Na Veiliutaki Cecere i Jiova kei na Matanitu ni Kalou

“I Jiova, ko ni sa cecere, sa nomuni ga na kaukauwa, kei na lagilagi, kei na gumatua, kei na ka vakaturaga . . . sa nomuni na matanitu, kemuni Jiova.”​—1 VEIGAUNA 29:11.

1. Na cava e Turaga Cecere kina ni lomalagi kei vuravura o Jiova?

“SA VAKATAUDEITAKA ko Jiova na nonai tikotiko vakaturaga mai lomalagi; ka sa lewa na ka kecega na nona matanitu.” (Same 103:19) E vakavotuya na daunisame ena vosa oqori e dua na yavu dina me baleta na veiliutaki. E iLiuliu Cecere ni lomalagi kei na vuravura na Kalou o Jiova ni Dauveibuli.

2. E vakamacalataka vakacava o Taniela na itikotiko i Jiova mai lomalagi?

² Me rawa ni veiliutaki e dua na iliuliu, ena gadrevi me na liutaka e so. A liutaki ira taumada nona ibulibuli vakayalo o Jiova ​—e liu, na Luvena duabau, ra tarava yani na agilosi. (Kolosa 1:​15-​17) Dua na gauna e muri e qai raica vakatikina na parofita o Taniela na veiliutaki i Jiova mai lomalagi. E volaitukutukutaka: “Au a raica tiko ka so nai tikotiko vakaturaga sa qai viritoka, ia sa dua sa ka dede sara na nona bula sa tiko mai, . . . sa udolu vakaudolu sa qaravi koya, ka oba vakaoba sa wavu tu e matana.” (Taniela 7:​9, 10) Ena vica vata na bilioni na yabaki, e liutaki ira tu na oba vaka oba na luvena vakayalo o Jiova​—o koya sa “dede sara na nona bula”​—ra qai tuvalaki vakavinaka, nira cakava tiko na lomana ena nodra veiqaravi ‘vakaitalatala’ vua.​—Same 103:​20, 21.

3. E laurai vakacava e vuravura na cecere ni veiliutaki i Jiova?

³ E bulia tarava o Jiova na vuravura vakatubuqoroqoro eda bula tu kina oqo, e veiliutaki tale ga kina. (Jope 38:​4, 7) Nida raica yani na veika ena maliwalala, sa bau tuvai vinaka dina qai kena irairai ni sega tale ni gadrevi e dua me dusimaki ira se liutaki ira voli. Ia e tukuna ga na daunisame: “Sa vakarota ko koya [Jiova], ka ra sa buli mai. Ka sa vakataudeitaki ira ko koya me ra yacova na veigauna kecega: sa lesia ko koya na kedrai yalayala me ra sega ni sivia rawa.” (Same 148:​5, 6) Sa dau vakaraitaka tu ga o Jiova na cecere ni nona veiliutaki ena kena dusimaki, tuvai qai lewai matau na lomalagi kei na vuravura eda bula tu kina.​—Niemaia 9:6.

4. E vakaraitaka vakacava o Jiova na cecere ni nona veiliutaki vei ira na tamata?

⁴ Ni rau buli oti na imatai ni veiwatini, e vakaraitaka na Kalou na cecere ni nona veiliutaki ena dua tale na basoga. A sega wale ga ni vakarautaka o Jiova na ka kece rau gadreva me rau na marau qai vakacegu kina, ia e tataunaka tale ga me rau liutaki ira na manumanu e vuravura​—a lesia me rau veiliutaki. (Vakatekivu 1:​26-​28; 2:​8, 9) Matata kina ni veiliutaki ni Kalou e yavutaki ena loloma kei na veinanumi, era dokai ra qai ka talei vua na nona ibulibuli. Kevaka wale ga rau a vakamalumalumu o Atama kei Ivi ena veiliutaki cecere ni Kalou, ke a nodrau sara ga na inuinui ni bula tawamudu ena parataisi e vuravura.​—Vakatekivu 2:​15-​17.

5. Na cava e macala ena veiliutaki cecere i Jiova?

⁵ Na cava e macala ena veika kece oqori? Kena imatai, e dau vakaraitaka o Jiova na cecere ni nona veiliutaki vei ira na nona ibulibuli kece. Kena ikarua, e yavutaki ena yalololoma kei na veidokai na nona veiliutaki. Kena ilutua, eda na vakila na marau kei na vakacegu e tawamudu ke da talairawarawa da qai tokona na veiliutaki ni Kalou. Sa rauta me uqeti o Tui Tevita e Isireli makawa me tukuna: “I Jiova, ko ni sa cecere, sa nomuni ga na kaukauwa, kei na lagilagi, kei na gumatua, kei na ka vakaturaga: ni sa nomuni ga na ka kecega mai lomalagi, kei vuravura; sa nomuni na matanitu, kemuni Jiova, ia ko ni sa cecere cake me ulu ni ka kecega.”​—1 Veigauna 29:11.

Cava e Gadrevi Kina na Matanitu ni Kalou?

6. Na cava e bibi kina ina veiliutaki cecere ni Kalou na nona Matanitu?

⁶ Ni Turaga Cecere ni Lomalagi kei Vuravura o Jiova, qai dau vakaraitaka na dodonu ni nona veiliutaki kei na nona kaukaua, na cava tale e gadrevi kina na Matanitu ni Kalou? Ena vakaraitaka na nona kaukaua e dua na iliuliu ni vakayagataka e dua na isoqosoqo se matanitu me lewai ira na nona tamata. E vakavotui gona na Cecere ni nona veiliutaki o Jiova vei ira na nona ibulibuli e lomalagi vaka kina e vuravura ena nona vakayagataka na Matanitu ni Kalou.

7. Na cava a taurivaka kina o Jiova e dua na ivakarau vou ni veiliutaki?

⁷ E duidui na ivakarau ni veiliutaki i Jiova, ena vakatau tiko ena ka e yaco ena dua na gauna. Ni yaco e dua na ituvaki, ena taurivaka na ivakarau vou ni veiliutaki me ganita na ituvaki oya. A yaco oqo ena nona rawai Atama kei Ivi o Setani, na kabula vakayalo viavialevu e luve ni Kalou, me rau talaidredre ina veiliutaki i Jiova. Na talaidredre oya e vakalewai kina na veiliutaki cecere ni Kalou. Ena sala cava? Nona kaya vei Ivi o Setani ni na “sega dina ni mate” ke kania na kau e vakatabui, sa tukuna sara tiko ga ni lasulasu na Kalou, e sega gona ni nuitaki. E tomana: “Sa kila na Kalou e na siga drau na kana kina ena qai yadra dina na matamudrau; ia drau na vaka na Kalou, ni drau na kila na ka vinaka kei na ka ca.” E vaka me kaya tiko o Setani ni na vinaka cake na nodrau bula o Atama kei Ivi ke rau vakalecalecava na ivakaro ni Kalou, rau qai lewai rau ga. (Vakatekivu 3:​1-6) Sa vakalewai sara tiko ga kina na dodonu ni veiliutaki ni Kalou. Na cava ena cakava o Jiova?

8, 9. (a) Na cava ena cakava e dua na dau veiliutaki ke ra veivorati e so ena nona matanitu? (b) Na cava e cakava o Jiova ena vuku ni veivorati ena were o Iteni?

⁸ Na cava o nanuma ni na cakava e dua na dau veiliutaki ke ra veivorati e so ena nona matanitu? Era na nanuma lesu o ira na kila vinaka na itukutuku makawa na veika e dau yaco. Sa macala ga ni na kauai kina o koya e veiliutaki tiko​—na iliuliu mada ga e dau loloma​—ena lewai ira baleta na veivorati oya e vakaraitaka na nodra via vuaviritaka nona matanitu. Ena rairai lesia e dua me vakamalumalumutaki ira, me rawati tale kina na tiko vinaka. E vakaraitaka o Jiova ni tu vua na kaukaua ena nona totogitaki ratou na veivorati. E tukuna vei Atama kei Ivi ni sega ni ganiti rau na isolisoli ni bula tawamudu, qai vakatalai rau mai na were o Iteni.​—Vakatekivu 3:​16-​19, 22-​24.

⁹ Ni tauca o Jiova na itotogi i Setani, e vakaraitaka e dua na ivakarau vou ni veiliutaki, na kena ena rawati tale kina na tiko vinaka kei na duavata ena veika e lewa. E kaya na Kalou vei Setani: “Ka’u na vakaveimecakitaki kemudrau kei na yalewa, kei na nomu kawa kei na nona kawa; ena butuqaqia na ulumu ko koya, ia ko na qaqia na bukubukuni-yavana.” (Vakatekivu 3:​15) E vakaraitaka kina o Jiova ni na solia na kaukaua vua na “kawa” me butuqaqi Setani kei na nona ilawalawa, me vakadinadinataka tale ga na dodonu ni nona veiliutaki cecere.​—Same 2:​7-9; 110:​1, 2.

10. (a) O cei na “kawa”? (b) Na cava e tukuna o Paula me baleta na yaco ni imatai ni parofisai?

¹⁰ Na “kawa” e tukuni oya e dusi Jisu Karisito tiko kei na ilawalawa era na veiliutaki kei koya. Era na lai veiliutaki ena Matanitu ni Kalou e kena Tui na Mesaia. (Taniela 7:​13, 14, 27; Maciu 19:28; Luke 12:32; 22:​28-​30) Ia era a sega ni vakatakilai na ka kece oqori ena gauna ga oya. Na kena yaco mada ga na imatai ni parofisai a “vuni tu mai na gauna makawa sara.” (Roma 16:25) Sa vica vata na senitiuri na nodra namaka tiko na tamata vakabauta na gauna ena vakatakilai kina “na ka vuni” oqori kei na kena vakayacori na imatai ni parofisai, me vakaraitaki kina na cecere ni veiliutaki i Jiova.​—Roma 8:​19-​21.

Vakatakilai Vakamalua “na Ka Vuni”

11. Na cava so a vakatakila o Jiova vei Eparama?

¹¹ E vakatakila tiko vakamalua o Jiova “na ka vuni ni matanitu ni Kalou” ni toso na gauna. (Marika 4:​11) A vakatakila vei ira e so me vakataki Eparama, na “i tokani ni Kalou.” (Jemesa 2:​23, VV) A yalataka vei Eparama ni na ‘yaco me matanitu levu.’ E tukuna tale ga vua: “A ra na tubu maivei iko na tui eso,” qai “kalougata talega na veimatanitu kecega e vuravura e na nomu kawa.”​—Vakatekivu 12:​2, 3; 17:6; 22:​17, 18.

12. Cadra vakacava na kawa i Setani ni oti na Waluvu?

¹² Era dau saga na tamata ena gauna i Eparama, mera veiliutaki se liutaki ira tale e so. Kena ivakaraitaki o Nimiroti, na makubu i Noa vakarua. Kaya na iVolatabu me baleti koya: “Sa tekivu me tamata kaukaua e vuravura. E dauvakasasa manumanu qai tusaqati Jiova.” (Vakatekivu 10:​8, 9, NW) Matata e ke ni a vakamuai Nimiroti tiko o Setani kei na so tale na dau veiliutaki era digitaki ira ga. Era kawa kece i Setani na iliuliu vaka oqori kei ira na tokona nodra sasaga.​—1 Joni 5:​19.

13. Na parofisai cava a vakatakila o Jiova vei Jekope?

¹³ Dina ni saga tiko o Setani mera veiliutaki na tamata, ia ena sega ni vakaseva na inaki i Jiova. E vakatakila o Jiova vei Jekope, na makubu i Eparama: “Ena sega ni lako tani vei Juta nai titoko vakaturaga, se na turaga ni lewa maivei ira na nona kawa, ka me lako mada mai ko Sailo, ko koya era na talairawarawa kina na veimataqali.” (Vakatekivu 49:10) Na vosa “Sailo” e kena ibalebale “O koya e Nona.” E dusia tiko ga na parofisai oqo ni na tadu mai e dua e nona na dodonu me taura “nai titoko vakaturaga” se veiliutaki, qai “turaga ni lewa” me liutaki ira na “veimataqali” se kawatamata kece. O cei beka oqo?

“Ka me Lako Mada Mai ko Sailo”

14. Na veiyalayalati cava a cakava o Jiova vei Tevita?

¹⁴ O Tevita na imatai ni kawa i Juta me digitaka o Jiova me nodra tui na nona tamata. E luve i Jese qai ivakatawanisipi.a (1 Samuela 16:​1-​13) A valavala ca o Tevita, ia a vakadonui koya ga o Jiova baleta ni yalodina ina nona veiliutaki cecere. E vakatakila o Jiova e so tale na ka me baleta na parofisai ena were o Iteni ena nona veiyalayalati kei Tevita: “Ka’u na vakataudeitaka na nomu kawa, o koya ka lako mai na yagomu, ia ka’u na vakataudeitaka na nona matanitu.” Na veiyalayalati oya e sega ni yalani ga vua na isosomi kei Tevita, o Solomoni na luvena, ni tukuni kina: “Ka’u na vakataudeitaka nai tikotiko ni nona matanitu, ka tawa mudu.” E matata ena veiyalayalati a caka oya kei Tevita, ni na basika ena nona iyatukawa na “kawa” yalataki ni Matanitu ni Kalou.​—2 Samuela 7:​12, 13.

15. Na cava e tukuni kina ni matanitu o Juta e vakatakarakarataka na ivakarau ni veiliutaki ni Matanitu ni Kalou?

¹⁵ Tekivu sara ga vei Tevita na veiliutaki vakatui ni nona iyatukawa, e lumuti ira kece ena waiwai na bete levu. Ra vakatokai kina na tui mera lumuti, se ra mesaia. (1 Samuela 16:13; 2 Samuela 2:4; 5:3; 1 Tui 1:​39) E tukuni nira veiliutaki vakatui ena itikotiko vakaturaga i Jiova e Jerusalemi. (2 Veigauna 9:8) Na matanitu gona o Juta e vakatakarakarataka na Matanitu ni Kalou, e vakavotuya na dodonu ni veiliutaki i Jiova.

16. Na cava a yaco ena nodra veiliutaki na tui e Juta?

¹⁶ Kevaka ra vakamalumalumu ina nona veiliutaki o Jiova na tui kei ira na lewenivanua era na qai marautaka na nona veitaqomaki kei na veivakalougatataki. Sega ni vakatauvatani rawa na tiko vinaka kei na sautu a vakilai ena gauna e veiliutaki kina o Solomoni, vakaraitaka tiko ga na ka ena yaco ena Matanitu ni Kalou ni sa vakawabokotaki o Setani ena nona dau veivakamuai tiko, qai laurai na cecere ni veiliutaki i Jiova. (1 Tui 4:​20, 25) Ka ni rarawa nira sega ni talairawarawa ena ivakatagedegede i Jiova e levu na tui ena iyatukawa i Tevita, ra qai sikalutu tale ga na lewenivanua ina qaravi matakau kei na itovo vakasisila. E vakayagataki Papiloni kina o Jiova ena 607 B.S.K. me vakarusai Juta. Kena irairai ni sa qaqa o Setani ena kena beci na veiliutaki cecere i Jiova.

17. Na cava e vakaraitaka ni se veiliutaki tiko ga o Jiova, dina ni sa vuaviritaki na matanitu vakatui i Tevita?

¹⁷ Na vuaviritaki ni matanitu vakatui i Tevita vaka kina na vuaviritaki ni matanitu ena vualiku kei Isireli e sega ni kena ibalebale ni sa guce na veiliutaki cecere i Jiova, ia e vakadinadinataka ga na rarawa e vakilai ena veivakamuai i Setani kei na nodra sega ni via vakararavi na tamata vua na Kalou. (Vosa Vakaibalebale 16:25; Jeremaia 10:23) Vakaraitaka o Jiova ni se cecere tiko ga na nona veiliutaki ena nona tukuna vei Isikeli, na parofita: “Luvata tani nai sala dina, ka kauta tani nai sala vakatui . . . au na vukica, io vukica, io vukica, ia ena segasega tale, ka me lako mada mai ko koya sa dodonu me nona; ia ka’u na solia vua.” (Isikeli 21:​26, 27) E dusia na vosa oqo ni se bera ni basika na “kawa” yalataki e “dodonu me nona.”

18. Na cava e tukuna vei Meri na agilosi o Keperieli?

¹⁸ Meda dewa sara mada ina rauta na yabaki 2 B.S.K. A talai na agilosi o Keperieli vei Meri, e dua na goneyalewa savasava. E vakaitikotiko na goneyalewa oqo e Nasareci, e dua na koro e Kalili, ena vualiku kei Palesitaina. E tukuna vua na agilosi: “Raica, ko na kunekune, ko na vakasucuma talega e dua na gonetagane; ia mo vakayacani koya ko JISU. Ena levu ko koya, ka na vakatokai na Luve i Koya sa cecere sara; ia na Turaga na Kalou ena solia vua nai tikotiko vakaturaga nei tamana ko Tevita: ia ena lewa ko koya na mataqali i Jekope ka sega ni mudu; ena sega talega ni oti na nona matanitu.”​—Luke 1:​31-​33.

19. Na gauna vakasakiti cava sa roro mai?

¹⁹ Sa qai yaco mai na gauna me vakatakilai kina “na ka vuni.” Sa voleka ni basika na “kawa” yalataki. (Kalatia 4:4; 1 Timoci 3:​16) Ena qaqia na bukubukuniyavana o Setani. Ia ena qai butuqaqia na ulu i Setani na “kawa” me vakaotia kina vakadua na ka e dau cakava voli o Setani kei ira na nona ilala. Ena vakadinadinataka tale ga ni Matanitu ni Kalou ga ena vakaotia na veivakacacani kece i Setani, qai vakavotuya na cecere ni veiliutaki i Jiova. (Iperiu 2:​14; 1 Joni 3:8) Ena vakayacora mada vakacava oqori o Jisu? Na nona ivakaraitaki cava meda vakatotomuria? Ena saumi na taro oqori ena ulutaga e tarava.

[iVakamacala e ra]

Vakamacalataka Mada

• Na cava e dodonu kina na Cecere ni veiliutaki i Jiova e lomalagi kei vuravura?

• Cava e tauyavutaka kina o Jiova e dua na Matanitu?

• A vakatakila tiko mai vakacava o Jiova “na ka vuni”?

• Na cava e vakaraitaka ni se veiliutaki tiko ga o Jiova, dina ni sa vuaviritaki na matanitu vakatui i Tevita?

[iYaloyalo ena tabana e 23]

Na parofisai cava a vakatakila o Jiova vei Eparama?

[iYaloyalo ena tabana e 25]

Na cava e sega ni guce kina na veiliutaki cecere i Jiova ena kena vuaviritaki na matanitu vakatui i Tevita?