ονόματα, όπως Ιερουσαλήμ και Ιεριχώ. Το ενδιαφέρον αναπτυσσόταν εύκολα, και από αυτές τις περιοχές προήλθαν πολλοί καινούριοι ευαγγελιζόμενοι της Βασιλείας. Τι αξιόλογη επίδραση άσκησε σε αυτούς τους ανθρώπους η Γραφική αλήθεια! Τα αισθήματα φυλετικής ανωτερότητας εξαφανίζονταν καθώς η οσιότητα στη Βασιλεία έφερνε ενότητα ανάμεσα στο λαό του Ιεχωβά. Ακόμη και γάμοι γίνονταν ανάμεσα σε άτομα διαφορετικών φυλών, κάτι πολύ ασυνήθιστο για αυτούς που δεν ήταν Μάρτυρες.

Οι καινούριοι διαγγελείς της Βασιλείας ασπάζονταν την αλήθεια με ζήλο. Ο Σάμσον, για παράδειγμα, ήθελε τόσο πολύ να διεισδύσει η Γραφική αλήθεια στην περιοχή του ώστε ζητούσε συνέχεια να σταλούν εκεί σκαπανείς. Έχτισε μάλιστα μια προσθήκη στο σπίτι του, στην περιοχή Ουκαμπάνι, ώστε να τους προσφέρει κατάλυμα. Σύντομα ιδρύθηκε εκεί μια νέα εκκλησία διαγγελέων της Βασιλείας.

Αρκετές φορές επισκέφτηκα τους αδελφούς μας στην Αιθιοπία, μια χώρα της Ανατολικής Αφρικής. Αυτοί δαπανούσαν κατά μέσο όρο πάνω από 20 ώρες το μήνα στη διακονία, παρά τις φυλακίσεις, τους ξυλοδαρμούς και τη συνεχή παρακολούθηση. Κάποια φορά, δύο λεωφορεία γεμάτα αδελφούς και αδελφές από την Αιθιοπία ταξίδευαν επί μία εβδομάδα, διασχίζοντας επικίνδυνα ορεινά περάσματα, προκειμένου να παρακολουθήσουν μια συνέλευση περιφερείας στην Κένυα. Η επινοητικότητά τους όσον αφορά τις διευθετήσεις που έκαναν προκειμένου να υπάρχουν έντυπα της Βασιλείας στη χώρα τους ήταν αξιοσημείωτη. Εμείς στην Κένυα νιώθαμε χαρά που τους βοηθούσαμε εφοδιάζοντάς τους.

Το 1973, επιβλήθηκε επίσημη απαγόρευση στο έργο μας στην Κένυα, και οι ιεραπόστολοι αναγκάστηκαν να φύγουν. Τότε είχαμε πάνω από 1.200 Μάρτυρες στην Κένυα, και πολλοί από αυτούς είχαν έρθει να μας αποχαιρετήσουν στο αεροδρόμιο, μια εμπειρία που θα μας μείνει αξέχαστη. Η παρουσία τους έκανε ένα συνταξιδιώτη μας να ρωτήσει μήπως ήμασταν κάποιες διασημότητες. Η Βέρα και εγώ επιστρέψαμε στην Αγγλία όπου μας προσφέρθηκε κάποιος διορισμός, αλλά εμείς λαχταρούσαμε να επιστρέψουμε στην Αφρική.

Πίσω στην Αφρική

Έτσι, λίγους μήνες αργότερα, λάβαμε το νέο μας διορισμό, για το Μπέθελ στην Άκρα, την πρωτεύουσα της Γκάνας, μιας δυτικοαφρικανικής χώρας. Εδώ, κάποιος από τους διορισμούς μου με έφερε αντιμέτωπο με τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι αδελφοί μας. Καθώς φρόντιζα για τις αγορές τροφίμων και υλικών για την οικογένεια Μπέθελ, ένιωθα έκπληξη με τις εξωφρενικές τιμές των τροφίμων. Πολλές φορές συνέβαινε να μην μπορεί κάποιος να αγοράσει τα αναγκαία είδη. Η έλλειψη βενζίνης και η ανεπάρκεια ανταλλακτικών δημιουργούσαν επιπρόσθετα προβλήματα.

Έμαθα τη σπουδαιότητα της υπομονής, μιας ιδιότητας που είχαν αναπτύξει οι αδελφοί μας στην Γκάνα. Ήταν πολύ ενθαρρυντικό να παρατηρούμε τη χαρούμενη διάθεση που διατηρούσαν καθώς απέρριπταν τον πειρασμό να αποκτήσουν τα αναγκαία της ζωής καταφεύγοντας στη δωροδοκία. Ως αποτέλεσμα, ο λαός του Ιεχωβά στην Γκάνα έγινε πασίγνωστος για την εντιμότητά του και απέκτησε ένα καλό όνομα ενώπιον πολλών αξιωματούχων.

Παρά τις υλικές ελλείψεις, όμως, υπήρχε αυξανόμενη πνευματική ευημερία. Από τη μια άκρη της χώρας ως την άλλη, τα Γραφικά μας έντυπα βρίσκονταν σχεδόν σε κάθε σπίτι. Είδαμε τον αριθμό των διαγγελέων της Βασιλείας στην Γκάνα να αυξάνει από 17.156, το 1973 όταν πήγαμε, σε πάνω από 23.000 το 1981. Εκείνη τη χρονιά, αντιμετώπιζα προβλήματα επειδή είχα προσβληθεί από καρκίνο του δέρματος, στον οποίο αναμφίβολα συνέβαλε η μακροχρόνια έκθεση στον ήλιο της Ινδίας και της Αφρικής, και έτσι αναγκαστήκαμε να φύγουμε από την Γκάνα και να επιστρέψουμε στην Αγγλία για τακτική θεραπεία.

Καινούριες Περιστάσεις στην Αγγλία

Για εμένα, η επιστροφή μας σήμαινε μια σημαντική προσαρμογή στη διακονία μου. Είχα συνηθίσει να συνομιλώ ελεύθερα με ανθρώπους που σέβονταν τον Θεό και την Αγία Γραφή. Αλλά στο Λονδίνο σπάνια συναντώ μια τέτοια στάση. Θαυμάζω την εμμονή των αδελφών στη Βρετανία. Αυτό με έχει κάνει να διακρίνω ότι είναι ανάγκη να αναπτύσσουμε περισσότερη συμπόνια για τους ανθρώπους που είναι «γδαρμένοι και παραπεταμένοι» από πνευματική άποψη.—Ματθαίος 9:36.

Μετά την επιστροφή μας από την Αφρική, η Βέρα και εγώ υπηρετήσαμε μαζί στο Μπέθελ του Λονδίνου μέχρι το θάνατό της, το Σεπτέμβριο του 1991, σε ηλικία 73 χρονών. Δεν ήταν εύκολο να αντιμετωπίσω την απώλεια μιας τόσο πιστής συντρόφου η οποία κόπιασε τόσο πολλά χρόνια στη διακονία, ώμο προς ώμο μαζί μου. Μου λείπει πάρα πολύ. Αλλά είμαι χαρούμενος επειδή λαβαίνω θαυμάσια υποστήριξη από την οικογένειά μας Μπέθελ, η οποία αποτελείται από περίπου 250 μέλη.

Πραγματικά το θεωρώ προνόμιο να βιώνω την προς τα εμπρός κίνηση της οργάνωσης του Ιεχωβά και να βλέπω τόσο πολλά άτομα να κάνουν τρόπο ζωής τους την ολοχρόνια διακονία. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος ζωής από αυτόν, διότι ‘ο Ιεχωβά . . . δεν εγκαταλείπει τους οσίους αυτού’.—Ψαλμός 37:28.

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Κάναμε σκαπανικό στην Αγγλία από το 1947 ως το 1955

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Για πρώτη φορά στη διακονία στη διάρκεια μιας συνέλευσης στην Ινδία

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Όταν ήμασταν ιεραπόστολοι στη Βόρεια Ροδεσία

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Το 1985, με φίλους που είχαμε να δούμε 12 χρόνια