Οι Νεαροί Ρωτούν . . .
Πώς Μπορώ να Σταματήσω να Παρακολουθώ Τόσο Πολλή Τηλεόραση;
ΜΗΠΩΣ ανοίγεις την τηλεόραση αμέσως μόλις μπαίνεις στο σπίτι; Μήπως μένει ανοιχτή μέχρι την ώρα που θα πας στο κρεβάτι—ή μέχρι τις μικρές πρωινές ώρες; Μήπως κάθεσαι υπνωτισμένος, παρακολουθώντας προγράμματα που ούτε καν σου αρέσουν—ή που γνωρίζεις ότι δεν πρέπει να παρακολουθείς; Μήπως παρακολουθείς, ακόμη και αν έχεις πιεστικά ζητήματα για τα οποία πρέπει να φροντίσεις—όπως να ετοιμαστείς για τα μαθήματα σου;
Αν ναι, τότε πρόσεχε! Γιατί αυτά είναι λίγα από τα σημάδια που αποκαλύπτουν μια κατάσταση που ονομάζεται μανία με την τηλεόραση.a Το θέμα δεν είναι βέβαια ότι η τηλεόραση δεν είναι ωφέλιμη. Όπως λέει η 12χρονη Ντέμπι: «Παρακολουθώ τηλεόραση επειδή με διασκεδάζει, με διδάσκει και με κάνει να χαλαρώνω». Παρ’ όλ’ αυτά, πολύ μεγάλη δόση ακόμη και από ένα καλό πράγμα μπορεί να είναι επιβλαβής. Και, το μεγαλύτερο μέρος από αυτά που εμφανίζονται στην τηλεόραση, κάθε άλλο παρά καλά είναι. Η κλιμακούμενη βία και η σεξουαλική ανηθικότητα αποτελούν την επέκταση των ορίων της τεράστιας δυνατότητας που έχει η τηλεόραση. Η τηλεόραση κλειστού κυκλώματος φέρνει ακόμη και την πορνογραφία μέσα στα σπίτια. Πώς μπορεί, λοιπόν, ένας νεαρός να παραμείνει μέτριος στις συνήθειες του όταν το θέμα φτάνει στην παρακολούθηση τηλεόρασης;
Ευκολότερα Λέγεται Παρά Γίνεται
«Βρίσκω την τηλεόραση σχεδόν ακαταμάχητη. Όταν η συσκευή είναι ανοιχτή, δεν μπορώ να την αγνοήσω. Δεν μπορώ να την κλείσω. . . . Καθώς απλώνω το χέρι μου για να κλείσω τη συσκευή, η δύναμη φεύγει μέσα από τα χέρια μου. Έτσι κάθομαι εκεί για ώρες και ώρες». Πρόκειται για έναν ανώριμο νεαρό; Όχι, πρόκειται για την αξιολύπητη κατάσταση ενός καθηγητή Αγγλικού κολεγίου! Αναλογίσου επίσης τη δοκιμασία μερικών νεαρών που συμφώνησαν «ΔΕΝ ΘΑ ΔΩ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΒΔΟΜΑΔΑ»:
«Βρίσκομαι σε κατάσταση κατάθλιψης . . . Έχω χάσει το μυαλό μου».—Η 12χρονη Σούζαν.
«Σήμερα εξαπάτησα τον εαυτό μου . . . Είδα περίπου είκοσι έργα—ίσως όχι και τόσα πολλά. Δεν νομίζω ότι θα μπορέσω να απαλλαγώ από τη συνήθεια. Αγαπάω την τηλεόραση πάρα πολύ».—Η 13χρονη Λίντα.
«Η πίεση ήταν φοβερή. Είχα συνεχώς την τάση να την ανοίξω. Η πιο δύσκολη χρονική περίοδος ήταν το βράδυ ανάμεσα στις οκτώ και στις δέκα».—Ο 11 χρόνος Λιούις.
Είναι αλήθεια ότι, παρά τις επώδυνες αυτές δοκιμασίες, οι νεαροί βρήκαν μερικά πολύ θετικά υποκατάστατα για την τηλεόραση. Ένα κορίτσι αφηγείται: «Μίλησα με τη μητέρα μου. Ξαφνικά έγινε για μένα ένα πολύ πιο ενδιαφέρον άτομο, επειδή η προσοχή μου δεν μοιραζόταν ανάμεσα σ’ αυτήν και στην τηλεοπτική συσκευή». Ένα άλλο κορίτσι πέρασε το χρόνο αυτό προσπαθώντας να μάθει να μαγειρεύει. Ένα νεαρό αγόρι, που ονομάζεται Τζέησον, ανακάλυψε επίσης τη χαρά που υπάρχει στο να πηγαίνει κανείς «στο πάρκο αντί να βλέπει τηλεόραση», ή στο ψάρεμα, στο να διαβάζει ή στο να πηγαίνει στην ακτή.
Παρ’ όλ’ αυτά, οι περισσότεροι από τους νεαρούς γιόρτασαν το τέλος του «ΔΕΝ ΘΑ ΔΩ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΒΔΟΜΑΔΑ» με μια τρελή εξόρμηση προς την τηλεοπτική συσκευή. Δεν θέλουμε να πούμε μ’ αυτό ότι το να εγκαταλείψει κανείς τη μανία με την τηλεόραση είναι αδύνατο. Μια οικογένεια αποφάσισε να πουλήσει τη συσκευή της και όπως λέει: «Το ότι απαλλαχθήκαμε από την τηλεόραση μας φαίνεται σαν μια πλήρης θεραπεία από μια μακρόχρονη, βαριά ασθένεια». Πολλοί, ωστόσο, ίσως να μην πιστεύουν ότι είναι απαραίτητο να απαλλαχθούν τελείως από την τηλεόραση στην περίπτωση τους. Γι’ αυτούς το πρόβλημα είναι . . .
Πώς Μπορώ να Ελέγχω το Χρόνο που Βλέπω Τηλεόραση;
Η συγγραφέας Λίντα Νήλσεν παρατηρεί: «Ο αυτοέλεγχος αρχίζει μαθαίνοντας να βάζεις στόχους». Για να ελέγξεις το χρόνο που παρακολουθείς τηλεόραση, θα πρέπει συνεπώς να καθιερώσεις λογικά όρια στο χρόνο που παρακολουθείς. Το βιβλίο Βάζοντας Τέρμα στη Συνήθεια να Βλέπω Τηλεόραση προτείνει να αρχίσεις να αναλύεις τις τωρινές σου συνήθειες.b Ίσως για μια εβδομάδα μπορείς να κρατήσεις αρχείο των έργων που παρακολούθησες και πόσο χρόνο δαπάνησες κάθε μέρα μπροστά στη συσκευή. Κατόπιν εξέτασε με αυστηρότητα τα έργα που παρακολούθησες. «Μήπως το ίδιο το αυτί δεν γεύεται τις λέξεις, όπως ακριβώς και ο ουρανίσκος γεύεται την τροφή;» ρωτάει η Βίβλος. (Ιώβ 12:11, ΜΝΚ) Γι’ αυτό χρησιμοποίησε διάκριση (μαζί με τη συμβουλή των γονέων σου) και υπολόγισε ποια έργα αξίζει να τα βλέπει κανείς και ποια όχι.
Μερικοί καθορίζουν προκαταβολικά ποια έργα θα παρακολουθήσουν και ανοίγουν την τηλεόραση μόνο για εκείνα τα έργα. Άλλοι παίρνουν αυστηρότερα μέτρα και καθιερώνουν κανόνες ώστε να μην παρακολουθηθούν τηλεόραση όλη την εβδομάδα που πηγαίνουν στο σχολείο ή για να περιορίζονται στη μια ώρα κάθε μέρα. (Μερικοί εκπαιδευτές συστήνουν το όριο παρακολούθησης της τηλεόρασης για τα παιδιά σχολικής ηλικίας να μην ξεπερνάει τις δέκα ώρες την εβδομάδα.) Εκείνο που έχει σημασία είναι να θέσεις εσύ ο ίδιος όρια στο χρόνο παρακολούθησης σου. Τι θα πούμε όμως όταν ακόμη και η κλειστή τηλεοπτική συσκευή μοιάζει σαν πειρασμός; Μία οικογένεια έλυσε το πρόβλημα ως εξής: «Έχουμε τη συσκευή στο υπόγειο έτσι ώστε να μην τη βλέπουμε . . . Στο υπόγειο υπάρχει λιγότερος πειρασμός να πας και να την ανοίξεις αμέσως μόλις μπεις στο σπίτι. Πρέπει να πας ειδικά εκεί κάτω για να παρακολουθήσεις κάτι». Το να έχεις τη συσκευή σου μέσα στη ντουλάπα, ή απλώς έξω από την πρίζα, μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματικό.
‘Όμως τι θα γίνει αν θα βαρεθώ;’ μπορεί να ρωτήσεις. Ασφαλώς το να κρατήσεις την τηλεόραση κλειστή θα σου αφήσει ελεύθερο χρόνο για να κάνεις πολλά πράγματα που δεν θα μπορούσες να κάνεις αν θα ήσουν κολλημένος στην τηλεόραση. (Βλέπε το πάνω μέρος της σελίδας 20.) Βέβαια η τηλεόραση έχει μια ελκυστική δύναμη. Γι’ αυτό απαιτείται ισχυρή θέληση για να παραμείνεις μακριά της. Σ’ ένα προηγούμενο άρθρο, συναντήσαμε ένα νεαρό που ονομαζόταν Γουάιαντ, ο οποίος είχε την εσωτερική αυτή δύναμη. Γι’ αυτό ας συνεχίσουμε τη συζήτηση μαζί του.
‘Απαλλάχτηκα από τη Μανία της Τηλεόρασης’
Ξύπνα!: Προφανώς ήσουν αληθινά ένα άτομο που είχε κυριευτεί από τη μανία της τηλεόρασης, δεν είναι έτσι;
Γουάιαντ: Ναι. Όταν ήμουν πιο νεαρός, παρακολουθούσα τηλεόραση από τη στιγμή που έμπαινα στο σπίτι μέχρι που πήγαινα στο κρεβάτι. Αλλά άρχισα να φεύγω μακριά από την τηλεόραση όταν μπήκα στο γυμνάσιο. Βλέπεις, λίγα χρόνια πριν η οικογένεια μου άρχισε να μελετάει τη Βίβλο με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Αλλά δεν προχωρήσαμε πολύ με τη μελέτη μας, και μέχρι τον καιρό που άρχισα να πηγαίνω στο γυμνάσιο, είχαμε σταματήσει τελείως να πηγαίνουμε στις Χριστιανικές συναθροίσεις. Έτσι δεν ταίριαζα και πολύ με τα παιδιά των Μαρτύρων στο σχολείο. Όσο για τα άλλα παιδιά, το μόνο πράγμα για το οποίο ενδιαφέρονταν ήταν το σεξ και τα σπορ. Γνώριζα αρκετά από τη Βίβλο, ωστόσο, ώστε να γνωρίζω ότι δεν έπρεπε να κάνω παρέα ούτε και μ’ αυτά.
Ξύπνα!: Τι έκανες λοιπόν;
Γουάιαντ: Σκέφτηκα ότι θα έπρεπε να τραβήξω με τον ένα δρόμο ή με τον άλλο. Έτσι επιδίωξα τη συναναστροφή με τους νεαρούς Μάρτυρες. Σαν αποτέλεσμα άρχισα να κάνω πνευματική πρόοδο. Άρχισα να μελετώ και πάλι τη Βίβλο και να παρακολουθώ τις Χριστιανικές συναθροίσεις.
Ξύπνα!: Αλλά ποια σχέση είχε αυτό με τη μανία που είχες με την τηλεόραση;
Γουάιαντ: Καθώς αύξανε η εκτίμηση μου για τα πνευματικά πράγματα, κατάλαβα ότι πολλά από τα έργα που συνήθιζα να παρακολουθώ στην πραγματικότητα δεν ήταν για Χριστιανούς. Επίσης, αισθάνθηκα την ανάγκη να κάνω περισσότερη μελέτη από τη Βίβλο και να προετοιμάζομαι για τις Χριστιανικές συναθροίσεις. Αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να αλλάξω τις συνήθειες μου σε σχέση με την τηλεόραση. Δεν ήταν εύκολο, όμως. Αγαπούσα τα μίκυ μάους που προβάλλονταν τα πρωινό του Σαββάτου. Αλλά μετά ένας Χριστιανός αδελφός στην εκκλησία με προσκάλεσε να πάω μαζί του στο έργο κηρύγματος από πόρτα σε πόρτα το Σάββατο το πρωί. Αυτό έβαλε τέλος και στη συνήθειά μου να παρακολουθώ τηλεόραση τα πρωινά του Σαββάτου. Έτσι τελικά έμαθα αληθινά να κατευνάζω τη μανία που είχα με την τηλεόραση.
Ξύπνα!: Και τι θα πούμε για σήμερα;
Γουάιαντ: Ξέρεις, εξακολουθώ να έχω το πρόβλημα ότι αν είναι ανοιχτή η τηλεόραση, δεν μπορώ να κάνω τίποτα άλλο. Γι’ αυτό την έχω κλειστή την περισσότερη ώρα. Επιπλέον, η τηλεόραση μου έσπασε πριν από λίγους μήνες και δεν νοιάστηκα για να την επισκευάσω.
Παρατήρησες τι βρισκόταν πίσω από τις αξιοσημείωτες αλλαγές του Γουάιαντ; Ήταν «η εκτίμηση του για τα πνευματικά πράγματα», η οποία αύξησε καθώς μελετούσε τη Βίβλο. Επίσης, ο Γουάιαντ είχε τη βοήθεια των Χριστιανών φίλων που τον βοήθησαν να διακρίνει την αξία τού να ‘αφθονεί στο έργο του Κυρίου’. (1 Κορινθίους 15:58) Έγινε τόσο πολυάσχολος, ώστε δεν είχε το χρόνο για ανωφελή τηλεοπτικά θεάματα.
Κι εσύ, επίσης, θα διαπιστώσεις ότι το να έρθεις κοντά στον Θεό και να απασχοληθείς στο έργο του θα σε βοηθήσει να ξεπεράσεις τη μανία που έχεις με την τηλεόραση. (Ιακώβου 4:8) Αλήθεια, ο περιορισμός του χρόνου παρακολούθησης της τηλεόρασης θα σημαίνει ότι θα χάσεις μερικά από τα αγαπημένα σου προγράμματα. Αλλά γιατί θα πρέπει να χρησιμοποιείς την τηλεόραση ‘στο πλήρες’, παρακολουθώντας δουλικά κάθε ένα πρόγραμμα; (Βλέπε 1 Κορινθίους 7:29, 31.) Καλύτερα είναι να «γίνεις σκληρός» με τον εαυτό σου, όπως ακριβώς και ο απόστολος Παύλος που είπε: «Δαμάζω το σώμα μου και το οδηγώ σαν δούλο». (1 Κορινθίους 9:27, ΜΝΚ) Δεν είναι καλύτερο αυτό απ’ το να είσαι δούλος μιας τηλεοπτικής συσκευής;
[Υποσημειώσεις]
a Παρακαλείσαι δες το άρθρο «Οι Νεαροί Ρωτούν . . . Μήπως Παρακολουθώ Πάρα Πολλή Τηλεόραση;» που δημοσιεύτηκε στο τεύχος του Ξύπνα! της 22ας Μαΐου 1984.
b Το ίδιο αυτό βιβλίο συστήνει σαν επόμενο βήμα να απομακρυνθείς τελείως από την τηλεόραση για μια ολόκληρη εβδομάδα! Αυτό, λέει η συγγραφέας, θα κάνει την οικογένεια να γνωρίσει καλύτερα τις «ευκαιρίες που έχει για να εμπλουτίσει τη ζωή της και τις συναρπαστικές δραστηριότητες, στις οποίες μπορεί να ασχοληθεί κανείς όταν η τηλεόραση δεν σε κρατάει διαρκώς καθηλωμένο». Κατόπιν, μια οικογένεια μπορεί να επιστρέψει και πάλι στην παρακολούθηση τηλεόρασης, αλλά αυτή τη φορά ελέγχοντας αυστηρά το χρόνο και το είδος των θεαμάτων.
[Πλαίσιο στη σελίδα 20]
Πράγματα που Μπορείς να Κάνεις, Όταν η Τηλεόραση Είναι Κλειστή
Να μιλήσεις με φίλους.
Να ακούσεις δίσκους
Να ασχοληθείς με σπορ έξω από το σπίτι
Να γράψεις γράμματα
Να μάθεις τα βασικά για να κάνεις επισκευές στα πράγματα μόνος σου
Να παίξεις παιχνίδια μέσα στο σπίτι
Να επισκεφτείς τοπικά μέρη ενδιαφέροντος (μουσεία, ζωολογικούς κήπους, ενυδρεία, κλπ.)
Να μάθεις να παίζεις ένα μουσικό όργανο
Να μάθεις να μαγειρεύεις
Να μάθεις να ράβεις
Να βοηθήσεις στις δουλειές του σπιτιού
[Εικόνα στη σελίδα 19]
Όταν η τηλεόραση τοποθετείται σε ένα άβολο μέρος, υπάρχει λιγότερος πειρασμός να την ανοίξεις