“Au Sega ni Galu Rawa”

1. Na cava e sega nira galu kina na parofita i Jiova me vakataki Jeremaia?

“MONI rogoca na vosa i Jiova.” A kacivaka tiko ga na itukutuku qori na parofita ni Kalou ena gaunisala kei na rara ni koro e Jerusalemi me tekivu mai na 647 B.G.V. Ni vakarusai o Jerusalemi ena 40 na yabaki e tarava, e tokaruataka tale o Jeremaia na ivakasala ya. (Jere. 2:4; 42:15) E talai ira na parofita na Kalou Cecere mera vakasalataki ira na Jiu mera rawa ni veivutuni. Eda sa raica ena dua na wase e liu, ni duatani duadua o Jeremaia vei ira na vo ni parofita ni Kalou. A tukuna vua na Kalou ni se qai lesi koya me parofita: “Mo tucake mo tukuna vei ira na ka kece au vakaroti iko kina. Mo kua ni rerevaki ira.” (Jere. 1:17) E levu na ka e okati ena nona ilesilesi. E vakararawataki qai vakamosiyalo eso na ka e sotava, ia e vakayacora tiko ga nona ilesilesi. E kaya o Jeremaia: “E tavatukituki na utoqu e lomaqu. Au sega ni galu rawa.”—Jere. 4:19.

2, 3. (a) Erau vakatotomuri Jeremaia vakacava na tisaipeli i Jisu? (b) Na cava mo vakatotomuri Jeremaia kina?

² E ivakaraitaki o Jeremaia vei ira na tamata i Jiova era na qai bula ena veigauna e muri. (Jeme. 5:10) Oti ga vakalailai na Penitiko 33 G.V., era vesuki rau na yapositolo o Pita kei Joni na nodra iliuliu na Jiu ra qai vakarota me rau muduka na nodrau vunau. O se nanuma tiko na ka erau kaya? “Keirau na sega ni galuvaka na ka keirau raica kei na ka keirau rogoca.” (Caka. 4:19, 20) Era vakarerei rau o Pita kei Joni na nodra iliuliu na Jiu ra qai sereki rau. Ia erau sega ni yalolailai na yapositolo, erau vunau tiko ga.

³ Na vosa erau cavuta o Pita kei Joni ena Cakacaka 4:20 e tautauvata kei na rai i Jeremaia. E va tale ga qori na noda rai na tamata i Jiova ena iotioti ni veisiga qo, ‘nida sega tale ga ni galu rawa!’ Ni torosobu tiko ga na ituvaki kei vuravura, eda na vakatotomuri Jeremaia vakacava meda vunautaka tiko ga na itukutuku vinaka? Meda veivosakitaka mada qori.

KUA NI SORO

4. Na cava na nodra rai e levu na Jiu ena gauna i Jeremaia?

⁴ Eda vakadinata ni yalayala ni Kalou me baleta na veigauna se bera mai, e itukutuku vinaka duadua me kacivaki ena gauna qo. Ia e levu era vakataki ira na Jiu era kaya vei Jeremaia: “Keimami na sega ni rogoca na vosa o tukuna vei keimami ena yaca i Jiova.” (Jere. 29:19; 44:16) Me vaka ga ena gauna i Jeremaia, eda sotavi ira tale ga nikua e levu era ‘sega ni taleitaki keda.’ Na nodra sega ni kauai e rawa ni vakaseavutaka na noda gugumatua ena vunau. Na cava e rawa ni caka ena ituvaki va qori?

5. (a) Na cava na rai i Jeremaia nira sega ni kauai na lewe i Juta? (b) Na cava e rivarivabitaki kina na nodra bula o ira era cata na itukutuku vinaka?

⁵ Na cava na rai i Jeremaia nira sega ni kauai e levu na lewe i Juta? Ni se qai tekivu veiqaravi vakaparofita, a vakamacalataka vua o Jiova ni sa vakarau vakataulewa. (Wilika Jeremaia 4:23-26.) E kila rawa e keri na parofita ni vakatau na nodra bula na lewenivanua ena nodra rogoca qai muria na veika ena tukuna vei ira. E va tale ga qori na kedra ituvaki e levu nikua, wili kina o ira ena nomu yalava. A kaya o Jisu me baleta na “siga” ena vakataulewa kina ena ituvaki ca qo: “[E]na yaco qo vei ira kece era tiko e dela i vuravura. O koya gona, mo dou yadra tiko, dou masu tiko ga mo dou drovaka kina na ka kece ena yaco, mo dou tu tale ga ena mata i koya na Luve ni tamata.” (Luke 21:34-36) Na vosa qori i Jisu e vakaraitaka ni rivarivabitaki na nodra bula o ira era cata na itukutuku vinaka.

6. Na cava mo vunau tiko ga kina ke ra sega mada ga ni kauai eso?

⁶ Era na vakalougatataki o ira era veisautaka na nodra rai, era rogoca qai ciqoma na vosa i Jiova eda vunautaka. Sa vakarautaka na Kalou na sala meda drovaka kina na veivakarusai qai bula ena nona vuravura vou. A rawa nira bula tale ga na lewe i Juta ena veivakarusai ena gauna i Jeremaia. (Wilika Jeremaia 26:2, 3.) A vukei ira voli me vicasagavulu na yabaki o Jeremaia qai uqeti ira mera ‘vakarorogo,’ mera muria na vosa ni Kalou dina. E sega ni kilai e vica e uqeti ira na nona itukutuku na parofita, mera veivutuni qai muduka na nodra ivakarau. Ia era veisau eso ena gauna i Jeremaia me vaka era cakava tale ga e levu nikua. E vakadinadinataki ena noda cakacaka vakavunau ena gauna qo, na nodra tataleitaki eso era cata e liu na itukutuku vinaka. (Raica na kato “Rawa ni Veisau na Nodra Rai Eso,” ena tabana e 184.) Qori me uqeti keda meda gugumatua tiko ga ena cakacaka ni veivakabulai eda vakaitavi tiko kina nikua.

GUCE NODRA SASAGA NA MECA

7. Era tusaqati Jeremaia vakacava na meca?

⁷ Era tusaqati Jeremaia wasoma na meca ra qai via tarova na nona cakacaka. Era vakalasui koya e matanalevu na parofita lasu. (Jere. 14:13-16) E rulaki qai vakalialiai o Jeremaia ni veilakoyaki voli e Jerusalemi. (Jere. 15:10) Era bukiveretaki koya na kena meca me vakamadualaki kina. (Jere. 18:18) Eso tale era vakasolokakanataki koya se vakaucacataki koya me kua ni vakabauti na ka dina e vunautaka. (Lele 3:61, 62) Ia na cava e sega ni soro kina o Jeremaia qai vunau tiko ga?

8. Na cava e vakila o Jeremaia ni kaukaua na nodra sasaga na meca mera tusaqati koya?

⁸ A sega ni vakayalolailaitaki Jeremaia na veitusaqati ni a nuitaki Jiova. Ni se qai tekivu na nona cakacaka vakaitalatala, a tukuna na Kalou vei Jeremaia ni na tokoni koya qai taqomaki koya. (Wilika Jeremaia 1:18, 19.) A nuitaka o Jeremaia na yalayala qori, e qai cakava dina o Jiova na ka e yalataka. Ni kaukaua na nodra sasaga na meca mera tusaqati koya, e vakila o Jeremaia ni sa qai doudou, yaloqaqa, qai vosovoso ga vakalevu. E yaga vakacava vua na itovo qori?

9, 10. E veivakayaloqaqataki vakacava na ivakaraitaki i Jeremaia?

⁹ Era kauti Jeremaia ena dua na gauna na bete kei na parofita talaidredre vei ira na turaga e Juta me vakamatei. Ia e sega ni soro o Jeremaia ena nodra veivakarerei. A bula o Jeremaia ni vakalasuya na nodra veibeitaki na vukitani qori ena momona ni nona ivakamacala.—Wilika Jeremaia 26:11-16; Luke 21:12-15.

¹⁰ O se nanumi Pasuri tiko? Io, o koya ga qori a vesuki Jeremaia ena ivesu kau ni sega ni taleitaka na nona itukutuku. De dua e nanuma ni ka e cakava ya ena vagalui Jeremaia. A se vakila tu ga o Jeremaia na momosi ni yago ni sereki koya o Pasuri ena siga tarava. Ia e lai raici Pasuri tale o Jeremaia me tukuna vua na lewa ena tauca o Jiova. E sega ni bau vagalui Jeremaia na nona vakararawataki! (Jere. 20:1-6) Ni vakamacalataka na vuna, e kaya o Jeremaia: “O Jiova ga e tokoni au me vaka e dua na qaqa rerevaki. Oya na vuna era na tarabe kina o ira na vakararawataki au, era na sega ni qaqa.” (Jere. 20:11) Sa rauta me yaloqaqa tu ga o Jeremaia se mani kaukaua vakacava na veitusaqati. Ena yaga tale ga vei iko na nomu nuitaki Jiova me vaka ga e vakila o Jeremaia.

11, 12. (a) E lewa matau vakacava o Jeremaia ni tusaqati koya o Enanaia? (b) Na cava meda ‘vosota tu ga kina ni sotavi na ka ca’?

¹¹ Dua na ka meda nanuma tiko me baleti Jeremaia, e dau lewa matau ena ituvaki e sotava. E kila na gauna me biubiu kina ke ra veitusaqati eso. Kena ivakaraitaki, a vakalasuya e matanalevu na parofisai i Jiova na parofita lasu o Enanaia. A vakadodonutaki koya o Jeremaia qai vakamacalataka vua na ivakatakilakila ni parofita dina. Na levu ni cudru i Enanaia, e musuka kina na ivua a toka ena domo i Jeremaia me vakatakarakarataka na nodra vakamalumalumu i Papiloni na lewe i Juta. Ni rawa ni cakava eso tale na ka o Enanaia, e mani “lako sara yani o Jeremaia na parofita.” Io, a biubiu o Jeremaia. A qai dusimaki koya o Jiova e muri me lesu vei Enanaia me lai vakasavuya na itukutuku ni Kalou. Era na lai nona bobula na tui Papiloni na Jiu, ia ena mate o Enanaia.—Jere. 28:1-17.

¹² Eda vulica ena ivakaraitaki i Jeremaia ni rau lakovata na doudou kei na lewa matau. Ke cudru qai veivakarerei o itaukeinivale ni sega ni via rogoca na itukutuku vinaka, meda tatau vinaka ga qai gole ina dua tale na vale. E sega ni dodonu me lai tini ena veiba katakata na vunautaki ni itukutuku vinaka. Meda ‘vosota tu ga ni sotavi na ka ca,’ ni rawa ni veisau na ituvaki nida sikovi taukeinivale tale ena dua na gauna e muri.—Wilika 2 Timoci 2:23-25; Vkai. 17:14.

‘KUA NI RERE’

13. Na cava e tukuna kina vei Jeremaia o Jiova me ‘kua ni rere’? Na cava meda kauaitaka kina qori?

¹³ Era lomaleqa na dausokalou dina ena torosobu ni ituvaki e Jerusalemi ni bera ni vakarusai ena 607 B.G.V. Sa rauta me tukuna vei Jeremaia na Kalou me ‘kua ni rere.’ (Jere. 1:8; Lele 3:57) E qai uqeti Jeremaia o Jiova me vakayaloqaqataki ira na nona tamata. (Wilika Jeremaia 46:27.) Eda vulica e keri nida rawa tale ga ni lomaleqa ena gauna vakadomobula eda sa donuya tu qo. Vakacava eda na rogoci Jiova ena gauna va qori ni tukuna meda ‘kua ni rere’? Eda sa raica oti ni a tokoni Jeremaia na Kalou ena gauna dredre a donuya. Meda railesuva tale mada na ka e yaco, meda raica na cava eda vulica kina.

14, 15. (a) Na ituvaki leqataki cava e tu kina o Jeremaia? (b) E dina vakacava o Jiova ena nona yalayala me taqomaki Jeremaia?

¹⁴ E tatara e Jerusalemi na dausiga nira bukudruadruataka na kai Papiloni. Levu sa sega na ka mera kania. (Jere. 37:21) Ni yaco tiko na dausiga, e vesu tale tu ga o Jeremaia ena dua na vanua e rawa sara ga ni mate kina. Nira cikevi Tui Setekaia tiko ga na turaga e Juta, e mani vakamalumalumu me kolotaki o Jeremaia ina dua na qara lolobo. E nanuma ga o Jeremaia ni sa nona ibulubulu qori. Io, o cei ena sega ni lomaleqa ena ituvaki va ya?—Jere. 38:4-6.

¹⁵ E rawa ni mate o Jeremaia me vakataki keda ga, ia e nuitaka na yalayala i Jiova ni na tiko kei koya e veigauna. (Wilika Jeremaia 15:20, 21.) A vakalougatataki Jeremaia o Jiova ni uqeti Epetimeleki me vakaseva nodra sasaga na turaga e Juta qai vakabulai Jeremaia. A solia na veivakadonui na tui me lai vueti Jeremaia o Epetimeleki mai na qara lolobo a rawa sara ga ni mate kina.—Jere. 38:7-13.

16. E taqomaki ira vakacava na nona tamata yalodina o Jiova?

¹⁶ Sa vakabulai o Jeremaia mai na ituvaki leqataki e tu kina, ia e dua tale na leqa e se tiko. Ni vakamamasu ena vuku i Jeremaia, a kaya o Epetimeleki vua na tui: “Ena mate e kea ena viakana ni sa oti na madrai ena koro.” (Jere. 38:9) Na leqa ni kakana e Jerusalemi e vakavuna nodra veikanikani na lewenivanua. Ia e yavala tale o Jiova me vakabula na nona parofita. A vakadeitaka tale ga vei Epetimeleki o Jeremaia ni na taqomaki koya o Jiova. (Jere. 39:16-18) E nanuma vinaka tu o Jeremaia na yalayala ni Kalou: “Niu tokoni iko meu vakabulai iko.” (Jere. 1:8) E guce na nodra sasaga na meca mera vakamatei rau o Jeremaia kei Epetimeleki, erau bula tale ga ena dausiga ni taqomaki rau na Kalou Cecere Duadua. Erau sega ni sotava kina na leqa era sotava na vo ni lewenikoro. Na cava eda vulica e keri? Io, a dina o Jiova ena nona yalayala me veitaqomaki.—Jere. 40:1-4.

17. Na cava mo vakabauta kina na yalayala i Jiova me veitaqomaki?

¹⁷ Sa voleka sara ni vakacavari na parofisai i Jisu me baleta na ivakataotioti ni veika vakavuravura. Ena laurai ena dua na gauna lekaleka ga qo, na “ivakatakilakila ena matanisiga, vula, kei na kalokalo, ia era na yaluma na veimatanitu e vuravura, era na sega ni kila mera dro vakacava, . . . era na cibati ira na tamata ena nodra rere nira namaka tiko na veika ena vakarau yaco e vuravura.” (Luke 21:25, 26) Eda na waraka ga meda raica se na yaco vakacava na ivakatakilakila qori, kei na nodra domobulataka e levu na veika ena yaco. Se mani cava e yaco, meda vakabauta dei ni na vakabulai ira na nona tamata o Jiova qai tu vua na kaukaua me veivakabulai. Ia na kena veibasai ena yaco vei ira era sega ni rawata na nona veivakadonui. (Wilika Jeremaia 8:20; 14:9.) E sega sara ga ni dredre vei Jiova me vakabulai ira na nona tamata, ke ra tu mada ga ena dua na ituvaki vakaloloma e vaka na qara butobuto se lolobo! Me vaka ga e vakadinadinataka o Epetimeleki, ena kaya tale ga na Kalou vei ira na nona tamata: “‘Niu na vakarautaka na vanua mo dro kina, o na sega ni bale ena iseleiwau. Na nomu bula ga ena nomu itokinivalu ni o vakararavi vei au,’ e kaya o Jiova.”—Jere. 39:18.

KA EDA VULICA

18. (a) Na ivakaro cava e veisautaka na bula i Jeremaia? (b) Na cava o vulica ena ivakaro ni Kalou ena Jeremaia 1:7?

¹⁸ “Ni o na lako vei ira kece au talai iko kina, mo tukuna na ka kece au vakaroti iko kina.” (Jere. 1:7) A veisautaka vakadua na bula i Jeremaia na ivakaro qori ni Kalou. Mai na gauna ga e rogoca kina na ivakaro ya, sa vakaliuca o Jeremaia na nona kacivaka “na vosa i Jiova.” E cavuti wasoma ena nona ivola na matavosa qori. E vakamacalataka ena iotioti ni wase na nona ravuti o Jerusalemi, kei na nona kau vakavesu na iotioti ni kena tui o Setekaia. Io, a veivakavulici qai veivakasalataki tiko ga o Jeremaia mera talairawarawa vei Jiova na lewe i Juta, me yacova sara ni vakadeitaki ni sa oti na nona cakacaka.

19, 20. (a) Na cava mo vakatotomuria kina na ivakaraitaki i Jeremaia? (b) E sema vakacava ina cakacaka vakavunau na marau kei na lomavakacegu? (c) Na cava o sa vulica ena noda veivosakitaka voli mai na Jeremaia kei na Lele i Jeremaia?

¹⁹ E levu na ka e tautauvata kina na ilesilesi i Jeremaia kei na noda cakacaka vakaitalatala nikua. Me vaka ga ena gauna i Jeremaia, sa vakarau vakataulewa tale ga na Kalou dina ena noda gauna qo. Eso tale na itavi eda qarava ena vinakati kina na gauna kei na igu. Ia na vunautaki ni itukutuku vinaka e cakacaka bibi duadua meda vakaitavi kina nikua. Eda vakalagilagia na yaca ni Kalou ena cakacaka qori, eda vakaraitaka kina nida vakabauta ni Turaga Cecere o Jiova qai dodonu ga me veiliutaki. (Wilika Lele i Jeremaia 5:19.) E sala vinaka tale ga qori meda vakaraitaka kina noda lomani ira na kainoda, nida vukei ira mera kila na Kalou dina kei na nona ivakatagedegede me rawa nira bula.—Jere. 25:3-6.

²⁰ E kaya o Jeremaia me baleta na cakacaka e lesia vua o Jiova: “Na nomuni vosa e ka ni marau, e ka ni reki e lomaqu, niu vakatokai ena yacamuni, kemuni Jiova na Kalou ni lewe vuqa.” (Jere. 15:16) Era vakila na marau kei na lomavakacegu qori o ira kece era tukuni koya tiko na Kalou dina nikua. Mo kua gona ni cegu na kacivaka na itukutuku i Jiova me vakataki Jeremaia.