Ο Λόγος για την Υπερβολική Αφοσίωση
ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ παραδέχονται ότι οι πρώτοι Χριστιανοί δεν λάτρευαν ούτε προσκυνούσαν τη Μαρία ή οποιοδήποτε άλλο πλάσμα. Τότε λοιπόν, γιατί τόσοι πολλοί Καθολικοί έχουν γίνει «λάτρεις της Μαντόνας», όπως τους αποκαλεί ο ιερέας Φράνκο Μολινάρι;
Οι λόγοι είναι πολλοί. Μερικοί απ’ αυτούς προέρχονται απευθείας από δοξασίες που διδάσκει η Καθολική Εκκλησία. Για παράδειγμα, εφόσον η εκκλησία διδάσκει ότι ο Ιησούς είναι ίσος με τον Θεό, δεν μένει κανένας ανεξάρτητος μεσίτης μεταξύ ανθρώπων και Θεού. Ο Θεός και ο Χριστός, οι οποίοι περιβάλλονται από ένα πέπλο Τριαδικού μυστηρίου, δεν είναι πια προσιτοί, και γι’ αυτόν το λόγο ο ρόλος του «μεσάζοντα» μεταξύ της Θεότητας και του ανθρώπου έχει μεταβιβαστεί στη «Μαντόνα». Σε ορισμένα Μαριανιστικά κινήματα, είναι συνηθισμένα τα συνθήματα όπως «Στον Ιησού μέσω της Μαρίας» ή «Η Παρθένος, ο Κρίκος ανάμεσα σ’ εμάς και στον Χριστό». Στην εναρκτήρια ομιλία για το Έτος της Μαρίας, ο Ιωάννης Παύλος Β΄ είπε ότι οι άνθρωποι πρέπει να «επιστρέψουν στον Θεό μέσω της Μαρίας».
Στο πέρασμα της ιστορίας, έχουν συχνά παρουσιάσει τον Θεό και τον Χριστό ως άσπλαχνους και άκαμπτους κριτές. Δεν προκαλεί έκπληξη λοιπόν, όπως επιβεβαιώνει ο θεολόγος Ρενέ Λορεντέν, το γεγονός ότι ορισμένοι Καθολικοί «αντιπαραβάλλουν την εκδικητική δικαιοσύνη του Χριστού με το έλεος της Μητέρας του: ‘Ο Ιησούς θέλει να καταδικάζει, η Μαρία θέλει να σώζει’». «Ακόμα κι αν έχουμε διαπράξει πολλές αμαρτίες», γράφει κάποιος επίσκοπος, «η ουράνια Μητέρα θα μας συγχωρήσει με στοργή· αν φοβόμαστε τη δικαιοσύνη του Θεού, σίγουρα δεν θα φοβηθούμε την καρδιά της Μητέρας». Προφανώς, «ο Θεός δεν καθησυχάζει αρκετά τους φόβους» των Καθολικών, συμπεραίνει το ιταλικό περιοδικό Panorama.
Διάφορες σύνοδοι και διάφοροι πάπες στο πέρασμα των αιώνων έχουν ενθαρρύνει και εξακολουθούν να ενθαρρύνουν τους πιστούς να προσκυνούν τη Μαρία και τα ομοιώματά της. Η Καθολική θεολογία χρησιμοποιεί διάφορους όρους που είναι παρμένοι από τα αρχαία ελληνικά για να κάνει διάκριση μεταξύ των διαφόρων βαθμών λατρείας: η ‘λατρεία’ αποδίδεται στον Θεό, η ‘δουλεία’ είναι η τιμητική προσκύνηση των αγίων και η ‘υπερδουλεία’ είναι η «εξαιρετική ευλάβεια» που ανήκει αποκλειστικά στη «Μαντόνα». Σε αρμονία μ’ αυτούς τους ορισμούς, ο Ιωάννης Παύλος Β΄ δηλώνει κατηγορηματικά στην εγκύκλιο επιστολή του ότι τα «ομοιώματα της Παρθένου έχουν θέση τιμής σε εκκλησίες και σε σπίτια», επειδή η «Παρθένος» αξίζει αυτή την «εξαιρετική ευλάβεια».
Μήπως όμως δεν είναι αλήθεια ότι αυτή η «εξαιρετική ευλάβεια» έχει κάνει ορισμένους θεολόγους να τη θεωρούν, όπως δήλωνε το Panorama, «το τέταρτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας»; Δεν είναι αλήθεια ότι τους έχει κάνει να διακηρύττουν—όπως διακηρύττει ένα Εγχειρίδιο Κατήχησης Περί της Μαρίας—ότι «η μεγαλειότητά της αγγίζει τα όρια του απείρου»;
Στην πραγματικότητα λοιπόν, η άποψη ότι η Μαρία είναι το «τέλειο πρότυπο όλων των αρετών» εξυπηρετεί στην ικανοποίηση αυτού που το Panorama αποκαλεί η «επιθυμία για ασφάλεια» που έχουν οι πιστοί Καθολικοί, επιθυμία που εντείνεται ιδιαίτερα τώρα λόγω των ανησυχιών που κατακλύζουν αυτή τη γενιά. Θα πρέπει λοιπόν να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι ορισμένοι Καθολικοί κληρικοί καταδικάζουν τις υπερβολές της θρησκοληψίας των πιστών;
Οδηγός για το Έτος 2000;
Όπως αναφέρθηκε, σύμφωνα με τις προθέσεις του πάπα, η νέα ώθηση γύρω από το πρόσωπο της Μαρίας θα βοηθήσει στην προετοιμασία για το έτος 2000. Ενόψει των φόβων και των ανησυχιών που είναι αποτέλεσμα των «συμπτωμάτων αδιαθεσίας που εμφανίζονται σ’ αυτή τη γενιά», ο πάπας έχει θέσει την εμπιστοσύνη του στη «Μαντόνα» για να μεσολαβήσει στον Θεό και να λύσει τα προβλήματα του κόσμου. Αλλά μας κατευθύνει η Αγία Γραφή στη Μαρία για τη λύση αυτών των «συμπτωμάτων αδιαθεσίας»; Σε ποιον πρέπει πραγματικά να εμπιστευτούμε για να ζήσουμε την υλοποίηση της «ελπίδας για μια νέα εποχή, για ένα νέο κόσμο»;
[Εικόνα στη σελίδα 8]
Η Μαντόνα προσκυνείται στις διάφορες μορφές της σ’ ολόκληρο τον Καθολικό κόσμο