Θέστε Υπό Έλεγχο την Τηλεόραση Πριν σας Θέσει Εκείνη

Η ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ έχει καταπληκτικές δυνατότητες. Όταν η βιομηχανία της αμερικανικής τηλεόρασης προσπαθούσε να πείσει τα αναπτυσσόμενα κράτη να υιοθετήσουν την τηλεόραση, παρουσίαζε εικόνες ενός ιδανικού κόσμου, κεντρικό στοιχείο του οποίου ήταν η τηλεόραση. Ολόκληρες χώρες θα μετατρέπονταν σε αίθουσες διδασκαλίας, και ακόμα και οι πιο απομακρυσμένες περιοχές θα μπορούσαν να βλέπουν εκπαιδευτικά προγράμματα για ζωτικά θέματα, όπως οι τεχνικές της αγροκαλλιέργειας, η συντήρηση του χώματος και ο οικογενειακός προγραμματισμός. Τα παιδιά θα μπορούσαν να μάθουν φυσική και χημεία και να αποκομίσουν οφέλη από ένα διευρυνόμενο πρόγραμμα ανταλλαγής πολιτιστικών γνώσεων.

Φυσικά τις εικόνες αυτές, ως επί το πλείστον, τις εξαφάνισε με τον ερχομό της η πραγματικότητα της εμπορικής τηλεόρασης—αλλά όχι εντελώς. Ακόμα και ο Νιούτον Μίνοου, ο πρόεδρος της Επιτροπής του Ομοσπονδιακού Συστήματος Επικοινωνιών, ο οποίος χαρακτήρισε την τηλεόραση «τεράστιο σκουπιδότοπο», αναγνώρισε στην ίδια εκείνη ομιλία του το 1961 ότι η τηλεόραση είχε στο ενεργητικό της ορισμένα μεγάλα επιτεύγματα και ωραία ψυχαγωγικά προγράμματα.

Βέβαια, αυτό εξακολουθεί να αληθεύει και σήμερα. Τα ειδησεογραφικά δελτία της τηλεόρασης μας κρατούν ενήμερους για παγκόσμια γεγονότα. Τα τηλεοπτικά προγράμματα που έχουν ως αντικείμενο τη φύση μάς δίνουν την ευκαιρία να πάρουμε κάποια ιδέα για πράγματα τα οποία διαφορετικά ίσως να μη βλέπαμε ποτέ: για τη χάρη και την ακρίβεια των κινήσεων που κάνει ένα κολίβριο καθώς φτερουγίζει στον αέρα, κάτι που φαίνεται όταν η ταινία παίζεται σε αργή κίνηση· ή για τον παράξενο χορό των λουλουδιών σ’ ένα παρτέρι, που έχουν κινηματογραφηθεί σε όλες τις φάσεις από τις οποίες περνούν, καθώς ξεπροβάλλουν από το χώμα μέσα σε μια φαντασμαγορία χρωμάτων. Επίσης, υπάρχουν και οι πολιτιστικές εκδηλώσεις, λόγου χάρη τα μπαλέτα, οι συμφωνίες και οι όπερες. Υπάρχουν ακόμα τα θεατρικά και τα κινηματογραφικά έργα, καθώς και άλλα προγράμματα—από τα οποία μερικά έχουν νόημα σοβαρό και βαθύ, ενώ άλλα προσφέρουν απλώς καλή ψυχαγωγία.

Υπάρχουν και εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά. Το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας αναφέρει ότι, ακριβώς όπως τα παιδιά μπορούν να μάθουν την επιθετικότητα από την τηλεοπτική βία, έτσι μπορούν επίσης να μάθουν τον αλτρουισμό, τη φιλικότητα και την εγκράτεια από τα καλά παραδείγματα που βλέπουν στην τηλεόραση. Μάλιστα, προγράμματα σχετικά με το πώς πρέπει να ενεργεί κανείς σε επείγουσες καταστάσεις έχουν σώσει τη ζωή παιδιών. Γι’ αυτό, ο Βανς Πάκαρντ γράφει στο έντυπο Τα Παιδιά μας Βρίσκονται σε Κίνδυνο (Our Endangered Children): «Είναι μάλλον υπερβολική η αντίδραση των αηδιασμένων ή ενοχλημένων γονέων που βάζουν τις τηλεοπτικές τους συσκευές στο πατάρι, εκτός κι αν η κατάσταση που αντιμετωπίζουν με τα παιδιά τους έχει ξεφύγει από τον έλεγχό τους».

Αναλάβετε τον Έλεγχο

Σαφώς, είτε μιλάμε για ενήλικες είτε για παιδιά, το μυστικό είναι ακριβώς αυτό—ο έλεγχος. Έχουμε εμείς την τηλεόραση υπό έλεγχο ή μήπως η τηλεόραση έχει υπό έλεγχο εμάς; Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Κου Πάκαρντ, για μερικούς ο μόνος τρόπος για να ελέγξουν την τηλεόραση είναι να την ξεφορτωθούν. Αλλά πολλοί άλλοι έχουν βρει τρόπους να θέτουν την τηλεόραση υπό έλεγχο, ενώ παράλληλα επωφελούνται από τα πλεονεκτήματά της. Παρακάτω ακολουθούν ορισμένες εισηγήσεις.

✔ Για μια ή δυο εβδομάδες, κρατήστε προσεκτικό λογαριασμό του χρόνου που δαπανά η οικογένειά σας στην παρακολούθηση τηλεόρασης. Προσθέστε τις ώρες στο τέλος αυτής της περιόδου και ρωτήστε τον εαυτό σας αν αξίζει τον κόπο να αφιερώνετε τόσο χρόνο στην τηλεόραση.

✔ Να παρακολουθείτε εκπομπές της τηλεόρασης—όχι απλώς τηλεόραση. Να βλέπετε από το πρόγραμμα της τηλεόρασης αν υπάρχει τίποτα που αξίζει να παρακολουθήσετε.

✔ Να ορίζετε ποιες ώρες θα είναι αφιερωμένες στο να συζητάτε και να κάνετε συντροφιά ως οικογένεια, και να προασπίζεστε τις ώρες αυτές.

✔ Μερικοί ειδήμονες προειδοποιούν ότι δεν πρέπει οι γονείς να αφήνουν τα παιδιά ή τους μικρούς εφήβους να έχουν τηλεόραση στο δωμάτιό τους. Θα είναι δυσκολότερο για τους γονείς να ελέγχουν τι παρακολουθεί το παιδί τους στην τηλεόραση.

✔ Το βίντεο, αν σας είναι εύκολο να το πάρετε, μπορεί να βοηθήσει. Με το να νοικιάζετε καλές βιντεοταινίες ή με το να γράφετε στο βίντεο ποιοτικές εκπομπές και να τις παρακολουθείτε όταν έχετε την ευκαιρία, μπορείτε να χρησιμοποιείτε το βίντεό σας για να έχετε υπό έλεγχο το τι—και το πότε—παίζει η τηλεόρασή σας. Προσοχή, όμως. Το βίντεο, αν δεν το έχετε υπό έλεγχο, μπορεί απλώς και μόνο να αυξήσει το χρόνο που δαπανάτε μπροστά στην τηλεόραση ή να ανοίξει το δρόμο για ανήθικες βιντεοταινίες.

Ποιος Είναι ο Δάσκαλός σας;

Ο άνθρωπος είναι στην κυριολεξία μια μηχανή απορρόφησης γνώσεων. Τα αισθητήριά μας απορροφούν διαρκώς πληροφορίες και στέλνουν στον εγκέφαλό μας ένα χείμαρρο από 100.000.000 και πλέον στοιχειώδεις μονάδες πληροφοριών το δευτερόλεπτο. Ως ένα βαθμό, μπορούμε να επηρεάσουμε το περιεχόμενο αυτού του χειμάρρου πληροφοριών, καθορίζοντας με τι θα τροφοδοτούμε τα αισθητήριά μας. Όπως δείχνει πολύ παραστατικά η ιστορία της τηλεόρασης, το μυαλό και το πνεύμα μας μπορούν να μολυνθούν απ’ αυτά που παρακολουθούμε τόσο εύκολα όσο το σώμα μπορεί να μολυνθεί απ’ αυτά που τρώμε ή πίνουμε.

Πώς θα μάθουμε για τον κόσμο που μας περιβάλλει; Τι πηγές πληροφοριών θα διαλέξουμε; Ποιος ή τι θα είναι ο δάσκαλός μας; Τα λόγια του Ιησού Χριστού προσφέρουν μια ισορροπημένη σκέψη σχετικά μ’ αυτό το ζήτημα: «Ο μαθητής δεν είναι ανώτερος από το δάσκαλό του, αλλά οποιοσδήποτε είναι πλήρως εκπαιδευμένος θα είναι σαν το δάσκαλό του». (Λουκάς 6:40, Νέα Διεθνής Μετάφραση [New International Version]) Αν δαπανούμε πάρα πολύ χρόνο με την τηλεόραση ως δάσκαλό μας, ίσως αρχίσουμε να τη μιμούμαστε—να υιοθετούμε τις αξίες και τα πρότυπα που προβάλλει αυτή. Όπως λέει το εδάφιο Παροιμίαι 13:20, ΜΝΚ: ‘Αυτός που περπατάει με σοφά άτομα θα γίνει σοφός, αλλά αυτός που έχει σχέση με τους ανόητους θα έχει άσχημη κατάληξη’.

Ακόμα κι όταν η τηλεόραση δεν φέρνει ανόητους ή ανήθικους χαρακτήρες στο σπίτι μας, και πάλι αδυνατεί να προσφέρει κάτι ζωτικό. Ελάχιστα πράγματα απ’ αυτά που παρουσιάζει η τηλεόραση αγγίζουν έστω και λίγο μια ανάγκη κοινή για όλους τους ανθρώπους: την πνευματική ανάγκη. Η τηλεόραση μπορεί να καταφέρνει πολύ καλά να μας δείχνει την αξιοθρήνητη κατάσταση στην οποία βρίσκεται αυτός ο κόσμος, αλλά τι κάνει για να μας εξηγήσει το γιατί, όπως δείχνουν τα πράγματα, ο άνθρωπος δεν μπορεί να αυτοκυβερνηθεί; Μπορεί να καταφέρνει καλά να μας δείχνει τις ομορφιές της δημιουργίας, αλλά τι κάνει για να μας ελκύσει στον Δημιουργό μας; Μπορεί να μας πηγαίνει στις τέσσερις γωνιές της γης, αλλά μπορεί να μας πει αν ο άνθρωπος θα ζήσει ποτέ εκεί ειρηνικά;

Κανένα ‘παράθυρο στον κόσμο’ δεν είναι πλήρες αν δεν απαντάει σε τέτοια ζωτικά πνευματικά ερωτήματα. Αυτό ακριβώς κάνει την Αγία Γραφή τόσο πολύτιμη. Αυτή προσφέρει ένα ‘παράθυρο στον κόσμο’ από τη σκοπιά του Δημιουργού μας. Το «παράθυρο» αυτό είναι φτιαγμένο έτσι ώστε να μας βοηθάει να κατανοήσουμε το σκοπό που έχει η ζωή μας και να μας δίνει μια ισχυρή ελπίδα για το μέλλον. Είναι εύκολο να πάρει κανείς απ’ αυτό ικανοποιητικές απαντήσεις για τα πιο βασανιστικά ερωτήματα της ζωής. Οι απαντήσεις αυτές βρίσκονται εκεί, στις απείρως πιο συναρπαστικές σελίδες της Αγίας Γραφής, και περιμένουν τους ανθρώπους να τις διαβάσουν.

Αλλά αν δεν θέτουμε την τηλεόραση υπό έλεγχο, πού θα βρούμε το χρόνο να τις διαβάσουμε;