«به عقب» منگرید
«کسی که دست به شخمزنی ببرد و به عقب بنگرد، شایستهٔ پادشاهی خدا نباشد.»—لو ۹:۶۲.
آیا به خاطر میآورید؟
چرا باید «زن لوط را به یاد» آوریم؟
از تفکّر در کدام سه چیز باید اجتناب کنیم؟
چگونه میتوانیم هماهنگ با سازمان یَهُوَه گام برداریم؟
۱. عیسی چه هشداری داد و چه سؤالی در این رابطه مطرح میشود؟
عیسی تقریباً ۲۰۰۰ سال پیش هشداری داد که امروزه باید بیش از هر زمان به آن توجه کرد. او گفت: «زن لوط را به یاد آرید!» (لو ۱۷:۳۲) قصد او از بیان این هشدار جدّی چه بود؟ عیسی نیاز نداشت سخنش را برای مخاطبانش تشریح کند. آن یهودیان میدانستند که برای زن لوط چه اتفاقی افتاد. او هنگامی که با خانوادهاش از سُدُوم فرار میکرد، سرکشانه به عقب نگریست و به ستونی از نمک تبدیل شد.— پیدایش ۱۹:۱۷، ۲۶ خوانده شود.
۲. چرا زن لوط به عقب نگریست و عاقبت سرکشی او چه بود؟
۲ زن لوط به چه دلیل به عقب نگریست؟ آیا او کنجکاو بود که چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟ آیا به دلیل ناباوری یا کم ایمانی به عقب برگشت؟ یا با حسرت به آنچه در سُدُوم رها کرده بود چشم دوخت؟ (لو ۱۷:۳۱) به هر دلیلی که به عقب نگریست، عاقبتِ تلخ سرکشی را چشید. به این فکر کنید که او در همان روزی مُرد که اهالی شریر سُدُوم و غَمورَه کشته شدند. جای تعجب نیست که عیسی گفت: «زن لوط را به یاد آرید!»
۳. عیسی چگونه تأکید کرد که از لحاظ مجازی به عقب منگریم؟
۳ ما نیز در زمانی زندگی میکنیم که حیاتی است از لحاظ مجازی به عقب منگریم. وقتی مردی از عیسی خواست که بگذارد تا با خانوادهاش خداحافظی کند و سپس او را پیروی نماید، عیسی چنین تأکید کرد: «کسی که دست به شخمزنی ببرد و به عقب بنگرد، شایستهٔ پادشاهی خدا نباشد.» (لو ۹:۶۲) آیا جواب عیسی بیرحمانه یا غیرمنطقی بود؟ خیر، چرا که میدانست تقاضای آن مرد عذری برای شانه خالی کردن از زیر مسئولیت بود. عیسی چنین طفرهای را ‹نگریستن به عقب› توصیف کرد. حال شخص هنگام شخم زدن چه لحظهای به عقب بنگرد، چه گاوآهن را زمین بگذارد و به عقب برگردد، حواسش پرت میشود و بر کارش تأثیر میگذارد.
۴. چشمان خود را بر چه چیزی باید متمرکز سازیم؟
۴ به جای آن که حواس خود را به گذشته معطوف سازیم باید به جلو توجه کنیم. دقت کنید که امثال این موضوع را چگونه بیان میکند: «چشمانت مستقیم به جلو بنگرد، مژگانت راست به جلو باشد.»—امث ۴:۲۵، ترجمهٔ هزارهٔ نو.
۵. چه دلیلی وجود دارد که به عقب منگریم؟
۵ دلیلی خوب وجود دارد که نباید به عقب بنگریم. چه دلیلی؟ این که ما «در روزهای آخر» به سر میبریم. (۲تیمو ۳:۱) ما امروزه با نابودی دو شهر شریر روبرو نیستیم، بلکه با نابودی کل سیستم دنیا. حال چه چیزی به ما کمک میکند تا به عاقبتِ زن لوط گرفتار نشویم؟ در اوّل باید تشخیص دهیم که چه چیزی ممکن است ما را وسوسه کند تا به عقب بنگریم. (۲قر ۲:۱۱) از این رو، بیایید موضوعاتی را بررسی کنیم که ممکن است، ما را به عقب نگاه کردن وسوسه کند و ببینیم که چگونه میتوانیم از آنها برحذر باشیم.
روزهای خوش گذشته
۶. چرا نمیتوانیم همیشه به حافظهمان اعتماد کنیم؟
۶ ممکن است گذشته را به اشتباه روزهای خوش بدانیم. دلیل این طرز فکر خطای حافظهمان است. چرا؟ چون ممکن است ناآگاهانه مشکلات گذشته را دست کم گیریم و خوشی آن زمان را بیش از حد بزرگ سازیم که به نظر رسد آن روزها خیلی بهتر بوده است. این طرز فکرِ غلط باعث میشود که به روزهای گذشته تمایل داشته باشیم. اما کتاب مقدّس چنین هشدار میدهد: «مگو چرا روزهای قدیم از این زمان بهتر بود، زیرا که در این خصوص از روی حکمت سؤال نمیکنی.» (جا ۷:۱۰) حال چرا چنین طرز فکری خطرناک است؟
۷-۹. الف) چه بر سر اسرائیلیان در مصر آمد؟ ب) اسرائیلیان چه شادیهایی کسب کردند؟ پ) اسرائیلیان در مورد چه موضوعی گله و شکایت کردند؟
۷ به آنچه در روزگار موسی برای اسرائیلیان رخ داد توجه کنید. با آن که اسرائیلیان در سرزمین مصر میهمان بودند، بعد از دوران یوسف، مصریان «سرکاران بر [اسرائیلیان] گماشتند، تا ایشان را به کارهای دشوار ذلیل سازند.» (خرو ۱:۱۱) بعدها فرعون دستور داد نوزادان اسرائیلی به قتل رسند تا از افزایش جمعیت آنان جلوگیری شود. (خرو ۱:۱۵، ۱۶، ۲۲) جای تعجب نیست که یَهُوَه به موسی چنین گفت: «هرآینه مصیبت قوم خود را که در مصرند دیدم، و استغاثهٔ ایشان را از دست سرکاران ایشان شنیدم، زیرا غمهای ایشان را میدانم.»—خرو ۳:۷.
۸ شادی اسرائیلیان را تصوّر کنید وقتی که از یوغ بردگی رها شدند و آن سرزمین را ترک گفتند. هنگامی که یَهُوَه ده بلا را بر سر فرعون مغرور و قومش فرود آورد، اسرائیلیان شاهد قدرت خارقالعادهٔ وی بودند. (خروج ۶:۱، ۶، ۷ خوانده شود.) در واقع، مصریان نه تنها اجازهٔ خروج را به اسرائیلیان دادند بلکه در این کار اصرار ورزیدند و به حدّی به قوم خدا طلا و نقره دادند که میتوان گفت «مصریان را غارت کردند.» (خرو ۱۲:۳۳-۳۶) شادی اسرائیلیان زمانی به اوج رسید که نابودی فرعون و لشکرش را در دریای سرخ به چشم دیدند. (خرو ۱۴:۳۰، ۳۱) ایمان آنان میبایست با مشاهدهٔ چنین وقایعی تقویت میشد!
۹ اما آن اسرائیلیان مدتی کوتاه پس از رهایی شگفتانگیز شروع به گله و شکایت کردند. در چه موردی؟ غذا! آنان از آنچه یَهُوَه برایشان تدارک دیده بود، ناراضی شدند و چنین شکایت کردند: «ماهیای را که در مصر مفت میخوردیم و خیار و خربوزه و تره و پیاز و سیر را به یاد میآوریم. و الآن جان ما خشک شده، و چیزی نیست و غیر از این مَنّ، در نظر ما هیچ نمیآید!» (اعد ۱۱:۵، ۶) بلی، دیدگاه آنان به حدّی تار شده بود که حتی میخواستند به سرزمینی برگردند که در آنجا برده بودند! (اعد ۱۴:۲-۴) آن اسرائیلیان به عقب نگه کردند و لطف یَهُوَه را از دست دادند.—اعد ۱۱:۱۰.
۱۰. مثال اسرائیلیان چه درسی به ما میدهد؟
۱۰ ما امروزه چه درسی از آن واقعه میگیریم؟ وقتی با دشواریها یا مشکلات روبرو میشویم، نباید فکر کنیم که چیزهای گذشته، حتی قبل از آشنایی با حقیقت، بهتر بودند. با آن که اشتباه نیست از گذشته درس بگیریم یا خاطرات زیبا را به یاد آوریم، لازم است دیدی متعادل و واقعبینانه به گذشته داشته باشیم. در غیر این صورت ممکن است ناخرسندی خود را نسبت به وضعیتِ موجود تشدید کنیم و وسوسه شویم که به زندگی گذشته برگردیم.— ۲پِطرُس ۲:۲۰-۲۲ خوانده شود.
ازخودگذشتگیهای سابق
۱۱. برخی چه دیدی نسبت به ازخودگذشتگیهایی دارند که در خدمت به خدا کردهاند؟
۱۱ متأسفانه برخی که سابقاً در خدمت به خدا ازخودگذشتگیهایی انجام دادهاند، هماکنون آن را به چشم فرصتهای ازدسترفته مینگرند. شاید شما هم فرصت داشتید که به تحصیلات عالی، مقام یا رفاه مادی دست یابید ولی از دنبال کردن چنین راههایی صرفنظر کردید. بسیاری از شما خواهران و برادران موقعیتهای عالی تجاری، هنری، تحصیلی یا ورزشی را کنار گذاشتهاید و زمانی طولانی در انتظار دنیای جدید بودهاید ولی پایان هنوز فرا نرسیده است. آیا در عالم خیال تجسّم میکنید که اگر موقعیتهای خود را فدا نکرده بودید، اکنون وضعیتی بهتر داشتید؟
۱۲. پولُس نسبت به آنچه پشت سر گذاشته بود چه احساسی داشت؟
۱۲ پولُس رسول برای آن که پیرو مسیح شود چیزهای بسیاری را کنار گذاشت. (فیلیپ ۳:۴-۶) او در این مورد چه احساسی داشت؟ پولُس گفت: «آنچه مرا سود بود، آن را به خاطر مسیح زیان شمردم.» چرا؟ چون پولُس برای شناخت عیسی مسیح ‹ارزشی والا› قائل بود. از این رو، گفت: «آری، اینها همه را فضله میشمارم تا مسیح را به دست آورم.»a (فیلیپ ۳:۷، ۸) پولُس درست مانند کسی که زبالهٔ خود را دور میریزد و برای آن غم نمیخورد، فرصتهای دنیوی را کنار گذاشته بود و از عمل خود پشیمان نبود. آن موقعیتها دیگر برای او ارزشی نداشت.
۱۳، ۱۴. چگونه میتوانیم از نمونهٔ پولُس الگو بگیریم؟
۱۳ چه کاری به ما کمک میکند تا در مورد برخی فرصتهای گذشته تعمّق نکنیم؟ با سرمشق گرفتن از پولُس. حال چگونه میتوانیم از پولُس سرمشق بگیریم؟ به برکات پرارزشی فکر کنیم که هماکنون از آن برخورداریم. ما با اعمال وفادارانه خود دوستیِ محکمی با یَهُوَه به وجود آوردهایم که گنجی پرارزش است. (عبر ۶:۱۰) به علاوه، رفاه مادیای که دنیا به ما عرضه میکند با برکات روحانی کنونی و آتی به هیچ وجه قابل مقایسه نیست!— مَرقُس ۱۰:۲۸-۳۰ خوانده شود.
۱۴ پولُس سپس به موضوعی اشاره کرد که به ما در ادامهٔ خدمت وفادارانه کمک میکند. او گفت: «آنچه در عقب است به فراموشی میسپارم و به سوی آنچه در پیش است خود را به جلو» میکشانم. (فیلیپ ۳:۱۳) توجه کنید که پولُس به دو قدم ضروری اشاره کرد. نخست باید آنچه را که کنار گذاشتهایم به فراموشی سپرده، انرژی و زمان پرارزش خود را با فکر کردن به این امور هدر ندهیم. دوّم آن که همچون دوندهای که نزدیک به خط پایان است، باید خود را به جلو کشیده، به آنچه در پیش رو است تمرکز کنیم.
۱۵. وقتی در نمونهٔ خادمان وفادار خدا تعمّق میکنیم، به چه کاری برانگیخته میشویم؟
۱۵ وقتی در نمونهٔ خادمان وفادار گذشته یا امروز یَهُوَه تعمّق میکنیم، برانگیخته میشویم که به جلو پیش رویم، نه آن که به عقب بنگریم. برای مثال، اگر ابراهیم و سارا مرتباً شهر اور را به یاد میآوردند، به حتم «فرصت بازگشت میداشتند.» (عبر ۱۱:۱۳-۱۵) اما به گذشته فکر نکردند. موسی نیز آنچه پشت سر گذاشت، فراتر از چیزی بود که اسرائیلیان پشت سر گذاشتند. ولی هرگز اشاره نشده است که موسی آرزوی روزهای گذشته را کرده باشد بلکه آمده است: «رسوایی به خاطر مسیح را باارزشتر از گنجهای مصر شمرد، زیرا از پیش به پاداش چشم دوخته بود.»—عبر ۱۱:۲۶.
خاطرات تلخ گذشته
۱۶. خاطرات تلخ گذشته چه تأثیری میتواند بر ما بگذارد؟
۱۶ هر خاطرهای شیرین نیست. شاید نتوانیم گناه یا خطایی که در گذشته مرتکب شدهایم، فراموش کنیم. (مز ۵۱:۳) شاید هنوز درد پندی جدّی را میکشیم که در گذشته به ما داده شده بود. (عبر ۱۲:۱۱) شاید بیعدالتی یا آنچه به نظر ما بیعدالتی است، افکارمان را مشوّش ساخته باشد. (مز ۵۵:۲) در این صورت، چه باید کرد تا خاطرات تلخ باعث نشود که بر گذشته تمرکز کنیم؟ سه نمونه را بررسی کنیم.
۱۷. الف) چرا پولُس خود را ‹کمتر از کمترینِ مقدّسان› توصیف کرد؟ ب) چه چیزی به پولُس کمک کرد تا در احساسات منفی غرق نشود؟
۱۷ خطایای گذشته. پولُس رسول خود را ‹کمتر از کمترینِ مقدّسان› توصیف کرد. (افس ۳:۸) چرا او چنین احساسی نسبت به خود داشت؟ او گفت: «چرا که کلیسای خدا را آزار میرسانیدم.» (۱قر ۱۵:۹) تصوّر کنید پولُس چه احساسی داشت وقتی با مسیحیانی روبرو میشد که سابقاً مورد اذیت و آزار قرار داده بود! با این حال، به جای آن که در احساسات منفی غرق شود، بر لطفی که به او شده بود تمرکز کرد. (۱تیمو ۱:۱۲-۱۶) حس قدردانی، او را برانگیخت تا به خدمت موعظه بپردازد. یکی از چیزهایی که پولُس مصمم بود به فراموشی بسپارد، رفتار گناهآلودش بود. اگر بر رحمت یَهُوَه تمرکز کنیم، اجازه نخواهیم داد وقایع گذشته که قادر به تغییر آن نیستیم قدرت ما را تضعیف سازد. بلی، قدرتی که میتوانیم در خدمت به یَهُوَه استفاده کنیم.
۱۸. الف) اگر مرتباً به پندی که در گذشته دریافت کردهایم فکر کنیم چه خواهد شد؟ ب) چگونه میتوانیم سخنان سلیمان را در پذیرفتن پند به کار گیریم؟
۱۸ پندی دردناک. ممکن است مرتباً به پندی که در گذشته دریافت کردهایم فکر کنیم و از بابت آن، ناراحت باشیم. چنین احساسی نه تنها دردناک است بلکه ممکن است ما را دلسرد و تضعیف سازد. (عبر ۱۲:۵) نتیجهٔ «خوار» شمردنِ پندی که رد کردهایم با پندی که پس از پذیرفتن «دلسرد» شدیم، یکی است؛ در هر دو صورت اجازه ندادهایم پند و راهنمایی در ما عمل کند و ما را تأدیب و اصلاح نماید. بهترین کار این است که به سخنان سلیمان توجه کنیم: «ادب [«تأدیب،» دج] را به چنگ آور و آن را فرو مگذار. آن را نگاه دار زیرا که حیات تو است.» (امث ۴:۱۳) پس مانند رانندهای باشیم که مطیع علائم رانندگی است، راهنمایی را میپذیرد، به کار میبرد و به حرکت خود ادامه میدهد.—امث ۴:۲۶، ۲۷؛ عبرانیان ۱۲:۱۲، ۱۳ خوانده شود.
۱۹. چگونه میتوانیم حَبَقُّوق و اِرْمیا را در ایمانشان سرمشق قرار دهیم؟
۱۹ بیعدالتی یا آنچه به نظر ما بیعدالتی است. شاید گاهی احساسی همانند حَبَقُّوق داشته باشیم که به سبب بیعدالتی نزد یَهُوَه فریاد کرد. او نمیدانست که به چه دلیل یَهُوَه اجازه میدهد برخی اتفاقات ظالمانه رخ دهد. (حب ۱:۲، ۳) پس بسیار مهم است که ایمان این نبی را سرمشق قرار دهیم که گفت: «لیکن من در خداوند شادمان خواهم شد و در خدای نجات خویش وجد خواهم نمود.» (حب ۳:۱۸) اگر ما نیز همانند اِرْمیای نبی با ایمان کامل بر یَهُوَه، خدای عدالت ‹امیدوار› باشیم، میتوانیم اطمینان داشته باشیم در زمان مناسب همه چیز اصلاح شود.—مر ۳:۱۹-۲۴.
۲۰. چگونه میتوانیم ثابت کنیم که «زن لوط را به یاد» میآوریم؟
۲۰ ما در دورانی هیجانانگیز زندگی میکنیم. وقایعی فوقالعاده اکنون در حال تحقق است و وقایعی دیگر نیز به زودی تحقق خواهد یافت. باشد که هر یک از ما هماهنگ با سازمان یَهُوَه گام بردارد. بیایید با توجه به توصیهٔ کتاب مقدّس به گذشته نگاه نکنیم بلکه به آینده. بدین شکل ثابت میکنیم که «زن لوط را به یاد» میآوریم!
[پاورقی]
a واژهٔ اصلی که «فضله» ترجمه شده است همچنین مفهوم «آنچه جلوی سگ انداخته شده،» «زباله» یا «مدفوع» را نیز میدهد. یکی از مفسّران کتاب مقدّس میگوید: واژهای که پولُس به کار برد به مفهوم «برگشتن مصممانه از چیزی بیارزش و مشمئزکننده است که شخص نمیخواهد با آن کاری داشته باشد.»