Meda Guta na Veiyaloni

“Meda guta mada ga na bula veiyaloni.”—ROMA 14:19.

1, 2. Na cava era veiyaloni kina na iVakadinadina i Jiova?

E DREDRE meda kunea na veiyaloni ena gauna qo. O ira mada ga era lewe ni dua na matatamata ra qai vosataka e dua ga na vosa, era dau veivakaduiduitaki vakamatalotu, vakapolitiki, era sega tale ga ni dauveimaliwai vinaka. Ia nikua era dau veiyaloni na dausokaloutaki Jiova, dina nira cavutu ‘mai na veimatanitu, veiyavusa, veimatatamata, kei na duivosavosa.’—Vkta. 7:9.

² E sega ni basika vakacalaka na veiyaloni eda vakila tu ena gauna qo. Na noda veiyaloni e vu mai na noda “veiyaloni tiko ga kei na Kalou” ena vuku ni noda vakabauti Luvena, ni vakadavei na nona dra me vosoti kina na noda ivalavala ca. (Roma 5:1; Efeso 1:7) Kena ikuri, e solia na Kalou dina na yalona tabu vei ira era yalodina vua, qai dua vei ira na itovo e umani ena vua ni yalo tabu qori na vakacegu. (Kala. 5:22) Dua tale na vuna eda veiyaloni kina oya nida “sega ni vakavuravura.” (Joni 15:19) Eda tawaveitovaki ena ka vakapolitiki. Nida sa ‘tukitukia na noda iseleiwau me batinisiviyara,’ eda sega gona ni vakaitavi ena veivaluvaluti vakalewenivanua se veivaluvaluti vakamatanitu.—Aisea 2:4.

3. Na cava e rawati ena noda veiyaloni, na cava eda na dikeva ena ulutaga qo?

³ Na noda veiyaloni vakamataveitacini e sega ni baleta ga na noda sega ni via cakava e dua na ka ca vei ira na tacida. Ena rairai duidui na vanua eda cavutu mai kina na lewe ni ivavakoso, duidui tale ga na noda itovo, ia eda “veilomani.” (Joni 15:17) Na noda veiyaloni e rawa kina “meda caka vinaka vei ira na tamata kece, vakauasivi vei ira eda vakabauta vata.” (Kala. 6:10) E dodonu meda mareqeta da qai taqomaka na veiyaloni ena noda parataisi vakayalo. Meda dikeva mada qo na sala eda rawa ni guta kina na veiyaloni ena ivavakoso.

Nida Tarabe

4. Na cava e rawa nida cakava meda veiyaloni tiko ga kina ke da vakacudruya e dua?

⁴ E vola na yapositolo o Jemesa: “Eda dau tarabe kece. Ke dua e sega ni tarabe ena vosa, e uasivi o koya.” (Jeme. 3:2) Koya gona, ena basika eso na gauna na duidui kei na nanuma cala. (Fpai. 4:2, 3) Ia e rawa ni wali na duidui qori me kua kina ni vakaleqai na veiyaloni ena ivavakoso. Kena ivakaraitaki, vakasamataka mada na ivakasala meda muria ke da liaca nida vakacudruya e dua.—Wilika Maciu 5:23, 24.

5. Eda rawa vakacava ni guta na veiyaloni ni vakacudrui keda e dua?

⁵ Vakacava ke dua e vakacudrui keda ena dua mada ga na ka lailai? Meda waraka sara me mai kere veivosoti? E tukuna na 1 Korinica 13:5: “[Na loloma] e sega ni katona na ca.” Ni vakacudrui keda e dua, eda na guta na veiyaloni ena noda veivosoti da qai guilecava sara. Eda na cakava qori ena noda ‘sega ni katona tiko ga na ca.’ (Wilika Kolosa 3:13.) Qori na ka vinaka meda cakava ni yaco na duidui lalai, qo eda na veiyaloni tiko ga kina kei ira na tacida, eda na lomavakacegu tale ga kina. E tukuna e dua na vosa vakaibalebale: ‘E rogo vinaka ni sega ni cudruvaki na cala.’—Vkai. 19:11.

6. Na cava meda cakava ke dredre na noda vosota na nona vakacudrui keda e dua?

⁶ Vakacava ke dredre mo vosota na nona vakacudrui iko e dua? E sega ni ka vakayalomatua meda talanoataka. Na kakase va qori ena rawa ni vakaleqa na veiyaloni ena ivavakoso. Ia na cava me caka me wali kina vakavinaka? E tukuni ena Maciu 18:15: “Ke valavala ca e dua na tacimu, lai vakaraitaka vua nona cala ni drau tiko taurua. Ke rogoci iko, o sa vakabula na tacimu.” E vakaibalebaletaki tiko ena cala bibi na Maciu 18:15-17, ia eda rawa ni vakayagataka na ivakavuvuli ena tikina e 15 meda lai veivosaki kei koya eda veileqaleqati da qai saga me vinaka tale na noda veimaliwai.a

7. Na cava meda walia totolo kina na noda veileqaleqati?

⁷ E vola na yapositolo o Paula: “Ni o cudru, mo kua ga ni valavala ca; me kua ni dromu na matanisiga o se cudru tiko ga, kua tale ga ni solia e dua na galala vua na Tevoro.” (Efeso 4:26, 27) E tukuna tale ga o Jisu: “Veiyaloni vakatotolo kei koya e beitaki iko.” (Maciu 5:25) Koya gona, ke da guta na veiyaloni, eda na walia totolo na noda veileqaleqati. Na vuna? Baleta ena sega ni yaco kina e dua na leqa levu, me vaka ga e dua na mavoa e sa lai vuvuca tale ni sega ni qaravi totolo. Meda kua ni vakalaiva na dokadoka, na vuvu, se na noda lomana na iyau me tarovi keda ena noda sega ni via walia totolo na noda veileqaleqati.—Jeme. 4:1-6.

Nira Veileqaleqati e Levu

8, 9. (a) Na cava era veibataka na ivavakoso e Roma ena imatai ni senitiuri? (b) Na cava a vakasalataki ira kina na lotu vaKarisito e Roma o Paula?

⁸ Ena so na gauna era na veileqaleqati e levu ena ivavakoso. A yaco qo vei ira na lotu vaKarisito e Roma. Era veiba na Jiu kei ira na lotu vaKarisito era sega ni Jiu. Eso ena ivavakoso era beci ira na malumalumu na nodra lewaeloma, nira sa rui yalodredre. E cala na vakalelewa va qo, nira sa vakalewa tiko na ka me vakatulewa kina na tamata yadua. Ia na cava e qai cakava o Paula?—Roma 14:1-6.

⁹ E qai vakasalataki ira na lewe ni ivavakoso. Eso vei ira qori era kila vinaka tu nira sega ni lewai ena Lawa a soli vei Mosese, e vakasalataki ira ga o Paula mera kua ni beci ira na tacidra. (Roma 14:2, 10) Na rai va oya e rawa ni vakatarabetaki ira na lotu vaKarisito era sega ni via kania na kakana e vakatabui ena Lawa. “Ni kua ni talaraka sobu tiko na cakacaka ni Kalou ena vuku wale ga ni kakana,” e vakasalataki ira kina o Paula. “E vinaka mo kua ni kana lewenimanumanu, se gunu waini, se cakava e dua tale na ka ena tarabe kina na tacimu.” (Roma 14:14, 15, 20, 21) E vakasalataki ira tale ga e malumalumu na nodra lewaeloma mera kua ni nanuma nira tawayalodina o ira e kaukaua na nodra lewaeloma. (Roma 14:13) E tukuna ‘vei ira me kua ni dua e sivia na ka e nanuma me baleti koya.’ (Roma 12:3) Ni oti na nona vakasalataki ira kece o Paula, e vola kina: “O koya gona, meda guta mada ga na bula veiyaloni kei na ka ena vakauqeti keda yadua.”—Roma 14:19.

10. Me vakataki ira ga na ivavakoso mai Roma ena imatai ni senitiuri, na cava e vinakati me wali kina na veileqaleqati nikua?

¹⁰ Eda rawa ni vakadeitaka nira muria na lewe ni ivavakoso e Roma na ivakasala i Paula, ra qai cakava na veiveisau e gadrevi. Ni yaco na duidui ena keda maliwa na lotu vaKarisito nikua, vakacava meda dau veivakameautaki ena noda muria na ivakasala vakaivolatabu? Me vakataki ira ga na ivavakoso e Roma, ena vinakati tale ga nikua meda veisautaka na noda rai me rawa nida “veiyaloni tiko ga.”—Mari. 9:50.

Nira Veivuke na Qase ni iVavakoso

11. Na cava me qarauna na qase ke dua na lotu vaKarisito e tukuna vua na nodrau veileqaleqati kei na dua na tacina vakayalo?

¹¹ Vakacava ke dua na lotu vaKarisito e via tukuna vua na qase ni ivavakoso na nona veileqaleqati kei na dua na lewe ni nona vuvale se dua na tacina vakayalo? E tukuna na Vosa Vakaibalebale 21:13: “O koya sa sogota na qara ni daligana ni sa tagi na dravudravua; ena tagi talega ko koya, ka na sega ni rogoci.” Io, ena sega ni ‘sogota na daligana’ na qase ni ivavakoso. Ia e veivakasalataki e dua na vosa vakaibalebale: “Ena rairai donu o koya e vakamacalataka e liu na nona kisi, me yacova ni sa vakatarogi e dua tale.” (Vkai. 18:17, New English Translation) E dodonu me vakarorogo vinaka na qase ni ivavakoso, ia me qarauna me kua ni tovaki koya e lai tukutuku yani. Ni sa rogoca oti na ka e tukuni, e rawa ni taroga na qase ke sa lai veivosaki kei koya e vakavuna na veileqaleqati. E rawa tale ga ni railesuva na qase na ikalawa vakaivolatabu e rawa ni cakava o koya e vakacudrui me rawati kina na veiyaloni.

12. Tukuna eso na ivakaraitaki e dusia na rerevaki ni vakatulewa totolo.

¹² E tolu na ivakaraitaki vakaivolatabu e dusia na rerevaki ni noda vakatulewa totolo nida se bera ni rogoca na dina ni itukutuku kece. O Potifa a vakabauti watina ena nona tukuna ni a saga me kucuvi koya o Josefa. Na levu ni nona cudru o Potifa a biuti Josefa kina ena valeniveivesu. (Vkte. 39:19, 20) O Tui Tevita a vakabauta na nona tukuna o Sipa ni o Mefiposece na nona turaga e sa lai to kei ira na nona meca. E totolo ga na nona tukuna vua o Tevita: “Raica, sa nomu na ka kecega ka nei Mefiposece.” (2 Sam. 16:4; 19:25-27) A tukuni vei Tui Atakisekise nira tara tale tiko na bai kei Jerusalemi na Jiu, era na saqata tale ga na matanitu o Perisia. A vakabauta na tui na itukutuku lasu oya mani vakarota kina me tarovi tu mada na tara ni bai kei Jerusalemi. Qo e tarova sara ga na nodra cakacaka na Jiu ena valenisoro ni Kalou. (Esera 4:11-13, 23, 24) Era na muria vinaka na qase ni ivavakoso na ivakasala i Paula vei Timoci mera kua ni vakatulewa vakatotolo.—Wilika 1 Timoci 5:21.

13, 14. (a) Na cava meda nanuma tiko ni rau veileqaleqati e rua? (b) Na cava ena vukei ira na qase mera vakatulewa vakadodonu?

¹³ Eda na rairai nanuma nida sa kila na itukutuku kece me baleta na nodrau veileqaleqati e rua, ia e bibi meda kila tiko “ke dua e nanuma ni sa kila e dua na ka, e se sega dina ni kila na ka qori ena kena ivalavala e dodonu me kilai kina.” (1 Kor. 8:2) Vakacava, eda kila na itukutuku kece e vakavuna na veileqaleqati? De dua eda sega ni kilai rau vinaka sara o rau na veileqaleqati qori. Nira vakatulewa na qase ni ivavakoso, e bibi mera kua ni vakacalai ena itukutuku lasu, na ilawaki qaseqase se irogorogo! E dau vakatulewa vakadodonu o Jisu Karisito na Turaganilewa e digitaka na Kalou. “Ena sega ni lewa ko koya me vaka na ka sa rairai walega vua, se vunauca me vaka na ka sa rogoca e daligana.” (Aisea 11:3, 4) E dusimaki Jisu ga na yalo tabu i Jiova. E kalougata kina o ira na qase ni ivavakoso ni dusimaki ira tale ga na yalo tabu ni Kalou.

¹⁴ Ni bera nira vakatulewa na qase me baleti ira na tacidra, e bibi mera kerea na veivuke ni yalo tabu i Jiova, ra qai vakararavi ena kena veidusimaki nira dikeva na Vosa ni Kalou kei na ivola e tabaka na dauveiqaravi yalodina e vuku.—Maciu 24:45.

Meda Veiyaloni Tiko ga ke Dua e Cala Bibi?

15. Ke da kila ni cala bibi e dua na tacida, gauna cava meda tukutuku kina?

¹⁵ Nida lotu vaKarisito, eda uqeti meda guta na veiyaloni. Ia e tukuna tale ga na iVolatabu: ‘Na vuku mai cake me savasava mada, qai muri na veiyaloni.’ (Jeme. 3:17) Kena ibalebale qori ena liu na savasava qai tarava na veiyaloni. Na savasava e okati kina na kena tokoni na ivakatagedegede savasava ni Kalou qai muri na nona ivakaro dodonu. Ke kila e dua na lotu vaKarisito ni dua na tacina vakayalo e cala bibi, e dodonu me tukuna vua na tacina qori me lai vakatusa na nona cala vei ratou na qase. (1 Kor. 6:9, 10; Jeme. 5:14-16) Ke sega ni cakava qori o koya e cala, e dodonu vua na lotu vaKarisito e sa kila tiko na cala me lai tukutuku vei ratou na qase. Ia ke sega ni cakava qori ena nona nanuma me veiyaloni tiko kei na tacina e cala, e sa na wili tale ga me valavala ca.—Wilika Vunau ni Soro 5:1; Vosa Vakaibalebale 29:24.

16. Na cava eda vulica ena ka e cakava o Jeu vei Tui Jiorami?

¹⁶ A vakaraitaka o Jeu ena dua na ituvaki a sotava ni dodonu me liu na yalododonu ni Kalou mai na veiyaloni. A talai Jeu na Kalou me vakayacora na nona lewa ena vale ni Tui Eapi. Na tui ca o Jiorami, qo na luvei Eapi kei Jesepeli, e vodo ena nona qiqinivalu me lai sotavi Jeu, qai tukuna: ‘Sa rawa na veiyaloni, Jeu?’ Na cava e qai tukuna o Jeu? E sauma: “A cava mo vinaka [“veiyaloni,” NW] kina, ni sa vuqa sara na dautagane i Jesepeli na tinamu, kei na nonai valavala vakatevoro?” (2 Tui 9:22) Oti qori, e taura sara o Jeu na nona dakai titi mani vana sara na uto i Jiorami. Me vakataki Jeu ga, o ira tale ga na qase mera kua ni vosoti koya e sega ni veivutuni ena nodra nanuma nira na veiyaloni tiko ga ke ra vosoti koya. Era na vakasivoi koya e sega ni veivutuni me veiyaloni tiko ga kei na Kalou na ivavakoso.—1 Kor. 5:1, 2, 11-13.

17. Na cava e noda itavi na lotu vaKarisito ena noda guta na veiyaloni?

¹⁷ E levu na duidui e dau basika ena keda maliwa e sega sara ni cala bibi me dua kina na komiti ni veilewai. Koya gona, e ka vakayalololoma meda raibaleta na nodra malumalumu eso tale. E tukuna na iVolatabu: “O koya sa ubia na caka cala sa segata na loloma; ia ko koya sa daucavuta na ka sa tawasei ira era veiwekani dina.” (Vkai. 17:9) Na noda muria na vosa qori, ena uqeti keda meda taqomaka na veiyaloni ena ivavakoso, da qai sasagataka tiko ga me vinaka na noda veiwekani kei Jiova.—Maciu 6:14, 15.

Vakalougatataki Nida Guta na Veiyaloni

18, 19. E yaga vakacava na noda guta na veiyaloni?

¹⁸ Na noda guta “na bula veiyaloni” eda na vakalougatataki kina vakalevu. Nida muria na sala i Jiova eda na veiwekani voleka kina kei koya da qai tokona tiko na veiyaloni ena noda parataisi vakayalo. Nida guta na veiyaloni ena ivavakoso, eda na kila na sala meda veiyaloni kina kei ira na wekada nida vunautaka na “itukutuku vinaka ni vakacegu” se veiyaloni. (Efeso 6:15) Eda na rawa kina ni ‘yalomalua vei ira kece, meda vosota tu ga nida sotava na ka ca.’—2 Tim. 2:24.

¹⁹ Nanuma tale ga nira na “vakaturi mai na mate na yalododonu kei ira na sega ni yalododonu.” (Caka. 24:15) Na gauna ena vakayacori kina na inuinui qori e vuravura, era na vakaturi e milioni na tamata e duidui na nodra ivakarau ni bula, ivakarau ni rai kei na nodra itovo. Qori mai na duidui tabagauna kei na duidui vanua me tekivu mai “na ivakatekivu kei vuravura”! (Luke 11:50, 51) E ka dokai dina meda vakavulici ira na vakaturi qori mera guta tale ga na veiyaloni. Na noda vakavulici tiko ena gauna qo meda veiyaloni ena yaga dina ena gauna oya.

[iVakamacala e ra]

Na Cava o Vulica?

• Ke da vakacudruya e dua, eda na guta vakacava na veiyaloni?

• Ke vakacudrui keda e dua, na cava e dodonu meda cakava meda guta kina na veiyaloni?

• Na cava e sega ni ka vakayalomatua kina meda veitovaki nira veileqaleqati eso?

• Na cava e bibi kina na noda cakava na ka dodonu mai na noda guta na veiyaloni kei koya e sega ni veivutunitaka na nona cala?

[iYaloyalo ena tabana e 29]

O Jiova e lomani ira na dauveivosoti