آماده کردن سخنرانی برای عموم
هر هفته در اکثر جماعتهای شاهدان یَهُوَه سخنرانیای بر اساس کتاب مقدّس برای عموم اجرا میشود. شما پیران مسیحی و خادمان جماعت، اگر هنگام اجرای برنامههای جلسات مشخص شود که بهخوبی در مقابل یک جمع تعلیم میدهید، شاید از شما خواسته شود که سخنرانی عمومی ایراد کنید. برنامهٔ آموزش خدمت مسیحی به دهها هزار برادر کمک کرده است که برای این افتخار بزرگ واجد شرایط شوند. اگر این وظیفه به شما محوّل شود، از کجا باید شروع کنید؟
رئوس مطالب را بررسی کنید
پیش از این که هر نوع تحقیقی را آغاز کنید، رئوس مطالب را بخوانید و بر آن تأمّل کنید تا هدف آن سخنرانی را درک کنید. سپس پیام آن را که همان عنوان سخنرانی است، مد نظر قرار دهید. از خود بپرسید: ‹چه چیز را باید به شنوندگان بیاموزم؟ هدفم چیست؟›
نگاهی به زیرعنوانها بیندازید. این زیرعنوانها همان نکات اصلی سخنرانی است. پس آنها را بهخوبی تجزیه و تحلیل کنید. هر یک از این نکات چه ارتباطی با پیام سخنرانی دارد؟ زیر هر نکتهٔ اصلی چندین نکتهٔ فرعی آمده است. نکات دیگری که به هر نکتهٔ فرعی مربوط میشود، زیر آن ذکر شده است. ببینید که هر بخش از رئوس مطالب چگونه با بخش پیشین و بعدی مرتبط است و چگونه به شما کمک میکند تا به هدف از سخنرانی برسید. آری، پس از این که به پیام سخنرانی و به هدف آن پی بردید و تشخیص دادید که چگونه نکات اصلی، شنوندگان را به این هدف میرساند، میتوانید به آماده کردن سخنرانی بپردازید.
اگر بهتازگی ایراد سخنرانی عمومی به شما واگذار شده است، این پیشنهاد را در نظر گیرید: سخنرانی خود را نه یک سخنرانی بلند، بلکه چهار یا پنج سخنرانی کوتاه، هر کدام با یک نکتهٔ اصلی فرض کنید. هر بار یکی از این سخنرانیهای کوتاه را آماده کنید.
رئوس مطالب سخنرانیای را که دریافت میکنید، تنها طی آماده کردن سخنرانیتان به کار گیرید، نه هنگام ایراد سخنرانی. رئوس مطالب همچون اسکلت یا شاسی اتومبیل است که باید به آن بدنه، چرخ و موتور متصل کرد تا به حرکت درآید.
بهکارگیری آیات
عیسی مسیح و شاگردان او بر اساس نوشتههای مقدّس به دیگران تعلیم میدادند. (لو ۴:۱۶-۲۱؛ ۲۴:۲۷؛ اعما ۱۷:۲، ۳) شما نیز میتوانید همچون آنان عمل کنید. پس آیات کتاب مقدّس را پایه و اساس سخنرانیتان قرار دهید. صرفاً به توضیح و کاربرد نکاتی که در رئوس مطالب آمده است، اکتفا نکنید، بلکه ببینید که آیات چگونه آن نکات را تأیید میکند. به این طریق میتوانید از روی کلام خدا آموزش دهید.
هنگام آماده کردن سخنرانیتان، هر یک از آیات ارجاعی در رئوس مطالب را بررسی کنید. مضمون آیات را در نظر گیرید. برخی از آیات ممکن است تنها به جزئیات بپردازد. پس هنگام ایراد سخنرانی لزومی ندارد که تمام آیات را بخوانید یا توضیح دهید. آیاتی را که برای شنوندگانتان مفیدتر است، انتخاب کنید. اگر بر آیات ارجاعی در رئوس مطالب تمرکز کنید، احتمالاً نیازی به آیات دیگر نخواهید داشت.
مفید و مؤثر بودن سخنرانیتان، نه به تعداد آیاتی که نقل میکنید، بلکه به کیفیت تعلیمتان بستگی دارد. پیش از خواندن آیات، دلیل نقل آن را توضیح دهید. برای روشن ساختن کاربرد آیات وقت بگذارید. پس از خواندن آیات، کتاب مقدّستان را هنگام بررسی آن، همچنان باز نگاه دارید. شنوندگانتان نیز احتمالاً چنین خواهند کرد. چگونه میتوانید علاقهٔ آنان را برانگیزید و به آنان یاری رسانید که از کلام خدا فایدهٔ بیشتری ببرند؟ (نح ۸:۸، ۱۲) به سه طریق: با توضیح آیه، استفاده از تشبیه و بیان کاربرد آیه.
توضیح. هنگام آماده کردن توضیحاتی در مورد یک آیه، از خود بپرسید: ‹این آیه به چه مفهوم است؟ چرا میخواهم از این آیه در سخنرانیام استفاده کنم؟ شنوندگانم ممکن است در مورد این آیه چه چیز از خود بپرسند؟› شاید لازم باشد که مضمون، جزئیات و موقعیت مربوط به آن آیه را بررسی کنید. همچنین بررسی کنید که نگارنده بر چه کلماتی تأکید کرده است و هدف او از نگارش آن آیه چه بود. این امر نیاز به تحقیق دارد. شما اطلاعات مفید فراوانی را در نشریاتی که «غلام امین و دانا» فراهم دیده است، خواهید یافت. (مت ۲۴:۴۵-۴۷) لزومی ندارد که تمام جزئیات یک آیه را توضیح دهید. اما توضیح دهید که چرا از شنوندگانتان خواستهاید آن آیه را با شما بخوانند و به موضوع مورد بحث چه ارتباطی دارد.
تشبیه. با ایجاد تصویری ذهنی، درک شنوندگان را از موضوعی عمیقتر میکنید یا به آنان کمک میکنید که نکته یا اصلی را به خاطر بسپارند. همچنین به حضار کمک میکنید که گفتههای شما را با دانستههای خود مرتبط سازند. عیسی نیز در موعظهٔ بالای کوه چنین کرد. او با اشاره به «پرندگان آسمان،» «سوسنهای دشت،» «درِ تنگ» و ‹خانهای بر سنگ› و تشبیهاتی دیگر تعالیمش را پرقدرت، روشن و بهیادماندنی ساخت.—مَتّی بابهای ۵–۷.
کاربرد. شما با توضیح آیه و به کار بردن تشبیه میتوانید به شنوندگان مطلبی بیاموزید، اما در نهایت بهکارگیری آن مطلب است که برای آنان مفید خواهد بود. البته هر کس خود موظف است که تعالیم کتاب مقدّس را به کار گیرد، اما شما میتوانید برای شنوندگان روشن سازید که چگونه باید در زندگیشان به آن عمل کنند. وقتی مطمئن شدید که شنوندگانتان مفهوم آیه را درک کردهاند و به ارتباط آن با نکتهٔ مورد بحث پی بردهاند، وقت کافی صرف کنید و توضیح دهید که این اطلاعات باید چه تأثیری بر اعتقادات و رفتارمان داشته باشد. برای شنوندگانتان مشخص کنید که کنار گذاشتن اعتقادات نادرست یا رفتارهایی که مغایر نکتهٔ مورد بحث است، چه فوایدی در بر دارد.
در حالی که به چگونگی بهکارگیری آیات فکر میکنید، به یاد داشته باشید که شنوندگانتان پیشینههای متفاوتی دارند و با موقعیتهای متفاوتی روبرویند. در میان آنان شاید علاقهمندان، جوانان، سالمندان و کسانی باشند که با مشکلات گوناگون مقابله میکنند. سخنرانی خود را چنان تنظیم کنید که واقعاً به زندگی آنان مربوط شود و عملی باشد. از دادن پندهایی که شاید به نظر رسد افراد خاصّی را در نظر دارید، اجتناب کنید.
تصمیمگیریهای سخنران
برخی از جنبههای سخنرانیتان از پیش تعیین شده است و شما نیاز به تصمیمگیری در مورد آنها ندارید. برای مثال، نکات اصلی و زمانی که باید برای بررسی هر یک از زیرعنوانها به آن اختصاص دهید، بهروشنی مشخص شده است. اما در مورد سایر جنبههای سخنرانیتان شما خود میتوانید تصمیم بگیرید. میتوانید روی برخی از نکات فرعی وقت بیشتر بگذارید و روی برخی دیگر وقت کمتر. تصوّر نکنید که باید تمام نکات فرعی را به یک میزان بسط دهید. اگر چنین کنید ممکن است مجبور شوید هر نکته را بهسرعت توضیح دهید و شنوندگان نتوانند سخنرانیتان را بهخوبی دنبال کنند. چگونه میتوانید تشخیص دهید که کدام نکته را بیشتر و کدام نکته را کمتر بسط دهید و به کدام نکته تلویحاً اشاره کنید؟ از خود بپرسید: ‹کدام نکات به من کمک میکند که پیام اصلی سخنرانی را به شنوندگان برسانم؟ کدام یک از این نکات میتواند بیشترین فایده را برای شنوندگان داشته باشد؟ آیا حذف یک آیهٔ خاص و نکتهٔ مربوط به آن، خط استدلال سخنرانی را بر هم میزند؟›
از دادن هر گونه نظر شخصی یا حدس و گمان بپرهیزید. حتی عیسی مسیح، پسر خدا نیز سخنی ‹از خود نمیگفت.› (یو ۱۴:۱۰) به یاد داشته باشید که مردم برای شنیدن کلام خدا به جلسات شاهدان یَهُوَه میآیند. اگر شما را سخنرانی خوب میدانند، احتمالاً به خاطر آن است که توجه شنوندگان را به کلام خدا جلب میکنید نه به خود. آری، تلاشتان در این راه بسیار ارزشمند است.—فیلیپ ۱:۱۰، ۱۱.
حال که اسکلت سخنرانی را بر اساس کتاب مقدّس به سخنرانیای پرمحتوا تبدیل کردهاید، لازم است که آن را تمرین کنید. خوب است که این کار را با صدایی بلند انجام دهید. مهم آن است که شما تمام نکات سخنرانیتان را بهخوبی در ذهن خود داشته باشید. شما باید با اطمینان کامل سخنرانیتان را ایراد کنید، به آن جان بخشید و با شور و هیجان کتاب مقدّس را تعلیم دهید. پیش از ایراد سخنرانی، از خود بپرسید: ‹هدفم از اجرای این سخنرانی چیست؟ آیا نکات اصلی واضح و روشن است؟ آیا سخنرانیام را واقعاً بر اساس کتاب مقدّس تنظیم کردهام؟ آیا دنبال کردن خط فکری و ارتباط نکات اصلی با یکدیگر برای شنوندگان آسان خواهد بود؟ آیا سخنرانیام قدردانی شنوندگان را برای یَهُوَه و تدارکاتش بالا میبرد؟ آیا نتیجهگیری سخنرانیام مستقیماً با پیام آن مرتبط است؟ آیا به حضار نشان میدهد که باید چه کنند؟ آیا آنان را به عمل وا میدارد؟› اگر پاسخ شما به این پرسشها مثبت باشد، سخنانتان چنانکه در امثال ۱۵:۲ آمده است «معرفت را دلانگیز میسازد.» آری، سخنرانیتان سبب میشود که جماعت مسیحی از دانش الٰهی بهرهمند شود و یَهُوَه خدا نیز جلال یابد.