Καμηλοπάρδαλη​—Ψηλή, με Μακριά Πόδια και Κομψότητα

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΚΕΝΥΑ

ΟΙ γκρίζοι γρανιτένιοι βράχοι ήταν υγροί και παγωμένοι νωρίς την αυγή. Είχαμε χωθεί ανάμεσα σε αυτούς τους μεγάλους βράχους κρατώντας ένα τενεκεδένιο κύπελλο με ζεστό τσάι, και τα μάτια μας ήταν καρφωμένα στην αφρικανική σαβάνα που βρισκόταν από κάτω.a Η υπομονή μας ανταμείφθηκε. Μέσα στο λυκαυγές, ένα κοπάδι καμηλοπαρδάλεις περπατούσαν αμέριμνες στην πεδιάδα ξεχωρίζοντας για το ύψος τους, τα μακριά τους πόδια και την κομψότητά τους. Σαν σε αργή κίνηση, βάδιζαν γεμάτες χάρη με μεγάλους διασκελισμούς αξιοποιώντας τα όμοια με ξυλοπόδαρα άκρα τους, και οι μακριοί καμπυλωτοί λαιμοί τους λικνίζονταν σαν τα κατάρτια των ιστιοφόρων όταν φυσάει. Μας είχε κοπεί η ανάσα. Το θέαμα ήταν πολύ όμορφο!

Χωρίς να ενοχληθούν από την παρουσία μας, έστριψαν όλες μαζί προς ένα άλσος με ακακίες και τεντώθηκαν για να φτάσουν τα ψηλά αγκαθωτά κλαδιά τους. Απαλά και προσεκτικά, αυτοί οι ευγενικοί γίγαντες έκοβαν τα μικρά πράσινα φύλλα με τις μακριές τους γλώσσες. Εκεί ψηλά, έχωσαν τα κεφάλια τους ανάμεσα στις φωλιές των πουλιών που λέγονται «υφαντές» και συνέχισαν να τρώνε ανέμελα. Τα πουλιά έβαλαν τις φωνές μόλις αντίκρισαν αυτούς τους εισβολείς με τους μακριούς λαιμούς. Γεμάτες έκπληξη για αυτή τη θορυβώδη αντίδραση, οι καμηλοπαρδάλεις αποσύρθηκαν με ηρεμία και αξιοπρέπεια, και πήγαν σε άλλα δέντρα.

Γρήγορες και Χαριτωμένες

Όποιος έχει δει αυτά τα πλάσματα σε ζωολογικό κήπο, με το λαιμό τους να προεξέχει από τον περιφραγμένο χώρο, ίσως δυσκολεύεται να φανταστεί πόσο όμορφα και χαριτωμένα είναι όταν τρέχουν ελεύθερα στο φυσικό τους περιβάλλον, στην αφρικανική σαβάνα. Οι κινήσεις της καμηλοπάρδαλης είναι χαριτωμένες και ανάλαφρες. Καθώς καλπάζουν στα ανοιχτά λιβάδια, η λεπτεπίλεπτη, σχεδόν εύθραυστη εμφάνισή τους δίνει την εντύπωση ότι θα σκοντάψουν στο παραμικρό εμπόδιο και θα σωριαστούν στο έδαφος. Αντίθετα, μια μεγάλη αρσενική καμηλοπάρδαλη που ζυγίζει μέχρι και 1.300 κιλά μπορεί να τρέχει με αξιοθαύμαστη σιγουριά και ευκινησία, και είναι ικανή να αναπτύξει ταχύτητες που πλησιάζουν τα 60 χιλιόμετρα την ώρα.

Αυτό το συναρπαστικό πλάσμα ζει αποκλειστικά στην Αφρική. Χάρη στον ευγενικό και πράο χαρακτήρα του, αποτελεί εξαίσιο θέαμα. Το πρόσωπο της καμηλοπάρδαλης μπορεί να χαρακτηριστεί μοναδικό, ακόμα και γοητευτικό, με στενόμακρα αφτιά και δύο μικρά κέρατα που καταλήγουν σε βελούδινες φούντες από μαύρες τρίχες. Τα μάτια της είναι πολύ μεγάλα και σκούρα, και προστατεύονται από μακριές, γυριστές βλεφαρίδες. Όταν η καμηλοπάρδαλη ατενίζει τον ορίζοντα από την πλεονεκτική θέση που της δίνει το ύψος της, στο πρόσωπό της βλέπεις ζωγραφισμένο έναν συνδυασμό περιέργειας και αθωότητας.

Στην αρχαιότητα οι άνθρωποι αγαπούσαν και εκτιμούσαν την καμηλοπάρδαλη για το ευχάριστο παρουσιαστικό της, καθώς επίσης για την ντροπαλή, ήρεμη και διόλου επιθετική συμπεριφορά της. Τις νεαρές καμηλοπαρδάλεις τις δώριζαν σε άρχοντες και βασιλιάδες ως σύμβολο ειρήνης και καλής θέλησης μεταξύ εθνών. Ακόμη και σήμερα μπορεί να δει κανείς ξεθωριασμένες απεικονίσεις καμηλοπαρδάλεων σε αρχαίες αφρικανικές ζωγραφιές πάνω σε βράχους.

Είναι Πανύψηλη

Η καμηλοπάρδαλη είναι το ψηλότερο από όλα τα ζώα. Από τις οπλές μέχρι τα κέρατα, τα ενήλικα αρσενικά μπορούν να ξεπεράσουν σε ύψος τα 5,5 μέτρα. Στα αρχαία αιγυπτιακά ιερογλυφικά, η καμηλοπάρδαλη ήταν το σύμβολο που αντιστοιχούσε στο ρήμα «προβλέπω» ή «προλέγω», πράγμα που τόνιζε το εκπληκτικό της ύψος και την ικανότητά της να βλέπει μακριά.

Καθώς στέκεται ανάμεσα σε ανακατεμένα κοπάδια από ζέβρες, στρουθοκαμήλους, ιμπάλα και άλλα ζώα της αφρικανικής πεδιάδας, η καμηλοπάρδαλη παίζει το ρόλο του παρατηρητή που βρίσκεται στη σκοπιά. Το ύψος της και η έξοχη όρασή της τής δίνουν τη δυνατότητα να βλέπει σε απόσταση και να αντιλαμβάνεται εγκαίρως οποιονδήποτε επερχόμενο κίνδυνο. Αναμφίβολα, λοιπόν, η επιβλητική παρουσία της δίνει μια αίσθηση ασφάλειας στα άλλα ζώα.

Ένα Θαύμα Σχεδίου

Η καμηλοπάρδαλη είναι έξοχα σχεδιασμένη για να τρέφεται με τα πιο ψηλά κλαδιά των μεγάλων δέντρων, εκεί όπου δεν μπορεί να φτάσει κανένα άλλο ζώο εκτός από τον ελέφαντα. Χάρη στο μοναδικό σχεδιασμό του συλληπτήριου επάνω χείλους της και της εύκαμπτης γλώσσας της, καταφέρνει να κόβει απαλά τα φύλλα από κλαδιά γεμάτα αγκίδες και σουβλερά αγκάθια.

Οι καμηλοπαρδάλεις είναι ικανές να καταναλώσουν έως και 34 κιλά βλάστηση μέσα σε μία ημέρα. Αν και μπορούν να φάνε πολλά διαφορετικά είδη πρασινάδας, προτιμούν τις ακανθώδεις ακακίες που είναι διασκορπισμένες στις αφρικανικές πεδιάδες. Η αρσενική καμηλοπάρδαλη μπορεί να τεντώσει τη γλώσσα της μέχρι 42 εκατοστά για να φτάσει την τροφή της. Ο λαιμός της είναι ασυνήθιστα εύκαμπτος. Αυτό επιτρέπει στην καμηλοπάρδαλη να στρίβει και να γέρνει το μακρύ κεφάλι της σχηματίζοντας παράξενες γωνίες καθώς το μετακινεί με δεξιοτεχνία ανάμεσα στα ψηλά κλαδιά των δέντρων.

Η καμηλοπάρδαλη φτάνει εύκολα στα ψηλά σημεία, αλλά δυσκολεύεται να πιει νερό. Όταν πλησιάσει έναν νερόλακκο, πρέπει να ανοίξει αργά τα μπροστινά της πόδια και μετά να γονατίσει για να φτάσει το νερό. Σε αυτή την αδέξια στάση, τεντώνει όσο μπορεί το μακρύ λαιμό της για να καταφέρει να πιει νερό. Ευτυχώς, η καμηλοπάρδαλη δεν έχει ανάγκη να πίνει συχνά, εφόσον συνήθως βρίσκει αρκετή υγρασία στα χυμώδη φύλλα που τρώει.

Από το λαιμό ως τις λαγόνες, η καμηλοπάρδαλη είναι στολισμένη με ένα όμορφο δίχτυ από λεπτές άσπρες γραμμές που σχηματίζουν ένα φυλλοειδές πλέγμα. Τα χρώματα ποικίλλουν από χρυσαφί μπρούντζινο μέχρι βαθύ καστανό, ακόμα και μαύρο. Όσο μεγαλώνει η καμηλοπάρδαλη, τα χρώματά της σκουραίνουν.

Οικογενειακή Ζωή

Οι καμηλοπαρδάλεις είναι κοινωνικά πλάσματα και ζουν σε ανοιχτά κοπάδια που αποτελούνται από 2 έως 50 ζώα. Η θηλυκή κυοφορεί επί 420 έως 468 ημέρες μέχρι να γεννήσει ένα μωρό ύψους δύο μέτρων. Τη στιγμή της γέννησης, το μικρό πέφτει στην κυριολεξία στο έδαφος με το κεφάλι από ύψος που ξεπερνάει τα δύο μέτρα! Ωστόσο, σε 15 λεπτά, το νεογέννητο, χωρίς να έχει τραυματιστεί, στέκεται στα πόδια του τρέμοντας και είναι έτοιμο να θηλάσει. Ύστερα από δύο ή τρεις εβδομάδες, το μικρό αρχίζει ενστικτωδώς να μασάει απαλά τις τρυφερές κορφές των κλαδιών της ακακίας και σύντομα αποκτάει αρκετή δύναμη για να ακολουθεί τους μεγάλους διασκελισμούς της μητέρας του.

Το μωρό της καμηλοπάρδαλης είναι μια εντυπωσιακή μικρογραφία των γονέων του. Αν και είναι κοντό για τα πρότυπα της καμηλοπάρδαλης, είναι ψηλότερο από τους περισσότερους ανθρώπους. Καθώς στέκεται γεμάτο περιέργεια και χωρίς να φοβάται κάτω από τα άγρυπνα μάτια της πανύψηλης μητέρας του, το μικρό αποτελεί ένα ευχάριστο θέαμα.

Την εποχή των γεννήσεων, οι νεαρές καμηλοπαρδάλεις συγκεντρώνονται σε ομάδες, όπου όλη την ημέρα ξεκουράζονται, παίζουν και παρατηρούν όσα συμβαίνουν γύρω τους. Τα νεογέννητα αναπτύσσονται με απίστευτα γρήγορους ρυθμούς. Σε έξι μήνες το μικρό μπορεί να ψηλώσει μέχρι και ένα μέτρο και μπορεί να διπλασιάσει το ύψος του μέσα σε έναν χρόνο. Σε μία εβδομάδα και μόνο, είναι δυνατόν να ψηλώσει μέχρι και 23 εκατοστά! Η μητέρα είναι πολύ προστατευτική, και μολονότι επιτρέπει στο μικρό της να απομακρύνεται λιγάκι, η εξαιρετική της όραση της δίνει τη δυνατότητα να διατηρεί οπτική επαφή μαζί του.

Με το μεγάλο μέγεθός της, την ευκινησία της και την ταχύτητά της, καθώς και με την οξεία όρασή της, η καμηλοπάρδαλη έχει στο φυσικό της περιβάλλον λίγους εχθρούς εκτός από τα λιοντάρια. Ωστόσο, ο άνθρωπος είναι εκείνος που έχει κυνηγήσει και έχει σκοτώσει πολλά από αυτά τα όμορφα πλάσματα. Αυτό το ειρηνικό ζώο το κυνηγούν ανελέητα για το όμορφο δέρμα του, το γευστικό κρέας του και τις μακριές μαύρες τρίχες της ουράς του​—για τις οποίες πολλοί πιστεύουν ότι έχουν μυστικιστικές δυνάμεις—​και, ως εκ τούτου, το μέλλον του είναι τώρα αβέβαιο. Οι καμηλοπαρδάλεις, που ήταν κάποτε πολυάριθμες σε πολλές περιοχές της Αφρικής, τώρα είναι σχετικά ασφαλείς μόνο μέσα σε πάρκα και καταφύγια θηραμάτων όπου προστατεύονται.

Σήμερα, όσοι κάνουν σαφάρι στην Αφρική μπορούν ακόμη να νιώσουν ρίγος βλέποντας τις καμηλοπαρδάλεις με τους ψηλούς λαιμούς να τρέχουν ελεύθερες στις μεγάλες χλοερές πεδιάδες. Εκεί μπορεί να τις δει κανείς να κορφολογούν τις ψηλές ακανθώδεις ακακίες ή απλώς να ατενίζουν τον ορίζοντα με το χαρακτηριστικό τους βλέμμα. Αυτό το εντυπωσιακό πλάσμα, με το παράξενα όμορφο σχήμα και τον ευγενικό χαρακτήρα, είναι πραγματικά ένα θαύμα σχεδίου, μία ακόμη απόδειξη της δημιουργικής μεγαλοφυΐας και της μοναδικής προσωπικότητας του παντοδύναμου Θεού, του Ιεχωβά.​—Ψαλμός 104:24.

[Υποσημείωση]

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 18]

ΕΝΑ ΘΑΥΜΑ ΜΕ ΜΑΚΡΥ ΛΑΙΜΟ

Το παράξενο σχήμα του σώματος της καμηλοπάρδαλης και ο τεράστιος όγκος της θα έπρεπε να της δημιουργούν προβλήματα​—ή ίσως έτσι να νομίζει κάποιος. Με το μεγάλο ύψος της και το μακρύ λαιμό της, φαίνεται ότι θα ήταν αδύνατη η ρύθμιση της ροής του αίματος σε όλα τα μέρη του σώματός της. Για παράδειγμα, όταν η καμηλοπάρδαλη χαμηλώνει το κεφάλι της στο έδαφος, η έλξη της βαρύτητας θα μπορούσε να κάνει το αίμα να κατέβει στο κεφάλι, με αποτέλεσμα την υπεραιμάτωση του εγκεφάλου. Όταν η καμηλοπάρδαλη σηκώνει το κεφάλι της, το αίμα της θα μπορούσε να γυρίσει με πίεση στην καρδιά, με αποτέλεσμα να χάσει το ζώο τις αισθήσεις του. Εντούτοις, αυτό δεν συμβαίνει. Γιατί;

Το κυκλοφορικό σύστημα της καμηλοπάρδαλης είναι πράγματι ένα θαύμα σχεδίου, έξυπνα φτιαγμένο ειδικά για να εξυπηρετεί το μοναδικό σχήμα και το μέγεθος του σώματος του ζώου. Αυτή καθαυτή η καρδιά είναι εξαιρετικά μεγάλη και πρέπει να στέλνει με δύναμη το αίμα στον εγκέφαλο, ο οποίος βρίσκεται περίπου τριάμισι μέτρα πιο ψηλά. Καθώς η καρδιά χτυπάει περίπου 170 φορές το λεπτό, τα τοιχώματά της πάχους εφτά εκατοστών συστέλλονται ασκώντας πίεση σχεδόν τριπλάσια από ό,τι στον άνθρωπο. Για να αντέξουν σε τέτοια πίεση, τόσο η καρωτίδα της, που μεταφέρει αίμα στον εγκέφαλο, όσο και η σφαγίτις φλέβα, μέσω της οποίας επιστρέφει το αίμα στην καρδιά, πρέπει να είναι μεγάλες. Πράγματι, αυτά τα αιμοφόρα αγγεία έχουν διάμετρο μεγαλύτερη από 2,5 εκατοστά και είναι ενισχυμένα με ανθεκτικούς ελαστικούς ιστούς που τα κάνουν εύκαμπτα και γερά.

Όταν χαμηλώνει το κεφάλι της η καμηλοπάρδαλη, ορισμένες βαλβίδες στη σφαγίτιδα φλέβα δεν επιτρέπουν στο αίμα να επιστρέψει με ορμή στον εγκέφαλο. Στη βάση του εγκεφάλου, η μεγάλη καρωτίδα καταλήγει σε έναν άλλον θαυμάσια σχεδιασμένο μηχανισμό, που έχει χαρακτηριστεί ως “το εξαιρετικό δίκτυο”. Εκεί, για να επιβραδυνθεί η δυνατή ροή του αίματος που δημιουργείται όταν η καμηλοπάρδαλη χαμηλώνει το κεφάλι της, το αίμα διοχετεύεται σε ένα ειδικό δίκτυο από λεπτά αιμοφόρα αγγεία τα οποία ρυθμίζουν την πίεσή του και προστατεύουν τον εγκέφαλο από την υψηλή πίεση του αίματος. Τα αγγεία αυτού του δικτύου διαστέλλονται όταν η καμηλοπάρδαλη χαμηλώνει το κεφάλι της και συστέλλονται όταν το σηκώνει, αντισταθμίζοντας τη μεγάλη μείωση της πίεσης του αίματος και προλαμβάνοντας τον κίνδυνο λιποθυμίας.

Ο λαιμός της καμηλοπάρδαλης είναι επίσης ένα θαύμα σχεδίου. Προς έκπληξή τους, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ο ασυνήθιστα μακρύς λαιμός της καμηλοπάρδαλης αποτελείται από τον ίδιο αριθμό σπονδύλων με αυτόν του ποντικιού ή των περισσότερων άλλων θηλαστικών! Ωστόσο, ανόμοια με τα περισσότερα άλλα θηλαστικά, η καμηλοπάρδαλη έχει επιμηκυσμένους σπονδύλους σχεδιασμένους με μια ειδική σφαιροειδή ενάρθρωση η οποία εξασφαλίζει αξιοσημείωτη ελαστικότητα. Έτσι, η καμηλοπάρδαλη μπορεί να λυγίζει και να στρίβει το λαιμό της ώστε να φροντίζει όλα τα μέρη του σώματός της ή να φτάνει με χαριτωμένο τρόπο τα ψηλά κλαδιά ενός δέντρου για να βρει το φαγητό της.