Χριστούγεννα—Κοσμική Γιορτή ή Θρησκευτική;

ΣΤΗΝ Κίνα ονομάζεται ο Γέρος των Χριστουγέννων. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, είναι γνωστός ως ο Πατέρας των Χριστουγέννων. Στη Ρωσία οι άνθρωποι χρησιμοποιούν την ονομασία ο Παππούς της Πάχνης.

Πολλοί βλέπουν τον Αϊ Βασίλη, αυτόν τον εύθυμο παππού που προβάλλει τη μεγάλη κοιλιά και τη χιονόλευκη γενειάδα του, ως την ίδια την προσωποποίηση της περιόδου των Χριστουγέννων. Αλλά είναι ευρέως γνωστό, επίσης, ότι ο Αϊ-Βασίλης είναι ένας μύθος, ένας θρύλος που βασίζεται σε παραδόσεις οι οποίες σχετίζονται με κάποιον επίσκοπο που έζησε στη Μικρά Ασία τον τέταρτο αιώνα.

Τα έθιμα και οι παραδόσεις ασκούσαν ανέκαθεν ισχυρή επίδραση στους εορτασμούς, και τα Χριστούγεννα δεν αποτελούν εξαίρεση. Ο μύθος για τον Αϊ-Βασίλη είναι απλώς ένα παράδειγμα λαογραφικών παραδόσεων που συνδέονται με κάποια δημοφιλή γιορτή. Ενώ μερικοί ισχυρίζονται ότι τα χριστουγεννιάτικα έθιμα βασίζονται σε γεγονότα που καταγράφονται στην Αγία Γραφή, τα περισσότερα από αυτά τα έθιμα έχουν στην πραγματικότητα ειδωλολατρικές ρίζες.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Η εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα λέει: «Η λατρεία των δέντρων, που ήταν συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στους ειδωλολάτρες Ευρωπαίους, επιβίωσε και μετά τον εκχριστιανισμό τους σε διάφορα έθιμα. Την Πρωτοχρονιά οι Σκανδιναβοί διακοσμούσαν το σπίτι και τον αχυρώνα με αειθαλή φυτά, για να μην πλησιάζει ο διάβολος, ενώ κατά την περίοδο των Χριστουγέννων έστηναν ένα δέντρο για τα πουλιά».

Μια άλλη δημοφιλής χριστουγεννιάτικη παράδοση είναι η κατασκευή στεφανιών από λιόπρινο ή από άλλα αειθαλή. Και αυτή επίσης έχει βαθιές ειδωλολατρικές ρίζες. Οι αρχαίοι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν κλαδιά από λιόπρινο για να στολίζουν τους ναούς όσο διάστημα διαρκούσαν τα Σατουρνάλια, μια εφταήμερη γιορτή που τηρούνταν στη διάρκεια του χειμώνα και ήταν αφιερωμένη στον Σατούρνο, το θεό της γεωργίας. Αυτή η ειδωλολατρική γιορτή ήταν ιδιαίτερα ξακουστή για τα ανεξέλεγκτα ξεφαντώματα και την ακολασία που τη διέκριναν.

Το χριστουγεννιάτικο έθιμο της ανταλλαγής φιλιών κάτω από ένα κλαδί γκι (απεικονίζεται εδώ) μπορεί να φαίνεται ρομαντικό σε μερικούς, αλλά παραπέμπει στο Μεσαίωνα. Οι Δρυίδες της αρχαίας Βρετανίας πίστευαν ότι το γκι είχε μαγικές δυνάμεις· έτσι, το χρησιμοποιούσαν ως προστασία από τους δαίμονες, από τα μαγικά λόγια και από άλλες μορφές του κακού. Αργότερα, αναπτύχθηκε η δεισιδαιμονία ότι η ανταλλαγή φιλιών κάτω από γκι θα οδηγούσε σε γάμο. Αυτή η συνήθεια παραμένει δημοφιλής για μερικούς ανθρώπους την περίοδο των Χριστουγέννων.

Αυτές δεν είναι παρά ελάχιστες μόνο από τις σύγχρονες χριστουγεννιάτικες παραδόσεις οι οποίες έχουν επηρεαστεί ή προέρχονται άμεσα από ειδωλολατρικές διδασκαλίες. Ωστόσο, ίσως αναρωτιέστε πώς εξελίχθηκαν έτσι τα πράγματα. Πώς αναμείχθηκε τόσο πολύ με μη Χριστιανικά έθιμα μια γιορτή που θεωρείται ότι τιμά τη γέννηση του Χριστού; Και κάτι ακόμη πιο σημαντικό· πώς βλέπει ο Θεός αυτό το ζήτημα;

[Ευχαριστίες για την προσφορά των εικόνων στη σελίδα 2]

Σελίδα 3: Αϊ-Βασίλης: Thomas Nast/Dover Publications, Inc., 1978· γκι στη σελίδα 3 και εικόνα στη σελίδα 4: Discovering Christmas Customs and Folklore από Margaret Baker, published by Shire Publications, 1994