والدین!‏ فرزندانتان را شبانی کنید

۱،‏ ۲.‏ الف)‏ برخی از مسئولیت‌های چوپانان در اسرائیل باستان چه بود؟‏ ب)‏ والدین از چه لحاظ مانند چوپانان می‌باشند؟‏

چوپانان در دوران باستان در اسرائیل زحمت بسیار می‌کشیدند.‏ آنان لازم بود که نه فقط گرما و سرمای دشت را تحمّل کنند بلکه از گله در برابر مهاجمان،‏ چه حیوان چه انسان،‏ محافظت نمایند.‏ چوپانان مرتباً گوسفندان را معاینه و هر کدام که بیمار یا مجروح بود،‏ از آن مراقبت می‌کردند.‏ همچنین توجهی خاص نسبت به برّه‌ها داشتند،‏ زیرا که آسیب‌پذیر بودند و قدرت گوسفندان بالغ را نداشتند.‏—‏پیدا ۳۳:‏۱۳‏.‏

^۲ از برخی لحاظ،‏ والدین مسیحی مانند چوپانان می‌باشند و باید خصوصیاتی همچون آنان داشته باشند.‏ والدین موظفند که فرزندانشان را «با تعلیم و تربیت خداوند بزرگ» کنند.‏ (‏افس ۶:‏۴‏)‏ آیا این وظیفهٔ آسانی است؟‏ به هیچ وجه!‏ فرزندان با حملهٔ بی‌امان تبلیغات شیطان و نیز ناکاملی‌هایشان روبرویند.‏ (‏۲تیمو ۲:‏۲۲؛‏ ۱یو ۲:‏۱۶‏)‏ اگر فرزند دارید چگونه می‌توانید به او کمک کنید؟‏ بیایید سه موضوع را بررسی کنیم که در شبانی فرزندان به شما کمک می‌کند.‏ آنان را بشناسید،‏ خوراک دهید و هدایت کنید.‏

فرزندانتان را بشناسید

۳.‏ ‹آگاه بودن از وضع› فرزندان به چه مفهوم است؟‏

^۳ چوپان خوب برای حفظ سلامت گوسفندانش،‏ هر یک از آنان را با دقت معاینه می‌کند.‏ شما والدین عزیز نیز لازم است کاری مشابه برای فرزندانتان انجام دهید.‏ در کلام خدا آمده است:‏ «از وضع گله‌هایت نیک آگاه باش.‏» (‏امث ۲۷:‏۲۳‏،‏ ترجمهٔ هزارهٔ نو‏)‏ این کار به مفهوم توجه داشتن به اعمال،‏ افکار و احساسات فرزندان است.‏ چگونه می‌توانید در این کار موفق باشید؟‏ یکی از بهترین راه‌ها داشتن گفتگوی مرتب با آنان است.‏

۴،‏ ۵.‏ الف)‏ والدین به چه روش‌هایی ممکن است راه گفتگو را با فرزندانشان باز کنند؟‏ (‏تصویر اول مقاله ملاحظه شود.‏)‏ ب)‏ شما چگونه توانسته‌اید راه گفتگو را با فرزندانتان باز کنید؟‏

^۴ برخی از والدین متوجه شده‌اند که گفتگو با فرزندان نوجوان دشوارتر است،‏ چون نوجوانان اغلب دوست ندارند در مورد افکار و احساساتشان صحبت کنند.‏ اگر این موضوع در مورد فرزندانتان صدق می‌کند،‏ چه کاری از دستتان بر می‌آید؟‏ به جای گفتگوهای جدّی و طولانی،‏ در مورد امور روزمره با آنان گفتگو کنید.‏ (‏تث ۶:‏۶،‏ ۷‏)‏ برای آنان وقت بگذارید.‏ برای مثال،‏ با آنان پیاده‌روی کنید،‏ با اتومبیل دوری بزنید یا به تفریح بپردازید.‏ همچنین می‌توانید برخی کارهای خانه را با آنان انجام دهید.‏ نوجوانان در چنین موقعیت‌هایی بیشتر احساس راحتی می‌کنند و احتمال این که افکار و احساساتشان را با شما در میان بگذارند،‏ بیشتر است.‏

^۵ حال اگر فرزندانتان باز هم به گفتگو با شما تمایلی نشان ندهند،‏ چه می‌توانید کنید؟‏ شاید بتوانید از روشی دیگر استفاده کنید.‏ برای مثال،‏ به جای آن که از دخترتان بپرسید:‏ ‏«‏روزت چطور بود؟‏» از روز خودتان برای او تعریف کنید.‏ این کار ممکن است،‏ او را به گفتگو با شما ترغیب کند.‏ اگر می‌خواهید نظر او را در مورد موضوعی بدانید،‏ به طور غیر مستقیم سؤال کنید.‏ برای مثال،‏ بپرسید که نظر یکی از دوستانش در مورد آن موضوع چیست و سپس بپرسید که او در این رابطه چه توصیه‌ای به دوستش می‌دهد؟‏

۶.‏ فرزندانتان چگونه احساس خواهند کرد که به آنان اهمیت می‌دهید؟‏ توضیح دهید.‏

^۶ البته برای آن که فرزندانتان برای گفتگو تمایل داشته باشند،‏ لازم است ببینند که برایشان وقت می‌گذارید و راغبید که با آغوش باز به حرف‌هایشان گوش دهید.‏ اگر فرزندان نوجوان احساس کنند که همیشه سر شما شلوغ است و برایشان وقت ندارید،‏ مشکلاتشان را با شما در میان نخواهند گذاشت.‏ همچنین لازم است احساس کنند که حقیقتاً می‌خواهید به حرف‌هایشان گوش دهید.‏ کافی نیست که فقط به آنان گفته شود:‏ «همیشه حاضرم به حرف‌هات گوش دهم.‏» نوجوان شما لازم است ببیند که احساسات و مشکلاتش را کم‌اهمیت نمی‌پندارید و واکنشی منفی نشان نمی‌دهید.‏ بسیاری از والدین در این مورد نمونه‌اند.‏ کِیلا،‏ نوجوانی ۱۹ساله می‌گوید:‏ «با پدرم می‌توانم در مورد هر چیزی صحبت کنم.‏ او هیچ وقت حرفم را قطع و سریع مرا قضاوت نمی‌کند؛‏ بلکه فقط به حرفم گوش می‌دهد.‏ بعد بهترین توصیه را به من می‌دهد.‏»‏

۷.‏ الف)‏ والدین در رابطه با موضوعات حساس چگونه می‌توانند تعادل را در گفتگو حفظ کنند؟‏ ب)‏ والدین چگونه ممکن است فرزند خود را ناخودآگاه رنجیده‌خاطر سازند؟‏

^۷ حتی اگر لازم باشد در مورد موضوعی حساس مانند دوست‌پسر و دوست‌دختر صحبت کنید،‏ مواظب باشید که فقط به او هشدار ندهید بلکه روش درست را در رابطه با این امور به او تعلیم دهید.‏ برای مثال،‏ فرض کنید به رستورانی رفته‌اید و وقتی به فهرست غذاها نگاه می‌کنید،‏ فقط تذکرات و هشدارهایی در مورد مسموم شدن می‌بینید.‏ به حتم،‏ آن رستوران را سریع ترک می‌کنید و دنبال جایی دیگر می‌روید.‏ به طور مشابه،‏ وقتی فرزندان در مورد موضوعی حساس با شما صحبت کنند و شما فقط به آن‌ها اخطار و هشدار دهید،‏ ممکن است آن‌ها را از خود برانید.‏ ‏(‏کولُسیان ۳:‏۲۱ خوانده شود.‏)‏ پس تعادل را در گفتگویتان حفظ کنید.‏ خواهری جوان به نام اِمیلی می‌گوید:‏ «وقتی والدینم در رابطه با دوست‌پسر با من صحبت می‌کنند،‏ سخنانشان طوری نیست که این موضوع منفی به نظر آید.‏ تأکید سخنان آنان بر شادی شناختن کسی به منظور یافتن همسر است.‏ به این دلیل با آنان راحت هستم و از گفتگو با آنان در این مورد نمی‌ترسم.‏ برعکس دلم می‌خواهد که آنان از روابطم با خبر باشند،‏ نه این که چیزی را از آنان پنهان کنم.‏»‏

۸،‏ ۹.‏ الف)‏ از صبورانه گوش دادن به سخنان فرزندان چه فوایدی حاصل می‌شود؟‏ ب)‏ از گوش دادن به فرزندانتان چه فوایدی حاصل کرده‌اید؟‏

^۸ پس برای آن که فرزندان مایل به گفتگو با شما باشند نیاز به صبر و مهربانی است.‏ بدین شکل آنان درمی‌یابند که واقعاً مایلید به حرف‌هایشان گوش دهید.‏ ‏(‏یعقوب ۱:‏۱۹ خوانده شود.‏)‏ مادری تک‌ولی به نام کاتیا چنین اذعان می‌کند:‏ «در گذشته هنگام گفتگو با دخترم خیلی بی‌صبر و کم‌طاقت بودم.‏ به او فرصت نمی‌دادم که حرفش را تمام کند.‏ یا به دلیل خستگی به او گوش نمی‌دادم یا این که حوصلهٔ گوش کردن نداشتم.‏ اکنون که رفتارم را تغییر داده‌ام،‏ رفتار دخترم هم تغییر کرده است و با من بهتر همکاری می‌کند.‏»‏

^۹ پدری به نام رونالد نیز با دختر نوجوانش چنین تجربه‌ای داشت.‏ او می‌گوید:‏ «وقتی دخترم به من گفت که علاقهٔ شدیدی به پسری دارد که با او در یک مدرسه است،‏ اول بسیار عصبانی شدم.‏ ولی وقتی فکر کردم که یَهُوَه چقدر با خادمانش صبور و معقول است،‏ به این نتیجه رسیدم که بهتر است قبل از اصلاح دخترم،‏ بگذارم اول احساساتش را ابراز کند.‏ خوشحالم که چنین کردم!‏ چون برای اولین بار توانستم احساساتش را درک کنم و وقتی حرفش تمام شد،‏ توانستم با مهربانی با او صحبت کنم.‏ با کمال تعجب دیدم که به خوبی پذیرای پند من بود و راغب بود رفتارش را تغییر دهد.‏» گفتگوی مرتب با فرزندانتان باعث می‌شود که از افکار و احساساتشان آگاه شوید و در نتیجه آنان را در تصمیم‌گیری هدایت کنید.‏a

فرزندانتان را خوراک دهید

۱۰،‏ ۱۱.‏ چگونه می‌توانید به فرزندانتان کمک کنید تا از حقیقت منحرف نشوند؟‏

^۱۰ چوپان خوب می‌داند که هر یک از گوسفندان ممکن است از گله جدا و گمراه شود.‏ گاهی یکی از آنان برای خوردن علف،‏ از گله کمی دور می‌شود و بدون آن که متوجه باشد به تدریج از بقیهٔ گله دورتر و دورتر می‌گردد.‏ به همین شکل،‏ فرزندان نیز ممکن است به سبب معاشران بد یا تفریحات ناسالم در راهی خطرناک قرار گیرند و به تدریج از لحاظ روحانی منحرف شوند.‏ (‏امث ۱۳:‏۲۰‏)‏ چگونه می‌توانید از چنین مشکلی جلوگیری کنید؟‏

^۱۱ هنگام تعلیم فرزندان،‏ اگر متوجهٔ ضعفی در آنان شدید،‏ سریع دست به عمل شوید.‏ بکوشید تا خصوصیات مسیحی فرزندانتان تقویت شود.‏ (‏۲پطر ۱:‏۵-‏۸‏)‏ پرستش مرتب خانوادگی فرصتی خوب برای چنین کاری است.‏ در رابطه با این ترتیبات،‏ در جزوهٔ خدمت ملکوتی ما،‏ اکتبر ۲۰۰۸ چنین آمده است:‏ «سرپرستان خانواده در مقابل یَهُوَه مسئولند که مطالعهٔ خانوادگی مرتب و مفیدی داشته باشند.‏» آیا از این ترتیبات برای شبانی فرزندانتان کاملاً استفاده می‌کنید؟‏ اطمینان داشته باشید که فرزندانتان از تلاش شما در فراهم نمودن نیاز روحانی قدردان خواهند بود.‏—‏مت ۵:‏۳؛‏ فیلیپ ۱:‏۱۰،‏ ۱۱الف‏.‏

۱۲.‏ الف)‏ نوجوانان چگونه از پرستش مرتب خانوادگی فایده برده‌اند؟‏ (‏کادر «‏از این بابت قدردانند‏» ملاحظه شود.‏)‏ ب)‏ شما از پرستش خانوادگی چه فایده‌ای برده‌اید؟‏

^۱۲ به آنچه جوانی به نام کاریسا در مورد برنامهٔ پرستش خانوادگی‌شان می‌گوید،‏ توجه کنید:‏ «این برنامه را خیلی دوست دارم،‏ چون همهٔ ما کنار هم می‌نشینیم و با هم گفتگو می‌کنیم.‏ این کار باعث شده است که پیوندمان محکم شود و خاطرات خوبی داشته باشیم.‏ پدرم مرتباً پرستش خانوادگی را برگزار می‌کند.‏ خیلی تشویق‌کننده است که پدرم پرستش خانوادگی را جدّی می‌گیرد و باعث شده است که من هم آن را جدّی بگیرم.‏ همچنین باعث شده است که به پدرم در مقام سر خانواده بیشتر احترام بگذارم.‏» خواهری جوان به نام بریتنی اظهار کرد:‏ «پرستش خانوادگی،‏ مرا به والدینم نزدیک‌تر کرده است.‏ آنان بدین شکل نشان می‌دهند که می‌خواهند به مشکلات من گوش دهند و به من توجه دارند.‏ همچنین به ما کمک کرده است تا خانواده‌ای قوی و متحد باشیم.‏» به روشنی می‌توان دید که دادن خوراک روحانی به فرزندان از طریق پرستش خانوادگی روشی مهم برای شبانی آنان است.‏b

فرزندانتان را هدایت کنید

۱۳.‏ برای آن که فرزندان مایل به خدمت به یَهُوَه باشند،‏ والدین چه باید کنند؟‏

^۱۳ چوپان خوب از چوب‌دستی خود برای هدایت گله و دفاع از آن استفاده می‌کند.‏ یکی از اهداف چوپان هدایت گله به «مرتع نیکو» است.‏ (‏حز ۳۴:‏۱۳،‏ ۱۴‏)‏ شما والدین نیز لازم است چنین هدفی داشته باشید.‏ در واقع،‏ شما می‌خواهید فرزندانتان را طوری هدایت کنید که خادم یَهُوَه شوند.‏ همچنین می‌خواهید که فرزندانتان مانند مزمورنویس چنین بگویند:‏ «در به جا آوردن ارادهٔ تو ای خدای من رغبت می‌دارم و شریعت تو در اندرون دل من است.‏» (‏مز ۴۰:‏۸‏)‏ نوجوانان و جوانانی که چنین احساسی در آنان به وجود آمده باشد،‏ زندگی خود را به یَهُوَه وقف می‌کنند و تعمید می‌گیرند.‏ البته بجاست که فرزندان چنین قدمی را زمانی بردارند که به تصمیم خود واقف باشند و از ته دل بخواهند یَهُوَه را خدمت کنند.‏

۱۴،‏ ۱۵.‏ الف)‏ هدف والدین مسیحی چه باید باشد؟‏ ب)‏ به چه دلایلی ممکن است نوجوانی به پرستش حقیقی شک کند؟‏

^۱۴ حال اگر فرزندان پیشرفت روحانی نداشته باشند یا حتی ایمان والدینشان را زیر سؤال ببرند چه می‌توان کرد؟‏ بکوشید تا عشق به یَهُوَه خدا در دلشان شکوفا شود و درک کنند که خدا چه کارهایی برای آنان انجام داده است و از بابت آن سپاسگزار باشند.‏ (‏مکا ۴:‏۱۱‏)‏ هنگامی که آمادگی آن را داشته باشند،‏ شخصاً تصمیم خواهند گرفت که پرستندهٔ خدا شوند.‏

^۱۵ با این حال،‏ اگر فرزندانتان ابراز بی‌ایمانی کردند،‏ چه می‌توانید بکنید؟‏ چگونه می‌توانید به آنان کمک کنید تا ببینند خدمت به یَهُوَه حقیقتاً بهترین طریق زندگی است و فواید ابدی دارد؟‏ بکوشید تا دلیل شک آنان را بیابید.‏ برای مثال،‏ آیا پسرتان حقیقتاً با تعالیم کتاب مقدّس مخالف است یا آن که برای دفاع از آن در برابر فشار همسالانش نیاز به اعتمادبه‌نَفْس بیشتری دارد؟‏ آیا دخترتان حقیقتاً معیارهای خدا را زیر سؤال می‌برد یا فقط احساس تنهایی می‌کند چون دیگران او را در جمع خود نمی‌پذیرند؟‏

۱۶،‏ ۱۷.‏ والدین به چه طرقی می‌توانند به فرزندانشان کمک کنند تا با یَهُوَه خدا رابطه‌ای صمیمی به وجود آورند؟‏

^۱۶ شک فرزندتان هر چه باشد،‏ می‌توانید به او کمک کنید تا بر شک خود غالب آید.‏ چگونه؟‏ بسیاری از والدین از پسر یا دختر خود می‌پرسند:‏ «از این که شاهد یَهُوَه هستی چه احساسی داری؟‏ به نظرت،‏ شخصاً از این موضوع چه فوایدی می‌بری؟‏ هزینهٔ خدمت به خدا چیست؟‏ آیا به نظرت فواید کنونی و آتی که به دست می‌آوری،‏ از هزینهٔ آن بیشتر است؟‏ از چه نظر؟‏» البته این سؤالات را با زبان خود و مهربانانه مطرح کنید؛‏ نباید حالت بازجو داشته باشید.‏ طی گفتگو شاید بتوانید در مورد مَرقُس ۱۰:‏۲۹،‏ ۳۰ گفتگو کنید.‏ برخی از جوانان شاید دوست داشته باشند،‏ افکارشان را زیر دو ستون بنویسند؛‏ یکی هزینه‌ای که پرداخت می‌کنند و دیگری فواید آن.‏ این کار باعث می‌شود تا شما و فرزندانتان،‏ مشکلات را تشخیص دهید و به آنان در حل آن کمک کنید.‏ اگر لازم است که کتاب تعالیم کتاب مقدّس و محبت خدا را به علاقه‌مندان آموزش دهیم،‏ چقدر بیشتر باید این کار را با فرزندانمان انجام دهیم!‏ آیا چنین می‌کنید؟‏

^۱۷ به مرور زمان،‏ فرزندانتان تصمیم خواهند گرفت که آیا می‌خواهند یَهُوَه را خدمت کنند یا خیر.‏ فکر نکنید که آنان خودبه‌خود تحت تأثیر ایمان شما قرار خواهند گرفت.‏ لازم است که فرزندانتان شخصاً با یَهُوَه رابطه‌ای صمیمی ایجاد کنند.‏ (‏امث ۳:‏۱،‏ ۲‏)‏ اگر به نظر رسد که فرزندی در این رابطه مشکل دارد چه باید کرد؟‏ با این سؤالات ساده به او کمک کنید تا اعتقادات خود را بیازماید:‏ «از کجا می‌دانم که خدا وجود دارد؟‏ چه چیزی مرا متقاعد می‌سازد که یَهُوَه خدا برایم ارزش قائل است؟‏ چرا اعتقاد دارم که معیارهای یَهُوَه حقیقتاً به نفع من است؟‏» ای والدین!‏ شبانی خوب و در هدایت فرزندانتان صبور باشید.‏ به آنان کمک کنید به خود ثابت کنند که خدمت به یَهُوَه بهترین راه زندگی است.‏c‏—‏روم ۱۲:‏۲‏.‏

۱۸.‏ والدین چگونه می‌توانند یَهُوَه،‏ شبان اعظم را سرمشق قرار دهند؟‏

^۱۸ همهٔ مسیحیان حقیقی می‌خواهند که از شبان اعظم سرمشق گیرند.‏ (‏افس ۵:‏۱؛‏ ۱پطر ۲:‏۲۵‏)‏ به خصوص،‏ والدین لازم است چنین کنند و گلهٔ خود یعنی فرزندان پرارزششان را به خوبی بشناسند و برای هدایت آنان به سوی برکاتی که یَهُوَه برایشان در نظر دارد،‏ تمام کوشش خود را بکنند.‏ بلی،‏ در راه شبانی فرزندانتان هر چه از دستتان بر می‌آید انجام دهید تا عشق به یَهُوَه در دل آنان شکوفا شود!‏