Vuravura Vou—O na Bula Mo Raica?

“Sa sega tale na ka vinaka cake kina, ka me reki ga na tamata, ka caka vinaka ni sa bula tiko: Ia me kana tale ga ka gunu na tamata yadua, ka kunea na kena vinaka ni nona cakacaka kecega, sai koya oqo nai solisoli ga ni Kalou.”​—DAUVUNAU 3:​12, 13.

1. Na cava meda nuidei kina ena veika me na yaco?

E LEVU era nanuma ni Kalou Kaukaua Duadua e sa rui yalodredre qai kaukaua nona lawa. Ia, na tikinivolatabu e volai mai cake e tukuna na ka dina o na kunea ena nona Vosa volai. E lako vata oqo kei na nona “Kalou daumaka [se, “mamarau,” NW],” vaka kina na nona a biuti rau na vuda ena dua na parataisi e vuravura. (1 Timoci 1:11; Vakatekivu 2:​7-9) Nida via kila na ka e sa yalataka tu na Kalou me na yaco vei ira na nona tamata, meda kakua ni kidroa ke da vulica e so na ituvaki e rawa ni kauta mai vei keda na marau tawamudu.

2. Na cava e so na ka o nanamaki kina?

² Ena ulutaga eda sa vulica oti, eda a veivosakitaka kina e tolu, mai na va na vanua e yalataka kina na iVolatabu na “lomalagi vou kei na vuravura vou.” (Aisea 65:17) Dua vei ira na vosa ni yalayala nuitaki oqori e volai ena Vakatakila 21:1. Na tikina e 2, lako yani, e sa qai vakamacalataka na veisau levu ena vakavuna na Kalou Kaukaua Duadua me vinaka kina na noda vuravura. Ena tavoya tani na wainimata ni rarawa. Sa na sega tale ni mate na tamata ena vuku ni qase, tauvimate, se vakacalaka. Sa na oti na tagi, rarawa, kei na vutugu. Sa dua na inuinui totoka! Ia, eda kila vakacava ni na yaco dina? Me tarai keda vakacava ena gauna oqo na inuinui totoka oya?

Vuna Meda Nuidei Kina

3. Na cava e rawa nida nuitaka kina na vosa ni yalayala ni iVolatabu me baleta na veigauna se bera mai?

³ Raica se cava a qai tukuna tarava na Vakatakila 21:5. E tukuni koya na Kalou ni dabe tiko ena nona itikotiko vakaturaga, qai kaya mai: “Raica, au sa vakavouya na ka kecega.” Na vosa ni yalayala oya ni Kalou e uasivia sara na bula galala e yalataka e dua na matanitu tu vakataki koya, e uasivia na lawa ni dodonu ni lewenivanua cava e buli, se tatadra vinaka cava ga ni tamata me baleta na veigauna se bera mai. Oqo e itukutuku nuitaki duadua nei Koya e kaya na iVolatabu ni “sega ni lasu rawa.” (Taito 1:2) Sega ni vakatitiqataki ni na votu e lomamu ni sa rauti iko vinaka oqo, ni sa rauta mo mareqeta kina na inuinui uasivi oqo kei na nomu vakararavi vua na Kalou. Ia, e sega ni yala ga i ke. Se vo levu tu na ka meda vulica me baleta na veigauna se bera mai.

4, 5. Na vosa ni yalayala cava soti ni Kalou ena iVolatabu eda sa veivosakitaka mai e rawa nida nuidei kina ena veika ena vakarau yaco?

⁴ Vakasamataka tale mada na tikina e sa vakadeitaki ena ulutaga eda sa vulica oti me baleta na lomalagi vou kei na vuravura vou e yalataka na iVolatabu. A yalataka o Aisea na ituvaki vou vaka oqo, a qai vakayacori na nona parofisai nira sa suka na Jiu ina nodra vanua, ra lai tauyavutaka tale na sokalou dina. (Esera 1:​1-3; 2:​1, 2; 3:​12, 13) Ia, sa o koya kece oya na veika a yalataka o Aisea? Sega! Na veika e yalataka ena qai vakayacori ena dua na sala vakatubuqoroqoro cake sara ena dua na gauna sa tu oqo e liu. Eda kila vakacava? Eda kila ena vuku ni ka eda wilika ena 2 Pita 3:13 kei na Vakatakila 21:​1-5. Na rua na tikinivolatabu oqo erau dusia na lomalagi vou kei na vuravura vou era na vakalougatataki kina na lotu Vakarisito e vuravura taucoko.

⁵ Me vaka eda sa tukuna oti, na matavosa “lomalagi vou kei na vuravura vou” e kune vakava ena iVolatabu. E tolu eda sa veivosakitaka oti, eda nuidei tale ga ena veika eda raica kina. Eda sa raica ni iVolatabu e yalataka ni Kalou ena kauta laivi na ca kei na veika tale e so e dau vakavuna na rarawa, kuria oya ni na qai vakalougatataka na kawatamata ena nona ituvaki vou sa yalataka.

6. Na cava e yalataki ena ikava ni parofisai me baleta na “lomalagi vou kei na vuravura vou”?

⁶ Meda raica sara mada na ikava ni gauna e cavuti kina na “lomalagi vou kei na vuravura vou” ena Aisea 66:​22-24: “Me vaka sa na tu e mataqu na lomalagi vou kei na vuravura vou ka’u sa cakava, sa kaya ko Jiova, ena tu vaka tale ga kina na nomudou kawa kei na yacamudou. Ia mai na vula e dua ka yacova na vula kadua, ka mai na siga tabu e dua ka yacova na siga tabu kadua, era na lako mai na tamata kecega me ra mai cuva e mataqu, sa kaya ko Jiova. A ra na lako yani, ka raica na yago ni tamata era sa mate era vuki tani vei au: ni na sega ni mate na kedra baca, ena sega tale ga ni bokoci na kedra bukawaqa; ka ra na ka vakasisila vei ira na tamata kecega.”

7. Na cava eda kaya kina ni Aisea 66:​22-​24 ena qai vakayacori ena dua na gauna e tu oqo e liu?

⁷ Na parofisai oqo a vakayacori vei ira na Jiu nira sa tawana tale na nodra vanua, ia e se vo me vakayacori tale vakadua. Ena qai yaco ni sa oti e dua sara na gauna balavu mai na gauna e volai kina na ikarua ni ivola i Pita kei na Vakatakila, ni rau a dusia tale ga na “lomalagi vou kei na vuravura vou” e se tiko e liu. Sa da rawa gona ni vakanamata ina gauna e sa na qai vakayacori taucoko kina na vosa ni yalayala oqo, ena ituvaki vou. Vakasamataka mada e so na ituvaki e rawa nida vakanamata kina.

8, 9. (a) Ena sala cava era ‘tu ga kina e matana’ na Kalou nona tamata? (b) Na cava na ibalebale ni parofisai e tukuni kina ni o ira na tamata ni Kalou era na qaravi Kalou “mai na vula e dua ka yacova na vula kadua, ka mai na siga tabu e dua ka yacova na siga tabu kadua”?

⁸ E vakaraitaka na Vakatakila 21:4 (VV) ni sa na sega tale na mate. E duavata kei na tikina oqo na Aisea wase e 66. Eda na raica mai na tikina e 22 ni kila o Jiova ni lomalagi vou kei na vuravura vou ena sega ni tiko ga ena dua na gauna lekaleka, ena tudei. Kena ikuri, era na tudei na nona tamata; era na ‘tu ga e matana.’ Eda nuitaka na tikina oqo ena vuku ni ka e sa cakava oti na Kalou vei ira nona tamata digitaki. Sa ra sotava na lotu Vakarisito dina e levu sara na veivakacacani mosimosi, bau so sara mada ga na sasaga lialia mera kawaboko kina. (Joni 16:2; Cakacaka 8:1) Ia, o ira mada ga na meca ca sara ni Kalou me vakataki Itala kei koya na empara ni Roma o Niro, erau sega ga ni vakawabokotaki ira rawa na tamata yalodina ni Kalou, o ira era vakatokayacataki vua. E taqomaka voli mai na nona ivavakoso o Jiova, eda nuidei kina ni na taqomaka tu ga.

⁹ O ira tale ga na yalodina ni Kalou era okati mera vuravura vou, o ira na dau sokalou dina ena vuravura vou, era na tu yadua ena mata ni Kalou baleta nira veiqaravi tabu tiko vei koya e bulia na ka kece ga. Na veiqaravi oqo ena sega ni vakavudua se cacavukavuka. Na Lawa ni Kalou a soli vei Isireli ena liga i Mosese e vakaroti ira na Isireli mera dau qaravi Kalou e veivula ena veivula vou, vaka kina e veimacawa ena Siga ni Vakacecegu. (Vunau ni Soro 24:​5-9; Tiko Voli Mai na Lekutu 10:10; 28:​9, 10; 2 Veigauna 2:4) O koya gona, na Aisea 66:23 e dusia na qaravi Kalou ena sega ni cavuka, ena lako tu ga, e veimacawa, e veivula. Sa na sega ni dua ena gauna oya me sega ni vakabauta na Kalou, se me qarava na Kalou ena veivakaisini. “Na tamata kecega me ra mai cuva” e mata i Jiova.

10. Na cava mo vakabauta kina nira na sega ni vakacacana na vuravura vou na tamata ca?

¹⁰ E vakadeitaka vei keda na Aisea 66:24 ni na sega ni vakaleqai na bula vakacegu kei na ivalavala dodonu ni vuravura vou. Era na sega ni vakacacana na tamata ca. Nanuma ni a kaya na 2 Pita 3:7 (VV) ni tu oqo e matada “na siga era na lewai ka vakarusai kina na tamata era sega ni doka na Kalou.” Era na vakarusai ga o ira era sega ni doka na Kalou. Era na sega ni vakaleqai na tamata vinaka, me vaka e dau yaco ena ivalu ni tamata, ni levu tale na lewenivanua era mate kina e lailai na lewe ni mataivalu. E vakadeitaka vei keda o koya na Turaganilewa Levu ni siga oya era na rusa ga kina na tamata ca se era sega ni doka na Kalou.

11. Na cava e kaya o Aisea ni na yaco vua e dua e via tusaqata na Kalou kei na ituvatuva ni nona veiqaravi?

¹¹ O ira na tamata yalododonu era na bula yani era na qai raica na dina ni vosa ni yalayala ni Kalou. Na tikina e 24 e yalataka ni “yago ni tamata era sa mate era vuki tani” vei Jiova era na ivakadinadina ni nona vakatulewa. De ra na sokonu e so ena vosa e vakayagataka o Aisea. Ia, e sega ni bulia wale tu ga vakaveitalia o koya na nona ivakamacala. Na daku ni bai kei Jerusalemi makawa e dau biu kina na benu, so na gauna e dau biu kina na yagodra na tamata e sa rui ca nodra ivalavala qai sega ni ganita mera bulu.a Sega ni dede sa na vaqeavutaka na benu kei na yagomate na baca kei na bukawaqa. E macala ni vakamacalataka tiko o Aisea na itinitini ni nona lewai ira na tamata ca o Jiova, nodra vakawabokotaki vakadua.

Na Veika e sa Yalataka

12. Na cava tale e vakamatatataka o Aisea me baleta na bula ena vuravura vou?

¹² Na Vakatakila 21:4 e tukuna e so na ka e sa na sega ni yaco ena ituvaki vou sa voleka. Ia, na cava e sa na yaco? Ena vakacava sara mada na bula? E bau tu e so na isaunitaro vaka oqo e rawa nida nuitaka? Io. Na Aisea wase e 25 e vakamacalataka vakaparofisai e so na ituvaki eda na sotava ke vakadonui keda o Jiova meda bula ena gauna e sa na qai vakavatukanataka kina o koya ena iotioti ni gauna na lomalagi vou kei na vuravura vou. O ira era na vakalougatataki mera bula ena vuravura vou era na sega tale ni qase yani, se mate. E vakadeitaka vei keda na Aisea 65:20: “Ena sega tale maikea e dua na gone sa bogi vica wale na nona bula, se dua na qase sa sega ni tamata qase sara: ia ko koya sa gone ni sa mate sa na dua na drau na nona yabaki; ia na tamatai valavala ca sa dua na drau na nona yabaki ena ka ni veivakarusai.”

13. E vakadeitaka vakacava vei keda na Aisea 65:20 nira na taqomaki na tamata ni Kalou?

¹³ Ena imatai ni gauna e vakayacori kina oqo vei ira na tamata i Juta ena gauna i Aisea, e kena ibalebale ni sega ni leqataki na nodra bula na gonelalai ena vanua. Sega ni dua na meca ena tuvaivalu mai, me vaka era a cakava na kai Papiloni, nira mai kauti ira na gonelalai, ra vakamatei tale ga na tagane e tu donu sara tu ga na nodra bula. (2 Veigauna 36:​17, 20) Ena vuravura vou sa voleka, era na taqomaki na lewenivanua, era na maroroi, era na marautaka na bula. Ke digitaka e dua me talaidredre vua na Kalou, ena sega ni vakatarai me bula tiko ga. Ena vakarusai koya na Kalou. Vakacava ke talaidredre e dua e sa duanadrau na nona yabaki? Ena vaka e “sa gone ni sa mate” me vakatauvatani kei na nona rawa ni bula tawavakaiyalayala.​—1 Timoci 1:​19, 20; 2 Timoci 2:​16-19.

14, 15. Na ka ni veivakalougatataki cava e rawa mo vakanamata kina me vaka e sereki ena Aisea 65:​21, 22?

¹⁴ E sega ni vakamacala vakadede o Aisea ena ka ena caka vua e dua ena valavala ca nakita, e dewa sara nona vakamacalataka na ituvaki ena vakilai ena vuravura vou. Vakasamataka mada ni o sa tiko sara ga e kea. De o na raitayaloyalotaka mada e liu na veika e baleta na nomu itikotiko. Oqori sara ga na veika e vakamacalataka o Aisea ena tikina e 21 kei na 22: “A ra na tara vale, ka tiko kina; era na tea e so na were-ni-vaini, ka kania na vuana; era na sega ni tara, ka tiko kina na tamata tani, era na sega ni tea, ka kania na tamata tani: ia me vaka na kena dede e dua na kau ena vakakina na nodra gauna na noqu tamata, ia era na rekitaka vakadede na cakacaka ni ligadra ko ira na tamata ka’u sa digitaka.”

¹⁵ De o se sega ni vakaitavi vakadua ena taravale se teitei, ia e macala mai na parofisai i Aisea ni na waraki iko tu e dua na vuli levu. O na yalorawarawa beka mo vuli vei ira na dauveituberi matua, se mera vukei iko na vakaitikotiko tikivi iko? E sega ni kaya o Aisea se mataqali vale vakacava o na tara, mera sega ni vakaisogo na katubaleka mo vakila kina na cagi batabata vinaka, se me vakailoilo vinaka mo sarava na veiveisau ni draki. Ena vakadoka beka na vale o tara, me sisi rawarawa kina na uca kei na ucacevata? Se na draki ena gauna oya ena veiganiti kina me tara na vale sega ni vakadoka me vaka era dau tara vakalevu ena Tokalau e Loma. Me rawa ni dou lai toka vakaveiluveni e delanivale me nomudou vanua ni kana, marau, kei na veitalanoa?​—Vakarua 22:8; Niemaia 8:16.

16. Na cava mo nuitaka kina ni na veivakacegui tawamudu na vuravura vou?

¹⁶ Dua na ka bibi e macala vakasigalevu oya ni na dua na nomu itikotiko vakataki iko. Ena nomu sara ga​—sega ni vaka nikua ni o buno voli beka ena taravale ia e qai lai tawana e dua tani tale. E kaya tale ga na Aisea 65:21 ni o na teitei, o na kania tale ga na vua ni nomu itei. Oqo e vakamatatataka sara ga na ituvaki taucoko. Ena vakavumarau vei iko na nomu sasaga, o na tauca na vua ni nomu cakacaka. Ena dede sara na nomu vakayacora oqo​—“me vaka na kena dede e dua na kau.” Sa rauta me tukuni ni ‘sa vakavoui na ka kece ga’!​—Same 92:​12-14.

17. Na vosa ni yalayala cava ena veivakacegui vakalevu vei ira na itubutubu?

¹⁷ Ke o itubutubu, ena tara na lomamu na veivosa oqo: “Era na sega ni oca walega, se vakasucu gone me ka ni rarawa vei ira; nira sa nodra kawa na tamata era sa vakalougatataki maivei Jiova, ko ira kei na luvedra tale ga. Ia ena yaco ni sa bera na nodra masu vei au, ka’u na rogo yani; nira sa vosa tiko ka’u na rogoci ira.” (Aisea 65:​23, 24) O sa bau vakila na kena lai tini na ‘vakasucu gone me ka ni rarawa’? E sega tale ni gadrevi meda vakadeuca vakamatailalai na leqa e dau yacovi ira na gone o koya e dau vakararawataki ira na itubutubu kei ira tale na so. Ena yasana adua, e levu sara na itubutubu era vakaogai ira ena nodra cakacaka ga vakataki ira, ena ka era dau taleitaka, kei na nodra qara marau, sa lailai kina nodra gauna vei ira na luvedra. Kena veibasai o Jiova ni vakadeitaka vei keda ni na rogoci keda, ena vukei keda tale ga, e kila sara mada ga na ka eda vinakata ni bera nida kerea.

18. Na cava mo nuidei kina ni o na marautaki ira na manumanu ena vuravura vou?

¹⁸ Ni o vakasamataka tiko na ka ena vakavumarau vei iko ena vuravura vou, raitayaloyalotaka mada na ka e kaya na Vosa ni yalayala ni Kalou: “A wolifa kei na lami, erau na kana vata; ia na laioni, ena kania na lolo ni sila me vaka na pulumokau; ia na kuvu-ni-soso ena kena kakana na gata. Era na sega ni ia na veivakacacani se na veivakarusai e na noqu ulu-ni-vanua tabu kecega, sa kaya ko Jiova.” (Aisea 65:25) Era saga na daudroini mera droinitaka na ivakamacala oqo, ia oqo e sega ni ka me droinitaki wale ga. Ena yaco dina. Era na bula veisaututaki na tamata, bau lai vakilai oqo vei ira na manumanu. E levu ena tabana ni vakadidike kau kei ira na dau taleitaka na manumanu era vakayagataka vakalevu sara na nodra gauna ena nodra dikeva e vica ga na mataqali manumanu se mani duabulu wale. Ena yasana adua, vakasamataka na ka o na vulica nira sa na douvaki keda na manumanu. Sa na qai rawa mo toro volekati ira yani na manumanu vuka kei na manumanu lalai era bula ena veikau​—io, mo saravi ira, vuli mai vei ira, mo marautaki ira tale ga. (Jope 12:​7-9) Ena rawa mo cakava oqo mo sega ni rerevaka e dua na tamata se manumanu. E kaya o Jiova: “Era na sega ni ia na veivakacacani se na veivakarusai e na noqu ulu-ni-vanua tabu kecega.” Sa na dua na tama ni veisau nida vakasamataka vata kei na ka eda raica kei na ka eda sotava ena gauna oqo!

19, 20. Na cava era duidui kina na tamata ni Kalou mai vei ira e levu nikua?

¹⁹ Me vaka eda sa raica oti mai, e sega ga ni rawa vua na tamata me yalataka vakadodonu na ka e se bera ni yaco, veitalia ke mani vakacava sara na nona kauaitaka na yabakiudolu vou. Oqo e vakavuna mera rarawa e levu, veilecayaki, ra qai nuiqawaqawa. E vola o Peter Emberley, na dairekita ni dua na univesiti mai Canada: “E levu [na itabaqase] era sa taroga tale tiko e so na taro bibi me baleta na bula. O cei o yau? Na cava na noqu isausau? Na cava au na via biuta tu mai me na yaga vei ira na itabagauna e tarava? Nira sa uabula sa ra qai saga me vakainaki na nodra bula, me vakaibalebale.”

²⁰ Sa rauta me vaka oqo na nodra bula e levu. Era saga beka mera marautaka na bula ena nodra vakaogai ira ena veika era taleitaka, se ka ni veivakalasai e veivakamalaudetaki. Ia, era lecava na ka ena yaco ena gauna se bera mai, e sega ni vakaibalebale tu kina nodra bula, e sega ni vakaituvatuva, e sega ni vakainaki. Veidutaitaka mada oya kei na nomu raica o iko na bula mai na veika eda se qai veivosakitaka oti mai. Ena lomalagi vou kei na vuravura vou e yalataka na Kalou, o kila nida na veiraiyaki da na qai kaya mai vu ni lomada, ‘Sa dina, sa vakavouya na ka kece ga na Kalou.’ Sa na totoka mada ga!

21. Na tikina cava e tautauvata kina na Aisea 65:25 kei na Aisea 11:9?

²¹ Eda sega ni siosio ke da vakasamataka se na vakacava sara tu mada na bula ena vuravura vou ni Kalou. Na Kalou e sureti keda, e vakauqeti keda sara mada ga meda qaravi koya dina ena gauna oqo, meda saga tale ga meda bula yani ni sa na ‘sega ni dua e veivakacacani se veivakarusai ena nona ulunivanua tabu kece ga.’ (Aisea 65:25) Ia, o kila beka ni a via vaka tale ga oqo na ka a tukuna ena dua na gauna e liu o Aisea, ia e kuria ena itukutuku e liu oya e dua na tikina e bibi sara ga ena noda marautaka na vuravura vou? E kaya na Aisea 11:9: “Era na sega ni ia na veivakacaca se na veivakamatei e na noqu ulu-ni-vanua tabu kecega: ni na roboti ko vuravura e na veikilai kei Jiova, me vaka sa ubia na wasa titobu na wai.”

22. Na noda dikeva mai na va na parofisai ena iVolatabu e dodonu me vaqaqacotaka na noda gagadre meda cakava na cava?

²² “Na veikilai kei Jiova.” Ni sa na vakavouya na ka kece ga na Kalou, o ira kece na lewe ni vuravura era sa na kila na ka dina me baleti koya kei na nona inaki. Eda na sega ni vulica rawa na veika oqo vei ira na manumanu. Ena okati i ke na nona Vosa e vakavuna o koya na kena volai. Me kena ivakaraitaki, vakasamataka mada na levu ni ka eda kila rawa nida raica wale mada ga e va na parofisai e cavuti kina na “lomalagi vou kei na vuravura vou.” (Aisea 65:17; 66:22; 2 Pita 3:13; Vakatakila 21:1) O koya gona, e bibi meda dau wilika e veisiga na iVolatabu. Sa tiki tiko beka ni nomu bula oqo e veisiga? Ke sega, na veisau cava mo na vakayacora mo wilika kina e veisiga na ka e tukuna na Kalou? O na vakadinadinataka ni gauna mada ga oqo, o na vakila vakalevu na marau me vaka a vakila na daunisame, ia ena qai kena ilutua na marau mai muri ena vuravura vou.​—Same 1:​1, 2.

[iVakamacala e ra]

Na Cava Nomu iSaunitaro?

• Na cava eda nuidei kina ni Aisea 66:​22-​24 e yalataka na ka e se tu oqo e liu?

• Mai na veika e parofisaitaki ena Aisea 66:​22-​24 kei na Aisea 65:​20-​25, na kena i vei o nanamaki kina vakalevu o iko?

• Na yavu cava o nuidei kina o iko ena gauna se bera mai?

[iYaloyalo ena tabana e 15]

O Aisea, Pita, kei Joni eratou yalataka na “lomalagi vou kei na vuravura vou”