‏«دلش بر حال آنان سوخت»‏

۱-‏۳.‏ الف)‏ عکس‌العمل عیسی هنگامی که دو مرد نابینا التماس‌کنان از او کمک خواستند چه بود؟‏ ب)‏ منظور از واژهٔ «دلسوزانه» در این آیه چیست؟‏ (‏پاورقی ملاحظه شود.‏)‏

دو مرد نابینا در کنار جاده‌ای بیرون شهر اَریحا نشسته بودند.‏ آنان هر روز برای صدقه گرفتن از مردم،‏ در مکانی که در آن عبور و مرور بیشتر بود می‌نشستند.‏ اما در آن روز واقعه‌ای برایشان رخ داد که زندگی‌شان را کاملاً دگرگون ساخت.‏

^۲ آن روز،‏ آن دو مرد نابینا متوجه ازدحام و هیاهویی غیرمعمول در اطراف خود شدند.‏ یکی از آنان دلیل این هیاهو را جویا شد.‏ به او گفتند:‏ «عیسای ناصری در گذر است.‏» عیسی برای آخرین بار به اورشلیم می‌رفت و گروهی بزرگ نیز به دنبال او می‌رفتند.‏ آن گدایان به محض این که متوجه عبور عیسی از آنجا شدند،‏ فریاد برآوردند:‏ «سرورِ ما،‏ ای پسر داوود،‏ بر ما رحم کن!‏» جمعیت از جاروجنجال آن دو به ستوه آمدند و سعی کردند خاموششان کنند؛‏ اما آنان از فرط استیصال همچنان داد و فریاد می‌کردند و خاموش نمی‌شدند.‏

^۳ عیسی فریادهای ملتمسانهٔ آن مردان را از پس هیاهوی جمعیت شنید.‏ عکس‌العملش چه بود؟‏ باید توجه داشت که او آخرین هفتهٔ زندگی خود را بر روی زمین می‌گذراند.‏ می‌دانست که در اورشلیم شکنجه و مرگی عذاب‌آور در انتظارش است.‏ عیسی با وجود فشار سنگین این مسئولیت،‏ بی‌اعتنا از کنار فریاد آن مردان نگذشت.‏ توقف کرد و خواست که آن مردان را نزدش آورند.‏ آن‌ها التماس‌کنان به عیسی گفتند:‏ «سرور ما،‏ می‌خواهیم چشمانمان باز شود.‏» عیسی «دلسوزانه» چشمان آنان را لمس کرد و بینایی را به آنان بازگرداند.‏a آن دو مرد بدون لحظه‌ای درنگ به دنبال عیسی به راه افتادند.‏—‏لوقا ۱۸:‏۳۵-‏۴۳؛‏ مَتّی ۲۰:‏۲۹-‏۳۴‏.‏

۴.‏ چگونه عیسی این پیشگویی را که «بر بینوا و نیازمند ترحم می‌کند» به تحقق رساند؟‏

^۴ این تنها موردی نبود که عیسی از خود دلسوزی نشان داد.‏ در بسیاری موقعیت‌ها و شرایط دیگر نیز می‌توان دلسوزی عمیق عیسی را به مردم مشاهده کرد.‏ در کتاب مقدّس پیشگویی شده بود که عیسی «بر بینوا و نیازمند ترحم می‌کند.‏» (‏مزمور ۷۲:‏۱۳‏،‏ ترجمهٔ هزارهٔ نو‏)‏ آری،‏ او حقیقتاً به احساسات دیگران اهمیت می‌داد،‏ در کمک کردن به مردم پیشقدم می‌شد و از سر دلسوزی به همگان موعظه می‌کرد.‏ حال می‌خواهیم ببینیم،‏ چگونه انجیل‌ها دلسوزی و عطوفتی را که در پس سخنان و اعمال عیسی بود،‏ آشکار می‌سازد و ما چگونه می‌توانیم همچون عیسی دلسوز باشیم.‏

توجه به احساسات دیگران

۵،‏ ۶.‏ چه نمونه‌هایی نشان می‌دهد که عیسی مردی دلسوز و رئوف بود؟‏

^۵ عیسی انسانی بسیار دلسوز و رئوف بود.‏ او از درد دل مردم آگاه بود و با آنان همدردی می‌کرد.‏ عیسی اگرچه خود تلخی بسیاری از رنج‌های مردم را نچشیده بود،‏ اما از صمیم دل غمخوار رنج‌دیدگان بود.‏ (‏عبرانیان ۴:‏۱۵‏)‏ برای مثال،‏ هنگام شفای زنی که ۱۲ سال به خون‌ریزی مبتلا بود،‏ بیماری او را به «بلا» تشبیه کرد و به این شکل نشان داد که از رنج و عذاب آن زن آگاه است.‏ (‏مَرقُس ۵:‏۲۵-‏۳۴‏)‏ وقتی مریم و مرتا را در سوگ برادرشان،‏ ایلعازَر دید،‏ اندوه آنان چنان او را متأثر ساخت که «در روح برآشفت و سخت منقلب گشت.‏» عیسی هر چند می‌دانست که اندکی بعد ایلعازَر رستاخیز خواهد یافت،‏ با این حال از فرط تأثر گریست.‏—‏یوحنا ۱۱:‏۳۳،‏ ۳۵‏.‏

^۶ در موقعیتی دیگر مردی جذامی نزد عیسی آمد و از او چنین تمنا کرد:‏ «اگر بخواهی،‏ می‌توانی پاکم سازی.‏» عیسی که مردی کامل بود و درد هیچ بیماری‌ای را نچشیده بود،‏ نسبت به او چه احساسی داشت؟‏ دل عیسی برای آن مرد بسوخت.‏ (‏مَرقُس ۱:‏۴۰-‏۴۲‏)‏ سپس عیسی دست به عملی زد که به راستی فوق‌العاده بود.‏ او می‌دانست که مطابق شریعت جذامیان ناپاکند و نباید در جمع حاضر شوند.‏ (‏لاویان ۱۳:‏۴۵،‏ ۴۶‏)‏ عیسی مسلّماً می‌توانست او را بدون آن که لمس کند،‏ شفا دهد.‏ (‏مَتّی ۸:‏۵-‏۱۳‏)‏ با این حال،‏ نزدیک رفت و او را لمس نموده،‏ گفت:‏ «می‌خواهم،‏ پاک شو!‏» آن مرد بلافاصله از بیماری خود شفا یافت.‏ به راستی که چه دلسوزی و شفقّتی!‏

۷.‏ چگونه می‌توانیم همدرد و غمخوار دیگران باشیم و همدردی چگونه ابراز می‌شود؟‏

^۷ از ما مسیحیان نیز خواسته شده است که همچون عیسی دلسوز و رئوف باشیم.‏ کتاب مقدّس ما را ترغیب می‌کند که با دردمندان ‹همدردی› کنیم.‏ (‏۱پِطرُس ۳:‏۸‏)‏ البته شاید نتوانیم واقعاً به عمق درد و رنج کسی که دچار افسردگی یا بیماری مزمن است پی ببریم؛‏ به ویژه اگر خود درد آن را نچشیده باشیم.‏ اما آیا برای همدردی حتماً باید خود آن درد را تجربه کرده باشیم؟‏ نه لزوماً.‏ عیسی اگرچه هرگز بیمار نشد،‏ با بیماران همدردی می‌کرد.‏ اما چگونه می‌توانیم همدرد و غمخوار دیگران باشیم؟‏ باید با بردباری به حرف دل دردمندان گوش و دل بسپاریم.‏ سپس از خود بپرسیم:‏ ‹اگر من جای او بودم چه احساسی داشتم؟‏› (‏۱قُرِنتیان ۱۲:‏۲۶‏)‏ هر چه بیشتر با احساسات محنت‌کشیدگان آشنا شویم،‏ بهتر می‌توانیم این دردمندان و «افسردگان را تسلّی دهیم.‏» (‏۱تِسالونیکیان ۵:‏۱۴‏،‏ ترجمهٔ دنیای جدید‏)‏ گاه غمخواری و  همدردی در کلام ابراز می‌شود و شاید با نم اشکی نیز همراه باشد.‏ کتاب مقدّس نیز می‌گوید:‏ «با کسانی که گریانند،‏ بگریید.‏»—‏رومیان ۱۲:‏۱۵‏.‏

۸،‏ ۹.‏ اعمال عیسی چگونه نشان می‌داد که به احساسات دیگران اهمیت می‌دهد؟‏

^۸ اعمال عیسی به خوبی گویای این امر بود که به احساسات دیگران اهمیت می‌دهد.‏ برای مثال،‏ یک بار مردی ناشنوا را که تکلّم نیز برایش دشوار بود،‏ نزد او آوردند.‏ ظاهراً عیسی متوجه شد که آن مرد در جمع دیگران ناراحت و معذّب است.‏ از این رو پیش از شفا دادن او کاری کرد که معمولاً انجام نمی‌داد؛‏ عیسی ‹آن مرد را از میان جماعت بیرون آورد.‏› آری،‏ او آن مرد را به دور از چشم مردم شفا داد.‏—‏مَرقُس ۷:‏۳۱-‏۳۵‏.‏

^۹ عیسی این توجه و ملاحظه را همچنین به مردی نابینا نشان داد.‏ وقتی مردم او را برای شفا دادن نزدش آوردند «عیسی دست آن مرد را گرفت و او را از دهکده بیرون برد.‏» عیسی او را نه یکباره،‏ بلکه در چند مرحله شفا داد.‏ احتمالاً این عمل عیسی به این دلیل بود که چشمان آن مرد به تدریج با نور خیره‌کنندهٔ روز و ذهن وی با پیچیدگی دنیای اطرافش خو بگیرد.‏ (‏مَرقُس ۸:‏۲۲-‏۲۶‏)‏ به راستی که عیسی با چه شفقّتی احساسات رنج‌دیدگان را در نظر می‌گرفت!‏

۱۰.‏ چطور می‌توانیم نشان دهیم که به احساسات دیگران اهمیت می‌دهیم؟‏

^۱۰ ما پیروان عیسی نیز همچون او باید به احساسات دیگران اهمیت دهیم.‏ برای این منظور به ویژه باید مراقب زبان خود باشیم و از یاد نبریم که سخنی نابجا می‌تواند احساسات دیگران را جریحه‌دار کند.‏ (‏امثال ۱۲:‏۱۸؛‏ ۱۸:‏۲۱‏)‏ از آنجا که مسیحیان به احساسات دیگران اهمیت می‌دهند،‏ در میان آنان سخنان تلخ و تند،‏ اشارات توهین‌آمیز و کنایه‌های گزنده جایی ندارد.‏ (‏اِفِسُسیان ۴:‏۳۱‏)‏ ای پیران مسیحی،‏ شما چگونه می‌توانید ملاحظهٔ حال برادران و خواهران خود را بکنید؟‏ هنگام پند دادن،‏ برای حفظ حرمت هم‌ایمانتان،‏ سخنان خود را با کلمات و عباراتی رئوفانه و پرمهر درآمیزید.‏ (‏غَلاطیان ۶:‏۱‏)‏ ای والدین،‏ شما چگونه می‌توانید به احساسات فرزندتان اهمیت دهید؟‏ برای مثال،‏ هنگام تأدیب فرزند خود،‏ او را تحقیر و در مقابل دیگران سرافکنده مسازید.‏—‏کولُسیان ۳:‏۲۱‏.‏

پیشقدم در یاری رساندن به دیگران

۱۱،‏ ۱۲.‏ کدام گزارش‌ها نشان می‌دهد که عیسی خود برای کمک به دیگران پیشقدم می‌شد؟‏

^۱۱ در پاره‌ای موارد،‏ پیش از آنکه مردم از عیسی کمک بخواهند،‏ او به یاری آنان می‌شتافت.‏ در واقع،‏ دلسوزی نه تنها در قالب احساس ابراز می‌شود،‏ بلکه شخص را نیز به عمل برمی‌انگیزد.‏ پس،‏ جای تعجب نیست که دلسوزی و شفقّت،‏ عیسی را بر آن می‌داشت که در کمک به نیازمندان پیشقدم شود.‏ برای مثال،‏ هنگامی که گروهی بزرگ،‏ سه روز با او بودند و غذایی برای خوردن نداشتند،‏ لزومی نداشت که کسی به عیسی بگوید که مردم گرسنه‌اند یا از او درخواست کمک کند.‏ کتاب مقدّس می‌گوید:‏ «عیسی شاگردان خود را فراخواند و گفت:‏ ‹دلم بر حال این مردم می‌سوزد،‏ زیرا اکنون سه روز است که با مَنَند و چیزی برای خوردن ندارند.‏ نمی‌خواهم ایشان را گرسنه روانه کنم،‏ بسا که در راه از پا درافتند.‏›» سپس،‏ با میل و رغبتِ تمام آن جمعیت را به نحوی معجزه‌آسا غذا داد.‏—‏مَتّی ۱۵:‏۳۲-‏۳۸‏.‏

^۱۲ به گزارشی دیگر توجه کنید.‏ در سال ۳۱ میلادی،‏ نزدیک شهر نائین عیسی با صحنه‌ای غم‌انگیز روبرو شد.‏ مردم جسد پسری را از شهر،‏ احتمالاً به طرف یکی از قبرستان‌های روی تپه در خارج شهر تشییع می‌کردند.‏ تصوّرش را بکنید،‏ آن پسر «یگانه پسر بیوه‌زنی» بود.‏ آیا می‌توانید عمق درد آن مادر را تصوّر کنید؟‏ او می‌رفت که یگانه پسرش را به خاک بسپارد و شوهر نیز نداشت که غمخوارش باشد.‏ نگاه پرشفقت عیسی در میان جمعیت به آن مادر سوگوار افتاد و «دلش بر او بسوخت.‏» لازم نبود کسی از او تقاضای کمک کند.‏ دل پرمهر عیسی او را بر آن داشت که برای آن زن بی‌چاره کاری انجام دهد.‏ پس «نزدیک رفت و تابوت را لمس کرد» و پسر جوان را رستاخیز داد.‏ بعد چه کرد؟‏ عیسی از آن پسر نخواست که به پیروانش که در عقب او می‌آمدند ملحق شود،‏ بلکه «او را به مادرش سپرد» تا کسی بتواند در آینده از آن بیوه‌زن مراقبت کند.‏ —‏لوقا ۷:‏۱۱-‏۱۵‏.‏

۱۳.‏ چگونه می‌توانیم همچون عیسی در کمک به نیازمندان پیشقدم باشیم؟‏

^۱۳ چگونه می‌توانیم عیسی را سرمشق قرار دهیم؟‏ واضح است که ما نمی‌توانیم با معجزه جمعیتی بزرگ را غذا دهیم یا کسی را به زندگی بازگردانیم.‏ اما،‏ می‌توانیم همچون عیسی در کمک به دیگران پیشقدم باشیم.‏ شاید یکی از هم‌ایمانانمان زیر فشار مالی سخت قرار گرفته باشد یا شغلش را از دست داده باشد.‏ (‏۱یوحنا ۳:‏۱۷‏)‏ شاید خانهٔ برادر یا خواهری بیوه،‏ نیاز مبرم به تعمیر داشته باشد.‏ (‏یعقوب ۱:‏۲۷‏)‏ شاید کسی به دلیل از دست دادن عزیزی شدیداً محتاج همدردی و تسلّی باشد یا برای رسیدگی به برخی امور نیاز به کمک داشته باشد.‏ (‏۱تِسالونیکیان ۵:‏۱۱‏)‏ اگر از نیاز کسی اطمینان داریم،‏ لازم نیست منتظر باشیم که او طلب کمک کند،‏ بلکه می‌توانیم خود پیشقدم شویم.‏ (‏امثال ۳:‏۲۷‏)‏ دلسوزی و شفقّت به همنوعمان ما را بر آن خواهد داشت که به طریق مناسب پا پیش گذاریم و در حد توانمان به او یاری رسانیم.‏ فراموش نکنید که حتی عملی کوچک از روی محبت یا چند کلمهٔ مهرآمیز و صمیمانه می‌تواند مرهمی بر زخم دردمندی باشد.‏—‏کولُسیان ۳:‏۱۲‏.‏

دلسوزی عیسی را به موعظه برمی‌انگیخت

۱۴.‏ چرا عیسی به فعالیت موعظه اولویت می‌داد؟‏

^۱۴ چنان که در بخش دوم این کتاب بررسی کردیم،‏ عیسی برای ما سرمشقی فوق‌العاده در موعظه قرار داد.‏ او گفت:‏ «من باید پادشاهی خدا را در شهرهای دیگر نیز بشارت دهم،‏ چرا که به همین منظور فرستاده شده‌ام.‏» (‏لوقا ۴:‏۴۳‏)‏ چرا عیسی به این فعالیت اولویت می‌داد؟‏ در واقع،‏ انگیزهٔ اصلی او محبت به خدا بود.‏ اما،‏ دلسوزی‌اش به مردم نیز او را برمی‌انگیخت که عطش روحانی آنان را سیراب سازد.‏ در حقیقت،‏ مهم‌ترین کاری که عیسی از سر دلسوزی برای مردم انجام می‌داد،‏ فعالیت موعظه بود.‏ در اینجا می‌خواهیم به دو نمونه اشاره کنیم که به خوبی نگرش عیسی را به مردم نشان می‌دهد.‏ این بررسی به ما نیز کمک می‌کند تا انگیزهٔ خود را از موعظه به مردم محک بزنیم.‏

۱۵،‏ ۱۶.‏ به دو نمونه که نگرش عیسی را به مردم نشان می‌دهد،‏ اشاره کنید.‏

^۱۵ عیسی پس از این که حدود دو سال با عزمی راسخ به موعظه پرداخت،‏ در سال ۳۱ میلادی بر تلاش خود افزود تا به «همهٔ شهرها و روستاها» در جلیل نیز موعظه کند.‏ دیدن حال مردم دل او را به درد می‌آورد.‏ مَتّی می‌نویسد:‏ «چون انبوه جماعتها را دید،‏ دلش بر حال آنان سوخت زیرا همچون گوسفندانی بی‌شبان،‏ پریشانحال و درمانده بودند.‏» (‏مَتّی ۹:‏۳۵،‏ ۳۶‏)‏ عیسی برای همهٔ مردم دل می‌سوزاند.‏ می‌دید که آنان تا چه حد از خدا دور شده‌اند.‏ می‌دید که چگونه روحانیونی که مسئولیت رسیدگی به امور روحانی مردم را داشتند،‏ از وظیفه‌شان کوتاهی و حتی با مردم بدرفتاری می‌کردند.‏ عیسی با دلی آکنده از محبت و دلسوزی،‏ تلاش می‌کرد تا نور امید را بر دل مردم بتاباند.‏ در واقع،‏ مردم بیش از هر چیز به شنیدن نوید پادشاهی خدا نیاز داشتند.‏

^۱۶ واقعهٔ مشابهی چند ماه بعد،‏ نزدیک به عید فِصَح در سال ۳۲ میلادی رخ داد.‏ عیسی و رسولانش برای یافتن مکانی برای استراحت،‏ با قایقی به آن طرف دریای جلیل به حرکت درآمدند.‏ در این حین،‏ جمعیتی بزرگ نیز از کنار ساحل حرکت کردند و پیش از رسیدن قایق،‏ به آنجا رسیدند.‏ عکس‌العمل عیسی قابل توجه است.‏ کتاب مقدّس می‌گوید:‏ «چون عیسی از قایق پیاده شد،‏ جمعیتی بی‌شمار دید و دلش بر حال آنان به‌رحم آمد،‏ زیرا همچون گوسفندانی بی‌شبان بودند.‏ پس به تعلیم آنان پرداخت و چیزهای بسیار به ایشان آموخت.‏» (‏مَرقُس ۶:‏۳۱-‏۳۴‏)‏ آری،‏ این بار نیز عیسی با دیدن این انسان‌های تشنه و گرسنهٔ حقیقت که «همچون گوسفندانی بی‌شبان» به حال خود رها شده بودند،‏ «دلش بر حال آنان به‌رحم آمد.‏» عیسی نه صرفاً از روی وظیفه،‏ بلکه از سر دلسوزی به تعلیم آنان پرداخت.‏

۱۷،‏ ۱۸.‏ الف)‏ چه امری ما را به خدمت موعظه برمی‌انگیزد؟‏ ب)‏ چگونه می‌توانیم احساس دلسوزی به مردم را در خود تقویت کنیم؟‏

^۱۷ حال چه انگیزه‌ای ما پیروان عیسی را به فعالیت موعظه بر می‌انگیزد؟‏ همان طور که در فصل ۹ دیدیم،‏ موعظه و شاگردسازی وظیفه و حکمی الٰهی است.‏ (‏مَتّی ۲۸:‏۱۹،‏ ۲۰؛‏ ۱قُرِنتیان ۹:‏۱۶‏)‏ اما،‏ انگیزهٔ ما از موعظه به مردم صرفاً عمل کردن به این وظیفه یا حکم نیست.‏ آنچه بیش از هر چیز ما را به رساندن نوید پادشاهی خدا به مردم برمی‌انگیزد،‏ عشق و محبتمان به یَهُوَه است.‏ انگیزهٔ دیگر ما از موعظه،‏ دلسوزی‌مان به کسانی است که یَهُوَه را نمی‌شناسند.‏ (‏مَرقُس ۱۲:‏۲۸-‏۳۱‏)‏ حال،‏ چگونه می‌توانیم این احساس دلسوزی را در خود تقویت کنیم؟‏

^۱۸ ما باید همان نگرشی را به مردم داشته باشیم که عیسی داشت.‏ عیسی می‌دید که مردم «همچون گوسفندانی بی‌شبان،‏ پریشانحال و درمانده» هستند.‏ برّه‌ای کوچک و تنها را گرسنه و تشنه در بیابانی خشک تصوّر کنید.‏ حیوان بینوا شبانی ندارد که او را به مرتعی خرم و چشمه‌ای گوارا هدایت کند.‏ آیا دلتان برای آن برّه نخواهد سوخت و نهایت سعی خود را نخواهید کرد که به او آب و علف دهید؟‏ بسیاری از مردمی که با مژدهٔ کلام خدا آشنا نیستند،‏ می‌توان به این برّه تشبیه کرد.‏ شبانانی بی‌مسئولیت و بی‌توجه،‏ آنان را بدون هیچ امیدی به آینده و به اصطلاح گرسنه و تشنه به حال خود رها کرده‌اند.‏ اما،‏ ما آنچه آنان بدان نیاز دارند در اختیار داریم؛‏ یعنی خوراک و آب روحانی موجود در کلام خدا.‏ (‏اِشَعْیا ۵۵:‏۱،‏ ۲‏)‏ دیدن گرسنگی و تشنگی روحانی مردم باید احساس دلسوزی را در ما نیز برانگیزد.‏ اگر همچون عیسی دلمان برای مردم بسوزد،‏ برای رساندن نوید پادشاهی خدا از هیچ تلاشی فروگذار نخواهیم کرد.‏

۱۹.‏ چگونه می‌توانیم شخصی را که کتاب مقدّس را مطالعه می‌کند و برای خدمت موعظه واجد شرایط است،‏ به شروع این خدمت تشویق کنیم؟‏

^۱۹ چگونه می‌توانیم به دیگران کمک کنیم تا عیسی را سرمشق قرار دهند؟‏ شاید بخواهیم شخصی را که کتاب مقدّس را مطالعه می‌کند و برای خدمت موعظه واجد شرایط است،‏ به شروع این خدمت تشویق کنیم.‏ یا شاید بخواهیم برادری غیرفعال را که ماه‌هاست به موعظه نرفته است،‏ ترغیب کنیم که بار دیگر خدمتش را با جان و دل از سر گیرد.‏ چگونه می‌توانیم به چنین عزیزانی کمک کنیم؟‏ ما باید انگیزهٔ خدمت را در دلشان به وجود آوریم.‏ به خاطر داشته باشید که دلسوزی عیسی به مردم بود که او را به تعلیم آنان برمی‌انگیخت.‏ (‏مَرقُس ۶:‏۳۴‏)‏ پس اگر بتوانیم این احساس دلسوزی را در این عزیزان ایجاد کنیم،‏ این انگیزهٔ قوی،‏ آنان را بر آن خواهد داشت که همچون عیسی مژدهٔ پادشاهی خدا را به مردم موعظه کنند.‏ می‌توانیم از آنان سؤال کنیم:‏ «پذیرفتن پیام کتاب مقدّس چه تأثیری در زندگی‌ات داشته است؟‏ حال آیا به نظرت آنانی که هنوز با این پیام آشنا نیستند نیز می‌توانند از آن بهره‌مند شوند؟‏ چگونه می‌توانی به آنان کمک کنی؟‏» البته،‏ واضح است که قوی‌ترین انگیزه برای موعظه،‏ عشق و محبت به خدا و میل خدمت به اوست.‏

۲۰.‏ الف)‏ برای پیروی از عیسی چه خصوصیتی را باید در خود به وجود آوریم؟‏ ب)‏ در فصل بعد چه موضوعی را مورد بررسی قرار خواهیم داد؟‏

^۲۰ پیرو عیسی بودن تنها به این امر محدود نمی‌شود که سخنان او را بازگو و همچون او عمل کنیم.‏ در واقع باید «طرز فکر» او را در خود به وجود آوریم.‏ (‏فیلیپیان ۲:‏۵‏)‏ به راستی چه قدر قدردانیم که کتاب مقدّس برای ما آشکار کرده است که چه احساسات و افکاری در پس گفته‌ها و اعمال عیسی بود.‏ هر چه بیشتر با طرز فکر مسیح آشنا شویم،‏ همدردی و شفقّت ما به مردم بیشتر خواهد شد و به احساسات آنان بیشتر اهمیت خواهیم داد.‏ این همدردی و شفقّت ما را بر آن می‌دارد که ما نیز همچون مسیح با دیگران رفتار کنیم.‏ (‏۱قُرِنتیان ۲:‏۱۶‏)‏ در فصل بعد،‏ خواهیم دید که چگونه عیسی محبت خود را به ویژه به پیروانش ابراز داشت.‏