Διαπραγμάτευση ενός Λογικού Νυφικού Τιμήματος
ΣΗΜΕΡΑ, όπως και στους Βιβλικούς χρόνους, μερικοί πολιτισμοί απαιτούν την καταβολή νυφικού τιμήματος προκειμένου να μπορέσει κάποιος άντρας να παντρευτεί μια γυναίκα. «Είμαι πρόθυμος να σε υπηρετώ εφτά χρόνια για τη Ραχήλ, τη νεότερη κόρη σου», είπε ο Ιακώβ στο μελλοντικό πεθερό του, τον Λάβαν. (Γένεση 29:18) Επειδή ο Ιακώβ αγαπούσε τη Ραχήλ, πρόσφερε υψηλό τίμημα—το αντίστοιχο των μισθών εφτά ετών! Ο Λάβαν δέχτηκε την προσφορά αλλά εξαπάτησε τον Ιακώβ αναγκάζοντάς τον να παντρευτεί πρώτα τη μεγαλύτερη κόρη του, τη Λεία. Στις μεταγενέστερες δοσοληψίες του με τον Ιακώβ, ο Λάβαν εξακολούθησε να χρησιμοποιεί πλάγια μέσα. (Γένεση 31:41) Η έμφαση που έδινε ο Λάβαν στο υλικό κέρδος έκανε τις κόρες του να πάψουν να τον σέβονται. «Δεν μας θεωρεί ξένες εφόσον μας πούλησε και μάλιστα τρώει διαρκώς τα χρήματα που δόθηκαν για εμάς;» ρώτησαν.—Γένεση 31:15.
Δυστυχώς, στο σημερινό υλιστικό κόσμο, πολλοί γονείς είναι σαν τον Λάβαν. Και μερικοί είναι πολύ χειρότεροι. Σύμφωνα με μια αφρικανική εφημερίδα, μερικοί γάμοι διευθετούνται «μόνο και μόνο για κερδοσκοπικούς λόγους από άπληστους πατέρες». Ένας άλλος παράγοντας είναι η οικονομική πίεση η οποία βάζει ορισμένους γονείς στον πειρασμό να βλέπουν τις κόρες τους ως ένα μέσο ανακούφισης από κάποια οικονομική κρίση.a
Μερικοί γονείς εμποδίζουν τις κόρες τους να παντρευτούν επειδή περιμένουν εκείνον που θα προσφέρει τα περισσότερα. Αυτό μπορεί να προξενήσει σοβαρά προβλήματα. Ένας αρθρογράφος εφημερίδας, ο οποίος έχει την έδρα του στην ανατολική Αφρική, έγραψε: «Τα νεαρά άτομα προτιμούν να κλεφτούν για να αποφύγουν την υπερβολική προίκα που απαιτούν τα επίμονα πεθερικά». Η σεξουαλική ανηθικότητα είναι ένα από τα προβλήματα που προξενεί η απαίτηση για υψηλό νυφικό τίμημα. Επιπλέον, μερικοί νεαροί άντρες κατορθώνουν να αγοράσουν μια σύζυγο αλλά επωμίζονται μεγάλα χρέη. «Οι γονείς θα πρέπει να είναι λογικοί», παρότρυνε ένας νοτιοαφρικανός κοινωνικός λειτουργός. «Δεν θα πρέπει να απαιτούν μεγάλα ποσά. Τα νιόπαντρα ζευγάρια χρειάζεται να ζήσουν . . . Γιατί λοιπόν να οδηγήσουν το νεαρό άντρα σε χρεοκοπία;»
Πώς μπορούν οι Χριστιανοί γονείς να θέσουν ένα παράδειγμα λογικότητας όταν διαπραγματεύονται την καταβολή ή την αποδοχή ενός νυφικού τιμήματος; Αυτό είναι σοβαρό ζήτημα, διότι η Αγία Γραφή παραγγέλλει: «Η λογικότητά σας ας γίνει γνωστή σε όλους τους ανθρώπους».—Φιλιππησίους 4:5.
Λογικές Γραφικές Αρχές
Το αν οι Χριστιανοί γονείς αποφασίσουν να διαπραγματευτούν για την καταβολή νυφικού τιμήματος ή όχι αποτελεί προσωπική απόφαση. Αν επιλέξουν να κάνουν κάτι τέτοιο, αυτές οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει να γίνουν σε αρμονία με τις Γραφικές αρχές. «Ο τρόπος της ζωής σας ας είναι απαλλαγμένος από τη φιλαργυρία», λέει ο Λόγος του Θεού. (Εβραίους 13:5) Αν αυτή η αρχή δεν γίνει έκδηλη στις γαμήλιες διαπραγματεύσεις, ο Χριστιανός γονέας ίσως καθιστά φανερό ότι δεν αποτελεί καλό παράδειγμα. Οι άντρες που έχουν υπεύθυνες θέσεις μέσα στη Χριστιανική εκκλησία πρέπει να είναι “λογικοί”, “όχι φιλάργυροι” ούτε «άπληστοι για ανέντιμο κέρδος». (1 Τιμόθεο 3:3, 8) Ένας Χριστιανός ο οποίος, άπληστα και αμετανόητα, αποσπά ως «άρπαγας» υψηλό νυφικό τίμημα μπορεί ακόμη και να αποκοπεί από την εκκλησία.—1 Κορινθίους 5:11, 13· 6:9, 10.
Εξαιτίας των προβλημάτων που προξενεί η απληστία, μερικές κυβερνήσεις έχουν θεσπίσει νόμους οι οποίοι θέτουν κάποιο ανώτατο όριο όσον αφορά το νυφικό τίμημα. Λόγου χάρη, ένας νόμος στη Δυτικοαφρικανική χώρα του Τόγκο ορίζει ότι το νυφικό τίμημα «μπορεί να καταβληθεί είτε σε είδος είτε σε μετρητά είτε και με τους δύο τρόπους». Ο νόμος προσθέτει: «Σε καμία περίπτωση το ποσό δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 10.000 [τοπικά] φράγκα (περ. 6.200 δρχ.)». Επανειλημμένα, η Αγία Γραφή παραγγέλλει στους Χριστιανούς να είναι νομοταγείς πολίτες. (Τίτο 3:1) Ακόμη και αν η κυβέρνηση δεν επιβάλλει την εκτέλεση ενός τέτοιου νόμου, ο αληθινός Χριστιανός θα πρέπει να υπακούει. Με αυτόν τον τρόπο θα διατηρεί αγαθή συνείδηση ενώπιον του Θεού και δεν θα αποτελεί αιτία για πρόσκομμα σε άλλους.—Ρωμαίους 13:1, 5· 1 Κορινθίους 10:32, 33.
Ποιος Είναι Υπεύθυνος για τις Διαπραγματεύσεις;
Σε μερικούς πολιτισμούς, ο τρόπος διαπραγμάτευσης του νυφικού τιμήματος μπορεί να συγκρούεται με μια άλλη σπουδαία αρχή. Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, ο πατέρας είναι υπεύθυνος για τις υποθέσεις του σπιτικού του. (1 Κορινθίους 11:3· Κολοσσαείς 3:18, 20) Γι’ αυτό, εκείνοι που έχουν υπεύθυνες θέσεις στην εκκλησία πρέπει να είναι άντρες που «προΐστανται με καλό τρόπο στα παιδιά τους και στα σπιτικά τους».—1 Τιμόθεο 3:12.
Εντούτοις, ίσως συνηθίζεται στην περιοχή να ανατίθενται στους συγγενείς του οικογενειάρχη οι σπουδαίες γαμήλιες διαπραγματεύσεις. Και αυτοί οι συγγενείς αξιώνουν να λάβουν ένα μερίδιο από το νυφικό τίμημα. Αυτό θέτει σε δοκιμασία τα Χριστιανικά σπιτικά. Εν ονόματι του εθίμου, μερικοί οικογενειάρχες επιτρέπουν σε μη ομόπιστους συγγενείς να αποσπούν υψηλό νυφικό τίμημα. Μερικές φορές, αυτό έχει οδηγήσει στο γάμο μιας Χριστιανής κοπέλας με έναν μη ομόπιστο. Αυτό αντιβαίνει στη νουθεσία ότι οι Χριστιανοί θα πρέπει να παντρεύονται «μόνο εν Κυρίω». (1 Κορινθίους 7:39) Ο οικογενειάρχης που επιτρέπει σε μη ομόπιστους συγγενείς να πάρουν αποφάσεις οι οποίες αποδεικνύονται επιζήμιες για την πνευματική ευημερία των παιδιών του δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι «προΐσταται στο σπιτικό του με καλό τρόπο».—1 Τιμόθεο 3:4.
Όπως και στην περίπτωση του θεοφοβούμενου πατριάρχη Αβραάμ, τι θα λεχθεί αν κάποιος Χριστιανός πατέρας δεν λαβαίνει άμεσα μέρος στις γαμήλιες διαπραγματεύσεις για κάποιο από τα παιδιά του; (Γένεση 24:2-4) Αν έχει ανατεθεί σε κάποιον άλλον να το κάνει αυτό, ο Χριστιανός πατέρας θα πρέπει να είναι βέβαιος ότι ο διαπραγματευόμενος ακολουθεί οδηγίες οι οποίες βρίσκονται σε αρμονία με τις λογικές αρχές της Αγίας Γραφής. Επιπλέον, προτού γίνουν οποιεσδήποτε ενέργειες για τη διαπραγμάτευση κάποιου νυφικού τιμήματος, οι Χριστιανοί γονείς θα πρέπει να σκεφτούν προσεκτικά τα ζητήματα και να μην αφήσουν τον εαυτό τους να παρασυρθεί από παράλογα έθιμα ή αξιώσεις.—Παροιμίες 22:3.
Να Αποφεύγετε τα μη Χριστιανικά Γνωρίσματα
Η Αγία Γραφή καταδικάζει την υπερηφάνεια και το να κάνει κάποιος «αλαζονική επίδειξη των μέσων διαβίωσης». (1 Ιωάννη 2:16· Παροιμίες 21:4) Ωστόσο, ορισμένα άτομα που είναι συνταυτισμένα με τη Χριστιανική εκκλησία έχουν εκδηλώσει τέτοια γνωρίσματα στις γαμήλιες διαπραγματεύσεις τους. Μερικοί μιμούνται τον κόσμο με το να καυχιούνται αλαζονικά για το μεγάλο νυφικό τίμημα που κατέβαλαν ή έλαβαν. Από την άλλη μεριά, ένα από τα γραφεία τμήματος της Εταιρίας Σκοπιά στην Αφρική αναφέρει: «Μερικοί σύζυγοι δεν έδειξαν σεβασμό όταν η οικογένεια πρόβαλε λογικές αξιώσεις, θεωρώντας ότι οι γυναίκες τους αγοράστηκαν στην τιμή ενός “κατσικιού”».
Η απληστία για υψηλό νυφικό τίμημα έχει κυριεύσει μερικούς Χριστιανούς και έχει οδηγήσει σε τραγικές συνέπειες. Παραδείγματος χάρη, προσέξτε την ακόλουθη έκθεση από ένα άλλο γραφείο τμήματος της Εταιρίας Σκοπιά: «Γενικά, είναι δύσκολο για τους άγαμους αδελφούς ή αδελφές να βρουν συντρόφους. Το αποτέλεσμα είναι ότι αυξάνεται ο αριθμός των αποκοπών που οφείλονται σε σεξουαλική ανηθικότητα. Μερικοί αδελφοί πηγαίνουν στα ορυχεία αναζητώντας χρυσό ή διαμάντια για να τα πουλήσουν και να εξασφαλίσουν επαρκές εισόδημα ώστε να παντρευτούν. Αυτό μπορεί να τους πάρει ένα ή δύο χρόνια ή και περισσότερα, και συνήθως εξασθενούν πνευματικά καθώς απομακρύνονται από τη συναναστροφή των αδελφών και της εκκλησίας».
Για να αποφύγουν τέτοιες θλιβερές συνέπειες, οι Χριστιανοί γονείς θα πρέπει να ακολουθούν το παράδειγμα των ώριμων ατόμων στην εκκλησία. Μολονότι δεν ήταν γονέας, ο απόστολος Παύλος έδειχνε λογικότητα στις σχέσεις του με τους ομοπίστους του. Πρόσεχε ώστε να μην προκαλέσει δαπανηρή επιβάρυνση σε κανέναν. (Πράξεις 20:33) Ασφαλώς, οι Χριστιανοί γονείς θα πρέπει να εξετάσουν το ανιδιοτελές παράδειγμά του όταν αρχίζουν τις διαπραγματεύσεις για το νυφικό τίμημα. Μάλιστα, ο Παύλος έγραψε υπό θεϊκή έμπνευση: «Να γίνεστε μιμητές μου με ενότητα, αδελφοί, και να παρατηρείτε εκείνους που περπατούν σύμφωνα με το παράδειγμα που βλέπετε σε εμάς».—Φιλιππησίους 3:17.
Παραδείγματα Λογικότητας
Αναφορικά με τις γαμήλιες διαπραγματεύσεις, πολλοί Χριστιανοί γονείς έχουν θέσει ένα καλό παράδειγμα λογικότητας. Προσέξτε την περίπτωση του Τζόζεφ και της συζύγου του, της Μέι, οι οποίοι υπηρετούν ως ολοχρόνιοι ευαγγελιστές.b Ζουν σε ένα από τα Νησιά Σολομώντος, όπου οι διαπραγματεύσεις για το νυφικό τίμημα μερικές φορές αποτελούν πρόβλημα. Για να αποφύγουν τέτοιες δυσκολίες, ο Τζόζεφ και η Μέι διευθέτησαν ώστε η κόρη τους, η Έλεν, να παντρευτεί σε ένα γειτονικό νησί. Το ίδιο έκαναν και για μια άλλη κόρη τους, την Έστερ. Ο Τζόζεφ δέχτηκε επίσης να καταβάλει ο γαμπρός του, ο Πίτερ, ένα νυφικό τίμημα πολύ πιο χαμηλό από αυτό που θα ήταν λογικά αποδεκτό. Όταν ρωτήθηκε γιατί το έκανε αυτό, ο Τζόζεφ εξήγησε: «Δεν ήθελα να επιβαρύνω το γαμπρό μου που είναι σκαπανέας».
Πολλοί Μάρτυρες του Ιεχωβά στην Αφρική έχουν θέσει επίσης ένα καλό παράδειγμα λογικότητας. Σε μερικές περιοχές, τα μέλη της διευρυμένης οικογένειας αναμένεται συνήθως να λάβουν ένα μεγάλο χρηματικό ποσό προτού αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για το πραγματικό νυφικό τίμημα. Προκειμένου δε να εξασφαλίσει ο γαμπρός κάποια νύφη, ίσως αναμένεται να υποσχεθεί ότι θα καλύψει το νυφικό τίμημα που θα πρέπει να καταβάλει μελλοντικά ο νεότερος αδελφός της αρραβωνιαστικιάς του.
Σε αντιδιαστολή, εξετάστε το παράδειγμα του Κόσι και της συζύγου του, της Μάρα. Η κόρη τους, η Μπεμπόκο, παντρεύτηκε πρόσφατα έναν περιοδεύοντα επίσκοπο των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Πριν από το γάμο, οι συγγενείς ασκούσαν τεράστιες πιέσεις στους γονείς για ένα μεγάλο νυφικό τίμημα προκειμένου να λάβουν και εκείνοι το μερίδιό τους. Εντούτοις, το αντρόγυνο έμεινε σταθερό και δεν ενήργησε σύμφωνα με αυτές τις αξιώσεις. Αντίθετα, διαπραγματεύτηκαν απευθείας με το μελλοντικό γαμπρό τους, ζητώντας ένα ελάχιστο ποσό για την κόρη τους και κατόπιν επιστρέφοντας το μισό από αυτό στο αντρόγυνο για να το χρησιμοποιήσει στις προετοιμασίες της γαμήλιας τελετής τους.
Ένα άλλο παράδειγμα στην ίδια χώρα περιλαμβάνει μια νεαρή Μάρτυρα ονόματι Ιτόνγκο. Στην αρχή, η οικογένειά της ζήτησε ένα λογικό νυφικό τίμημα. Αλλά οι συγγενείς απαιτούσαν να αυξηθεί το ποσό. Η ατμόσφαιρα ήταν τεταμένη, και φαινόταν ότι αυτοί οι συγγενείς θα πετύχαιναν τελικά το σκοπό τους. Παρά τη συνεσταλμένη φύση της, η Ιτόνγκο σηκώθηκε όρθια και δήλωσε με σεβασμό ότι ήταν αποφασισμένη να παντρευτεί ένα ζηλωτή Χριστιανό, τον Σάνζι, σύμφωνα με τις διευθετήσεις που είχαν γίνει. Κατόπιν είπε με θάρρος: «Μπι κε» (που σημαίνει: «Το θέμα έκλεισε») και κάθησε. Η Χριστιανή μητέρα της, η Σαμπέκο, την υποστήριξε. Δεν έγινε άλλη συζήτηση, και το ζευγάρι παντρεύτηκε όπως είχαν σχεδιάσει αρχικά.
Υπάρχουν πράγματα τα οποία απασχολούν τους στοργικούς Χριστιανούς γονείς πολύ περισσότερο από το προσωπικό όφελος που αποφέρει το νυφικό τίμημα. Ένας σύζυγος στο Καμερούν εξηγεί: «Η πεθερά μου μού λέει σε κάθε ευκαιρία πως, ό,τι ήθελα να της δώσω ως νυφικό τίμημα, πρέπει να το χρησιμοποιήσω για να καλύψω τις ανάγκες της κόρης της». Οι στοργικοί γονείς ενδιαφέρονται επίσης για την πνευματική ευημερία των παιδιών τους. Λόγου χάρη, σκεφτείτε τον Φάραϊ και τη Ρούντο, οι οποίοι ζουν στη Ζιμπάμπουε και διαθέτουν πολύ χρόνο στο έργο της διακήρυξης των καλών νέων της Βασιλείας του Θεού. Αν και δεν έχουν έσοδα από επαγγελματική απασχόληση, δέχτηκαν να παντρευτούν οι κόρες τους αντί ενός μικρού μέρους από το τίμημα που ζητείται συνήθως. Για ποιο λόγο; Ήθελαν να ωφεληθούν οι κόρες τους με το να παντρευτούν άντρες που αγαπούν πραγματικά τον Ιεχωβά. «Αυτό που θεωρούσαμε πιο σημαντικό ήταν η πνευματικότητα των θυγατέρων μας και των γαμπρών μας», εξήγησαν. Τι αναζωογονητικό! Οι γονείς που δείχνουν στοργικό ενδιαφέρον για την πνευματική και υλική ευημερία των παντρεμένων παιδιών τους αξίζουν μεγάλο έπαινο.
Τα Οφέλη της Λογικότητας
Ο Τζόζεφ και η Μέι από τα Νησιά Σολομώντος ευλογήθηκαν για το γενναιόδωρο και προσεκτικό τρόπο με τον οποίο χειρίστηκαν τους γάμους των θυγατέρων τους. Με αυτόν τον τρόπο, οι γαμπροί τους δεν μπήκαν σε χρέη. Αντίθετα, και τα δύο αντρόγυνα έχουν μπορέσει να υπηρετούν επί πολλά χρόνια στο ολοχρόνιο έργο της διάδοσης του αγγέλματος της Βασιλείας. Ανατρέχοντας στο παρελθόν, ο Τζόζεφ λέει: «Οι αποφάσεις που πήραμε εγώ και η οικογένειά μου οδήγησαν σε πλούσιες ευλογίες. Είναι αλήθεια πως μερικές φορές εκείνοι που δεν καταλάβαιναν ασκούσαν μεγάλη πίεση, αλλά έχω αγαθή συνείδηση και ικανοποίηση καθώς βλέπω τα παιδιά μου να είναι απασχολημένα και ισχυρά στην υπηρεσία του Ιεχωβά. Είναι και αυτά ευτυχισμένα, αλλά εμείς οι γονείς ακόμη περισσότερο».
Ένα άλλο όφελος είναι οι καλές σχέσεις με τα πεθερικά. Λόγου χάρη, ο Ζόνταϊ και ο Σιμπουσίσο υπηρετούν εθελοντικά μαζί με τις συζύγους τους, που είναι σαρκικές αδελφές, στο γραφείο τμήματος της Εταιρίας Σκοπιά στη Ζιμπάμπουε. Ο πεθερός τους, ο Ντάκαραϊ, είναι ολοχρόνιος ευαγγελιστής και δεν έχει έσοδα από επαγγελματική απασχόληση. Όταν γίνονταν οι διαπραγματεύσεις για το νυφικό τίμημα, είπε ότι θα δεχόταν οτιδήποτε μπορούσαν να του προσφέρουν. «Αγαπάμε πολύ τον πεθερό μας», λέει ο Ζόνταϊ και ο Σιμπουσίσο, «και θα κάναμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να τον βοηθήσουμε αν βρισκόταν σε ανάγκη».
Ναι, το να είναι κάποιος λογικός στις διαπραγματεύσεις για το νυφικό τίμημα συμβάλλει στην οικογενειακή ευτυχία. Λόγου χάρη, οι νεόνυμφοι δεν θα μπουν σε χρέη, πράγμα που τους διευκολύνει να προσαρμοστούν στην έγγαμη ζωή. Αυτό έχει βοηθήσει πολλά νεαρά αντρόγυνα να επιδιώξουν πνευματικές ευλογίες, όπως το να υπηρετήσουν ολοχρόνια στο επείγον έργο κηρύγματος και μαθήτευσης. Ως αποτέλεσμα, αυτό φέρνει δόξα στον στοργικό Πρωτουργό του γάμου, τον Ιεχωβά Θεό.—Ματθαίος 24:14· 28:19, 20.
[Υποσημειώσεις]
a Σε μερικούς πολιτισμούς, η κατάσταση είναι αντίστροφη. Τα πεθερικά αναμένουν προίκα από τους γονείς της νύφης.
b Τα ονόματα έχουν αλλαχτεί σε αυτό το άρθρο.
[Πλαίσιο στη σελίδα 27]
ΕΠΕΣΤΡΕΨΑΝ ΤΟ ΝΥΦΙΚΟ ΤΙΜΗΜΑ
Σε μερικά μέρη, η νύφη και οι γονείς της αντιμετωπίζονται με περιφρόνηση αν το νυφικό τίμημα είναι χαμηλό. Έτσι, η υπερηφάνεια και η επιθυμία για επίδειξη της οικογενειακής κατάστασης αποτελούν μερικές φορές κίνητρα για τη διαπραγμάτευση ενός υψηλού τιμήματος. Μια οικογένεια στο Λάγος της Νιγηρίας αποτελεί ευχάριστη αντίθεση. Ο γαμπρός τους, ο Ντέλε, εξηγεί:
«Η οικογένεια της συζύγου μου με απάλλαξε από πολλά έξοδα που συνοδεύουν την παραδοσιακή τελετή για το νυφικό τίμημα, όπως λόγου χάρη την αγορά ακριβών ρούχων. Ακόμη και όταν η οικογένειά μου τους παρουσίασε το νυφικό τίμημα, ο εκπρόσωπός τους ρώτησε: “Θέλετε να πάρετε αυτό το κορίτσι ως σύζυγο ή ως θυγατέρα;” Η οικογένειά μου απάντησε με μια φωνή: “Θέλουμε να την πάρουμε ως θυγατέρα”. Κατόπιν, μας επέστρεψαν το νυφικό τίμημα στον ίδιο φάκελο.
»Μέχρι σήμερα, εκτιμώ τον τρόπο με τον οποίο ενήργησαν τα πεθερικά μου σε σχέση με το γάμο μας. Αυτό με έκανε να έχω μεγάλο σεβασμό για εκείνους. Η εξαίρετη πνευματική στάση τους με κάνει να τους βλέπω ως πολύ στενούς συγγενείς. Επίσης, είχε τεράστια επιρροή στο πώς βλέπω τη σύζυγό μου. Έχω αναπτύξει βαθιά εκτίμηση για αυτήν λόγω του τρόπου με τον οποίο μου φέρθηκε η οικογένειά της. Όταν έχουμε κάποια διαφωνία, δεν την αφήνω να εξελιχθεί σε πρόβλημα. Μόλις θυμάμαι από ποια οικογένεια προέρχεται, η διαφωνία γίνεται μηδαμινή.
»Η οικογένειά μου και η οικογένειά της έχουν αναπτύξει στερεούς δεσμούς φιλίας. Ακόμη και τώρα, δύο χρόνια μετά το γάμο μας, ο πατέρας μου εξακολουθεί να στέλνει δώρα και τρόφιμα στην οικογένεια της συζύγου μου».